ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/17/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αμοιβή πολιτικού μηχανικού. (..) για την εκτέλεση του έργου «Έκτακτες εργασίες επισκευής δωμάτων για την αποφυγή διείσδυσης υδάτων».(..).Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, το Νοσοκομείο, προκειμένου να αναθέσει την εκτέλεση των ως άνω έκτακτων εργασιών υγρομόνωσης των κτηρίων του, ενδεικτικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 4.900 ευρώ, προσέφυγε σε διαδικασία ανάθεσης που φέρει όλα τα χαρακτηριστικά ενός συνοπτικού διαγωνισμού,...Ως εκ του λόγου δε αυτού, το Νοσοκομείο δεν όφειλε να ακολουθήσει τη διαδικασία που αναφέρεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 και αφορά αποκλειστικά σε απευθείας αναθέσεις συμβάσεων έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, το δε ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/16/2020
Προμήθεια καυσίμων κίνησης και θέρμανσης:..Υπό τα δεδομένα αυτά μη νομίμως ακολουθήθηκε η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού για την προμήθεια των ελεγχόμενων καυσίμων, καθόσον η αξία της προμήθειάς τους για το έτος 2019 για την κάθε Δημοτική Ενότητα συναθροιζόμενη με την αξία της προηγηθείσας απευθείας ανάθεσης, υπερβαίνει το ποσό των 60.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού. Επειδή όμως ο Δήμος ήδη προμηθεύεται καύσιμα για το έτος 2019 κατόπιν της διενέργειας ηλεκτρονικού διαγωνισμού, η ολοκλήρωση του οποίου καθυστέρησε λόγω της υποβολής προσφυγών, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν οι ποσότητες καυσίμων στις αρχές Δεκεμβρίου 2018, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη, θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του μπορούσαν να προβούν σε συνοπτικούς διαγωνισμούς.Κατ’ ακολουθία, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ... θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019 εις βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/114/2017
Υπηρεσίες συντήρησης - υποστήριξης λογισμικού.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, συνολικής αξίας 24.275,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας από το Γενικό Νοσοκομείο ... – Νοσηλευτική Μονάδα ... στην ως άνω φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, καθόσον υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η άνευ ειδικού λόγου προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Εξάλλου το Νοσοκομείο δεν επικαλείται τη συνδρομή νόμιμου λόγου που θα μπορούσε κατ’ εξαίρεση να δικαιολογήσει την προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία, παρά μόνο προβάλλει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των νομιμοποιητικών διατάξεων τόσο του άρθρου 38 του ν. 4461/2017 όσο και του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (η ισχύς του οποίου παρατάθηκε με το άρθρο 102 παρ. 3 του ως άνω ν. 4461/2017). Ωστόσο το Νοσοκομείο αβασίμως επικαλείται τις εν λόγω διατάξεις. Τούτο ειδικότερα διότι με τη διάταξη καταρχάς του άρθρου 38 του ν. 4461/2017 νομιμοποιούνται δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν κατ΄εφαρμογή της 62008/ΕΓΔΕΚΟ/1992/2008 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και απορρέουν ειδικότερα από συμβάσεις ανάθεσης των προβλεπόμενων σε αυτή υπηρεσιών λειτουργίας του διπλογραφικού συστήματος των Δημοσίων Υπηρεσιών Υγείας, περίπτωση όμως, που δεν συντρέχει εν προκειμένω, καθώς οι υπηρεσίες, στις οποίες αφορά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν συνιστούν τις προβλεπόμενες στην ως άνω ΚΥΑ υπηρεσίες λειτουργίας του διπλογραφικού συστήματος, το οποίο οφείλει να τηρεί το Νοσοκομείο,...Περαιτέρω, η δαπάνη αυτή δεν δύναται να νομιμοποιηθεί ούτε με βάση τη διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (η ισχύς της οποίας παρατάθηκε διαδοχικώς και ήδη μέχρι και τις 28.2.2017 με την παράγραφο 3 του άρθρου 102 του ν. 4461/2017), καθόσον εν προκειμένω δεν τίθεται ζήτημα καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού της Ε.Π.Υ. ή στην εξέλιξη διαγωνιστικής διαδικασίας λόγω άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων. (..)Τέλος, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής ούτε της έτερης νομιμοποιητικής διάταξης του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015, καθόσον μεταξύ των προϋποθέσεων εφαρμογής της είναι οι σχετικές υπηρεσίες να μην έχουν παρασχεθεί σε εκτέλεση σχετικώς συναφθείσας σύμβασης, όρος που εν προκειμένω δεν πληρούται, αφού μεταξύ των μερών έχει συναφθεί η 5961/12.10.2016 σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες ...Κατόπιν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί
ΕΣ/ΤΜ.4/22/2019
Παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 20/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα,..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δε συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη 20/2019 πράξη του, ως προς τη μη νομιμότητα της εντελλόμενης με το επίμαχο ένταλμα δαπάνης, αφού, σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη IV της παρούσας, το αιτούν Νοσοκομείο, κατά παράβαση των εκτιθέμενων στη σκέψη αυτή διατάξεων, προέβη σε απευθείας ανάθεση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, ακολούθως σε συνοπτικό διαγωνισμό, σε εκτέλεση του οποίου εκδόθηκε το 198, οικ. έτους 2018, χρηματικό ένταλμα και στη συνέχεια σε ηλεκτρονική διαπραγμάτευση, κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης του έτους 2018 για την παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας, συνολικού ύψους 192.295,42 ευρώ, με Φ.Π.Α. ή 146.144,51 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., η οποία υπερέβαινε το ποσό των 60.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να διενεργηθεί λόγω ποσού ανοικτός διαγωνισμός, εφόσον δεν αποδεικνύεται κατεπείγουσα ανάγκη, οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, εκτός της σφαίρας ευθύνης του Νοσοκομείου, ώστε να επιτρέπεται η ανάθεση με διαπραγμάτευση των ως άνω υπηρεσιών. Περαιτέρω, όμως, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος δεν προέβησαν στην προαναφερόμενη απευθείας ανάθεση με πρόθεση καταστρατήγησης των επίμαχων διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν, ενόψει των επιτακτικών αναγκών σίτισης των ασθενών του Νοσοκομείου, ότι ενεργούσαν νόμιμα, προς διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, κατά παραδοχή ως βασίμου του σχετικού λόγου ανάκλησης....να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη λόγω συγγνωστής πλάνης,
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/107/2019
Εκτέλεση συμβάσεων μίσθωσης μηχανημάτων αποχιονισμού:.. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η διαδικασία ανάθεσης των ανωτέρω συμβάσεων είναι πλημμελής, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο. Τούτο διότι, διενεργήθηκε κατά τις διατάξεις του π.δ. 242/1996, το οποίο καταργήθηκε από την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016, και δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις οποιασδήποτε από τις προβλεπόμενες στις διατάξεις του νόμου αυτού κατά κανόνα εφαρμοστέες διαγωνιστικές διαδικασίες, διενεργούμενες με ηλεκτρονικά μέσα, από τα προβλεπόμενα στις ίδιες διατάξεις όργανα, στις προθεσμίες και στα στάδια εξέλιξης που ομοίως καθορίζονται, τις οποίες και η ίδια Περιφέρεια είχε ήδη εφαρμόσει, σύμφωνα με στοιχεία γνωστά στο Δικαστήριο από άλλες δικαστικές ενέργειές του (βλ. Πράξεις Ζ΄ Κλιμακίου 30/2017, για τη χειμερινή περίοδο 2016-2017, 286 και 310/2017 για τη χειμερινή περίοδο 2017 – 2018, από τις οποίες προκύπτει ότι η ίδια Περιφέρεια διενήργησε κατόπιν των 2095/2016 και 447/2017, αντίστοιχων, αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής διαδικασίες ανάθεσης υπηρεσιών αποχιονισμού για το υποδιαιρούμενο σε τμήματα εθνικό οδικό δίκτυο της αρμοδιότητάς της, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016, οι διαδικασίες δε αυτές είχαν ολοκληρωθεί όταν η Οικονομική Επιτροπή έλαβε την 2688/14.11.2017 απόφασή της σχετικά με το κρίσιμο εν προκειμένω αντικείμενο υπηρεσιών αποχιονισμού –βλ. και 323/2018 όμοια Πράξη, αντίστοιχα για την περίοδο 2018-2019, κατόπιν των 190/30.1.2018 και 526/27.2.2018 αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής). Δεδομένου, δε, ότι δεν προκύπτει ούτε η αναθέτουσα Αρχή επικαλείται εξαιρετική περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων και ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του συνόλου των εργασιών αποχιονισμού (4 τομείς διαδρομών) υπερβαίνει το ισχύον, κατά τον κρίσιμο χρόνο, όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, άνευ ειδικών λόγων, αλλά και το όριο των 60.000 ευρώ μέχρι το οποίο επιτρέπεται η διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού, ούτε ως νόμιμη περίπτωση απευθείας ανάθεσης ή συνοπτικού διαγωνισμού μπορούν, οι ανατεθείσες υπηρεσίες - προμήθειες να αντιμετωπιστούν. Τέλος, ο εξώδικος συμβιβασμός μεταξύ της Περιφέρειας … και της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος 3, οικονομικού έτους 2019, …, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, είναι άκυρος, διότι στηρίζεται σε μη νόμιμη σύμβαση, η οποία στο πεδίο, του δημοσιολογιστικού δικαίου δεν συνιστά έγκυρη αιτία εξώδικου συμβιβασμού, αφού δεν είναι δυνατό να προβληθούν αξιώσεις κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, εν προκειμένω της Περιφέρειας, ευθέως από τη σύμβαση (βλ. Πράξεις IV Τμήματος 7/2019, 47/2017, και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). Τούτα θα ίσχυαν και στην περίπτωση του … εάν είχε ληφθεί θετική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής επί της αντίστοιχου περιεχομένου αίτησής του, η οποία και μόνο προσκομίζεται. Επομένως, ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το 70833/24.4.2019 έγγραφο της Περιφερειακής Ενότητας …, σχετικά με την επίτευξη εξωδικαστικού συμβιβασμού δεν ασκεί επιρροή επί της νομιμότητας των εντελλόμενων δαπανών, πέραν του ότι αιτιολογία αυτών, όπως σαφώς αναγράφεται στα εκδοθέντα χρηματικά εντάλματα, είναι η εκτέλεση των οικείων συμβάσεων και η καταβολή του προβλεπόμενου συμβατικού τιμήματος. Κατά συνέπεια, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες. Ωστόσο, το Κλιμάκιο εκτιμά ότι τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας …, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των ισχυουσών διατάξεων, αλλά από πλάνη, λόγω του ότι το φυσικό συμβατικό αντικείμενο ήταν ιδιαίτερα περιορισμένο ανήκε δε στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, θεώρησαν ότι εξακολουθούσαν να ισχύουν παράλληλα και μπορούσαν να εφαρμοστούν οι διατάξεις του π.δ. 242/1996, διότι δεν συγκαταριθμούνται στις ρητώς καταργούμενες με τις διατάξεις του άρθρου 377 παρ. 2 του ν. 4412/2016.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες, ωστόσο, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΤΜ.4/23/2019
Παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 19/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δε συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη 19/2019 πράξη του, ως προς τη μη νομιμότητα της εντελλόμενης με το επίμαχο ένταλμα δαπάνης, αφού, σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη IV της παρούσας, το αιτούν Νοσοκομείο, κατά παράβαση των εκτιθέμενων στη σκέψη αυτή διατάξεων, προέβη σε απευθείας ανάθεση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το ..., οικ. έτους 2018 χρηματικό ένταλμα, ακολούθως σε συνοπτικό διαγωνισμό, σε εκτέλεση του οποίου εκδόθηκε το ήδη ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα και στη συνέχεια σε ηλεκτρονική διαπραγμάτευση, κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης του έτους 2018 για την παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας, συνολικού ύψους 192.295,42 ευρώ, με Φ.Π.Α. ή 146.144,51 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., η οποία υπερέβαινε το ποσό των 60.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να διενεργηθεί λόγω ποσού ανοικτός διαγωνισμός. Περαιτέρω, όμως, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος δεν προέβησαν στον προαναφερόμενο συνοπτικό διαγωνισμό με πρόθεση καταστρατήγησης των επίμαχων διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν, ενόψει των επιτακτικών αναγκών σίτισης των ασθενών του Νοσοκομείου, ότι ενεργούσαν νόμιμα, προς διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, κατά παραδοχή ως βασίμου του σχετικού λόγου ανάκλησης.Ανακαλεί την 19/2019 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα, λόγω συγγνωστής πλάνης
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/132/2018
Παροχή υπηρεσιών αντιμετώπισης απρόβλεπτων βλαβών:Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την Επίτροπο, νομίμως συνήφθη η 50/15.9.2017 σύμβαση κατόπιν απευθείας ανάθεσης, αφού οι επίμαχες εργασίες είναι πράγματι απρόβλεπτες και επείγουσες, ενώ σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούν να συσχετιστούν με τις εργασίες της προηγηθείσας 16/5.4.2017 σύμβασης. Συγκεκριμένα, όπως περιγράφεται αναλυτικώς στο 2018001164/26.6.2018 έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Ε.Κ.Π.Α., οι εργασίες της δεύτερης σύμβασης ανεφάνησαν το πρώτον κατά την εκτέλεση της πρώτης και χάριν αυτής, χωρίς περαιτέρω να προκύπτει αστοχία της μελέτης της πρώτης σύμβασης. Ειδικότερα, κατά τον χρόνο εκπόνησης της μελέτης της πρώτης σύμβασης και διερεύνησης των τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος εισροής ομβρίων υδάτων στο κτίριο του Ε.Κ.Π.Α. στο Αττικό Νοσοκομείο, φαινόταν ότι η εισροή αυτών στο κτίριο γινόταν από τους υαλοπίνακες εξαιτίας αστοχίας του υλικού σφράγισης των αρμών τους, συνεπώς δε, ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, τα όργανα του Πανεπιστημίου προέβησαν στην ενδεδειγμένη κατά την χρονική εκείνη στιγμή τεχνική λύση της μόνωσης των αρμών. Μόνον δε λίγο μετά την ολοκλήρωση της στεγανοποίησης των υαλοπινάκων κατέστη δυνατή η διαπίστωση ότι υπήρχαν και άλλες δίοδοι υδάτων στο κτίριο, η ανεύρεση των οποίων είναι, σημειωτέον, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ιδιαίτερα δύσκολη, πολλώ δε μάλλον σε ένα κτίριο με τα ιδιαίτερα τεχνικά/αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του επίμαχου (ιδιαίτερα μεγάλο ύψος, κάλυψη με μεταλλικό σκελετό ETALBOND), όπου είναι πιθανόν να χρειάζεται περισσότερες τεχνικές επεμβάσεις. Επομένως, το Ε.Κ.Π.Α., πέραν του ότι κατά τον χρόνο ανάθεσης της πρώτης σύμβασης δεν ήταν σε θέση να προγραμματίσει και να προϋπολογίσει τη δαπάνη για τις εργασίες της δεύτερης σύμβασης, νομίμως ανέθεσε αυτές με τη διαδικασία της συλλογής προσφορών προκειμένου να αποσοβήσει το ταχύτερο δυνατόν την κατεπείγουσα ανάγκη του για περαιτέρω στεγανοποίηση του κτιρίου και αποφυγή περαιτέρω βλαβών στον φέροντα οργανισμό αυτού, η οποία ανάγκη, όπως προεκτέθηκε, δεν μπορούσε να προβλεφθεί από μια επιμελή και συνετή αναθέτουσα Αρχή.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/59/2019
Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής, μεταφοράς και διαθέσεως των αποβλήτων Νοσοκομείου.:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 26 παρ. 2 και 29 του ν. 4412/2016 για την επιτρεπτή προσφυγή στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, η δε διαδικασία που ακολούθησε το Νοσοκομείο για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε στην πραγματικότητα χαρακτήρα συνοπτικού διαγωνισμού, καθώς συντάχθηκε διακήρυξη, η οποία δημοσιεύθηκε, ενώ ο διαγωνισμός διενεργήθηκε από τριμελή επιτροπή με υποβολή εγγράφων τεχνικών και οικονομικών προσφορών, οι οποίες ανοίχθηκαν και αξιολογήθηκαν σε διαφορετικά στάδια. Η επιλογή, όμως, της διαδικασίας αυτής δεν ήταν νόμιμη, αφού και μόνο η αξία της επίμαχης, από 17.1.2018, συμβάσεως διάρκειας έξι (6) μηνών, ανερχόμενη στο ποσό των 131.825,40 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, επιπροσθέτως, δε, η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει το ποσό των 221.000 ευρώ που, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, συνιστά το ισχύον από 1.1.2018, κατώτατο όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων γεγονότων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η μη διενέργεια ενιαίων διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, λόγω εντάξεως της σχετικής δαπάνης σε λανθασμένο ΚΑΕ, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του ιδίου του Νοσοκομείου, τα οποία μάλιστα, μετά την αποτυχία διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του έτους 2014, επανέλαβαν την ίδια πλημμέλεια και στο ΠΠΥΦΥ του έτους 2015. Τούτων, συνεπώς, παρέπεται ότι η επίμαχη ανάθεση μη νομίμως διενεργήθηκε χωρίς την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού άνω των ορίων, με τήρηση και των προβλεπομένων για τους διαγωνισμούς αυτούς διατυπώσεων δημοσιότητας. Εντούτοις, όμως, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι: α) τα όργανα του Νοσοκομείου τηρώντας τις διατυπώσεις του συνοπτικού διαγωνισμού (δημοσίευση διακηρύξεως σε εφημερίδα, ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ, υποβολή εγγράφων σφραγισμένων τεχνικών και οικονομικών προσφορών και έλεγχος αυτών σταδιακά από Επιτροπή Διαγωνισμού) τήρησαν κάποιες ελάχιστες εγγυήσεις διαφάνειας και ανάπτυξης ανταγωνισμού, β) οι τιμές που προσέφερε η φερόμενη ως δικαιούχος για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΕΑΑΜ και ΜΕΑ) δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες καταχωρημένες τιμές στο Παρατηρητήριο Τιμών της ΕΠΥ, ενώ οι προσφερθείσες τιμές για τη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων αυτών δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες τιμές της προηγούμενης συμβάσεως, γ) ότι παρά τις επανειλημμένες ματαιώσεις των διαγωνισμών που προβλέπονταν στα ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, τα όργανα του Νοσοκομείου προέβησαν, ήδη πριν από τη λήξη της επίμαχης συμβάσεως, σε ενέργειες για τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού, ο οποίος τελικώς ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της από 18.7.2018 συμβάσεως και δ) ότι τελικώς, η διαδικασία αναθέσεως που ακολουθήθηκε στην προκειμένη περίπτωση αποσκοπούσε στην πρόσκαιρη και μόνον αντιμετώπιση της επιτακτικής ανάγκης για αδιάλειπτη παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή πεπλανημένως πίστεψαν ότι ενεργούσαν νομίμως.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/58/2019
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης νοσοκομείου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα Επίτροπο, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως (απευθείας αναθέσεως). Τούτο δε, διότι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΙΙΙ, η αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Ειδικότερα, και μόνο η συνολική αξία των επίμαχων συμβάσεων που συνήφθησαν για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο του έτους 2018, ανερχόμενη στα 26.085 ευρώ άνευ Φ.Π.Α. (8.695 ευρώ x 3), υπερβαίνει το ανωτέρω όριο των 20.000 ευρώ, ενώ, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙΙ.Β, η συνολική αξία των συμβάσεων που συνήφθησαν με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως εντός του έτους 2018, συμπεριλαμβανομένων και των επίμαχων, ανερχόμενη στο ποσό των 95.645 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών κατόπιν διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι το Νοσοκομείο δεν μερίμνησε για την ένταξη διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών φύλαξης σε κάποιο ΠΠΥΦΥ, ενόψει της λήξεως της 4/2017 συμβάσεως στις 31.1.2018. Επιπλέον, η προοπτική της συνάψεως ατομικών συμβάσεων για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του, ουδόλως δικαιολογεί την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έντεκα (11) μηνών, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, καθώς το Νοσοκομείο όφειλε, μέχρι τη μετάβαση στο νέο καθεστώς, να εφαρμόζει απαρεγκλίτως την νομοθεσία που ρυθμίζει τις διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων. Άλλωστε, η δυνατότητα συνάψεως ατομικών συμβάσεων ήταν γνωστή ήδη από τον Φεβρουάριο του έτους 2016, οπότε και ετέθησαν σε ισχύ οι διατάξεις του άρθρου 97 του ν. 4368/2016. Όφειλε, συνεπώς, το Νοσοκομείο να προβεί εγκαίρως στις απαιτούμενες ενέργειες για τη σύναψη των εν λόγω συμβάσεων αμέσως μετά τη λήξη της …./2017 συμβάσεως, στις 31.1.2018, ειδάλλως να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας μέχρι να καταστεί δυνατή η σύναψη ατομικών συμβάσεων κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω διατάξεως. Τέλος, αβασίμως το Νοσοκομείο επικαλείται την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 6 παρ. 10 του ν. 4412/2016 και προβάλλει ότι οι διατάξεις αυτές του παρέχουν τη δυνατότητα να συνάπτει συμβάσεις με απευθείας ανάθεση για μεμονωμένα τμήματα, μέχρι του ποσού των 80.000 ευρώ, διότι οι διατάξεις αυτές, δεν εισάγουν εξαίρεση από τα αναφερόμενα στη σκέψη ΙΙ όρια για την υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνει το Νοσοκομείο, αλλά αναφέρονται στη διενέργεια επιμέρους διαγωνιστικών διαδικασιών, οι οποίες αποτελούν τμήματα ενός ευρύτερου διαγωνισμού. Στην προκειμένη όμως περίπτωση ουδεμία διαγωνιστική διαδικασία διενεργήθηκε, αντιθέτως πρόκειται για ανεπίτρεπτη κατάτμηση της συνολικής αξίας των συμβάσεων φύλαξης που συνήφθησαν σε δωδεκάμηνη βάση, ώστε να προκύψουν πολλές επιμέρους συμβάσεις κάτω των 20.000 ευρώ και να ανατεθούν με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως προς αποφυγή των διατάξεων περί διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/159/2018
Προμήθεια αερίων μειγμάτων (οξυγόνο και άζωτο):Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η δαπάνη (χωρίς Φ.Π.Α.) του Νοσοκομείου για ιατρικά αέρια μόνο για διάστημα 2 μηνών (55,456,45 x 2 = 110.912,90 ευρώ), υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται, άνευ ειδικού λόγου, η απευθείας ανάθεση, κρίνει ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην επίμαχη απευθείας ανάθεση, αντί να διενεργήσει ανοικτό διαγωνισμό. Άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, συναρτώμενων με έκτακτα γεγονότα μη οφειλόμενα σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του για προμήθεια ιατρικών αερίων, οι οποίες είναι πάγιες και διαρκείς και ως εκ τούτου δυνάμενες να προγραμματιστούν εγκαίρως. Ειδικότερα, ανεξαρτήτως των προβαλλόμενων περί μη ολοκλήρωσης των οικείων ενιαίων διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2011 και 2013 με φορείς άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα, σε κάθε περίπτωση, το Νοσοκομείο ζήτησε και έλαβε, ήδη από 26.5.2015, εξουσιοδότηση να διενεργήσει διαγωνισμό για την κάλυψη των αναγκών του σε προμήθεια ιατρικών αερίων και, συνεπώς, είχε επαρκή χρόνο να διενεργήσει και ολοκληρώσει ανοικτή διαγωνιστική διαδικασία για την προμήθεια ιατρικών αερίων μέχρι τον χρόνο της επίμαχης ανάθεσης. Ωστόσο, δεν ενέκρινε τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού παρά μετά από καθυστέρηση περίπου ενάμιση έτους (βλ. 7/22/21.12.2016). Η εν λόγω δε σημαντική καθυστέρηση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την -ήδη γνωστή από τον Ιούλιο του 2015- αλλαγή από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας της διαδικασίας σύνταξης των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης. Επιπλέον, αλυσιτελώς προβάλλονται τα περί άσκησης προσφυγών και αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων, καθότι τούτα αποτελούν γεγονότα μεταγενέστερα της από 7.4.2017 απόφασης ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας.Β. Περαιτέρω, οι εντελλόμενες με το ελεγχόμενο ένταλμα επιμέρους δαπάνες υπάγονται, εν προκειμένω, στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, όπως ισχύουν, χρονικά και από άποψη αντικειμένου (βλ. σχ. τη ΔΥ8δ/Γ.Π.οικ.130648/30.09.2009 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών – Ανάπτυξης - Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Β΄ 2198, όπου ορίζεται η έννοια του «ιατροτεχνολογικού προϊόντος»). Ως προς δε τη συνδρομή των ουσιαστικών προϋποθέσεων των ως άνω διατάξεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι δαπάνες που αντιστοιχούν στα τιμολόγια 40025734/24.4.2017 (υγρό οξυγόνο, αξίας 4.451,69 ευρώ, τιμή μονάδας 0,69 ευρώ/m3) και 40025735/24.4.2017 (υγρό άζωτο, αξίας 2.114,45 ευρώ, τιμή μονάδας 0,87 m3) αφορούν σε προμήθεια ειδών, η τιμή μονάδας των οποίων δεν υπερβαίνει την αντίστοιχη τιμή που έχει καταχωρηθεί στο Παρατηρητήριο Τιμών (καταχώρηση με κωδ. 1.30 για υγρό οζυγόνο στην τιμή μονάδας 0,69 ευρώ/m3 και καταχώρηση με κωδ. 1.20 για υγρό άζωτο στην τιμή μονάδας 1,45 ευρώ/m3) και, συνεπώς, τυγχάνουν νομιμοποίησης. Ωστόσο, δεν δύνανται να νομιμοποιηθούν οι δαπάνες για ενοίκια δεξαμενής και μεικτών αερίων, αφού για αυτά δεν υπάρχει σχετική καταχώρηση στο Παρατηρητήριο Τιμών, ενώ, σε κάθε περίπτωση, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει, πολλώ δε μάλλον δεν αποδεικνύει, ότι οι επίμαχες συμβατικές τιμές για τις εν λόγω υπηρεσίες δεν υπερβαίνουν τις τιμές που είχαν συμφωνηθεί με την τελευταία συναφθείσα σύμβαση, κατόπιν τήρησης της νόμιμης διαδικασίας, για τις ίδιες υπηρεσίες.
Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/12/2019
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/46/2018
ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια ειδών ιχθυοπωλείου-κατεψυγμένων ψαριών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, εφόσον μέχρι το επίμαχο χρονικό διάστημα της ως άνω ανάθεσης (Αύγουστος 2017) το συνολικό ύψος των δαπανών, στις οποίες προέβη το Νοσοκομείο στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του 2015 για ομοειδή κατά την αντίληψη των συναλλαγών αγαθά, ήτοι για είδη διατροφής, ανήλθε στο ποσό των 79.690,45 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όπως τούτο συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, -που πάντως δεν αντιστοιχούν στις συνολικές ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε τρόφιμα- υπερέβη το όριο των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως κατέφυγε στη διενέργεια του παραπάνω πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον έπρεπε να διενεργηθεί ένας ενιαίος ανοικτός διαγωνισμός για τη συνολική ετήσια κάλυψη των πάγιων αναγκών του σε ομοειδή αγαθά, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους. Ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το είδος «κατεψυγμένα ψάρια» δεν είναι ομοειδές με άλλα είδη τροφίμων, καθόσον εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες του Κοινού Λεξιλογίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις (CPV) είναι απορριπτέος, διότι η εξέταση του ζητήματος του ενιαίου χαρακτήρα μίας προμήθειας, προκειμένου να κριθεί η ύπαρξη παράνομης κατάτμησής της προς αποφυγή εφαρμογής διατάξεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, γίνεται με προσφυγή στα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενώ η κατάταξη των προς προμήθεια ειδών σε διαφορετικούς κωδικούς του Κωδικολογίου CPV αποτελεί μεν συνεκτιμώμενο, αλλά όχι αποφασιστικό στοιχείο (βλ. Ελ.Συν. ΙV Τμ. Πράξ. 136, 6/2012, Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Tμ. 78, 61/2017, 176/2016, 365/2015). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι ο τρόπος δημοπράτησης της συγκεκριμένης προμήθειας καθορίστηκε από το ίδιο το ηλεκτρονικό σύστημα ΕΣΗΔΗΣ, τον οποίο (τρόπο δημοπράτησης) ακολούθησε το Νοσοκομείο, είναι αβάσιμος, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης το ίδιο το Νοσοκομείο προέβη στην ξεχωριστή ηλεκτρονική υποβολή πολλαπλών αιτημάτων για διάφορα είδη διατροφής (κρέατα, γαλακτοκομικά, πουλερικά-αυγά, προϊόντα άρτου, έλαια, νωπά ή κατεψυγμένα λαχανικά, είδη παντοπωλείου) με επιμέρους προϋπολογισμούς, αντί της υποβολής ενός ενιαίου αιτήματος που θα περιελάμβανε το σύνολο των ομοειδών αγαθών διατροφής που απαιτούνται για την ενιαία κάλυψη των αναγκών του για το έτος 2017 με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους και μία συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, βάσει της οποίας θα καθορίζονταν και η ακολουθητέα διαδικασία δημοπράτησης. Άλλωστε, η ως άνω παραδοχή δεν αναιρείται ούτε από το προσκομιζόμενο, εκ μέρους του Νοσοκομείου, Α.Π. 4963/2016 έγγραφο της Προέδρου της Ε.Π.Υ., με το οποίο, μεταξύ άλλων, γίνεται υπόδειξη προς όλους τους φορείς του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3580/2007, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το Γ.Ν. ....., ότι μέχρι την έκδοση των προβλεπόμενων στο άρθρο 41 του ν. 4412/2016 υπουργικών αποφάσεων και τον καθορισμό ΚΑΑ οφείλουν να διενεργούν τις προμήθειές τους από τα ισχύοντα ΠΠΥΦΥ και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ν. 4412/2016. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω προμήθεια πράγματι εντάχθηκε στο ΠΠΥΦΥ του 2015 και εγκρίθηκε ως μεμονωμένος διαγωνισμός και όχι ως μέρος της γενικότερης κατηγορίας «ειδών διατροφής» σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών κρίνει ότι πεπλανημένα, πλην όμως συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, τα όργανα του Νοσοκομείου υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προσφύγουν στη συγκεκριμένη διαδικασία.