ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής αναδόχων και των σχεδίων σύμβασης για την προμήθεια από το Δήμο … οχημάτων και μηχανημάτων έργου για τις ανάγκες της Τεχνικής Υπηρεσίας(....)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και των οικονομικών φορέων α) … για την προμήθεια ενός φορτηγού ανατρεπόμενου 4Χ2 και ενός φορτηγού οχήματος με υδροφόρα, με την επισήμανση ότι στο άρθρο 4ο αυτής θα προστεθεί ο όρος ότι η σύμβαση αφορά και στην προμήθεια ενός φορτηγού ανατρεπόμενου 4Χ2, β) … για την προμήθεια δύο γερανοφόρων / ανυψωτικών μηχανημάτων έργου και γ) … Α.Ε. για την προμήθεια ενός οχήματος συμπίεσης και μεταφοράς απορριμμάτων.

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών..ζητείται η ανάκληση της 172/2015 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Συγκεκριμένα, προβάλλεται ότι το αντικείμενο των συμβάσεων για τη μεταφορά μαθητών δεν εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων αλλά, ειδικότερα για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εξακολουθεί να υφίσταται έως το τέλος των προαγωγικών ή πανελληνίων εξετάσεων, σχεδόν δηλαδή έως το τέλος Ιουνίου του αντίστοιχου έτους, ενώ σε κάθε περίπτωση εάν γίνει δεκτό ότι το αντικείμενο της σύμβασης εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως δέχθηκε η προσβαλλόμενη Πράξη, τότε, καθίσταται αδύνατη η τυχόν ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης για την τρίμηνη παράταση της σύμβασης, έτσι ώστε να καλυφθεί η ανάγκη μεταφοράς των μαθητών για το πρώτο τρίμηνο του επόμενου σχολικού έτους, σε περίπτωση μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του επόμενου διαγωνισμού. Και ο ισχυρισμός αυτός της αιτούσας Περιφέρειας πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθόσον, ανεξαρτήτως του ότι το διδακτικό έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου εκτελείται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, η σύμβαση μεταφοράς μαθητών περιλαμβάνει, εκτός από τη διδασκαλία, και τις κάθε είδους εξετάσεις, οι οποίες για το τρέχον σχολικό έτος είχαν απώτατο χρονικό σημείο λήξης την 23.6.2015 (βλ. την 65319/Δ2/27.4.2015 εγκύκλιο του Αν. Υπουργού Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων), η τυπική ισχύς των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης εκτείνεται έως το τέλος του σχολικού έτους, το οποίο λήγει στις 31.8.2015. Συνεπώς, κατά το χρόνο υποβολής των σχεδίων σύμβασης ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, αφενός μεν δεν είχε λήξει το διδακτικό έτος, αφετέρου οι συμβάσεις διατηρούσαν όχι μόνο την τυπική τους ισχύ αλλά και το ουσιαστικό αντικείμενό τους, το οποίο συνίσταται εν προκειμένω στη δυνατότητα ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης. Η συρρίκνωση δε του συμβατικού αντικειμένου σε αυτό δεν δύναται ν’ αποτελέσει δικαιολογητικό λόγο για την εξαίρεση της σύμβασης που το προβλέπει από τον έλεγχο του Δικαστηρίου τούτου, καθόσον το δικαίωμα προαίρεσης εντάσσεται στο προκηρυχθέν αντικείμενο και το διαμορφώνει (βλ. απόφ. VI Tμ. 2089/2011). Συνεπώς, η ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξακολουθεί να υφίσταται και στην περίπτωση αυτή, καθόσον θεμελιώνεται στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της υπό ανάθεση υπηρεσίας, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαίρεσης, το οποίο κατ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται αναπόσπαστο τμήμα του συμβατικού αντικειμένου, μόνο δε το γεγονός ότι η ενεργοποίησή του τελεί υπό αίρεση δεν αρκεί για να καταστήσει τη σύμβαση κενή περιεχομένου. Η αντίθετη παραδοχή θα είχε άλλωστε ως αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη ιδίως περίπτωση, κατά την οποία το Κλιμάκιο δεν επέτρεψε την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων, την απαγόρευση άσκησης από την αναθέτουσα αρχή νομίμου δικαιώματός της, το οποίο αποσκοπεί στη θεραπεία δημοσίου συμφέροντος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και κατά παραδοχή των προβαλλόμενων λόγων ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και εφόσον δεν διαπιστώθηκαν άλλες πλημμέλειες κατά τον διενεργηθέντα από το Κλιμάκιο έλεγχο, να γίνει περαιτέρω δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.Ανακαλεί την 172/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ- ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΝΑΔΟΧΩΝ:..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν εκκρεμούν ενστάσεις ή ένδικα βοηθήματα .., το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ανωτέρω διαδικασίας και κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 38655/25.5.2016 έγγραφο του ... σχεδίων σύμβασης, αντίγραφο των οποίων τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό τον όρο ότι, πριν την υπογραφή τους, θα προσκομιστεί η άδεια λειτουργίας της κατασκήνωσης έτους 2016 από κάθε αντισυμβαλλόμενο..Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων με το με αρ. πρωτ. Ε.Σ. 38655/25.5.2016 έγγραφο του ..., σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Ταμείου αυτού και των σαράντα ενός (41) επιλεγέντων αναδόχων κατασκηνωταρχών, υπό τον προαναφερόμενο στη σκέψη IVτης παρούσας όρο.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα δύο (2) σχεδίων συμβάσεων, που αφορούν στην ανάθεση, από το Δήμο … στις εταιρείες "… Α.Β.Ε.Ε.Ε." και "… Ε.Π.Ε.", της προμήθειας λιπαντικών για το έτος 2018(....)Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης δημόσιας σύμβασης προμήθειας και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων για προσυμβατικό έλεγχο οικείων σχεδίων συμβάσεων. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα επτά (7) σχεδίων συμβάσεων και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων για την προμήθεια υγρών καυσίμων και λιπαντικών για τις ανάγκες του Δήμου … και των νομικών του προσώπων(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία, και, συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων επτά (7) σχεδίων συμβάσεων. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι το αναγραφόμενο στο προοίμιο του σχεδίου σύμβασης με τον οικονομικό φορέα «ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ …» ποσό «67.773,44 €» πρέπει να διορθωθεί στο ορθό «65.773,44 €».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της υποβληθείσας από το … (…) διαδικασίας επιλογής αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια και εγκατάσταση κεντρικών και αυτόνομων κλιματιστικών μονάδων σε κτήρια του(....)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναθέτουσα Αρχή κινήθηκε εν προκειμένω εντός του εύλογου περιθωρίου εκτίμησης που της παρέχει ο νόμος αιτολογώντας προσηκόντως την ορθολογικότητα της επιλογής της να μην θεωρήσει την προσφορά των προσωρινών αναδόχων για τα Τμήματα Ι και ΙΙ της ελεγχόμενης προμήθειας ως ασυνήθιστα χαμηλή και να μην εκκινήσει την προβλεπόμενη στο άρθρο 88 του ν. 4412/2016 διαδικασία. Επισημαίνεται, πάντως, ότι κατά την κατάρτιση των προϋπολογισμών των δημοσίων συμβάσεων οι αναθέτουσες Αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στοιχεία που προέρχονται από την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων και ειδικότερα το ύψος των προσφερθεισών τιμών, ώστε οι συντασσόμενοι προϋπολογισμοί να συμβαδίζουν με τις πραγματικές συνθήκες της οικείας αγοράς και να αποφεύγεται η υποβολή προσφορών με υψηλά ποσοστά έκπτωσης.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης με αντισυμβαλλόμενους αφενός το … και αφετέρου τους οικονομικούς φορείς α) «… IKE» και β) … – … Ε.Ε.

Επειδή, εν προκειμένω, από τις προπαρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 21.2 συνάγεται ότι η διακήρυξη δεν διακρίνει μεταξύ των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και των κριτηρίων ανάθεσης της σύμβασης. Πράγματι, τα καθορισθέντα ως άνω κριτήρια αξιολόγησης Α1, Α2, Α3, Β1 και Β2, τα οποία, κατά την ένδικη διακήρυξη, σκοπούν στην ανάδειξη της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς, αναφέρονται στην εμπειρία, τον αριθμό του προσωπικού, τα επαγγελματικά προσόντα των στελεχών της επιχείρησης, τον τεχνικό εξοπλισμό και τη λήψη μέτρων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Συνεπώς, δεν αποτελούν «κριτήρια ανάθεσης», κατά την έννοια του άρθρου 53 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αλλά συνιστούν «κριτήρια ποιοτικής επιλογής», καθόσον συνάπτονται προς την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του διαγωνιζόμενου να εκτελέσει την οικεία σύμβαση, σύμφωνα με το άρθρο 48 της εν λόγω Οδηγίας 2004/18/ΕΚ. Ως εκ τούτου, πιθανολογείται σοβαρά ότι, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 46 και 51 του ρηθέντος πδ/τος 60/2007, ανήχθησαν με την ένδικη διακήρυξη τα ανωτέρω κριτήρια ποιοτικής επιλογής σε κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης. Ενόψει τούτων, είναι βάσιμος ο λόγος που είχε προβάλει ο αιτών με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την υπό κρίση αίτηση, ότι τα ανωτέρω μνημονευθέντα κριτήρια αξιολόγησης Α1, Α2, Α3, Β1 και Β2 μη νομίμως χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, εφόσον δεν αποτελούν κριτήρια ανάθεσης αλλά κριτήρια ποιοτικής επιλογής, διότι σχετίζονται με την εμπειρία, την τεχνική και επαγγελματική επάρκεια του διαγωνιζόμενου καθώς και τον διατιθέμενο από αυτόν τεχνικό εξοπλισμό, είναι δε απορριπτέος ο προβαλλόμενος με το από 11.11.2009 υπόμνημα του Νοσοκομείου ισχυρισμός ότι τα επίμαχα κριτήρια συνδέονται με την ποιότητα και αποδοτικότητα της συγκεκριμένης παρεχόμενης υπηρεσίας. Εξάλλου, είναι απορριπτέοι ως αόριστοι οι προβαλλόμενοι με το ως άνω υπόμνημα του Νοσοκομείου ισχυρισμοί, με τους οποίους ζητείται η απόρριψη της κρινόμενης αίτησης για λόγους δημοσίου συμφέροντος αναγόμενους στην κάλυψη των αναγκών καθαρισμού του Νοσοκομείου (βλ. ΕΑ 315, 331, 547/2008), ενόψει του ότι το Νοσοκομείο δεν επικαλείται αδυναμία καθαρισμού κατ’ αλλον τρόπο (πρβλ. ΕΑ 1070/2006).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής αναδόχων και των σχεδίων σύμβασης για την προμήθεια από το Δήμο … – … οχημάτων και μηχανημάτων έργου για τις ανάγκες της Τεχνικής Υπηρεσίας(....)Το Κλιμάκιο διευκρινίζει ότι η πρόσθετη αιτιολόγηση πρέπει να περιλαμβάνει παραπομπή σε συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών, τα οποία δικαιολογούν την τεθείσα βαθμολογία.Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξης, μέχρι να συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προεκτεθέντα στοιχεία εντός δεκαπενθημέρου από την κοινοποίηση της παρούσας στην αναθέτουσα Αρχή.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΚΔΟΘΗΚΕ  Η ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/151/2021.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 207/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς κατ’ αποτέλεσμα το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου νομιμότητας του υποβληθέντος ενώπιόν του σχεδίου σύμβασης. Ειδικότερα ορθά τούτο έκρινε ότι η υπό κατάρτιση σύμβαση, κατά το μέρος που ερείδεται σε ενεργοποίηση του περιλαμβανομένου στη 461/29.6.2007 αρχική σύμβαση δικαιώματος προαίρεσης, δεν υπάγεται, λόγω της φύσης αυτού, αυτοτελώς εκ νέου σε έλεγχο νομιμότητας στο στάδιο της ενεργοποίησής του, καθόσον, ως αναπόσπαστο μέρος της αρχικής σύμβασης, ελέγχθηκε κατά τον προσυμβατικό έλεγχο αυτής με την 162/2007 πράξη του και κρίθηκε νόμιμο. Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νομίμως η από 4.5.2009 σύμβαση δεν υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας, υπολαμβάνοντας εσφαλμένα ως κατώτατο χρηματικό όριο το ποσό των 1.000.000,00 ευρώ και όχι το ποσό των 5.000.000,00 ευρώ, δοθέντος ότι τόσο η αρχική όσο και η από 4.5.2009 σύμβαση συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Τ.Π.Α...(..)Με δεδομένο επομένως ότι η από 4.5.2009 σύμβαση είναι συγχρηματοδοτούμενη από κονδύλια της Ε.Ε. και δεν υπερβαίνει το όριο των 5.000.000,00 ευρώ και ότι συνεπώς ακόμα και αν είχε υποβληθεί για έλεγχο πριν από την υπογραφή της, θα είχε σύμφωνα με την τότε νομολογία κριθεί ότι υποβάλλεται απαραδέκτως, λόγω της μη υπέρβασης του εν λόγω ορίου, το Τμήμα κρίνει ότι η από 4.5.4009 σύμβαση δεν είναι αυτοδικαίως άκυρη, εκ μόνου του λόγου της μη υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο πριν από την υπογραφή της, αφού η μη υποβολή της ήταν σύμφωνη με την κατά τον κρίσιμο χρόνο ισχύουσα νομολογία..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης,.Ανακαλεί τη 207/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Επομένως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο με τη προσβαλλόμενη πράξη και ο σχετικός  λόγος ανάκλησης ότι δεν προκύπτει κατά το νόμο υποχρέωση για σύνταξη πρακτικού πρέπει να απορριφθεί σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη ως νόμω αβάσιμος. Περαιτέρω πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο συναγόμενος από το περιεχόμενο της αίτησης ανάκλησης ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον το δημόσιο συμφέρον  εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης εκτέλεσης υπηρεσιών και όχι, όπως στη προκειμένη περίπτωση, με τις πολλαπλές παραβιάσεις αυτής. Τέλος και ο ισχυρισμός, ότι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής ενήργησαν λόγω συγγνωστής πλάνης κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και αυτό διότι η πλάνη το μεν  ως λόγος νομιμοποίησης πράξεων της  διαδικασίας που προηγείται της υπογραφής μιας δημόσιας σύμβασης, δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου, το δε ενόψει της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου στα ζητήματα αυτά και του γεγονότος  ότι οι σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας είναι σαφείς, δεν είναι συγγνωστή.