Εκπόνηση οριστικής μελέτης της 2ης διασυνοριακής οδικής γέφυρας;Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης αφορά σε ήσσονος σημασίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εκτελούμενης σύμβασης ανάθεσης μελέτης με αντικείμενο την «Εκπόνηση οριστικής μελέτης της 2ης διασυνοριακής οδικής γέφυρας στην περιοχή της συνοριακής διόδου "Κήποι-Ύψαλα" (τμήμα R15.02) – Κωδικός Αναφοράς 5973». Και τούτο, διότι η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης αυτής υπολείπεται τόσο του ποσού των 215.000 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 5 περ. γ΄ του ν. 4412/2016) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης (946.450,00 ευρώ Χ 10% = 94.645,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.). Περαιτέρω, η εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, μη επιφέρουσα αλλαγή όσον αφορά το είδος ή το αντικείμενο αυτής. 

Συντήρηση και λειτουργία των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε ελάσσονος αξίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εισέτι εκτελούμενης υπ. αρ. 01.4287/30-11-2021 (ΑΔΑΜ: 21SYMV009636823) σύμβασης. Και τούτο, διότι η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης αυτής, η οποία σύμφωνα με το υποβληθέν σχέδιο θα αρχίσει να ισχύει από την υπογραφή της και έως τις 29-11-2023, ημερομηνία λήξης της αρχικής (τροποποιούμενης) σύμβασης, για τους υπολειπόμενους μήνες, ήτοι, κατά λογική ακολουθία, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο του έτους 2023, ύψους έως 12.916,80 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (4.305,60 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. επιπλέον μηνιαίο κόστους για τα 3 παραπάνω άτομα προσωπικό του αναδόχου, σύμφωνα με το σχετικό πίνακα της υπ. αρ. 16/30-6-2023, Θέμα 21ο, απόφασης του ΔΣ του Νοσοκομείου) υπολείπεται τόσο του ποσού των 215.000 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 4 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, 5 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, όπως ισχύει) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης (αξία αρχικής σύμβασης 1.109.134,45 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. μη συνυπολογιζομένου του δικαιώματος προαίρεσης και 1.625.806,45 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., συνυπολογιζομένου του δικαιώματος προαίρεσης). Περαιτέρω, η εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, μη επιφέρουσα αλλαγή στο είδος ή στο αντικείμενο αυτής. Εξάλλου, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι θα ενεργοποιηθεί τελικώς το δικαίωμα προαίρεσης για 1 επιπλέον έτος και, επομένως, το αυξημένο, εκ της ως άνω επαύξησης του προσωπικού του αναδόχου, μηνιαίο κόστος της σύμβασης θα αφορά και στο έτος της προαίρεσης, και πάλι η επαύξηση της αξίας της σύμβασης, που επέρχεται εκ της τροποποίησης αυτής για τους 12 επιπλέον μήνες, ύψους 51.667,20 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (4.305,60 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. επί 12 μήνες), και συνυπολογίζοντας την ως άνω δαπάνη ποσού έως 12.916,80 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., άρα συνολικά 64.584,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (12.916,80 ευρώ συν 51.667,20 ευρώ), υπολείπεται τόσο του ποσού των 215.000 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 4 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, 5 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, όπως ισχύει) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, κατά τα προεκτεθέντα.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΓΕΥΜΑΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε ήσσονος σημασίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εισέτι εκτελούμενης 317/2022 σύμβασης. Και τούτο, διότι η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης (97.561,43 ευρώ) υπολείπεται τόσο του ποσού των 750.0000 (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 5 περ. δ΄ του ν. 4412/2016) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης (2.648.096,64 ευρώ Χ 10% = 264.809,66 ευρώ, πλέον ΦΠΑ). Περαιτέρω, με την εν λόγω τροποποίηση δεν αλλοιώνεται η φύση της αρχικής σύμβασης, μη επιφέρουσα αλλαγή όσον αφορά το είδος ή το αντικείμενο αυτής.    

Αποκομιδή απορριμμάτων και καθαρισμός κοινοχρήστων χώρων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε ήσσονος σημασίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εισέτι εκτελούμενης αρχικής σύμβασης, όπως αυτή παρατάθηκε με την ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο διότι, υπό οποιαδήποτε εκδοχή γίνει δεκτή, ως προς το χρονικό διάστημα στο οποίο αυτή αφορά, δηλαδή είτε από την υπογραφή της έως 23.5.2024 (οπότε το ποσό της τροποποίησης θα ανέρχεται περίπου σε 18.003,23, ευρώ,  2.571,89 ευρώ Χ 7 μήνες, αν υποτεθεί ότι η σύμβαση θα υπογραφεί εντός του Οκτωβρίου), είτε γίνει δεκτό ότι καταλαμβάνει διάστημα 13 μηνών (1 μήνα της αρχικής σύμβασης και τους 12 μήνες της 4130/11.4.2023 σύμβασης περί ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης), όπως εγκρίθηκε με την ως άνω 53/28.4.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (οπότε το ποσό της τροποποίησης θα ανέρχεται σε 33.434,55 ευρώ, 2.571,89 ευρώ Χ 13 μήνες), η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης υπολείπεται τόσο του ποσού των 215.000 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 4 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, 5 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, όπως ισχύει) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, όπως διαμορφώθηκε με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης (560.220,54  + 280.110,27 = 840.330,81 ευρώ). Εξάλλου, με την εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η φύση της αρχικής σύμβασης.   

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΙΤΙΣΗΣ/ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε ήσσονος σημασίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εισέτι εκτελούμενης 99/2021 σύμβασης ανάθεσης του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη με αντικείμενο την «παροχή υπηρεσιών σίτισης/διατροφής στους υπηκόους τρίτων χωρών που κρατούνται στις εγκαταστάσεις του Προαναχωρησιακού Κέντρου Κράτησης Αλλοδαπών Κω». Και τούτο διότι, υπό οποιαδήποτε εκδοχή ήθελε γίνει δεκτή ως προς το χρονικό διάστημα στο οποίο αυτή αφορά, δηλαδή είτε από 1.6.2022 έως 31.12.2022 βάσει των αιτημάτων της αναδόχου είτε από 29.12.2022 έως 31.12.2022 βάσει του χρόνου έγκρισης αυτών, η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης υπολείπεται τόσο του ποσού των 750.0000,00 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 5 περ. δ΄ του ν. 4412/2016) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης ακόμη και αυτοτελώς υπολογιζόμενης μόνο κατά τον χρόνο παράτασης αυτής (854.100,00 ευρώ Χ 10% = 85.410,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.). Εξάλλου, με την εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η φύση της αρχικής σύμβασης.   

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων αίτησε την ακύρωση της διακήρυξης με αρ. πρωτ. ... για τη διαδικασία ανάθεσης της σύμβασης σχετικά με τη ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΛΕΓΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ..., εκτιμώμενης άνευ ΦΠΑ αξίας 69.515.668,88 ευρώ. Το αντικείμενο της σύμβασης περιλάμβανε την κατασκευή και λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων, με δυνατότητα προαίρεσης επέκτασης ή τροποποίησης της τεχνολογίας για συμμόρφωση με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2020-2030. Ο προσφεύγων επέκρινε ασάφειες και αοριστίες στους όρους της διακήρυξης, ιδίως ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης, τις τεχνικές προδιαγραφές για συστήματα απόσμησης/αποκονίωσης και το δικαίωμα προαίρεσης, που δυσχέραιναν τη συμμετοχή και παραβίαζαν αρχές διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης.

Καθαρισμός στεγασμένων και υπαίθριων χώρων :Με δεδομένα αυτά, η κρίση του Κλιμακίου είναι η ακόλουθη: Η υπό ανωτέρω στοιχ. α) εγκριθείσα τροποποίηση της αρχικής 8252/30.5.2022 σύμβασης, με αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας στους εκατόν είκοσι έξι (126) σταθμούς Α. Κεντρικής και Νοτίου Ελλάδας και Β. Μακεδονίας - Θράκης, οι οποίες περιλαμβάνονται στο εξαρχής προκηρυχθέν φυσικό αντικείμενο του διαγωνισμού, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου και μισθού, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με την προαναφερθείσα τελευταία υπουργική απόφαση, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά την εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης. Ως εκ τούτου, ο αναθέτων Φορέας νομίμως προέβη στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της αρχικής σύμβασης, κατ’ εφαρμογήν της διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, δεδομένου επιπλέον ότι με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ούτε η δαπάνη αυτής υπερβαίνει το 50% της αξίας της. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 8252/30.5.2022 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας, μηνιαίου κόστους κατά τα ανωτέρω 264.204,30 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Αντιθέτως, η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου, με την ένταξη σε αυτήν των εργασιών καθαρισμού των εννέα (9) σταθμών της νέας Σιδηροδρομικής γραμμής «Κιάτο - Αίγιο», κατ’ επίκληση της ίδιας ως άνω διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, ποσού 310.497,14 ευρώ πλέον ΦΠΑ, παρίσταται μη νόμιμη. Τούτο, διότι στην οικεία 6289/16.6.2023 εγκριτική απόφαση του ΔΣ της «......», όπως συμπληρώνεται με τις προαναφερόμενες εισηγήσεις της αρμόδιας Υπηρεσίας του Οργανισμού, δεν τεκμηριώνεται η συνδρομή, κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε έλλειψη επιμέλειας εκ μέρους του αναθέτοντος φορέα, οι οποίες (περιστάσεις) να καθιστούν την εκτέλεση επιπλέον υπηρεσιών καθαρισμού απολύτως επιβεβλημένη, ώστε να αποτελέσουν «ενιαίο, ομοειδές έργο» με την αρχική σύμβαση. Αναφέρεται μόνο αορίστως ότι οι νέοι αυτοί σταθμοί παραδόθηκαν προς χρήση σε χρόνο μεταγενέστερο της προκήρυξης του διαγωνισμού, χωρίς να ήταν εφικτή η εκτίμηση εκ των προτέρων της ακριβούς χρονικής στιγμής ή της έκτασης της ένταξής τους στη χάραξη των δρομολογίων στο προσφάτως επεκταθέν τμήμα της Γραμμής «Κιάτο - Αίγιο» του ΟΣΕ. Οι υπηρεσίες, όμως, καθαρισμού των χώρων των νέων αυτών σταθμών έχουν μία αυτοτελή λειτουργία και εκπληρώνουν τους σκοπούς του αναθέτοντος φορέα χωρίς να εξαρτώνται από τις εκτελούμενες υπηρεσίες της αρχικής σύμβασης, μπορούν δε να ανατεθούν ανεξάρτητα από αυτές. Επομένως, με την ελεγχόμενη τροποποίηση – επαύξηση, επιχειρείται, χωρίς να συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, κατ’ ουσίαν, η παροχή υπηρεσιών μη αμέσως συνεχόμενων με το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών για την ανάθεσή τους αυτοτελώς, αλλά διά της προσθήκης τους στο αντικείμενο ήδη εκτελούμενης σύμβασης, αποσκοπώντας τελικώς στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 αναφορικά με τις διαδικασίες ανάθεσης των δημόσιων συμβάσεων, κατά παράβαση του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ανωτέρω νόμου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης κατά το μέρος τούτο.

Με την Προδικαστική Προσφυγή, η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει την ολική ή μερική ακύρωση της Διακήρυξης με αριθμό 1461/13.12.2017 (αρ. πρωτ. 1460/2017), καθώς και κάθε άλλης συναφούς, προγενέστερης ή μεταγενέστερης πράξης ή παράλειψης. Η προσφυγή στρέφεται κατά του ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ (ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ Ν.ΚΕΡΚΥΡΑΣ). Το αντικείμενο της δημόσιας σύμβασης, στο πλαίσιο του δημόσιου, ανοικτού, μειοδοτικού, ηλεκτρονικού διαγωνισμού, είναι η «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΥΤΥ ΛΕΥΚΙΜΜΗΣ».

Εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης πρασίνου.(...)	Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση αφορά σε επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης, καθόσον πρόκειται για ήσσονος αξίας τροποποίηση αυτής. Ειδικότερα, η αξία της τροποποίησης ανερχόμενη στο ποσό των 110.806,60 ευρώ είναι κατώτερη του ορίου εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο ανέρχεται σε 221.000,00 ευρώ καθώς και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, η οποία είναι (1.135.755,00 Χ 10%) 113.575,50 ευρώ, ενώ δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για μικρής κλίμακας αύξηση των ποσοτήτων των ανατεθεισών συμβατικών εργασιών. Εσφαλμένως εξέλαβε δε η Επίτροπος ότι ο τεθείς με την 208/2021 Πράξη του Κλιμακίου όρος απαγόρευσης της συμπερίληψης, στο κείμενο της αρχικής σύμβασης, του δικαιώματος προαίρεσης για την αύξηση ή μείωση του φυσικού αντικειμένου της, ισοδυναμεί με καθολική απαγόρευση τροποποίησης της σύμβασης, καθόσον η δέσμευση από την εκφερόμενη ως άνω κρίση του Κλιμακίου (βλ. Ελ.Συν., 1384/2021 σκ. 23, 24 Μείζ.Ολ., 2135/2020 σκ. 6, 7, και εκεί παρατιθέμενη σχετική νομολογία, καθώς και 1377/2021 σκ. 44.3) αφορά μόνο στο μη νομίμως συμπεριληφθέν σ’ αυτή δικαίωμα προαίρεσης και δεν καταλαμβάνει και την τροποποίησή της κατά την εκτέλεσή της, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 132 του ν. 4412/2016.  	Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή. Ανακαλεί την 28/2024 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Ο.Τ.Α. Χ, και Αποφαίνεται ότι η 1η τροποποιητική σύμβαση της αρχικής σύμβασης «Εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης πρασίνου στον Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού» δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

Η προσφεύγουσα εταιρεία ασκεί προδικαστική προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της διακήρυξης ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την ανάθεση του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά δημόσια σύμβαση έργου με εκτιμώμενη αξία 42.444.897,66 € (χωρίς ΦΠΑ), και το κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα οικονομικά προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Η προσφεύγουσα καταγγέλλει ουσιώδεις πλημμέλειες στη διακήρυξη που εμποδίζουν την υποβολή ανταγωνιστικής προσφοράς, ενώ η διαδικασία αναβλήθηκε επ' αόριστον μετά από απόφαση προσωρινής προστασίας, γεγονός που οδήγησε στην πρακτική ματαίωσή της.