Παροχή Υπηρεσίων:Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών για σύντομο χρονικό διάστημα, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των υπηρεσιών καθαριότητας στο Δήμο ....., ενόψει και της επερχόμενης εορταστικής περιόδου του Πάσχα, όπου αυξάνεται ιδιαίτερα η τουριστική επισκεψιμότητα του Δήμου και συνακόλουθα η παραγωγή των απορριμμάτων του. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου αλλά σε απρόβλεπτες περιστάσεις, καθόσον τα αρμόδια όργανά του δεν καθυστέρησαν να εγκρίνουν τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης, είχε ήδη ολοκληρωθεί και εκκρεμούσε ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση της παροχής των υπηρεσιών αυτών και, κατ’ επέκταση, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμες.

Αμοιβή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής δημοτικών οχημάτων.(..)Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας στον Δήμο ..., ενόψει του μεγάλου αριθμού των οχημάτων που έχρηζαν άμεσης επισκευής. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι τα αρμόδια όργανά του, ενώ γνώριζαν ότι τα δημοτικά οχήματα και οι υπερκατασκευές τους έχρηζαν επισκευών και συντήρησης, καθυστέρησαν να εγκρίνουν τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση της παροχής των υπηρεσιών αυτών και, κατ’ επέκταση, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμες..Εξάλλου, το επείγον δεν αναιρείται από μόνο το γεγονός ότι από τις επιθεωρήσεις των οχημάτων μέχρι τη σύναψη του συμφωνητικού με την ανάδοχο μεσολάβησε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών περίπου, καθώς το χρονικό αυτό διάστημα δεν υπερβαίνει τα ανώτατα χρονικά όρια ενέργειας και διεκπεραίωσης για τη διοίκηση, μετά τα οποία δε θα μπορούσε να δικαιολογηθεί...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Υπηρεσίες ενημέρωσης καταναλωτών... Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών για σύντομο χρονικό διάστημα, που συνίσταται στη διασφάλιση της ενημέρωσης των καταναλωτών για τις οφειλές τους προς τη .... Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της Επιχείρησης αλλά σε απρόβλεπτες περιστάσεις, καθόσον ο σχετικός διαγωνισμός δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί λόγω της υποβολής προδικαστικής προσφυγής και αίτησης αναστολής. Περαιτέρω, το προσωπικό της ... δεν επαρκεί για να εκτελέσει την ανατεθείσα υπηρεσία και η Επιχείρηση έχει ήδη αιτηθεί την πρόσληψη προσωπικού χωρίς να έχει ολοκληρωθεί  η διαδικασία στο πλαίσιο της 3κ/2018 προκήρυξης. Τέλος, το κόστος της ελεγχόμενης υπηρεσίας, που προκύπτει από το ποσό του προϋπολογισμού του εν εξελίξει διαγωνισμού (239.480 ευρώ /24 μήνες Χ 2 μήνες =19.995 ευρώ).Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα έπρεπε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει, το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Προμήθεια υγρών καυσίμων:..Με τα δεδομένα αυτά συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση για την προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρών καυσίμων, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και θέρμανσης στις δημοτικές ενότητες ... και ... του Δήμου .., ενόψει της πρόωρης εξάντλησης των ποσοτήτων της προηγούμενης από 26.4.2018 ετήσιας σύμβασης, λόγω της κήρυξης των εν λόγω δημοτικών ενοτήτων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και της εκ του λόγου αυτού ανάγκης μεγαλύτερης ποσότητας καυσίμων. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς τα αρμόδια όργανά του είχαν προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού (υποβολή πρωτογενούς αιτήματος στις 13.11.2018 και ανάρτηση της περίληψης του διαγωνισμού στις 30.11.2018), ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης είχε ολοκληρωθεί και εκκρεμούσε ο προσυμβατικός του έλεγχος (βλ. την 84/2019 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου). Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση των εν λόγω προμηθειών και, κατ’ επέκταση, οι ελεγχόμενες δαπάνες είναι νόμιμες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια υγρών καυσίμων.(απευθείας ανάθεση) . Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η κατεπείγουσα ανάγκη για προμήθεια καυσίμων κατόπιν απευθείας ανάθεσης δεν οφείλεται σε παραλείψεις ή έλλειψη προγραμματισμού και επιμέλειας των αρμόδιων δημοτικών οργάνων, αλλά στο απρόβλεπτο γεγονός ότι η κατανάλωση των καυσίμων κατά τον Μάιο του 2017 είχε αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 40% σε σχέση με την αντίστοιχη του Μαΐου του 2016, με συνέπεια οι ποσότητες που είχαν προγραμματίσει και προμηθευτεί να μην είναι πλέον επαρκείς. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Εργασίες επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών:..Υπό τα δεδομένα αυτά οι παραπάνω εργασίες δεν αφορούν στην αποκατάσταση έκτακτων βλαβών του οχήματος που προέκυψαν αιφνίδια, αλλά κατέστησαν αναγκαίες λόγω βλαβών από τη συνήθη ιδιαίτερα μεγάλη χρήση του και την παλαιότητά του. Οι ανωτέρω εργασίες και προμήθειες ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή του οχήματος του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του, δαπάνης, καθόσον η αξία τους (8.537,90 ευρώ) συναθροιζόμενη με την αξία όμοιων εργασιών και προμηθειών του Δήμου (1.059.093,17 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Επειδή όμως ο Δήμος προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης (11/2017) και την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων με συμφωνία- πλαίσιο και ανατέθηκαν ήδη τα τρία τμήματα αυτού (απορριμματοφόρα, φορτηγά και μηχανήματα έργου) ενώ εκκρεμεί το τέταρτο τμήμα λόγω κατάθεσης σχετικών προσφυγών (βλ. έγγραφο επανυποβολής), τα αρμόδια όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.

Προμήθεια ανταλλακτικών:..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα η επίμαχη προμήθεια δεν αφορά στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων. Επομένως, η ανωτέρω προμήθεια μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Δήμου, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή της διενέργειας διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (25.829,38 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του κατά το έτος 2019 (141.881,69 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Εξάλλου, δεν τυγχάνει εφαρμογής εν προκειμένω η 3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων … των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως …» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489), καθόσον αυτή εφαρμόζεται στην περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 164, 119/2018,  15, 211/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και όχι στην περίπτωση γενικής προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων. Δεδομένου όμως ότι ο Δήμος ... προχώρησε στη προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια ανταλλακτικών, ο οποίος κατόπιν της 28/2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής θα επαναληφθεί για τις ομάδες 1 Ανταλλακτικά Οχημάτων-Μηχανημάτων και 2 ελαστικά, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.

Προμήθεια αντιδραστηρίων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και ιδίως στη σκέψη 3.6., η ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης στην ΕΕΕΕ της ελεγχόμενης προμήθειας αντιδραστηρίων για τη διάγνωση ασθενών νοσούντων από κορωνοϊό SARS-CoV-2, διότι δεν συντρέχει απρόβλεπτη και κατεπείγουσα περίσταση που καθιστά δικαιολογημένη τη μη τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης (ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό των άρθρων 27 και 28, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016) της προμήθειας των ανωτέρω ποσοτήτων των αντιδραστηρίων αυτών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες προμήθειας των ανωτέρω αντιδραστηρίων είναι υπαρκτές κατά τον χρόνο έναρξης της ανωτέρω διαδικασίας ανάθεσης αλλά, αντιθέτως, από την αόριστη επίκληση της «διασφάλισης και προάσπισης της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συμφέροντος» καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ανάγκες μελλοντικές και αβέβαιες. Επομένως, σε καμμία περίπτωση η τυχόν μελλοντική προμήθεια των επιμάχων ποσοτήτων των ανωτέρω αντιδραστηρίων δεν δύναται να θεωρηθεί ότι συνάπτεται άμεσα με την κάλυψη αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ανωτέρω πανδημίας ή ότι συνδέεται με την απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας αυτής, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3.1. έως 3.7.. Άλλωστε, ο ίδιος ο νομοθέτης εκτιμά ότι η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα διαρκέσει πέραν της 31ης.12.2022, καθώς μέχρι τότε έχει παρατείνει τις ανωτέρω διατάξεις της από 30.3.2020 ΠΝΠ που προβλέπουν αυτή την εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ως εκ τούτου, είναι αμφίβολο αν η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα αυτή ανάγκη θα υφίσταται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι πρόκειται για συμβατικές ποσότητες που επαρκούν για τέσσερις μήνες, πολλώ δε μάλλον για χρονικό διάστημα λιγότερο του μηνός από την υπογραφή της σύμβασης, ήτοι μέχρι 31.12.2022.

Βελτίωση υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (...)Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της υπόθεσης, πρέπει, ως προς την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που τάσσουν άλλες διαδικασίες, να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: (α) Όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκ. 8), είναι νόμιμη η σύναψη δημόσιας σύμβασης με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, μόνο στις περιπτώσεις που ανακύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων για την αναθέτουσα αρχή, η δε ανάγκη αυτή είναι τόσο επιτακτική, ώστε να καθιστά αδύνατη για την αντιμετώπισή της, την επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με συντετμημένες προθεσμίες 15 και 10 ημερών, ανάλογα για ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων, για την υποβολή των προσφορών (βλ. άρθρα 27 παρ. 3, 28 παρ. 7 και 121 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπου για λόγους επείγοντος καθορίζονται συντετμημένες προθεσμίες υποβολής προσφορών αντί της τακτικής των 35 ημερών). Όταν, λοιπόν, η αναθέτουσα αρχή επικαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, η οικεία σύμβαση πρέπει να ανατίθεται χωρίς καθυστέρηση, καθόσον το επείγον δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων, έστω και αν για την τήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα χρειαζόταν για την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση, εφόσον μόνον με αυτές  διασφαλίζεται σε υπέρτατο βαθμό η επίτευξη διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων δεν παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή, να επιλέξει μη διαγωνιστική διαδικασία άνευ άλλου τινός, αν δεν αποδείξει ότι εν όψει αυτής, δεν μπορούσε να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες έστω με συντετμημένες προθεσμίες.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγής ανάκλησης, και  Δεν ανακαλεί την 917/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκβάθυνση γεωτρήσεων...:Με τα δεδομένα αυτά υφίστατο κατεπείγουσα ανάγκη για την εκτέλεση του επίμαχου έργου, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΧΥΤΑ …, καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα ανέκυπτε σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από τη συσσώρευση των απορριμμάτων ή την ενεργοποίηση χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσής τους. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι οφείλεται σε υπαιτιότητα των αρμόδιων οργάνων του Δήμου ... Εξάλλου, τα χρονικά διαστήματα των τριών περίπου μηνών, που μεσολάβησαν μεταξύ της αρχικής ενημέρωσης του Δήμου και της θεώρησης της μελέτης και των δύο περίπου μηνών, που μεσολάβησαν μεταξύ της θεώρησης της μελέτης και της έγκρισής της από την Οικονομική Επιτροπή, δεν υπερβαίνουν τον εύλογο χρόνο εντός του οποίου περαιώνονται συνήθως οι σχετικές διαδικασίες. Τέλος, τα ανωτέρω δε διαφοροποιούνται λόγω του ότι η έγγραφη πρόσκληση για υποβολή προσφορών για την εκτέλεση του έργου προηγήθηκε χρονικά της ως άνω εγκριτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.