ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ:Με τα ανωτέρω δεδομένα η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, ως στερούμενη νομίμου ερείσματος, καθόσον δεν προβλέπεται από τις διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. η δυνατότητα επιστροφής ποσών που παρακρατήθηκαν νόμιμα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το ισχύον ασφαλιστικό καθεστώς, από τις αποδοχές της φερόμενης ως δικαιούχου, ως ασφαλιστικές εισφορές εργαζο-μένου. Έρεισμα δε της επιστροφής των ως άνω παρακρατούμενων ποσών δεν μπορεί να αποτελέσει το άρθρο 361 του Α.Κ., που αναφέρεται σε ενοχή από σύμβαση, καθόσον η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών ρυθμίζεται από τις αναγκαστικού δικαίου διατάξεις του ν. 4387/2016. Αντίθετη εκδοχή σύμφωνα με την οποία η Δ.Ε.Υ.Α.Χ. δύναται να αναλαμβάνει την καταβολή και της εισφοράς που βαρύνει τον εργαζόμενο θα είχε ως συνέπεια την αναγνώριση δυνατότητας μονομερούς επιλογής μισθολογικών παραμέτρων εκ μέρους της, κατά παρέκκλιση του αναγκαστικού επίσης συστήματος προσδιορισμού των αποδοχών που τη διέπει (πρβλ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 248/2013), καθόσον η εκ μέρους της ανάληψη της υποχρέωσης καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών που κατά νόμο βαρύνουν τον εργαζόμενο θα συνιστούσε συγκεκαλυμμένη προσαύξηση μισθού. Ήδη δε από 1.1.2016 (άρθρο 35 ν. 4354/2015) οι δικηγόροι που παρέχουν υπηρεσίες με σχέση πάγιας και περιοδικής έμμισθης εντολής στις Δ.Ε.Υ.Α. υπήχθησαν στο μισθολογικό καθεστώς του ν. 4354/ 2015, ο οποίος προβλέπει κατά τρόπο εξαντλητικό τις μισθολογικές παροχές που τους καταβάλλονται.

Τρόπος υπολογισμού ανταποδοτικής σύνταξης κατά τις διατάξεις του ν. 4387/2016 ως προς τον προσδιορισμό της προσαύξησης του άρθρου 30 του ως άνω νόμου.(…) Σχετικά με τον κατ’ άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4387/2016 τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης των υπαλλήλων που συνταξιοδοτούνται με το κοινό καθεστώς, δεν είναι επιτρεπτό το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά να υπολογίζεται με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς επί του συνόλου των αποδοχών για τις οποίες θα καταβάλλονταν εισφορές κλάδου σύνταξης, εάν οι υπάλληλοι ήταν κοινοί ασφαλισμένοι, αλλά θα πρέπει να υπολογίζεται επί των αποδοχών για τις οποίες καταβλήθηκε η επιπλέον εισφορά, δηλαδή αυτών του «δημοσιοϋπαλληλικού» καθεστώτος (κατά πλειοψηφία). Η παρούσα γνωμοδότηση εκδόθηκε κατόπιν παραπομπής του 2ου ερωτήματος της υπ’ αριθ. 20/2020 γνωμοδότησης του ΣΤ΄ Τμήματος στην Β΄ Τακτική Ολομέλεια του ΝΣΚ.

Τρόπος υπολογισμού ανταποδοτικής σύνταξης κατά τις διατάξεις του ν. 4387/2016 ως προς τον προσδιορισμό α) των συντάξιμων αποδοχών ασφαλισμένων διεπομένων από τον ν. 3163/1955 και το άρθρο 11 του ν.δ. 4277/1962, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του ν.δ. 4579/1966 και β) της προσαύξησης του άρθρου 30 του ν. 4387/2016.Επί του πρώτου ερωτήματος ομόφωνα: Συντάξιμες αποδοχές του τακτικού προσωπικού των ήδη ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων κοινωνικής ασφάλισης καθώς και του αντίστοιχου προσωπικού των ν.π.δ.δ. που υπήχθησαν για πρώτη φορά στην ασφάλιση του ΙΚΑ μέχρι 31-12-1992, θεωρούνται πάντοτε οι καθοριζόμενες για τους δημοσίους υπαλλήλους και υποκείμενες σε κράτηση για σύνταξη αποδοχές εξόδου από την υπηρεσία τους, όταν το προσωπικό αυτό επιλέγει τη συνταξιοδότησή του με το καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων. Ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης, στα πλαίσια των προβλέψεων της παραγράφου 1 του άρθρου 30 του ν. 4387/2016, της εν λόγω κατηγορίας υπαλλήλων, γίνεται και πάλι με τις θεωρούμενες ως συντάξιμες αποδοχές τους κατά την περί δημοσίων υπαλλήλων νομοθεσία. Επί του δευτέρου ερωτήματος, σύμφωνα με τις διαμορφωθείσες δύο ισοψηφήσασες γνώμες: Α. Σύμφωνα με την πρώτη ισοψηφήσασα γνώμη δεν είναι επιτρεπτό, σχετικά με τον κατ’ άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4387/2016 τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης των υπαλλήλων που συνταξιοδοτούνται με το κοινό καθεστώς, το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά να υπολογίζεται με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, επί του συνόλου των αποδοχών για τις οποίες θα καταβάλλονταν εισφορές κλάδου σύνταξης εάν οι υπάλληλοι ήσαν κοινοί ασφαλισμένοι, αλλά θα πρέπει να υπολογίζεται επί των αποδοχών για τις οποίες καταβλήθηκε η επιπλέον εισφορά, ήτοι αυτών του «δημοσιοϋπαλληλικού» καθεστώτος. Β. Σύμφωνα με τη δεύτερη ισοψηφήσασα γνώμη, ο υπολογισμός της προβλεπόμενης στην παράγραφο 1 του άρθρου 30 του ν. 4387/2016 ανταποδοτικής σύνταξης του τακτικού προσωπικού των ήδη ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και του αντίστοιχου προσωπικού των ν.π.δ.δ. που υπήχθησαν για πρώτη φορά στην ασφάλιση του ΙΚΑ μέχρι 31-12-1992 και επέλεξαν να συνταξιοδοτηθούν κατά τη συνταξιοδοτική νομοθεσία του κοινού καθεστώτος, γίνεται πάντοτε με τις καθοριζόμενες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα αποδοχές. Επειδή επί του δευτέρου ερωτήματος σημειώθηκε ισοψηφία, η υπόθεση ως προς το δεύτερο ερώτημα παραπέμφθηκε στην αρμόδια Τακτική Ολομέλεια του ΝΣΚ.

Εισφορές κατηγοριών αυτοαπασχολούμενων και ελευθέρων επαγγελματιών, οι οποίοι με το προγενέστερο του ν. 4387/2016 καθεστώς υπάγονταν στην ασφάλιση άλλων Φορέων Κύριας Ασφάλισης, πλην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ

Περικοπές συντάξεων...Ενόψει δε των ανωτέρω απαντήσεων, πρέπει να απορριφθούν οι ασκηθείσες παρεμβάσεις των φυσικών και νομικών προσώπων, κατά το μέρος που με αυτές υποστηρίζεται ότι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α του ν. 4387/2016 αντίκειται στο Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α. και ότι ο χρονικός περιορισμός της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας αφορά μόνον τη διαπίστωση της αντίθεσης προς το Σύνταγμα των διατάξεων των ν. 4051/2012 και 4093/2012 και δεν καταλαμβάνει και τη διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., και να γίνουν δεκτές, κατά το μέρος που με αυτές υποστηρίζεται ότι η ίδια ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α του ν. 4387/2016 δεν καταλαμβάνει ρυθμιστικά και το διάστημα από 1.1.2013 έως την 11.5.2016 και ότι δεν είναι δυνατό να κριθούν σύμφωνες με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α. οι παραπάνω μειώσεις των συντάξεων βάσει των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς τους έως 11.5.2016 ενόψει των διαπιστώσεων που περιέχονται σε μελέτες, μεταγενέστερες των αποφάσεων 2287-2288/2015 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αντιστοίχως δε, πρέπει να γίνει δεκτή η παρέμβαση του Ελληνικού Δημοσίου, κατά το μέρος που με αυτήν υποστηρίζεται ότι η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α. και ότι ο χρονικός περιορισμός της ισχύος των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν αφορά μόνον τη διαπίστωση της αντίθεσης προς το Σύνταγμα των διατάξεων των ν. 4051/2012 και 4093/2012 αλλά καταλαμβάνει και τη διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου, και να απορριφθεί κατά το μέρος που με αυτήν υποστηρίζεται ότι η ίδια ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α του ν. 4387/2016 καταλαμβάνει ρυθμιστικά και το διάστημα από 1.1.2013 έως την 11.5.2016 και ότι οι παραπάνω μειώσεις των συντάξεων βάσει των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α. για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των έως 11.5.2016 εφόσον από εμπεριστατωμένη επιστημονική μελέτη, μεταγενέστερη των αποφάσεων 2287-2288/2015 της Ολομελείας, προκύπτει ή θα προκύψει ότι οι μειώσεις των συντάξεων από την έναρξη επιβολής τους ήταν κατ’ ουσίαν σύμφωνες με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ.Επειδή, μετά την επίλυση των ζητημάτων για τα οποία εισήχθη στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η κρινόμενη αγωγή πρέπει, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 του ν. 3900/2010, να παραπεμφθεί προς εκδίκαση, ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο αυτής, στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών ως προς όλους τους ενάγοντες, πλην των με αριθμό δικογράφου 15 και 33, ως προς τους οποίους πρέπει να απορριφθεί (σκέψη 6) και, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων, να μην επιβληθεί δικαστική δαπάνη.

Εισφορές Κατηγοριών Ελευθέρων Επαγγελματιών – Αυτοαπασχολούμενων οι οποίοι, με το προγενέστερο του Ν.4387/2016 καθεστώς, υπάγονταν στην ασφάλιση Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης πλην ΟΑΕΕ – ΕΤΑΑ.(ΑΔΑ:ΩΘ7Ξ465ΧΠΙ-ΒΜΩ) (ΕΓΚ/11/2017)

Αν, μετά τη σύσταση και την έναρξη λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), εξακολουθεί να υφίσταται η επιτροπή του άρθρου 119 του ν. 4387/2016.Η επιτροπή του άρθρου 119 του ν. 4387/2016, με αντικείμενο τη ρύθμιση οφειλών των πτωχών και των υπό εξυγίανση οφειλετών, εξακολουθεί να υφίσταται και μετά τη σύσταση και την έναρξη λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) και δεν απαιτείται η ανασύσταση ή / και ανασυγκρότησή της.

Εάν η υπαγωγή των ασφαλισμένων των π. Ο.Α.Ε.Ε. και Ε.Τ.Α.Α. που συμπληρώνουν 40 χρόνια ασφάλισης στον ΕΦΚΑ στη ρύθμιση της διάταξης του άρθρου 39 παρ. 13 του ν. 4387/2016 περί μειωμένης ασφαλιστικής εισφοράς, λαμβάνει χώρα με τη συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης ή από τη θέση σε ισχύ της διάταξης (1.1.2017), έστω και αν η σχετική αίτηση έχει κατατεθεί σε μεταγενέστερο χρόνο, ή από την πρώτη του επόμενου μήνα από την υποβολή της σχετικής αίτησης.Η υπαγωγή των ασφαλισμένων που συμπληρώνουν σαράντα χρόνια ασφάλισης στον ΕΦΚΑ στη ρύθμιση της διάταξης του άρθρου 39 παρ. 13 του ν. 4387/2016 για το χρόνο που ίσχυσε μέχρι την κατάργησή του με τη διάταξη του άρθρου 35 του ν. 4670/2020, πρέπει να λάβει χώρα από την πρώτη του επόμενου μήνα υποβολής της σχετικής αίτησης (ομόφωνα).

Εάν κατά την αληθή έννοια της διάταξης του άρθρου 28 παρ. 3 εδ. α΄ του ν. 4387/2016, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο εξόδου του ασφαλισμένου από την ασφάλιση, για τον προσδιορισμό των συντάξιμων αποδοχών που θα ληφθούν υπόψη προκειμένου να υπολογισθεί το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης, θα συμπεριληφθούν και τα πλασματικά χρόνια που αναγνώρισε και εξαγόρασε ως χρόνο ασφάλισης ο ενδιαφερόμενος με αίτησή του που υπέβαλε μετά το έτος 2002.(...)Κατά την αληθή έννοια της διάταξης του άρθρου 28 παρ. 3 εδ. α΄ του ν. 4387/2016, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο εξόδου του ασφαλισμένου από την ασφάλιση, για τον προσδιορισμό των συντάξιμων αποδοχών που θα ληφθούν υπόψη προκειμένου να υπολογισθεί το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης, θα συμπεριληφθούν και τα πλασματικά χρόνια που αναγνώρισε και εξαγόρασε ως χρόνο ασφάλισης ο ενδιαφερόμενος με αίτησή του που υπέβαλε μετά το έτος 2002 (ομόφωνα).

Απόδοση της εισφοράς του άρθρου 102 του Ν.4387/2016: "Το γεγονός δε ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν υφίσταται ειδική και ορισμένη νομοθετική εξουσιοδότηση προς τη Διοίκηση για τη ρύθμιση των θεμάτων σχετικά με τις δικαιούχες συνταξιουχικές οργανώσεις, τους όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής στην κατανομή, τον τρόπο υπολογισμού του αποδιδόμενου σε κάθε οργάνωση ποσού, τη διαδικασία, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την απόδοση του ποσού της προβλεπόμενης στο άρθρο 102 παρ. 1 του ν. 4387/2016 εισφοράς κ.λ.π.. συνάγεται και από τις παρατεθείσες ανωτέρω υπουργικές αποφάσεις, που εκδόθηκαν κατ’ επίκληση του άρθρου 102 του ν. 4387/2016. Ειδικότερα, με την 49426/1751/2016 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που εκδόθηκε κατά την πρώτη εφαρμογή του νόμου, αποδόθηκε η εισφορά του άρθρου 102 του ν. 4387/2016, έτους 2016, σε τρεις συνταξιουχικές οργανώσεις, αναλόγως με τον αριθμό των συνταξιούχων τους, με την 26806/699/2018 υπουργική απόφαση ορίστηκε ότι αποδίδεται μέρος της εισφοράς του άρθρου 102 του ν. 4387/2016 έτους 2017 σε οκτώ συνταξιουχικές οργανώσεις αναλόγως με τον αριθμό των συνταξιούχων - μελών τους «μέχρι την έκδοση της απόφασης με την οποία θα καθορίζονται οι δικαιούχες συνταξιουχικές οργανώσεις (Ομοσπονδίες, Σωματεία, Συνομοσπονδίες), οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής στην κατανομή, τα κριτήρια και η διαδικασία, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά καθώς και ο τρόπος ελέγχου της ορθής διαχείρισης των ποσών» και ότι «τα ποσά αυτά θα συμψηφισθούν με το δικαιούμενο ποσό κάθε οργάνωσης, όπως αυτό θα ορισθεί με βάση την παραπάνω αναφερόμενη απόφαση», ενώ με την 41777/1303/2018 υπουργική απόφαση, που ανακάλεσε την προηγούμενη, ορίστηκε ότι αποδίδεται στις ως άνω οκτώ συνταξιουχικές οργανώσεις «ποσό από την προβλεπόμενη από το άρθρο 102 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85/Α΄) μηνιαία εισφορά 0,20 ευρώ, η οποία παρακρατήθηκε από συνταξιούχους το έτος 2017 από τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, ανάλογο του αριθμού συνταξιούχων του κλάδου ή του εργασιακού χώρου που εκπροσωπούν». Δηλαδή καταδεικνύεται έτσι, λόγω ακριβώς της έλλειψης συγκεκριμένου ουσιαστικού νομοθετικού πλαισίου και κανονιστικώς ρυθμιστέων δια υπουργικής αποφάσεως ειδικότερων θεμάτων, ασαφής και ρευστή, αν όχι τυχαία και ευκαιριακή ρύθμιση των δικαιούχων και του τρόπου υπολογισμού των αποδοτέων ποσών της εισφοράς του άρθρου 102 του ν. 4387/2016, διότι η Διοίκηση δεν έχει σταθερό σημείο αναφοράς, ήτοι νόμιμη εξουσιοδοτική διάταξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες, οι οποίες ερείδονται στην ως άνω υπουργική απόφαση (41777/1303/2018) είναι μη νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΜΗ ΑΝΑΚΛΗΘΕΙΣΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.4/20/2019