ΜΕΛΕΤΕΣ-Προγραμματική σύμβαση, με αντικείμενο την ωρίμανση προτάσεων μέσω της ολοκλήρωσης ή επικαιροποίησης υφιστάμενων μελετών για την ένταξη έργων αρμοδιότητας Δήμου ..... σε χρηματοδοτικά εργαλεία: Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η προπεριγραφείσα σύμβαση καθιερώνει οριζόντια συνεργασία μεταξύ αναθετουσών Αρχών, σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016 και, συνεπώς, εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του νόμου αυτού. Και τούτο,  διότι: i) Πρόκειται για σύμβαση που έχει συναφθεί αποκλειστικά μεταξύ αναθετουσών Αρχών (περί του χαρακτήρα της εταιρείας ..... Α.Ε. ως αναθέτουσας Αρχής βλ. Τμ. VII 45/2018, σκέψεις 13, 14 και 15), οι οποίες  έχουν ως κοινό στόχο την ανάπτυξη της κοινής κατά το μέρος που αλληλοκαλύπτεται γεωγραφικής περιοχής ευθύνης τους. Συνεπώς, με τη συγκεκριμένη σύμβαση, οι αντισυμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην από κοινού (συνεργατική) εκτέλεση των υπηρεσιών που κάθε φορέας είναι αρμόδιος, σύμφωνα με το νόμο και τις καταστατικές του διατάξεις, να παρέχει, στο μέτρο που του αναλογεί, για τη διασφάλιση της επίτευξης του ως άνω κοινού σκοπού δημοσίου συμφέροντος, που εν προκειμένω εξειδικεύεται στην ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών, χώρων και κτιρίων στην ίδια γεωγραφική περιοχή. Η δε παροχή, δυνάμει της συνεργασίας αυτής, τεχνικής υποστήριξης στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων Έδρας Περιφέρειας ..... από την «..... Α.Ε.» συνιστά απλώς το μέσο, που αυτή θέτει σε εφαρμογή, για την επίτευξη  της κοινής θεσμικής αποστολής τους. ii) Η υλοποίηση της συνεργασίας  αυτής εξυπηρετεί αποκλειστικά σκοπούς δημοσίου συμφέροντος στο μέτρο που επιδιώκεται η βελτίωση και επιτάχυνση του έργου της ανωτέρω Διεύθυνσης    για λογαριασμό του Δήμου ..... και κατ’ επέκταση η επιτυχέστερη διεκδίκηση πόρων για την ανάπτυξη των υποδομών, κοινοχρήστων χώρων και κτιρίων του Δήμου αυτού. iii) Οι συμβαλλόμενες αναθέτουσες Αρχές δεν εκτελούν τις κρίσιμες δραστηριότητές τους στην ελεύθερη αγορά (βλ. ειδικώς  ως προς την εταιρεία ..... Α.Ε. Τμ. VII 45/2018, σκέψη 14.1.Β.). iv) Με τη σύναψη της σύμβασης αυτής κανένας ιδιωτικός πάροχος υπηρεσιών δεν περιέρχεται σε πλεονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών του δεδομένου ότι η ως άνω αναπτυξιακή επιχείρηση, ως αναθέτουσα Αρχή, κατά τους όρους του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 4412/2016 (βλ. Τμ. VII 45/2018 σκέψη 15),  οφείλει, κατά τις συναλλαγές της με τρίτους, οι οποίες είναι, ενδεχομένως, αναγκαίες   για την επιτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με την ελεγχόμενη σύμβαση, να τηρεί τις διατάξεις περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων (βλ. ad hoc Τμ. VII 45/2018). 

ΜΕΛΕΤΕΣ:Για την ανάκληση της 23/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του  Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του  σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ α) της Περιφέρειας Θεσσαλίας, β) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, γ) του Δήμου …, δ) του Δήμου … και ε) της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …)  για την ωρίμανση του φακέλου και την εκπόνηση των μελετών του έργου με τίτλο «ΑΝΤΛΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΠΗΝΕΙΟ ΓΙΑ ΑΡΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Τ.Κ. … Δ.Ε. … ΔΗΜΟΥ … & T.K. … Δ.Ε. … ΔΗΜΟΥ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.692.600,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.(....)H σύναψη της σύμβασης νομίμως εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης του ενωσιακού δικαίου, καθώς αποτελεί σύμβαση οριζόντιας συνεργασίας πληρούσα όλους τους όρους της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016, εφόσον με αυτή  υλοποιείται συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων εξυπηρετούντων σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, όπως εξετέθη ανωτέρω στη σκέψη 18, το συμμετέχον …. έχει εκτελέσει στην ελεύθερη αγορά μόλις 3,41%, ήτοι λιγότερο από το 20%  των  δραστηριοτήτων που αφορούν στο αντικείμενο της προς σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του  σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ α) της Περιφέρειας Θεσσαλίας, β) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, γ) του Δήμου … και δ) της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …)  για την ωρίμανση του φακέλου και την εκπόνηση των μελετών του έργου με τίτλο «ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΤΟΥ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ΣΤΉΝ ΠΕΡΙΟΧΗ … – … – … – … ΛΑΡΙΣΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 614.250,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.(....)H σύναψη της σύμβασης νομίμως εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης του ενωσιακού δικαίου, καθώς αποτελεί σύμβαση οριζόντιας συνεργασίας πληρούσα όλους τους όρους της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016, εφόσον με αυτή  υλοποιείται συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων εξυπηρετούντων σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, όπως εξετέθη ανωτέρω στη σκέψη 18, το συμμετέχον … έχει εκτελέσει στην ελεύθερη αγορά μόλις 3,41%, ήτοι λιγότερο από το 20%  των  δραστηριοτήτων που αφορούν στο αντικείμενο της προς σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 1ΠΣ/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στην Π.Ε. Λάρισας.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ:Εν μέρει μη νόμιμη η καταβολή ποσού 554,88 ευρώ σε Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσίων - Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας, διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό, σε διπλωματούχο Αγρονόμο - Τοπογράφο Μηχανικό, υπάλληλο της ανωτέρω Διεύθυνσης, και σε Διευθυντή Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσίων Δήμου, ως εξόδων μετακίνησης  για τη συμμετοχή τους σε επιμορφωτικά σεμινάρια, καθόσον δε δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση των 56 ευρώ, διότι, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του επιμορφωτικού προγράμματος του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, συνδέεται με τις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών – Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας και τα εξ αυτών καθήκοντα της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης αυτής, η μετακίνησή της δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών καθηκόντων αλλά την επιμόρφωσή της επ’ αυτών. Ομοίως, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του σεμιναρίου για το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων συνδέεται με τα καθήκοντα εκπόνησης μελετών και σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών που οι ως άνω ασκούν ως διπλωματούχοι μηχανικοί στην προαναφερόμενη Διεύθυνση, η μετακίνησή τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών καθηκόντων αλλά την επιμόρφωσή τους επ’ αυτών. Ως εκ τούτου, οι ως άνω μετακινήσεις διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις.

Οδηγός διαδικασιών ωρίμανσης Λιμενικών και θαλάσσιων έργων

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ AT09 ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ» ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Ωρίμανση έργων και δράσεων για την υλοποίηση του Προγράμματος» ΑΔΑ:Ψ6ΘΞ46ΜΤΛ6-1ΩΕ

ΥΠ.ΕΣ/22719/20201η τροποποίηση πρόσκλησης AT09 για την υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης στο πρόγραμμα Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ» στον άξονα προτεραιότητας: «Πολιτική Προστασία-Προστασία της Δημόσιας Υγείας-Τεχνική Βοήθεια» με τίτλο: «Ωρίμανση έργων και δράσεων για την υλοποίηση του Προγράμματος».  ΑΔΑ: 6ΦΞΖ46ΜΤΛ6-1Χ2

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και ολοκληρώθηκε σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μόλις ημερών, εμπίπτει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου ... που υπηρετεί στο Γραφείο Τοπογραφικών Εφαρμογών του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και στο Γραφείο Τοπογραφικών Μελετών του Τμήματος Κτηριακών Έργων και Κοινόχρηστων Χώρων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών.

Αποκατάσταση και ενίσχυση διατηρητέου κτιρίου....Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 10 του άρθρου 8 του ν.4071/2012, δεν περιλαμβάνεται στα συμβαλλόμενα μέρη το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), αν και τούτο πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια, η ανέγερση και η λειτουργία χώρων πολιτισμικών λειτουργιών, η υποστήριξη δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων που αφορούν την επιστήμη, τα γράμματα και τις τέχνες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας … και της Ανώτατης Σχολής … για το έργο «Αποκατάσταση και Ενίσχυση Διατηρητέου Διώροφου Κτιρίου της ...».

Προγραμματική σύμβαση....Στην υπό κρίση υπόθεση, υποβάλλεται προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 100 του ν. 3852/2010) μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων  ... - ... και του Δήμου .... με αντικείμενο την «Υποστήριξη για τη διεξαγωγή στο ΕΣΗΔΗΣ του διαγωνισμού για την παροχή υπηρεσιών - Μεταβατική φάση διαχείρισης απορριμμάτων ΧΥΤΑ ...». Πλην όμως,  στα οικεία σχέδια που επισυνάπτονται στην 330/2019 εγκριτική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου .... και την 18/2019 απόφαση του Δ.Σ.  του ανωτέρω Συνδέσμου δεν προσδιορίζεται η προϋπολογισθείσα αξία της προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 3),  αλλά  αντιθέτως αναφέρεται ότι η « ... παρούσα προγραμματική σύμβαση είναι  άνευ οικονομικού ανταλλάγματος ...». Δεδομένου ότι  από την προϋπολογιζόμενη δαπάνη  συναρτάται  άμεσα η διάγνωση της αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας (άρθρο 98 παρ. 1 β' του Συντάγματος), και το στοιχείο αυτό δεν εξειδικεύεται στο διαβιβαστικό έγγραφο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας ούτε προκύπτει από κάποιον άλλο στοιχείο του φακέλου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του προς έλεγχο το οικείο σχέδιο σύμβασης.

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2 - 6 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της παρεμβαίνουσας εταιρείας ..., με το προεκτεθέν  περιεχόμενο, αποτελεί γνήσια προγραμματική – οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία συνάπτεται νομίμως, καθώς εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Και τούτο ειδικότερα, διότι η σύμβαση αυτή συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών, που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς επίτευξη ενός κοινού σκοπού δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2769, 2770, 2771/2011), ο οποίος συνίσταται στην ποιοτική αναβάθμιση παροχής δημόσιας υπηρεσίας προς τον πολίτη/δημότη και πιο συγκεκριμένα στον εκσυγχρονισμό και την ανασυγκρότηση της οργάνωσης και διαχείρισης της δημοτικής υπηρεσίας των Κ.Ε.Π., ώστε να επιτευχθεί η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους, καθώς και η προσήκουσα εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους. Περαιτέρω, από το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων και η άσκηση αρμοδιοτήτων που αφορούν σε εκπλήρωση νομικών υποχρεώσεων και άσκηση καταστατικών σκοπών αμφότερων των συμβαλλομένων. Ειδικότερα, ο Δήμος … επιδιώκει την εκπλήρωση του ανατεθειμένου από το νόμο δημόσιου σκοπού της οργάνωσης και λειτουργίας των Κ.Ε.Π., τα οποία είναι εγκατεστημένα στα διοικητικά του όρια (βλ. άρθρο 186 περ. V του ν. 3852/2010, Α΄ 87) και έχουν ως αποστολή την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με την παροχή σε αυτούς διοικητικών πληροφοριών και τη διεκπεραίωση των υποθέσεών τους σε συνεργασία με τις καθ΄ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες. Εξ ετέρου, η παρεμβαίνουσα ... αναλαμβάνει υποχρεώσεις στο πλαίσιο της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες ομοίως συνδέονται αμέσως ή εμμέσως με τους καταστατικούς της σκοπούς. Ειδικότερα, εκτός από τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η …. και αφορούν στην αναβάθμιση, παραμετροποίηση και εκσυγχρονισμό των μηχανογραφικών συστημάτων των Κ.Ε.Π., οι οποίες, όπως κρίθηκε  με την προσβαλλόμενη, σαφώς εμπίπτουν στους καταστατικούς της σκοπούς για τη μελέτη, ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορικής στη λειτουργία των Κ.Ε.Π. (βλ. άρθρο 3 παρ. 1 περ. Β – ΣΤ, Η, Θ, ΙΑ, ΙΔ – ΙΣΤ, ΚΓ του κατασταστικού της), επιπλέον οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνει αυτή για τη λειτουργική υποστήριξη και ανάπτυξη των υποδομών και του εξοπλισμού των Κ.Ε.Π. του Δήμου …και περιλαμβάνουν τη γενικότερη τεχνική υποστήριξη των Κ.Ε.Π. και την καθημερινή τους υποστήριξη σε όλους τους τομείς όπου εμφανίζονται ανάγκες, τόσο σε επίπεδο αναγκαίων υποδομών όσο και σε επίπεδο διαχείρισης, συνδέονται, επίσης, αμέσως ή εμμέσως με ετέρους προβλεπόμενους στο καταστατικό της σκοπούς, οι οποίοι αφορούν στην τεχνική υποστήριξη του Δήμου … (άρθρο 3 παρ. 1 περ. Α΄ του καταστατικού της, πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 389/2016) και περιλαμβάνουν ρητώς την μέσω των Κ.Ε.Π. παροχή από τη …. υπηρεσιών προς πολίτες και δημότες (άρθρο 3 παρ. 1 περ. ΙΘ΄ του καταστατικού της), την εκτέλεση διαχειριστικών υπηρεσιών που αφορούν αρχικά τις εγκαταστάσεις της (facilitiesmanagement, άρθρο 3 παρ. 1 περ. Θ΄ του καταστατικού της), αλλά δύνανται να παρασχεθούν και σε άλλους φορείς - όπως προκύπτει από το συνδυασμό των προβλεπομένων στο άρθρο 3 παρ. 1 περ. Θ΄ και την παρ. 2 του καταστατικού της -, την παροχή υπηρεσιών συμβούλων έρευνας αγοράς και προμηθευτών τεχνικής βοήθειας και υποστήριξης (άρθρο 3 παρ. 1 περ. ΙΗ΄ του καταστατικού), τη μίσθωση κάθε είδους, αξιοποίηση και εκμετάλλευση εξοπλισμού και γενικά κάθε είδους κινητών, καθώς και ακινήτων (άρθρο 3 παρ. 1 περ. Κ΄ του καταστατικού), την υποστήριξη με εμπειρογνωμοσύνες και μελέτες, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, της προετοιμασίας των επιχειρησιακών σχεδίων, σχεδίων δράσης, καθώς και των δομών οργάνωσης της διαχείρισης  των έργων (άρθρο 3 παρ. 1 περ. ΚΕ΄ του καταστατικού), την κατάρτιση των τευχών προκήρυξης των έργων, σε συνεργασία με τους φορείς των έργων (άρθρο 3 παρ. 1 περ. ΚΣΤ΄ του καταστατικού). ..να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 139/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου