Η Πράξη 179/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. «Ολοκλήρωση Υπολειπόμενων Εργασιών για την υδροδότηση του Οικισμού Κινέττας- Μεγάρων Α΄ Φάση» (Εργολαβία Ε-870Α). Το έργο, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.873.310,30 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αποτελεί συνέχεια προηγούμενης διαλυμένης σύμβασης. Κριτήριο ανάθεσης ήταν η χαμηλότερη τιμή. Αναδείχθηκε η εταιρεία «ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε.» με συμβατικό τίμημα 5.440.193,42 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και ποσοστό έκπτωσης 7,37%. Το Κλιμάκιο, ελέγχοντας τα στοιχεία, δεν διαπίστωσε ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και ως εκ τούτου δεν κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 415/2024 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο "ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ... ΚΙΑΤΟ – ΠΑΤΡΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ – ΡΙΟ". Η συμπληρωματική σύμβαση αφορούσε την ολοκλήρωση υπολειπόμενων εργασιών υποδομής και υδραυλικών έργων (από την αποτυχημένη σύμβαση με Α.Σ. 716/17) συνολικής αξίας 48.164.123,75 ευρώ (38,30% της αρχικής). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της. Οι εργασίες θεωρήθηκαν μη επιτρεπτή επέκταση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης (Α.Σ. 1510), καθώς συνιστούν ουσιαστικά ανάθεση ενός νέου έργου που δεν συνδέεται άμεσα με το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης (κατασκευή σταθμών και επιδομής).

Η Πράξη 34/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου 3ης τροποποίησης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Κορυδαλλού και της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, για το έργο «Κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου – κολυμβητηρίου και δύο γηπέδων αντισφαίρισης». Η τροποποίηση κρίθηκε αναγκαία λόγω της οικονομικής αδυναμίας του Δήμου Κορυδαλλού να χρηματοδοτήσει την αύξηση της συμβατικής δαπάνης για την 1η Συμπληρωματική Σύμβαση Εργασιών. Με την έγκριση της τροποποίησης, η παράγραφος 5 του άρθρου 3 της σύμβασης μεταβάλλεται, ώστε το ποσό των 630.000,00 € (με ΦΠΑ), που απαιτείται για την εν λόγω συμπληρωματική σύμβαση, να βαρύνει πλέον την Περιφέρεια Αττικής. Το Κλιμάκιο δεν διαπίστωσε νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύει την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης.

Εξόφληση λογαριασμού έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, νομίμως καταβάλλεται από το Δήμο ..., σε βάρος των εγγεγραμμένων για την εκτέλεση του έργου πιστώσεων,  η δαπάνη  απολογιστικών εργασιών, που αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου,   όπως αυτή προκύπτει από το οικείο  πρωτόκολλο υπολογισμού της  αξίας της και περιλαμβάνεται στη σχετική πιστοποίηση,  έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 31.8.2010 σύμβασης. Είναι δε απορριπτέος ως ερειδόμενος επί αναληθούς προϋποθέσεως ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος ότι πρόκειται περί αύξησης της ποσότητας ασφαλτικών εργασιών, αφού από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως την  τεχνική έκθεση του έργου, τον 1ο και τον 2ο Α.Π.Ε.,  προκύπτει ότι  η αύξηση των ποσοτήτων ασφαλτικών εργασιών περιλήφθηκε στον 1ο Α.Π.Ε. και καλύφθηκε  κατά ένα μέρος από τις επί έλασσον δαπάνες της ομάδας αυτής και κατά ένα μέρος από το κονδύλι των απροβλέπτων. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο έτερος  προβαλλόμενος λόγος  ότι  η αύξηση των ποσοτήτων ασφάλτου συνεπάγεται αύξηση  των ποσοτήτων της βάσης οδοστρωσίας που ανήκει σε χωριστή ομάδα εργασιών και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% του συνόλου της ομάδας «οδοστρωσία», αφού το μεν δεν υπήρξε αύξηση των ποσοτήτων ασφάλτου, το δε η αύξηση της δαπάνης της ομάδας «οδοστρωσία» περιλήφθηκε στον 1ο Α.Π.Ε. και καλύφθηκε, όπως διαλαμβάνεται στην αιτιολογική του έκθεση, από το κονδύλι των απροβλέπτων,  για την ανάλωση του οποίου δεν υφίσταται ο περιορισμός της μη υπέρβασης του 20%  της συμβατικής δαπάνης  της ομάδας  αυτής. Περαιτέρω, νομίμως καταβάλλεται, καθ’ υπέρβαση του συμφωνηθέντος εργολαβικού ανταλλάγματος,  η δαπάνη αποκατάστασης βλαβών, σύμφωνα 11311/10.5.2011 πρωτόκολλο διαπίστωσης βλαβών,  το οποίο φέρει νόμιμη και επαρκή αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή γεγονότων ανωτέρας βίας, που συνίστατο  σε  αναπότρεπτα φυσικά φαινόμενα (συνεχείς βροχοπτώσεις και έντονη χιονόπτωση) που  εκδηλώθηκαν  κατά τρόπο και ένταση που δεν ήταν  δυνατό να προβλεφθούν. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση η  έλλειψη  τεχνικών έργων  απορροής ομβρίων  υδάτων  ανάντι του εκτελούμενου έργου και στην περιοχή  άνωθεν αυτού, δεν μπορεί να αποδοθεί σε  υπαιτιότητα του αναδόχου, αφού  η απόφαση περί της αναγκαιότητας εκτέλεσής τους και η κατασκευή τους, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεών του. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και πρέπει αυτό να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εκτέλεση, με δαπάνες του Δήμου ....., των εργασιών διαμόρφωσης των πρασιών, οι οποίες ανήκουν κατά κυριότητα στους ιδιώτες ιδιοκτήτες των οικοπέδων του οικείου οικοδομικού τετραγώνου και αποτελούν τμήμα των οικοπέδων αυτών, δεν προβλέπεται ούτε από το άρθρο 75 του ν. 3463/2006 ούτε από άλλη διάταξη νόμου και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί τη λειτουργική του δραστηριότητα ή την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου. Εξάλλου, το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των πρασιών αυτών έχει δοθεί, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δήμου, στην κυκλοφορία του κοινού, δεν αρκεί για να καταστήσει τους χώρους αυτούς κοινόχρηστους, αφού, όπως προεκτέθηκε, μόνο κατά την έγκριση, επέκταση, αναθεώρηση ή τροποποίηση του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου μπορεί να προβλέπεται, υπό προϋποθέσεις, η υποχρεωτική ενοποίηση των πρασιών ενός οικοδομικού τετραγώνου ή η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων από τις πρασιές των οικοπέδων. Πλην όμως, το Τμήμα κρίνει, κατ΄ αποδοχή σχετικού ισχυρισμού του Δήμου, ο οποίος προβλήθηκε με το 10995/9.6.2010 (αριθμ. πρωτ. Ε.Σ. 31649/9.6.2010) έγγραφο του Δημάρχου αυτού, ότι πεπλανημένως πλην συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... υπέλαβαν ότι η διενέργεια της δαπάνης αυτής είναι νόμιμη, ενόψει της θεώρησης κατά το παρελθόν των χρηματικών ενταλμάτων με τα οποία πληρώθηκαν ο 1ος, 2ος, και 3ος λογαριασμός του προαναφερόμενου έργου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, όμως το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Ασφαλτόστρωση οδών ΔήλεσιII.(...) Ο ν. 3669/2008 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων» (ΦΕΚ Α΄ 116) ορίζει, στο άρθρο 46, ότι: «1. Σε κάθε σύμβαση κατασκευής έργου ορίζεται προθεσμία για την περάτωσή του στο σύνολο και κατά τμήματα. Μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, ο ανάδοχος με βάση την ολική και τις τμηματικές προθεσμίες, συντάσσει και υποβάλλει στη διευθύνουσα υπηρεσία το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του έργου. 2. Η διευθύνουσα υπηρεσία εγκρίνει μέσα σε δέκα (10) ημέρες το χρονοδιάγραμμα και μπορεί να τροποποιήσει τις προτάσεις του αναδόχου σχετικά με τη σειρά και τη διάρκεια κατασκευής των έργων, ανάλογα με τις δυνατότητες χρονικής κλιμάκωσης των πιστώσεων, μέσα στα όρια των συμβατικών προθεσμιών. Το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αποτελεί συμβατικό στοιχείο του έργου. … Η έναρξη των εργασιών του έργου από μέρους του αναδόχου δεν μπορεί να καθυστερήσει πέραν των τριάντα (30) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης», ενώ στο άρθρο 48 του ιδίου ως άνω νόμου ορίζεται ότι: «1.  Κάθε σύμβαση, εκτός από την προθεσμία για την περάτωση του συνόλου του έργου (συνολική προθεσμία), περιλαμβάνει και προθεσμίες για την ολοκλήρωση συγκεκριμένων τμημάτων αυτού (τμηματικές προθεσμίες). … 2. Όλες οι προθεσμίες (συνολική και τμηματικές) αρχίζουν από την υπογραφή της σύμβασης, εκτός αν στα συμβατικά τεύχη ορίζεται διαφορετικά. 3.  Μέσα στη συνολική προθεσμία πρέπει να έχουν τελειώσει όλες οι επί μέρους εργασίες του έργου και να έχουν ολοκληρωθεί οι τυχόν προβλεπόμενες από τη σύμβαση δοκιμές. Το ίδιο ισχύει αναλογικά και για τις τμηματικές προθεσμίες. … 7. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να συνεχίσει την κατασκευή του έργου για επιπλέον της συνολικής προθεσμίας χρονικό διάστημα ίσο προς το ένα τρίτο (1/3) αυτής και πάντως όχι μικρότερο των τριών (3) μηνών (οριακή προθεσμία). … 8. Παράταση της συνολικής ή των τμηματικών προθεσμιών εγκρίνεται: α) Είτε «με αναθεώρηση», όταν η καθυστέρηση του συνόλου των εργασιών του έργου ή του αντίστοιχου τμήματος δεν οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου ή προκύπτει από αύξηση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου. β) Είτε «χωρίς αναθεώρηση», για το σύνολο ή μέρος των υπολειπόμενων εργασιών, όταν η παράταση κρίνεται σκόπιμη για το συμφέρον του έργου, έστω και αν η καθυστέρηση του συνόλου ή μέρους των υπολειπόμενων εργασιών οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου. Σε περίπτωση έγκρισης παράτασης προθεσμίας «χωρίς αναθεώρηση» για το σύνολο των υπολειπόμενων εργασιών του έργου ή μιας τμηματικής προθεσμίας του, επιβάλλονται οι σχετικές ποινικές ρήτρες, ανεξάρτητα από την έγκριση της παράτασης αυτής. … 10.  Η έγκριση των παρατάσεων προθεσμιών γίνεται από την προϊσταμένη αρχή, ύστερα από αίτηση του αναδόχου. Παράταση μπορεί να εγκριθεί και χωρίς αίτηση του αναδόχου, αν αυτή δεν υπερβαίνει την οριακή προθεσμία.(…)». Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 36 του ν.  3669/2008 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων» (Α΄ 116)  και του π.δ. 171/1987 «Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν και ειδικές ρυθμίσεις σε θέματα έργων που εκτελούνται από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και άλλες σχετικές διατάξεις» (Α΄ 84),  συνάγεται ότι για έργα που εκτελούνται από τους Δήμους διευθύνουσα ή επιβλέπουσα υπηρεσία που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση, τον έλεγχο ή την διοίκηση των έργων αυτών, είναι η τεχνική τους υπηρεσία και σε περίπτωση που δεν υπάρχει, η τεχνική υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων της Νομαρχίας (ΤΥΔΚ, Πράξη VII Τμ. 215/2011), ενώ μετά τη θέσπιση του  ν. 3852/2010 (από 1.1.2011) αρμόδια είναι η τεχνική υπηρεσία του δήμου της έδρας του νομού (άρθρα 258 και 280 παρ.VII ν. 3852/2010). Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι εργασίες δημόσιου έργου εκτελούνται νομίμως μετά την υπογραφή σχετικής σύμβασης, μόνο εφόσον δεν έχει ακόμη εξαντληθεί η συμβατική προθεσμία περάτωσης του έργου ή η νόμιμη παράταση αυτής από την προϊσταμένη αρχή. Παράταση της προθεσμίας χορηγηθείσα μετά τη λήξη της αρχικής ή της νόμιμα παραταθείσας προθεσμίας δεν είναι νόμιμη (εφόσον λαμβάνει χώρα μετά την εκπνοή της και πέραν από την καταληκτική ημερομηνία της), αλλά συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις. Για τον ίδιο λόγο δεν είναι δυνατή ούτε η σύναψη νέας σύμβασης προκειμένου να χορηγηθεί νέα προθεσμία εκτέλεσης του έργου, διότι αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε σε αποδοχή της δυνατότητας καταστρατηγήσεων των σχετικών περί προθεσμιών διατάξεων, η τήρηση των οποίων υπαγορεύεται από λόγους ασφάλειας δικαίου και δημόσιας τάξεως, εφόσον συνδέονται άμεσα με το δημόσιο συμφέρον ολοκληρώσεως του έργου και παραδόσεώς του έγκαιρα προς θεραπεία δημόσιου σκοπού.  Κατά συνέπεια, δαπάνες που αφορούν σε εργασίες δημόσιου έργου, οι οποίες έχουν εκτελεσθεί μετά την εκπνοή της προβλεπόμενης από τις προαναφερόμενες διατάξεις συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου ή των νόμιμα χ

Αμοιβή της για την εκτέλεση του έργου «Ολοκλήρωση εργασιών τεχνικού στους ......»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το αντικείμενο της επίδικης σύμβασης «ολοκλήρωση εργασιών τεχνικού στους ......» αφορά σε εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου και όχι σε προμήθεια υλικών, ανεξαρτήτως εάν το κόστος των καθαρών εργασιών εκτέλεσης του έργου της διαμόρφωσης της επιφάνειας του χώρου κοιτόστρωσης και των παρειών αυτής (1.322,00 ευρώ) υπολείπεται αυτού της προμήθειας σκυροδέματος κοιτοστρώσεων (4.368,00 ευρώ), δεδομένου ότι δεν είναι δυνατός ο αποχωρισμός αυτών των υλικών από την κοίτη του υπό διαμόρφωση ποταμού, χωρίς ουσιώδη αλλοίωση της εγκατάστασης επί του εδάφους, ενώ τα υλικά αυτά κατέστησαν πλέον συστατικά του εδάφους και απώλεσαν την αυτοτέλειά τους. Εξάλλου, από τις διατάξεις που διέπουν την εκτέλεση των δημοτικών έργων και τις προμήθειες των Ο.Τ.Α., δεν προβλέπεται ότι το κόστος προμήθειας των υλικών που είναι αναγκαία για την εκτέλεση ορισμένου έργου και ενσωματώνονται σ΄αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόστος των εργασιών εκτέλεσης αυτού, απορριπτομένου ως νόμω αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου. Εξάλλου, η αμφισβήτηση από την Επίτροπο της αναγκαιότητας εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου που αφορά στο λόγο της αοριστίας του τίτλου αυτού, αποτελεί ζήτημα που ανάγεται στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης, για την αμφισβήτηση του οποίου προβλέπεται αυτοτελής διαδικασία που είναι διαφορετική της παρούσας, η οποία εξικνείται στην εξέταση της νομιμότητας και κανονικότητας της εντελλόμενης με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνης. Τέλος, αναφορικά με το πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι με την 232/2012 απόφασή της, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ...... προέβη στην ψήφιση (διάθεση) της σχετικής πίστωσης για την ελεγχόμενη δαπάνη, ενώ η μεταγενέστερη (31.12.2012) έκδοση της αντίστοιχης «απόφασης» ανάληψης υποχρέωσης του Δημάρχου, η οποία αποτελεί στην ουσία την πρόταση ανάληψης υποχρέωσης, δεν αίρει, κατά το μέρος αυτό, τη νομιμότητα της δαπάνης (βλ. πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 139/2013)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Ανέγερση οικισμού 176 κατοικιών σε διώροφα κτίρια τύπων 2.25, 2.52, 2.56, 2.21, 2.24, μιας αίθουσας συγκέντρωσης τύπου 1.12, έξι καταστημάτων τύπου 1.17, και ενός βιολογικού σταθμού με τις εγκαταστάσεις τους και τα έργα υποδομής τους και διαμόρφωσης (οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης - αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμός περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κ.λπ.) στην Κέρκυρα, θέση Άγιος Ιωάννης του Ν. Κερκύρας, με την επωνυμία “ΚΕΡΚΥΡΑ V”»(...)Η απευθείας ανάθεση συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου δημόσιου έργου αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και για τον λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνον στις περιοριστικά αναφερόμενες στον νόμο περιπτώσεις, διότι συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και του ελεύθερου ανταγωνισμού.(...)Ωστόσο, η προγραμματική αυτή σύμβαση, η οποία δεν έχει υπογραφεί μέχρι σήμερα και η οποία θα πρέπει πριν την υπογραφή της να υποβληθεί για έλεγχο νομιμότητας από τον παρόν Κλιμάκιο, δεν προσκομίστηκε. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι θα πρέπει να αναβληθεί εκ νέου η έκδοση οριστικής Πράξης επί του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, δοθέντος ότι η προηγούμενη αναβλητική Πράξη του δεν εκτελέστηκε, προκειμένου να συμπληρωθεί ο φάκελος της ελεγχόμενης σύμβασης με το άνω ελλείπον στοιχείο. Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης.

Δαπάνη ασφάλτου καθ υπέρβαση συναφθείσας σύμβασης.Από το συνδυασμό όλων των ανωτέρω διατάξεων (3669/2008)συνάγονται τα ακόλουθα: α) Μεταξύ των συστημάτων υποβολής προσφορών, στους διαγωνισμούς για την ανάθεση δημοσίων έργων, περιλαμβάνεται και αυτό της μειοδοσίας επί του εργολαβικού οφέλους, όταν οι εργασίες εκτελούνται απολογιστικά. Το σύστημα αυτό μπορεί να χρησιμοποιείται αυτοτελώς είτε σε συνδυασμό με άλλο, και στις δύο, όμως, περιπτώσεις εφαρμόζονται κατά την εκτέλεση του έργου οι διατάξεις των παρ. 2 έως 9 του άρθρου 55. Μεταξύ των ρυθμίσεων αυτών, προβλέπεται (παρ. 3) ότι η παρακολούθηση της δαπάνης γίνεται κατά τα οριζόμενα στη σύμβαση, δηλαδή η σύμβαση πρέπει να καθορίζει ποια είναι τα παραστατικά έγγραφα βάσει των οποίων θα διαπιστώνεται η δαπάνη στην οποία υποβλήθηκε ο ανάδοχος και η οποία, στη συνέχεια, θα του αποδοθεί προσαυξημένη κατά το ποσοστό γενικών εξόδων, το οποίο και μόνο υπόκειται στην προσφερόμενη από αυτόν έκπτωση. β) Με σκοπό την αντιμετώπιση της πολύ συχνής (ανά εβδομάδα) μεταβολής των τιμών της ασφάλτου, με την Δ17α/03/54/ΦΝ437/7.5.2008 απόφαση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. εντάχθηκε στις δημοπρασίες των δημοσίων έργων ιδιαίτερο κονδύλι απολογιστικών εργασιών, το οποίο περιλαμβάνει την αξία της ασφάλτου, καθώς και ιδιαίτερος τρόπος παρακολούθησης του κόστους αυτής. Συνεπώς, με την ανωτέρω υπουργική απόφαση – όπως ερμηνεύθηκε με τις εγκυκλίους που ακολούθησαν – εισήχθη ουσιαστικά το σύστημα υποβολής προσφορών του άρθρου 9 του ν. 3669/2008 στα έργα που περιλαμβάνουν την εκτέλεση ασφαλτικών εργασιών και επομένως, κατά την εκτέλεση της ως άνω απολογιστικής εργασίας εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 2 έως 9 του άρθρου 55 ως προς τον τρόπο παρακολούθησης της δαπάνης, μεταξύ των οποίων και η παρ. 3, η οποία, όπως προεκτέθηκε, ορίζει ότι ο τρόπος παρακολούθησης της σχετικής δαπάνης πρέπει να ορίζεται συμβατικά. γ) Το αντίτιμο για την εκτέλεση των απολογιστικών εργασιών περιλαμβάνεται στους λογαριασμούς που συντάσσει ο ανάδοχος και υποβάλλει προς έγκριση στον κύριο του έργου, οι δε λογαριασμοί συνοδεύονται για την έγκρισή τους, μεταξύ άλλων, από τα παραστατικά στοιχεία των απολογιστικών εργασιών που τυχόν εκτελέστηκαν. Συνεπώς, σε περίπτωση έλλειψης συμβατικής ρύθμισης, η πληρωμή της δαπάνης της ασφάλτου θα πραγματοποιηθεί με βάση τα παραστατικά στοιχεία που αποδεικνύουν το ύψος της δαπάνης αυτής (VII Τμ. Ελ.Συν. Πρ. 312, 348/2010).(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό III), το Τμήμα κρίνει ότι, ελλείψει οποιασδήποτε συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στο φερόμενο ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος η δαπάνη των απολογιστικών εργασιών, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 8.9.2010 σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία, ήτοι το από 9.6.2011 πρωτόκολλο υπολογισμού απολογιστικά αξίας ασφάλτου, το υπό ίδια ημερομηνία δελτίο της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών προϊόντων και φαρμάκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και το 16/28.6.2011 τιμολόγιο της εταιρείας «... .», από την οποία προμηθεύτηκε τον τάπητα κυκλοφορίας ο φερόμενος ως δικαιούχος του κρινόμενου χρηματικού εντάλματος.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή το αιτούν επιδιώκει την ανάκληση της 21/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στην κρινόμενη δε περίπτωση στη διακήρυξη του διαγωνισμού αναφερόταν η δυνατότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης κατά τους όρους του νόμου, στους οποίους δεν περιλαμβάνεται η δυνατότητα επέκτασης του τεχνικού αντικειμένου ούτε η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης σε περίπτωση προβλημάτων στη χρηματοδότηση του έργου, ήτοι χωρίς τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που αφορούν την ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, όπως επιχειρείται εν προκειμένω. Με τη βάση δε αυτή το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε με την 170/2003 πράξη του ότι δεν κωλύεται η σύναψη της αρχικής σύμβασης, σε καμία δε περίπτωση με την κρίση του αυτή δεν νομιμοποίησε εκ των προτέρων τη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων, για τις οποίες δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις. Ειδικά ως προς τις εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, ακόμα και αν γίνει δεκτός ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι αυτές δεν αναφέρονται σε εργασίες πρασίνου και εν γένει διαμόρφωσης αυτού, αλλά σε εργασίες προστασίας της θεμελίωσης των κτιρίων, δεν συντρέχουν ομοίως οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο, διότι πέραν του ότι δεν προκύπτει κατά πόσο οι εργασίες αυτές αφορούν στα κτίρια που εμπίπτουν στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο ώστε να μη συντρέχει περίπτωση επέκτασης του τεχνικού αντικειμένου, το αιτούν δεν επικαλείται τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που δικαιολογούν την ανάγκη πραγματοποίησή τους, ήτοι τη συνδρομή πραγματικών γεγονότων που προέκυψαν μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης και δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν κατά το χρόνο σύνταξης των σχετικών μελετών. Ο προβαλλόμενος, εξάλλου, ισχυρισμός ότι η δυνατότητα επέκτασης του συμβατικού αντικειμένου στα κτίρια Δ και Ε δυνάμει του άρθρου 8 παρ. 3 περ. ε΄ του π.δ. 334/2000 (δικαίωμα προαίρεσης) κατέστη γνωστή στους διαγωνιζόμενους με το άρθρο 203.2 της διακήρυξης, δεν ασκεί εν προκειμένω καμία επιρροή, διότι η επίμαχη σύμβαση φέρεται προς έλεγχο ως συμπληρωματική και όχι ως ενάσκηση του ανωτέρω δικαιώματος προαίρεσης, που υπόκειται σε διαφορετικές προϋποθέσεις και έχει διάφορη νομική βάση από την ισχύουσα για τη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων. Εξάλλου, έχει προ πολλού παρέλθει το χρονικό διάστημα της τριετίας από την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, εντός του οποίου περιοριζόταν η οποιαδήποτε δυνατότητα της Αναθέτουσας Αρχής να ασκήσει το ανωτέρω δικαίωμά της και να εξαντλήσει την ανάθεση των υπολειπόμενων εργασιών των επίμαχων κτιρίων Δ και Ε. Επίσης, απορριπτέος κρίνεται και ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης, λόγω της ύπαρξης πάγιας νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς το εφαρμοστέο στις συμπληρωματικές συμβάσεις νομοθετικό καθεστώς. Για το λόγο αυτό το γεγονός ότι τα χρηματικά εντάλματα, που είχαν εκδοθεί σε εκτέλεση προηγούμενων όμοιων συμβάσεων, είχαν θεωρηθεί από την αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου δεν αρκεί για τη θεμελίωση και αποδοχή του σχετικού αιτήματος. Τέλος, ο ισχυρισμός της αιτούσας περί πιεστικής ανάγκης μεταφοράς των εργαστηρίων της Ιατρικής Σχολής από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, αλυσιτελώς προβάλλεται, αφού τυχόν λόγοι προστασίας του δημοσίου συμφέροντος δεν μπορούν να θεμελιώσουν κατά το νόμο ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης.Δεν ανακαλει την  21/2012 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου