Η Πράξη 217/2025 του ΣΤ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ ΕΔΣΝΑ και της αναδόχου εταιρείας για την προμήθεια συμπληρωματικού κινητού εξοπλισμού (όπως 40 απορριμματοφόρα) για το Πρόγραμμα Συλλογής Χαρτιού, μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης οκταετούς διάρκειας. Το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αρμοδιότητα για την αποκομιδή και μεταφορά στερεών αποβλήτων με διαλογή στην πηγή, και συνεπώς για την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού, ανήκει κατ' αρχήν στους δήμους της Περιφέρειας Αττικής. Η συνεργασία του ΕΔΣΝΑ με τους δήμους απαιτεί τη σύναψη σχετικών προγραμματικών συμβάσεων, οι οποίες δεν προσκομίστηκαν. Επειδή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η αρμοδιότητα του ΕΔΣΝΑ να διαθέτει δημόσιους πόρους για την προμήθεια, η διαδικασία καθίσταται πλημμελής και κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης λόγω παραβίασης της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Προμήθεια μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) οκταετούς διάρκειας ηλεκτρικών ευέλικτων απορριμματοφόρων οχημάτων συλλογής βιοαποβλήτων και φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων(...)	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει αναγκαίο να αναβάλει την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ένδικης προσφυγής, προκειμένου ο αναθέτων ΕΔΣΝΑ να υποβάλει εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης μία ενιαία ή περισσότερες χωριστές προγραμματικές συμβάσεις συναφθείσες με τους 34 Δήμους της Περιφέρειας Αττικής, στους οποίους αφορά εν πρώτοις η ελεγχόμενη προμήθεια. Οι συμβάσεις αυτές, οι οποίες καταρτίζονται κατόπιν έγκρισής τους από τα αρμόδια για την έγκριση σύναψης προγραμματικών συμβάσεων δημοτικά όργανα (άρθρο 9 παρ. 2γ του ν. 5056/2023, με το οποίο προστέθηκε άρθρο 74Α στον ν. 3852/2010) έχουν το αυτό περιεχόμενο ως προς τα απαραίτητα, κατά το άρθρο 100 παρ. 2 του ν. 3852/2010 στοιχεία, καθορίζουν με σαφήνεια και πληρότητα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών, προβλέπουν την διάθεση από τον ΕΔΣΝΑ στον κάθε συμβαλλόμενο Δήμο του συγκεκριμένου ελάχιστου αριθμού των ηλεκτρικών απορριμματοφόρων και των ηλεκτρικών φορτιστών που έχουν ήδη προσδιοριστεί κατά τον σχεδιασμό της προμήθειας από τον ΕΔΣΝΑ, χωρίς να αναιρείται η ευελιξία υποστήριξης είτε των ίδιων Δήμων με περισσότερα όμοια είδη ή άλλων Δήμων της Περιφέρειας Αττικής που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για την υποστήριξή τους από τον ΕΔΣΝΑ με τα υπό προμήθεια είδη, εφόσον οι ανάγκες αυτές δύνανται να καλυφθούν από τις ποσότητες της προμήθειας και της προαίρεσης που προβλέφθηκαν για τις δύο Ομάδες του διαγωνισμού.Για τους λόγους αυτούς.Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου από τον Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής, ο οποίος πρέπει να υποβάλει τα αναφερόμενα ανωτέρω στη σκέψη 6 στοιχεία στη Γραμματεία του Δικαστηρίου εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση σε αυτό της παρούσας απόφασης, ακολούθως, τον ορισμό νέας δικασίμου για τη συζήτηση της υπόθεσης και, με επιμέλεια της Γραμματείας του Δικαστηρίου, την εγγραφή αυτής στο πινάκιο και τη νόμιμη κλήτευση όλων των ενδιαφερομένων να παραστούν σε αυτή. 

Προμήθεια εξοπλισμού ανακύκλωσης και επεξεργασίας μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) οκταετούς διάρκειας.(...)	Με δεδομένα αυτά και την 2926/7.3.2023 βεβαίωση του Προέδρου του ΕΔΣΝΑ ότι δεν έχουν ασκηθεί προδικαστικές προσφυγές ή ένδικα μέσα (βοηθήματα) κατά των πράξεων της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής και της …A.E. για την «Προμήθεια εξοπλισμού ανακύκλωσης και επεξεργασίας μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) οκταετούς διάρκειας».

Κύρωση της από 23 Νοεμβρίου 2023 Σύμβασης Υπο-Παραχώρησης μεταξύ αφενός του Ελληνικού Δημοσίου, της εταιρείας «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.» και της εταιρείας «Οργανισμός Λιμένος Καβάλας Α.Ε.», και αφετέρου της εταιρείας «ΣΑΡΙΣΑ Υπο-Παραχώρηση Λιμένος Καβάλας Φίλιππος ΙΙ Ανώνυμη Εταιρεία», της εταιρείας «Blacksummit Financial Group Inc», της εταιρείας «ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών Ακινήτων Κατασκευών» και της εταιρείας «Ευρωπαϊκές Επενδύσεις και Επιχειρήσεις Αεροδιαστημικής Μονοπρόσωπη Ανώνυμος Εταιρεία».

Το Ε' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου συνεδρίασε στις 4 Φεβρουαρίου 2025 για να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο του Δήμου Θάσου με τίτλο «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΕΕΛ ΠΑΝΑΓΙΑΣ-ΠΟΤΑΜΙΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.000.000,00 ευρώ. Διαπιστώθηκε ότι ο υποβληθείς φάκελος δεν ήταν πλήρης για τη διενέργεια ασφαλούς ελέγχου νομιμότητας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης και διέταξε τη συμπλήρωση του φακέλου με συγκεκριμένα στοιχεία, όπως γνώμη τεχνικού συμβουλίου, στοιχεία χρηματοδότησης, δημοσιεύσεις της απόφασης παράτασης υποβολής προσφορών, τεχνικές και οικονομικές προσφορές των εταιρειών και βεβαίωση περί μη άσκησης ενστάσεων ή ενδίκων βοηθημάτων.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 30/2013 πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία αυτό, αφενός, απείχε του ελέγχου νομιμότητας του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου Αθηναίων και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… Ανώνυμος Εταιρεία» (...), με αντικείμενο την «προμήθεια φυσικού αερίου για τις ανάγκες κίνησης των τριάντα δύο (32) αεριοκίνητων απορριμματοφόρων του Δήμου Αθηναίων», όσον αφορά στο έτος 2012 και, αφετέρου, έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου σύμβασης, όσον αφορά στα έτη 2013 και 2014.(....)Και τούτο, διότι, από τις παρατιθέμενες στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας διατάξεις, δεν προβλέπεται η άρση της υποχρέωσης υποβολής των ως άνω δικαιολογητικών, στην περίπτωση που οι προμηθεύτριες εταιρείες είτε έχουν αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης του προς προμήθεια είδους είτε ανήκουν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στο Ελληνικό Δημόσιο. Ανακαλεί εν μέρει την 30/2013 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο σκεπτικό.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης με αντικείμενο την «προμήθεια φυσικού αερίου για τις ανάγκες κίνησης των τριάντα δύο (32) αεριοκίνητων απορριμματοφόρων του Δήμου Αθηναίων», όσον αφορά στα έτη 2013 και 2014, υπό τον όρο ότι η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «… Ανώνυμος Εταιρεία» θα προσκομίσει όλα τα αναφερόμενα στο άρθρο 7 παρ. 1 και 2 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. για τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δικαιολογητικά, καθώς και εκείνα από τα απαριθμούμενα στα άρθρα 9 παρ. 2 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. και 45 έως και 48 του π.δ. 60/2007 έγγραφα, η υποβολή των οποίων θα απαιτηθεί από το Δήμο Αθηναίων, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις των ως άνω διατάξεων.

Προμήθεια μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) οκταετούς διάρκειας ηλεκτρικών ευέλικτων απορριμματοφόρων οχημάτων συλλογής βιοαποβλήτων και φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων.(...)Με βάση τα ανωτέρω συντρέχουν εν προκειμένω οι ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που αναπτύσσονται στις σκέψεις 16 και 19 της παρούσας και αφορούν οριζόντια αμφότερα τα τμήματα της προμήθειας, καθώς και οι ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που αφορούν το Τμήμα Α αυτής και αναπτύσσονται στις σκέψεις 24-27 της παρούσας. Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο δύο σχεδίων συμβάσεων με αντισυμβαλλόμενους αφενός μεν τον Ε.Δ.Σ.Ν.Α. και αφετέρου τους οικονομικούς φορείς «ΕΘΝΙΚΗ LEASING» και «...». Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής και των οικονομικού φορέων α) «...» και β) «...». 
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/893/2024

Το ΣΤ' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου συνεδρίασε στις 28 Φεβρουαρίου 2025 για να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού και μείωσης διαρροών του δικτύου ύδρευσης του Δήμου Πωγωνίου» (προϋπολογισμού 1.785.770,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ). Η σύμβαση κρίθηκε μικτή (προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών), με προέχον το στοιχείο της προμήθειας. Το Κλιμάκιο ανέβαλε την οριστική του κρίση και διέταξε τη συμπλήρωση του φακέλου εντός 15 ημερών λόγω ελλειπόντων στοιχείων. Συγκεκριμένα, ζητήθηκε η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το 2025, πλήρης λεκτική αιτιολόγηση της αριθμητικής βαθμολόγησης της τεχνικής προσφοράς του μοναδικού οικονομικού φορέα (με έκδοση νέου πρακτικού), και νέο σχέδιο σύμβασης με διορθώσεις, όπως η συμπλήρωση του ποσού εγγυητικής καλής εκτέλεσης και η ενσωμάτωση ρήτρας αναπροσαρμογής τιμών (άρθρο 337 του ν. 4412/2016), αφαιρώντας παράλληλα τη δυνατότητα μεταβολής των ποσοτήτων λόγω έλλειψης πίστωσης.

Προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα συλλογής βιοαποβλήτων μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) πενταετούς διάρκειας(....)	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 4-5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η ελεγχόμενη αναπροσαρμογή του αρχικώς συμφωνηθέντος τιμήματος και -κατ’ επέκταση- του οικονομικού αντικειμένου του από 24.11.2022 «συμφώνου προαίρεσης», που κατ’ ουσίαν τροποποιείται, είναι νόμιμη, καθώς στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτοτελούς εφαρμογής της παρ. 1 περ. γ΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Η δε παράλειψη της θεμελίωσης από τον ΕΔΣΝΑ του ύψους της αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος της εκτελούμενης σύμβασης προμήθειας βάσει μαθηματικού τύπου, ερειδόμενου επί επίσημων δεικτών της αρμόδιας στατιστικής αρχής, δικαιολογείται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, διότι στην -όλως εξαιρετική- ελεγχόμενη περίπτωση η προμήθεια αφορά σε είδη ειδικής φύσης, κατά παραγγελία, που προέκυψαν κατόπιν συναρμολόγησης περισσότερων επιμέρους υλικών. Εξάλλου, όπως προκύπτει και από την 547/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (σκ. 24.1), ο ΕΔΣΝΑ δρώντας ως αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο ανάθεσης σύμβασης με παρεμφερές αντικείμενο υπήγαγε (έστω πλημμελώς κατά το Κλιμάκιο) την αυξητική αναπροσαρμογή των τιμών όμοιων αγαθών, σε συμμόρφωση με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σε επίσημο δείκτη τιμών βάσει του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, όπως έχει τροποποιηθεί με τον ν. 4965/2022. Εξάλλου, η κρίση της αναθέτουσας αρχής θεμελιώνεται, στην ειδικώς εντοπισμένη υπό έλεγχο περίπτωση, επί πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων, όπως αναλυτικώς εκτίθεται κατωτέρω, τα οποία αποδεικνύουν την επικαλούμενη γενικευμένη αυξητική τάση της τιμής του τελικού προϊόντος σε ποσοστό που δικαιολογείται. (...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 23/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθεια μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) οκταετούς διάρκειας ηλεκτρικών ευέλικτων απορριμματοφόρων οχημάτων(...) 	Ενόψει των ανωτέρω διαπιστώσεων, βασίμως προβάλλεται με την προσφυγή και την παρέμβαση ότι δεν επιβεβαιώνεται το συμπέρασμα της προσβαλλόμενης ως προς την ανεπάρκεια της τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της Ομάδας Α και, συνακόλουθα, δεν συντρέχουν οι ερειδόμενες επί του συμπεράσματος αυτού αιτιάσεις περί παράβασης των αρχών της οικονομικότητας και της διαφάνειας. Κατ΄ακολουθία όλων όσων αναπτύχθηκαν, πρέπει να ανακληθεί η πληττόμενη 547/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή των δύο σχεδίων συμβάσεων, με αντισυμβαλλόμενους για την Ομάδα Α του διαγωνισμού τον αναθέτοντα Ε.Δ.Σ.Ν.Α. και την αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία ..Α.Ε., και για την Ομάδα Β του διαγωνισμού τον αναθέτοντα Ε.Δ.Σ.Ν.Α. και την αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία …S.A., αντίγραφα των οποίων, σε ηλεκτρονική μορφή, τηρούνται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την με Α.Β.Δ. 459/2024 προσφυγή του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «ΕΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΒΑΘΜΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ» και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με τον διακριτικό τίτλο ..A.E. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 547/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου