Προγραμματικής σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που δεν κρίθηκαν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα και, συγκεκριμένα, το ποσό του αναλογούντος ΦΠΑ (873.960,00 ευρώ), καθώς και το μέρος της δαπάνης του «υποέργου 1» που υπερβαίνει την επιλέξιμη δαπάνη των 3.400.000,00 ευρώ (βλ. σκέψη 7).β) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, ο απώτατος χρονικός ορίζοντας τυχόν παράτασης της σύμβασης, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 (βλ. ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021).γ) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελασσόνας και της Δημοτικής Επιχείρησης ……, 

Προμήθεια  ηλεκτροκίνητων οχημάτων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α)Δεν προσδιορίζεται ούτε τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης στο άρθρο 3 ούτε σε άλλο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου ούτε στο προοίμιο αυτού γίνεται παραπομπή σε οποιαδήποτε μελέτη από την οποία να προκύπτει κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (πρβλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239,110/2019, 317/2018).β) Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η χρονική διάρκεια της σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010.γ)Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).δ)Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:4. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:4.1. Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών, που αναφέρονται ως υποέργα 1 και 2 της ως άνω πράξης, και της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθεί και ποιόν από τους συμβαλλομένους θα βαρύνει η δαπάνη για τις ως άνω προμήθειες, κατά το μέρους αυτών που τυχόν δεν κριθούν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα, καθώς και η δαπάνη σύνταξης και προετοιμασίας φακέλου υποβολής αίτησης χρηματοδότησης για το πέραν των 5.000,00 ευρώ ποσό, δοθέντος ότι σύμφωνα με την AT01 πρόσκληση της ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ (αρ. πρωτ. 14574/24.7.2020), η εν λόγω δαπάνη είναι επιλέξιμη για χρηματοδότηση μέχρι του ποσού των 5.000,00 ευρώ.4.2. Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια η χρονική διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, ενώ στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνεται χρονοδιάγραμμα, με αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010.4.3 Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).4.4. Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης .. και του Δήμου .. για την υλοποίηση της πράξης «Ενεργειακή αναβάθμιση υποδομών ύδρευσης και παρεμβάσεις αξιοποίησης .....»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προκύπτει ότι οι όροι του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο (Διοικητικό Συμβούλιο) της ΔΕΥΑ Σκύδρας, όπως απαιτείται για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. απόφ. 4307/2014, ΣΤ΄ Κλιμ. 181/2022, 429, 369/2020).β) Παρά τη σχετική ρητή αναφορά στο άρθρο 2 του σχεδίου, στο προσαρτώμενο στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης Παράρτημα ΙΙ δεν έχουν καταγραφεί από τον Φορέα Υλοποίησης οι υφιστάμενες μελέτες και αδειοδοτήσεις, ούτε αναφέρονται οι εκκρεμείς ενέργειες για την ωρίμανση της Πράξης, με τον προσδιορισμό του υπευθύνου για την πραγματοποίηση ή ολοκλήρωσή τους συμβαλλόμενου μέρους, με συνέπεια να καταλείπεται ασάφεια ως προς το αντικείμενο της σύμβασης και τις υποχρεώσεις των μερών, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010.γ) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που τυχόν δεν θα κριθούν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα.δ) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).ε) Πέραν του ότι δεν ορίζονται, στο άρθρο 5 του σχεδίου, τα μέλη από τα οποία θα αποτελείται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης της σύμβασης, σε κάθε περίπτωση, η προβλεπόμενη συγκρότηση αυτής από δύο μόνο μέλη δεν είναι νόμιμη, καθόσον τα συλλογικά όργανα, αν στον νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, συγκροτούνται από τρία (3) τουλάχιστον μέλη (βλ. άρθρο 13 παρ. 2 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 – Α΄ 45 – Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας).στ) Οι ρυθμίσεις του ίδιου άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).ζ) Η ρύθμιση του ως άνω άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).η) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, προκύπτουν τα ακόλουθα: Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση της προμήθειας, που αναφέρεται ως υποέργο 1 της ως άνω πράξης, και της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθεί και ποιόν από τους συμβαλλομένους θα βαρύνει η δαπάνη για την ως άνω προμήθεια, κατά το μέρους αυτής που τυχόν δεν κριθεί επιλέξιμη για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα, καθώς και η δαπάνη σύνταξης και προετοιμασίας φακέλου υποβολής αίτησης χρηματοδότησης για το πέραν των 5.000,00 ευρώ ποσό, δοθέντος ότι σύμφωνα με την AT01 πρόσκληση της ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ (αρ. πρωτ. 14573/24.7.2020), η εν λόγω δαπάνη είναι επιλέξιμη για χρηματοδότηση μέχρι του ποσού των 5.000,00 ευρώ. Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια η χρονική διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, ενώ στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνεται χρονοδιάγραμμα, με αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).. Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).

Προγραμματική σύμβαση- υδροδότηση οικισμών:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον ούτε από την επωνυμία της εταιρείας «....» (άρθρο 1 της συστατικής πράξης της), αλλά ούτε και από το προσκομισθέν ως άνω καταστατικό της και, ιδίως, από τους περιγραφόμενους στο οικείο άρθρο 4 σκοπούς, προκύπτει ότι αυτή αποτελεί αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 252 παρ. 3 εδ. β΄ του ν. 3463/2006, προκειμένου η συμμετοχή της στην επίμαχη προγραμματική σύμβαση να είναι επιτρεπτή, δυνάμει της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 265 παρ. 4 του ίδιου ν. 3463/2006. Περαιτέρω, κατά παράβαση των σχετικώς οριζομένων στο άρθρο 100 του ν. 3852/2010, δεν περιλαμβάνεται στη σύμβαση αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των προβλεπομένων εργασιών (βλ. άρθρο 3), με συσχέτιση αυτών προς το τμηματικώς καταβαλλόμενο συνολικό ποσό της σύμβασης των 240.000 ευρώ. Αντιθέτως, προβλέπεται σε αυτή μόνο η διάρκειά της (από 1.1.2016 έως 31.12.2016), η οποία με βάση τα προεκτεθέντα στη σκέψη 2 δεν δύναται να υποκαταστήσει την έλλειψη του αναλυτικού χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης του αντικειμένου της. Τέλος, κατά παράβαση γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου προσδόθηκε, κατά τα ανωτέρω, αναδρομική ισχύς στη σύμβαση, δεδομένου ότι αυτή υπεγράφη την 1η.11.2016, ήτοι σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της ορισθείσας έναρξης υλοποίησής της, (1.1.2016) και ενώ διαρκούσε η εκτέλεση του αντικειμένου της..η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

Προγραμματικες Συμβασεις.(..)  καταβολή στη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση ... (εφεξής: ....) της ετήσιας συμμετοχής του Δήμου ... στο πλαίσιο εκτέλεσης της από 22.6.2017 προγραμματικής σύμβασης τετραετούς διάρκειας ..Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της από 22.6.2017 σύμβασης, αυτή αφορά αποκλειστικά στη συμμετοχή των συμβαλλομένων στην εκτέλεση του προγράμματος «...»... Ωστόσο, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν έχει το προβλεπόμενο από το άρθρο 100 ν. 3852/2010 ελάχιστο περιεχόμενο. Τούτο διότι στο συμβατικό κείμενο δεν αναφέρεται το ύψος της δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος, ούτε παρατίθεται οποιοσδήποτε συσχετισμός μεταξύ των επί μέρους δαπανών αυτού και της κάλυψής τους από τη χρηματοδότηση μέσω της προγραμματικής σύμβασης (κοστολόγηση), ώστε   να δικαιολογείται ο προϋπολογισμός αυτής στο συγκεκριμένο χρηματικό ποσό, σε συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης..Παρά ταύτα, συνεκτιμώντας α) την επί σχεδόν εικοσαετία χρηματοδότηση του προγράμματος «...» υπό την ως άνω μορφή, ήτοι μέσω ένταξης στο εκάστοτε ισχύον συναφές πρόγραμμα της Ε.Ε. υπό την προβλεπόμενη για την έγκρισή του διαδικασία...., , β) ότι, εν πάση περιπτώσει, έχει προσδιορισθεί το κόστος κάθε επιμέρους ομάδας δαπανών και η συνολική δαπάνη για την εκτέλεση του προγράμματος για το έτος 2017...., κρίνεται ότι τα συμβαλλόμενα μέρη πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι, εφόσον είχε χωρίσει προϋπολογισμός της συνολικής δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος προκειμένου να εγκριθεί η ετήσια χρηματοδότηση του .... από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν χρειαζόταν ειδικότερη συσχέτιση μεταξύ των δαπανών αυτού και της χρηματοδότησης.(συγγνωστή πλάνη)

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης :Με τα δεδομένα αυτά και ειδικότερα με βάση το προεκτεθέν περιεχόμενό της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση συνιστά προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Τούτο, δε, διότι η σύμβαση αυτή δεν έχει ως μοναδικό αντικείμενο την άσκηση ή την υποστήριξη της ασκήσεως συγκεκριμένης αρμοδιότητας ενός από τα συμβαλλόμενα μέρη από το άλλο, αλλά τον καθορισμό του πλαισίου της συνεργασίας των μερών, με την ανάληψη συγκεκριμένου αντικειμένου και συγκεκριμένων υποχρεώσεων από καθένα από αυτά, ώστε, διά της συνενώσεως των μέσων που διαθέτει το κάθε μέρος, να υλοποιηθεί η Πράξη που αποτελεί αντικείμενο της ελεγχόμενης συμβάσεως. Κατόπιν τούτων, η σύμβαση αυτή παραδεκτώς εισάγεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4129/2013), 100 και 278 του ν. 3852/2010. Εξάλλου, όσον αφορά την καθ’ ύλην αρμοδιότητα του παρόντος Κλιμακίου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι δεν έχουν τεθεί ενώπιόν του επαρκή στοιχεία από τα οποία να προκύπτει με βεβαιότητα ότι η Πράξη «Αποκάλυψη Κοινοχρήστων Χώρων Παλαιού Χωριού – Δημιουργία Δανειοθαλάμου Δομικών Λίθων», έχει το χαρακτήρα συμβάσεως έργου κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 6 και 7 του ν. 4412/2016 και όχι υπηρεσιών, πρέπει, για λόγους οικονομίας της διαδικασίας, η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση να κρατηθεί και να ελεγχθεί από το Κλιμάκιο τούτο. Περαιτέρω, επί της νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσεως το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, με βάση το προεκτεθέν περιεχόμενό της (βλ. σκ. ΙΙΙ), συνιστά προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, κατά την έννοια του άρθρου 100 παρ. 1 και 5 του ν. 3852/2010. Τούτο, δε, διότι οι εργασίες που προβλέπονται σ’ αυτήν αποσκοπούν στη διάσωση των παραδοσιακών στοιχείων αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος του παλαιού οικισμού του Αγίου Ευστρατίου, τμήμα του οποίου, κατά τα γνωστά στο Κλιμάκιο, έχει χαρακτηρισθεί παραδοσιακό με το π.δ/μα της 13ης.1.2005 (ΦΕΚ Δ΄ 171/16.2.2005), η δε διατήρηση των λιθόκτιστων όγκων των κτισμάτων του παραδοσιακού οικισμού επιβάλλεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων που επιβάλλονται με το ανωτέρω π.δ/μα (βλ. άρθρο 2 αυτού). Επιπλέον, οι εν λόγω εργασίες εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εργασιών με στόχο τη διατήρηση, αποκατάσταση - ανάπλαση, προστασία και ανάδειξη του παραδοσιακού οικισμού του Αγίου Ευστρατίου, αποτελώντας την πρώτη φάση των εργασιών αυτών (βλ. σχ. άρθρο 2 της συμβάσεως). Ως εκ τούτου, για τη νόμιμη σύναψη της συμβάσεως αυτής, είναι υποχρεωτική, σύμφωνα με τις προμνησθείσες διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, η συμμετοχή σε αυτή και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, προϋπόθεση η οποία δεν τηρείται εν προκειμένω. Επιπροσθέτως, η γενική αναφορά στο άρθρο 5 του σχεδίου ότι ο συνολικός χρόνος διάρκειας της συμβάσεως, ο οποίος ανέρχεται στα 4 έτη, κατανέμεται σε: i) 12 μήνες για τη σύναψη της εκτελεστικής συμβάσεως και ii) 30 μήνες για την υλοποίηση – ολοκλήρωση αυτής, δεν πληροί την απαίτηση του νομοθέτη για τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος, το οποίο πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο της υλοποιούμενης Πράξεως (πρβλ. Ελ.Συν. Ε΄ Κλιμ. 24/2018, 398, 354, 227, 168, 13/2017, 451/2016, 111/2015).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με αυτά τα δεδομένα α) η τροποποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κ. ..... και της «.....» παρίσταται νόμιμη, καθόσον προβλέπεται στο άρθρο 6 της αρχικής σύμβασης και δεν μεταβάλλει το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής. Συγκεκριμένα, με την από Νοέμβριο 2017 πλήρως και επαρκώς εμπεριστατωμένη μελέτη της «.....» άλλαξε απλώς ο τρόπος υπολογισμού του τέλους διαχείρισης, το οποίο, σε συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, συναρτάται πλέον αποκλειστικώς με τις ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας (ανακυκλώσιμων). Η εισαγωγή δε των στοιχείων αυτών με την τροποποιητική σύμβαση δεν επέφερε μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής Προγραμματικής Σύμβασης, αφού το ποσό για το «διοικητικό κόστος επίβλεψης» παρέμεινε το ίδιο για το μετονομασθέν «τέλος διαχείρισης» (3.631,60 ευρώ). Εξάλλου, ούτε  η αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα πληρωμής της σύμβασης επηρέασε το φυσικό και οικονομικό αντικείμενό της, καθόσον επανυπολογίστηκε το ποσό επί το έλασσον, με αφαίρεση του μέχρι τότε πληρωθέντος ποσού και με πληρωμή του υπολοίπου σε τέσσερις, ομοίως, τριμηνιαίες δόσεις. Κατ’ ακολουθία, οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων παρέμειναν ίδιες και δεν διαταράχθηκε η ισορροπία της αρχικής σύμβασης, και τούτο ανεξαρτήτως του αν στις Προγραμματικές Συμβάσεις, που, όπως προαναφέρθηκε, προωθούν τη συνεργασία μεταξύ φορέων για την επίτευξη κοινού σκοπού και δεν αποσκοπούν στην εξισορρόπηση των συμφερόντων των αντισυμβαλλομένων, νοείται διατάραξη της οικονομικής ισορροπίας της σύμβασης υπέρ κάποιου συμβαλλομένου φορέα. β) Στην Κ.Υ.Α. 23976/22.7.2016 «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους 2017 - τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 7028/2004 (Β΄ 253) απόφασης» προβλέπεται Κ.Α. εξόδων προϋπολογισμού 20/6277.02 με τίτλο «Δαπάνες συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών από ΦΟΔΣΑ μέσω προγραμματικών συμβάσεων (παρ. 7δ του άρθρου 24 του Ν 3613.2007)», χωρίς περαιτέρω διαχωρισμό σε ανακυκλώσιμα υλικά και στερεά απόβλητα, επομένως δεν αποτελεί πλημμέλεια της δαπάνης η ακριβής αποτύπωση του τίτλου του Κ.Α. αυτού στο χρηματικό ένταλμα. γ) Με το από 29.12.2017 Πρακτικό της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης της Σύμβασης διαπιστώνεται η καλή εκτέλεσή της για το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο της ισχύος της (έως 23.11.2017), ενώ βεβαιώνεται ότι μπορεί να γίνει αποπληρωμή αυτής έως 31.12.2017. Περαιτέρω, μεταξύ των στοιχείων του φακέλου υπάρχουν δελτία αποστολής και ζυγολόγια που αποδεικνύουν την εκτέλεση της σύμβασης για το επίμαχο χρονικό διάστημα και τα οποία έλαβε υπόψη της η Επιτροπή, προκειμένου να βεβαιώσει τη δυνατότητα πληρωμής. Επομένως, επιτρεπτώς λαμβάνει χώρα η πληρωμή του ποσού που αντιστοιχεί στο διάστημα πέραν του δευτέρου τριμήνου της σύμβασης.