Η Πράξη 180/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ένωσης οικονομικών φορέων «..Α.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ) για την αντιμετώπιση της υλικής στέρησης απόρων, προϋπολογισμού άνω των 76,5 εκατ. ευρώ (προ ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) της διακήρυξης ήταν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι, τυποποιώντας την εμπειρία με υπερβολικά λεπτομερή σχήματα και απαιτώντας εκ των προτέρων τη διάθεση εγκαταστάσεων και οχημάτων. Η διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε από τον μικρό αριθμό συμμετεχόντων (δύο αιτήσεις, μία απορρίφθηκε), γεγονός που παραβιάζει τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κωλύει την υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Η απόφαση 0883/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την προσφυγή ένωσης οικονομικών φορέων κατά της πράξης 140/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου, η οποία έκρινε ότι κωλυόταν η υπογραφή συμφωνίας-πλαίσιο με την Περιφέρεια Κρήτης για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (προϋπολογισμού άνω των 10 εκατ. ευρώ). Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της διακήρυξης (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) ήταν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο επικύρωσε ότι ο συνδυασμός απαιτήσεων για προηγούμενες συμβάσεις ήταν υπερβολικά λεπτομερής, και ότι ήταν μη νόμιμη η απαίτηση για εκ των προτέρων κατοχή αποθηκευτικών χώρων μεγάλου εμβαδού και υπερβολικά υψηλού αριθμού οχημάτων (20 φορτηγά), καθώς θα μπορούσε να είχε τεθεί ως ειδικός όρος εκτέλεσης. Η πλημμέλεια κρίθηκε ουσιώδης λόγω του περιορισμού του ανταγωνισμού, καθώς υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά.

Η Πράξη 22/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο τριετούς διάρκειας, συμβατικού τιμήματος 21.434.065,14 ευρώ (προ ΦΠΑ), μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ένωσης εταιρειών «...ΑΒΕΕ». Αντικείμενο της συμφωνίας είναι η προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για τις ανάγκες του προγράμματος αντιμετώπισης της υλικής στέρησης απόρων. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι κωλύεται η υπογραφή της συμφωνίας. Η υπογραφή κωλύεται διότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης) κρίνονται υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι, τυποποιώντας σύνθετα την αιτούμενη εμπειρία και απαιτώντας εκ των προτέρων τη διάθεση συγκεκριμένων εγκαταστάσεων (αποθήκης 700 τ.μ.) και οχημάτων.

Η Πράξη 185/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της ένωσης «BENUAL Α.Ε. - ΜΠΙΚΑΣ Α.Ε.». Η συμφωνία αφορούσε την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για την αντιμετώπιση της υλικής στέρησης απόρων, με συμβατικό τίμημα 25.149.758,76 ευρώ (προ ΦΠΑ). Η κώλυση προέκυψε διότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) κρίθηκαν υπέρμετρα περιοριστικοί και σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Συγκεκριμένα, ορίστηκε υπερβολικά σύνθετη και λεπτομερής εμπειρία και απαιτήθηκε η κατοχή συγκεκριμένων εγκαταστάσεων (κέντρο αποθήκευσης 750 τ.μ.) και οχημάτων (πέντε φορτηγά) πριν την ανακήρυξη του αναδόχου. Οι περιοριστικοί αυτοί όροι επιβεβαιώθηκαν από το γεγονός ότι υποβλήθηκε μόνο μία παραδεκτή αίτηση συμμετοχής.

Η Πράξη 99/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) και δύο οικονομικών φορέων για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ) για απόρους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης) είναι υπέρμετρα περιοριστικοί και τελούν σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό, καθότι τυποποιούν την απαιτούμενη εμπειρία κατά ιδιαίτερα σύνθετο τρόπο και υποχρεώνουν τους ενδιαφερόμενους να διαθέτουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και οχήματα προτού ανακηρυχθούν ανάδοχοι. Το γεγονός ότι υποβλήθηκαν μόνο δύο αιτήσεις συμμετοχής επιβεβαίωσε τον περιοριστικό χαρακτήρα των όρων. Κατά συνέπεια, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Η Πράξη 45/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ελέγχει τη νομιμότητα του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο τριετούς διάρκειας μεταξύ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και ένωσης οικονομικών φορέων για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής, συμβατικής αξίας 17.685.432,71 ευρώ (προ ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι κωλύεται η υπογραφή της συμφωνίας. Οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της διακήρυξης κρίθηκαν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι, καθώς τυποποιούν την απαιτούμενη εμπειρία κατά ένα υπερβολικά λεπτομερές σχήμα και απαιτούν από τους ενδιαφερόμενους να διαθέτουν συγκεκριμένες εγκαταστάσεις (όπως χώρο αποθήκευσης 700 τ.μ.) και πολλά οχήματα πριν την ανακήρυξη τους ως αναδόχων.

Κύρωση της από 30.3.2022 Συμφωνίας Τροποποίησης της από 30.7.2018 Σύμβασης Παραχώρησης του έργου «Ανάπτυξη Εμπορευματικού Κέντρου Θριασίου Πεδίου» που κυρώθηκε με τον ν. 4574/2018, μεταξύ της εταιρείας «ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ» και της εταιρείας «ΘΡΙΑΣΙΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», καθώς και του Ελληνικού Δημοσίου, της εταιρείας «ΕΤΒΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και της εταιρείας «ΓΚΟΛΝΤΑΙΡ ΚΑΡΓΚΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ LOGISTICS ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις της Γενικής Γραμματείας Μεταφορών.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων...ζητείται η αναθεώρηση της 829/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κατά τη γνώμη που επικράτησε στο Τμήμα, τόσο ο όρος του άρθρου 2.2.6.α της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας (οικονομικά έτη 2014, 2015, 2016) τουλάχιστον 15 συμβάσεις προμήθειας του ιδίου αντικειμένου και συνολικού προϋπολογισμού ίσου με της ελεγχόμενης προμήθειας, όσο και ο όρος του άρθρου 2.2.6.β. της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία προμήθεια του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας ανά έτος της προηγούμενης τριετίας, εισάγουν ένα αυθαίρετο ποσοτικό κριτήριο, το οποίο δεν δικαιολογείται και δύναται αντικειμενικά να δημιουργήσει δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων, οι οποίοι διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα στο ίδιο αντικείμενο με λιγότερες όμως συμβάσεις από τις απαιτούμενες. Συνεπώς, πρόκειται για όρους που είναι δυσανάλογοι των σκοπών για τους οποίους αυτοί προβλέφθηκαν, διότι η μεν ποσοτική και ποιοτική εκτέλεση της σύμβασης επιτυγχάνεται εξίσου αποτελεσματικά με την απαίτηση λεπτομερών τεχνικών προδιαγραφών που η επίμαχη διακήρυξη έχει προβλέψει (π.χ. συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά των φωτιστικών σωμάτων και των ιστών όπου θα τοποθετηθούν και απαιτούμενη χρονική εγγύηση) και τον αυστηρό έλεγχο της τήρησής τους κατά το στάδιο της εκτέλεσης της σύμβασης, ο δε σκοπός της ενίσχυσης της συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων μπορούσε να εξυπηρετηθεί με την απαίτηση λιγότερων συμβάσεων αφού, σε κάθε περίπτωση, τίθεται κατώτατο και όχι ανώτατο όριο συμβάσεων που οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς πρέπει να έχουν συνάψει. Οι εν λόγω αδικαιολόγητα περιοριστικοί όροι της διακήρυξης έπληξαν τον ανταγωνισμό διότι τελικώς στον διαγωνισμό συμμετείχαν μόνο δύο επιχειρήσεις. ΄(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν. Περαιτέρω, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του παραβόλου που κατέθεσε η εταιρεία «....» υπέρ του Δημοσίου.Απορρίπτει τις αιτήσεις αναθεώρησης.

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής.(...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 10,8 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, εκ των περιγραφόμενων συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών. Όσον δε αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα η ίδια η απαίτηση όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει τους ιδιόκτητους ή μισθωμένους αποθηκευτικούς χώρους και τύπους φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή στον διαγωνισμό. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 11.2.2025 (ΑΒΔ 334/12.2.2025) και από 12.2.2025 (ΑΒΔ 337/2025) προσφυγές ανάκλησης της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «…Α.Β.Ε.Ε.», αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές, καθώς και την υπέρ της πρώτης προσφυγής ασκηθείσα παρέμβαση του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Δεν ανακαλεί την 22/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής .(...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 8,3 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών.Όσον αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα, η ίδια η απαίτηση, όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει τον ιδιόκτητο ή μισθωμένο αποθηκευτικό χώρο συγκεκριμένου εμβαδού και τους τύπους και αριθμό φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 26.2.2025 (ΑΒΔ 425/2025) και από 27.2.2025 (ΑΒΔ 444/2025) προσφυγές ανάκλησης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «….» και των μελών αυτής, αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές.Δεν ανακαλεί τη 45/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.