ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΑΜΕΙΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου συμφωνίας μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, όπως εκπροσωπείται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (διαχειριστική αρχή) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, στο πλαίσιο του «Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020», για τη δημιουργία Ταμείου Χαρτοφυλακίου(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω συμφωνία, με το ως άνω περιεχόμενο, δεν εμπίπτει στην έννοια της εξ επαχθούς αιτίας σύμβασης για την απόκτηση αγαθών, έργων ή υπηρεσιών, αλλά αποτελεί συμφωνία, με βάση τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 και του άρθρου 51 του ν. 4314/2014, μεταξύ της διαχειριστικής αρχής του συγχρηματοδοτούμενου «Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020» και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, για την ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία Ταμείου Χαρτοφυλακίου και την ανάθεση στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων εκτελεστικών καθηκόντων φορέα εφαρμογής του Ταμείου αυτού.(....)ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται της αρμοδιότητας για τη διενέργεια τέτοιου ελέγχου επί του υποβληθέντος σχεδίου της συμφωνίας αυτής και πρέπει να απόσχει αυτού.

Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο, τροποποιήσεις στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, διατάξεις για την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις.

Θέμα: Περιεχόμενο φάκελοι ανάθεσης δημοσίου έργων και προγραμματικών συμβάσεων έργων, που υποβάλλονται για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η Πράξη 147/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας δεκαοκτώ (18) σχεδίων συμβάσεων για την «Προμήθεια Τεχνολογικού Εξοπλισμού για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η υποβολή ήταν απαράδεκτη. Δεδομένου ότι η προμήθεια συγχρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νόμιμο όριο για υποχρεωτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι 5.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Επειδή η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της συγκεκριμένης προμήθειας ανερχόταν σε 2.151.791,54 ευρώ, δηλαδή υπολειπόταν του ανωτέρω αυξημένου ορίου, το Συνέδριο δεν είχε εκ του νόμου αρμοδιότητα για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου.

Η απόφαση (Πράξη 24/2025) του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο για την «Προμήθεια εξοπλισμών συστημάτων πρόληψης, αντιμετώπισης, διαχείρισης και έγκαιρης προειδοποίησης - Συστήματα Πυρανίχνευσης με χρήση τεχνητής νοημοσύνης». Η προμήθεια, συνολικής συμβατικής δαπάνης 21.739.200,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, ανατέθηκε στην «.. Α.Ε.». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η μη υποβολή της προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και της ΚτΠ Μ.Α.Ε. σε προσυμβατικό έλεγχο δεν αποτελεί ουσιώδη πλημμέλεια, καθώς η ΚτΠ Μ.Α.Ε. κρίθηκε ως οργανισμός δημοσίου δικαίου και η συμφωνία ως γνήσια συνεργασία. Επίσης, δεν βρέθηκαν άλλες ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία, συνεπώς δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά παραπάνω, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου «τροποποίησης», καθόσον αυτό δεν περιλαμβάνει πράγματι τροποποιητική συμφωνία, ώστε να υπάγεται ανεξαρτήτως ποσού σε προσυμβατικό έλεγχο, αλλά αφορά σε ενεργοποίηση δικαιώματος προαίρεσης – παράτασης, το οποίο, ως όρος της οικείας διακήρυξης (άρθρα Α.2 και Α.3) που διέπει τη σύμβαση, έχει περιληφθεί στους όρους της 16130978-3/20.5.2016 αρχικής σύμβασης (βλ. άρθρο 14 αυτής) και ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε κρίση ως προς τους όρους άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης δεν ανάγεται σε προσυμβατικό στάδιο αλλά αφορά στην εκτέλεση συμβατικού όρου και συνεπάγεται επάνοδο σε ήδη οριστικά κριθέντα ζητήματα (VI Τμ. 1534/2014). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα επανελέγχου του υποβληθέντος συμφωνητικού που αφορά σε ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή δικαιώματος προαίρεσης – παράτασης, το οποίο είχε περιληφθεί σε ήδη ελεγχθέν προσυμβατικώς από το Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο σύμβασης.

Μίσθωση ακινήτου.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου τούτου. Η δε περιγραφόμενη στη διάταξη του άρθρου 31 περ. α΄ εδ. εε του ν.4270/2014 (Α΄ 143), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 του ν.4456/2017 (Α΄ 24/1.3.2017), περίπτωση διενέργειας στοχευμένων ελέγχων επί συγκεκριμένων κατηγοριών δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό την ιδιότητα του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή, επίκληση της οποίας γίνεται με το 37327/21.2.2018 διαβιβαστικό έγγραφο της Περιφέρειας ...., δεν συνιστά αντικείμενο του διενεργούμενου από το παρόν Κλιμάκιο, προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.  

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ: Ερώτημα σχετικά α) με την νομιμότητα ανάθεσης του έργου «Πύργοι Απομακρυσμένου Ελέγχου για τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια», ως τροποποιητικής / συμπληρωματικής σύμβασης στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», αντί της ανάθεσής του ως ξεχωριστού κατασκευαστικού έργου του Δημοσίου και περαιτέρω των νομίμων προϋποθέσεων που πρέπει να συντρέχουν σε μια τέτοια περίπτωση, β) σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο ως άνω ερώτημα, εάν απαιτείται προληπτικός έλεγχος νομιμότητας της τροποποιητικής σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τέλος γ) αν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής (τροποποιητικής) Συμφωνίας με νόμο. (...) α) Από τις κυρωθείσες με το ν. 4389/2016 Συμβάσεις Παραχώρησης (Σ.Π.) μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ και αφενός της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Α ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και αφετέρου της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» (Παραχωρησιούχοι) προβλέπεται η δυνατότητα για την ανάθεση της εκτέλεσης του ως άνω έργου στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία, ως τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης, ενώ προκύπτει επίσης ότι τεκμηριώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 51 του Ν. 4413/2016 (ομόφωνα). β) Η συμπληρωματική σύμβαση που θα συναφθεί με βάση τη διαδικασία του Παραρτήματος 19 της Σ.Π. απαιτείται να υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας (ομόφωνα). γ) Κατά το άρθρο 50 της Σ.Π. δεν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής Συμφωνίας με νόμο (κατά πλειοψηφία).

Μίσθωση ακινήτου :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.

Τροποποίηση της υπ’ αρ. 1891/04.06.2019 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Σύσταση Ταμείου Χαρτοφυλακίου με την επωνυμία “ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ”» (Β’ 2197).