ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την 189/2023 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Παλαιού Φαλήρου για την υλοποίηση του έργου “Ανακαίνιση Πολιτιστικού Κέντρου «Φλοίσβος» και ανάπλαση περιβάλλοντος χώρου με προσθήκη ανελκυστήρα – Μελέτη εργασιών προσαρμογής διατηρητέου κτιρίου «Φλοίσβος»”, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.950.667,67 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Το σχέδιο της εν λόγω σύμβασης και τα λοιπά συνοδευτικά στοιχεία υποβλήθηκαν για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις 29.3.2023 (αριθ. πρωτ. ΕλΣυν 20642), με το 8419/29.3.2023 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Δήμου Παλαιού Φαλήρου. Με τα δεδομένα αυτά, απαραδέκτως εισάγεται εκ νέου για έλεγχο από την Περιφέρεια Αττικής το  ίδιο ως άνω σχέδιο προγραμματικής σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «… Α.Ε.» (… Α.Ε.) για την παροχή υπηρεσιών εκτέλεσης της προμήθειας με τίτλο «Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού ανακαίνισης αμφιθεάτρου (AULA) της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών»(...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση το ΕΚΠΑ, με σκοπό την ένταξη της πράξης «Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού ανακαίνισης αμφιθεάτρου (AULA) της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών» στη χρηματοδότηση του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής, αναθέτει στην … Α.Ε., έναντι ανταλλάγματος, την άσκηση των αρμοδιοτήτων της Συγκλήτου και της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου που σχετίζονται με τη διενέργεια των διαδικασιών προετοιμασίας, ανάθεσης και εκτέλεσης των συμβάσεων προμηθειών που αποτελούν τα Υποέργα 1 και 2 της πράξης αυτής. Ως εκ τούτου, η … Α.Ε. δεν παρέχει απλώς συμβουλευτικής φύσης υπηρεσίες υποστήριξης στο ΕΚΠΑ, αλλά αναλαμβάνει την άσκηση νομοθετικά καθορισμένων αρμοδιοτήτων των οργάνων του Πανεπιστημίου δρώντας καθ’ υποκατάσταση αυτών. Συνεπώς, ... η εν λόγω ανάθεση αρμοδιοτήτων βαίνει πέραν της έννοιας της εξειδικευμένης τεχνικής, επιστημονικής ή διοικητικής «υποστήριξης», την οποία οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί δύνανται να παράσχουν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ... με συνέπεια η ελεγχόμενη σύμβαση να είναι παράνομη για το λόγο αυτό.(...)Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «… Α.Ε.».

Διοικητική και Επιστημονική Υποστήριξη για την βελτιστοποίηση της λειτουργίας της Τεχνικής Υπηρεσίας και άλλων Υπηρεσιών (...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Ο καθορισμός του συνολικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης εξαντλείται στην παράθεση μόνο των αριθμητικών δεδομένων του, στο άρθρο 4, όπου προσδιορίζεται στο συνολικό ποσό των 399.265,09 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., το οποίο αναλύεται, στο Παράρτημα Ι, στο οποίο ορίζονται, ως τιμές αναφοράς, οι δαπάνες που αντιστοιχούν (α) στο «μηνιαίο άμεσο κόστος», που υπολογίζεται μόνο με παράθεση του κόστους μηνιαίας αμοιβής του έκτακτου προσωπικού των τεσσάρων υπαλλήλων και δυο άλλων απροσδιόριστων δαπανών για «Συντονισμό» και «Λογιστική Υποστήριξη», και (β) στις «μηνιαίες έμμεσες δαπάνες», που προσδιορίζονται μόνο ως «Γενικά έξοδα λειτουργίας % του μηνιαίου άμεσου κόστους» υπολογιζόμενες με συντελεστή 6%. Επομένως, πέραν του κόστους του έκτακτου προσωπικού –για το οποίο δεν προβάλλεται από την Επίτροπο άλλη, εκτός από την ήδη εξετασθείσα (ανωτέρω σκ. 19), πλημμέλεια που να πλήττει τον τρόπο υπολογισμού του       και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας (βλ. Ελ.Συν. Ολ. 505/2021 σκ. 6)– οι λοιπές δαπάνες, που αφορούν στο άμεσο κόστος [ποσού (761,92 Χ 6% Χ 36 μήνες = 29.075,04 Χ 2) 58.150,08 ευρώ] και στις έμμεσες δαπάνες [ποσού (506,28 Χ 36 μήνες) 18.226,08 ευρώ], ανερχόμενες στο συνολικό ποσό των (58.150,08 + 18.226,08) 76.376,16 ευρώ, μη νομίμως επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης.Επομένως, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων με τις κρινόμενες προσφυγές, δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, όσον αφορά στις προβλεπόμενες δαπάνες του άμεσου κόστους που περιγράφονται ως «Συντονισμός» και «Λογιστική Υποστήριξη» και στις προβλεπόμενες έμμεσες δαπάνες του, πλημμέλεια που επιφέρει τη μη νομιμότητα της σύμβασης, λόγω έλλειψης του ελάχιστου αναγκαίου, κατά το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, περιεχομένου της (βλ. και 1670/2024 σκ. 20 απόφαση του Τμήματος τούτου). 	Για τους λόγους αυτούςΣυνεκδικάζει την από 9.12.2024 (Α.Β.Δ. 6628/2024) προσφυγή του Δήμου Αρριανών, και την από 9.12.2024 (Α.Β.Δ. 6630/2024) προσφυγή του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την επωνυμία «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΟΤΑ Α.Ε.», με τις οποίες ζητείται η ανάκληση της 32/2024 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης.Απορρίπτει τις ανωτέρω προσφυγές αυτές και κρίνει ότι δεν πρέπει να ανακληθεί η ως άνω προσβαλλόμενη Πράξη  

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Παροχή Τεχνικών και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας του Δήμου Ρόδου»(...)η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ... καθώς με αυτήν προβλέπεται η καταβολή προσαύξησης 4% επί του συνολικού κόστους της σύμβασης για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων, ενώ δεν αιτιολογείται ο ορθολογικός οικονομικά χαρακτήρας της επιλογής αυτής έναντι της υφιστάμενης εναλλακτικής δυνατότητας διενέργειας από τον Δήμο Ρόδου διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των ίδιων υπηρεσιών... ή έναντι της δυνατότητας σύναψης από τον ίδιο τον Δήμο, συμβάσεων έργου. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ο  Δήμος επέλεγε την ως άνω δυνατότητα θα προέβαινε στις ίδιες ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο Οργανισμός βάσει της Προγραμματικής σύμβασης, αλλά θα απαλλασσόταν από τα λειτουργικά έξοδα που επισύρει η τελευταία.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου … και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου για την υλοποίηση του έργου «Ανέγερση κτιρίου γυμναστηρίου … (Γυμνασίου, ΓΕΛ …, 1ου ΕΠΑΛ) στη Δ.Κ. …, Δημ. Ενότητας … του Δήμου …», προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.700.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.(...)Πλην όμως, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η εξέλιξη της διαδικασίας υλοποίησης της εν λόγω προγραμματικής σύμβασης, ήτοι εάν έχει υπογραφεί ήδη από το έτος 2019 και εάν/σε ποιο βαθμό έχει εξαντληθεί το φυσικό και οικονομικό της αντικείμενο μέσω της σύναψης σχετικών εκτελεστικών αυτής συμβάσεων, με αποτέλεσμα να καθίσταται πλέον ανεπίτρεπτη η εκ νέου έγκριση και υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με το αυτό αντικείμενο μεταξύ των ίδιων συμβαλλόμενων μερών.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την έκδοση οριστικής Πράξης, έως ότου διευκρινιστεί, με μέριμνα των ενδιαφερόμενων δημόσιων φορέων και με βάση συγκεκριμένα έγγραφα στοιχεία και δικαιολογητικά, σύμφωνα με τα ανωτέρω, η εξέλιξη της διαδικασίας υλοποίησης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ίδιων συμβαλλόμενων μερών, με το ίδιο αντικείμενο και με παρόμοιο με την ελεγχόμενη περιεχόμενο

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/719/2022.

Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη του Δήμου .(...)	Υπό τα ως άνω πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για την υλοποίηση των έργων και μελετών που προβλέπονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα του, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρα 44 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 4 παρ. 1 του ν. 4674/2020, τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αιτιολογείται επαρκώς i) με τη Δ.Υ./21.6.2024 βεβαίωση του Δημάρχου Παρανεστίου περί φόρτου εργασίας της Τεχνικής Υπηρεσίας και τη σχετική από 21.6.2024 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου «περί αδυναμίας υποστήριξης χρηματοδοτούμενων έργων» (βλ. ανωτέρω σκ. 12), με τις οποίες διαπιστώνεται ότι η υλοποίηση του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου δημιουργεί αυξημένες υποχρεώσεις στη Τεχνική Υπηρεσία, στις οποίες, εξαιτίας μεγάλης μείωσης του προσωπικού της, αδυνατεί να ανταπεξέλθει,	Επομένως, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι δεν τεκμηριώνεται ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης.	Εντούτοις, τόσο από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης όσο και από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει επαρκής τεκμηρίωση του ύψους της αναφερόμενης στο άρθρο 3 του σχεδίου σύμβασης συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης. Τούτο διότι ο καθορισμός της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης της σύμβασης αυτής εξαντλείται στην παράθεση μόνο των αριθμητικών δεδομένων της, στο άρθρο 3, όπου ορίζεται στο συνολικό ποσό των 382.554,27 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. και προσδιορίζεται στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους» σε δαπάνη 332.655,87 ευρώ, που αφορά στο κόστος απασχόλησης των έξι (6) μηχανικών που θα προσληφθούν («Άμεσες δαπάνες έκτακτου προσωπικού») και σε δαπάνη 49.898,41 ευρώ, που υπολογίζεται σε 15% επί του ως άνω ποσού των άμεσων δαπανών και αφορά στο λειτουργικό κόστος της σύμβασης («Έμμεσες Δαπάνες»). Στη δε επιχειρούμενη τεκμηρίωση των άμεσων δαπανών έκτακτου προσωπικού στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους», παρατίθενται θεωρητικώς μόνο διάφορες δυνητικές μέθοδοι υπολογισμού τους, όχι όμως ο ακριβής υπολογισμός του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού, με αναφορά συγκεκριμένων και επαληθεύσιμων στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη για την κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, χωρίς να καθίσταται επαληθεύσιμη η ακρίβεια και ορθότητα των τελικών ποσών που κοστολογούνται, ώστε να γίνεται σαφές πώς προκύπτει το τελικό κόστος της σύμβασης. Ούτε, επίσης, ο υπολογισμός ποσοστού 15% ως έμμεσου λειτουργικού κόστους, το οποίο είναι το ανώτερο ποσοστό που μπορεί να υπολογιστεί επί των άμεσων δαπανών προσωπικού, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δ.Ε.Π.ΑΝ., συνοδεύεται από περαιτέρω ανάλυση και τεκμηρίωση, ώστε να αιτιολογείται ότι δεν υπερβαίνει το εύλογο διοικητικό κόστος που συνεπάγεται η εκπλήρωση εκ μέρους του Δ.Ε.Π.ΑΝ. των συμβατικών του υποχρεώσεων. Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, δεδομένου ότι, παρά τη βασιμότητα ορισμένων από τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, εξακολουθούν να συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη (Πράξη.25/2024 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου )

Η απόφαση 1166/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ο.Τ.Α. κατά της Πράξης 15/2025, η οποία κωλύθηκε η υπογραφή της 1ης τροποποίησης της προγραμματικής σύμβασης 36091-126/2024 μεταξύ του Οργανισμού και του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, συνολικού κόστους 178.420,00 ευρώ (ά.φ.π.). Η Πράξη 15/2025 έκρινε ότι οι όροι της τροποποίησης ήταν αόριστοι και κάλυπταν πάγιες ανάγκες του Δήμου. Το Τμήμα έκανε δεκτή την προσφυγή, κρίνοντας ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης ήταν μη νόμιμη, καθώς αμφισβητούσε όρους πανομοιότυπους με την αρχική σύμβαση. Δεδομένου του κανόνα της οριστικότητας των κρίσεων, η Επίτροπος δεσμευόταν από την αρχική θετική Πράξη 14/2024. Συνεπώς, ανακλήθηκε η Πράξη 15/2025 και επιτράπηκε η υπογραφή του σχεδίου της τροποποιητικής σύμβασης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Κατασκευή συνθετικού τάπητα στίβου (ταρτάν) δημοτικού σταδίου …», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 354.838,71 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.).(...)Από τις απαρχές ήδη του προσυμβατικού ελέγχου το Δικαστήριο διακρίνει μεταξύ πλημμελειών και ουσιωδών πλημμελειών, καταλήγει δε σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της σύμβασης μόνον όταν μπορεί να διαπιστωθεί, με ειδική σκέψη, ότι η νομική πλημμέλεια που έχει εντοπιστεί είναι πράγματι ουσιώδης. Συνακόλουθα, η κρίση ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση δεν είναι νόμιμη προϋποθέτει δύο διαφορετικές σκέψεις σε σειρά αλληλοδιαδοχής, η πρώτη ότι διαπιστώθηκε πλημμέλεια κατά την διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης ή εντός του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, και η δεύτερη ότι η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε είναι ουσιώδης υπό την έννοια, όπως διαλαμβάνεται στις αποφάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των σχηματισμών πρωτογενούς προσυμβατικού ελέγχου, ότι με την διαπιστωθείσα πλημμέλεια παραβιάζονται ουσιώδεις αρχές της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων κατά τρόπο που πλήττεται η ακεραιότητα της διαδικασίας.(...)Οι περιουσιακές μετακινήσεις  μεταξύ των συμβαλλομένων φορέων δεν έχουν το χαρακτήρα ανταλλάγματος για παρεχόμενες στο πλαίσιο της σύμβασης υπηρεσίες, καθόσον το ποσό που αναφέρεται στον προϋπολογισμό της σύμβασης (άρθρο 3) και συνιστά το οικονομικό αντικείμενό της αντιστοιχεί στις πιστώσεις που θα μεταφερθούν από τον Δήμο … στους αναδόχους που θα αναδειχθούν κατά τη δημοπράτηση των επιμέρους έργων και προμηθειών. Τούτο δεν αναιρείται στην προκειμένη περίπτωση από το γεγονός ότι στο άρθρο 12 της προγραμματικής σύμβασης προβλέπεται η καταβολή ποσού 75.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., στην «…. Α.Ε.-Α.Ο.Τ.Α.», αφού αυτή δεν συνιστά περιουσιακή μετακίνηση που έχει τον χαρακτήρα ανταλλάγματος ή αμοιβής της για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, ούτε υποκρύπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη του αναγκαίου λειτουργικού κόστους που συνεπάγεται η εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων, ερείδεται δε στις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3852/2020 ... Ενόψει δε του μικρού ύψους του ποσού αυτού, ανερχομένου σε μόλις 7,22% του συνολικού προϋπολογισμού της προγραμματικής σύμβασης (ή 6,5% του προϋπολογισμού της ελεγχθείσας εργολαβίας), τούτο έχει όλως παρεπόμενο χαρακτήρα σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης.Αναθεωρεί την 331/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.

Προγραμματική σύμβαση....Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν κοινή αφετηρία και ότι συμπράττουν ισόρροπα στη σύμβαση, καθόσον οι μεν καταστατικοί σκοποί της …. Α.Ε. σχετίζονται με τη διοίκηση, καλή λειτουργία των κεντρικών αγορών που η ίδια διαχειρίζεται, η δε συμβολή του Δήμου στην προγραμματική σύμβαση αποτελεί δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας. Τούτο αποδεικνύεται από την παρεπόμενη φύση των συμβατικών του υποχρεώσεων, όπως η άσκηση εποπτείας, η εισφορά στοιχείων για την διευκόλυνση της παροχής των συμβατικών υποχρεώσεων της Α.Ε. και η οργάνωση, από κοινού με την αντισυμβαλλόμενη ομάδων εργασίας, καθώς και η συμμετοχή του στην Επιτροπή Παρακολούθησης Έργου, ενώ πρωτεύουσα σημασία, όπως έχει παγίως κριθεί από το παρόν Τμήμα, έχει η καταβολή του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος στην αντισυμβαλλόμενη εταιρεία (βλ. Πράξεις 29/2015, 3/2017, 28/2017 VII Τμ. Ελ. Συν.). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι το σύνολο των υπηρεσιών που πρόκειται να παρασχεθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης θα ανατεθούν μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας είναι απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, διότι αναφέρεται στην ανάθεση μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας των εκτελεστικών συμβάσεων της προγραμματικής σύμβασης, ενώ με την προσβαλλομένη κρίθηκε ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς την τήρηση διαγωνιστικής διαδικασίας, οι υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της ίδιας της προγραμματικής σύμβασης. Τέλος, ο ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων συγγνωστής πλάνης ως προς την κατά προσέγγιση παράθεση του κόστους των συμπεριλαμβανομένων στη σύμβαση αντικειμένων πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, καθόσον και αληθής υποτιθέμενος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση της προσβαλλόμενης, η οποία ερείδεται σε περισσότερες νομικές βάσεις, ούτε, εξάλλου, μπορεί να γίνει δεκτή η πλάνη των υπηρεσιών του Δήμου ενόψει, ιδίως, και του γεγονότος ότι όμοιο νομικό ζήτημα είχε αντιμετωπιστεί με την 51/2015 Πράξη του Τμήματος, που δεν ανακάλεσε την 141/2015 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα η οποία αφορούσε σε προγραμματική σύμβαση του ίδιου Δήμου.