ΕΣ/Τ7/212/2007
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Σύμβαση παροχής υπηρεσιών κατά την ανάθεση της οποίας παραβιάστηκαν βασικές διατάξεις του π.δ. 346/98 και του π.δ. 28/80, με συνέπεια να καταστεί μη νόμιμη ολόκληρη η διαδικασία του διαγωνισμού και η πράξη κατακύρωσης των αποτελεσμάτων αυτού, λόγω της μη διασφάλισης συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού και πλήρους διαφάνειας
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Τ7/41/2008
Για τη σύναψη από την αναθέτουσα αρχή δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών μετά τη διενέργεια τακτικού δημόσιου διαγωνισμού κατά τις διατάξεις του π.δ. 346/1998, συντάσσεται διακήρυξη σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ του εν λόγω π.δ., η οποία, ως κανονιστική διοικητική πράξη που διέπει τον διαγωνισμό και δεσμεύει με τους κατά νόμο όρους της τόσο την αναθέτουσα αρχή όσο και τους διαγωνιζομένους (βλ. Πράξη IV Τμήματος 103/2006), πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, σαφή κριτήρια κατακύρωσης του διαγωνισμού και να προσδιορίζει τη βαρύτητα καθενός από αυτά, προκειμένου να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι κατά την υποβολή των προσφορών τους την ύπαρξη και τη σημασία τους, στοχεύοντας στην επίτευξη πλήρους διαφάνειας και στην προστασία του ανταγωνισμού, χωρίς να επιτρέπεται η μετά τη δημοσίευση της διακήρυξης θέσπιση νέων κριτηρίων, ο προσδιορισμός της σειράς σπουδαιότητάς τους και των συντελεστών βαρύτητάς τους (βλ. σχετ. ΔΕΚ C-225/1998, Επιτροπή κατά Γαλλίας, C-513/1999, Concordia Bus κ.ά.). Ειδικότερα, η αξιολόγηση των προσφορών των συμμετεχόντων στη διαδικασία ανάθεσης συμβάσεων υπηρεσιών πρέπει να είναι ειδικώς αιτιολογημένη, δηλαδή να παρατίθενται στο πρακτικό αξιολόγησης τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η αναθέτουσα αρχή και τα οποία δικαιολογούν, για κάθε συγκεκριμένο κριτήριο αξιολόγησης που τίθεται από τη διακήρυξη, την ποιοτική και ποσοτική υπεροχή της προσφοράς του αναδόχου συγκριτικά με τις προσφορές των λοιπών διαγωνιζόμενων. Σε κάθε περίπτωση, τα ως άνω στοιχεία θα πρέπει τουλάχιστον να προκύπτουν με σαφήνεια από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (πρακτικά εισηγήσεις, γνωμοδοτήσεις, κ.λ.π). Η εν λόγω ειδική κρίση της αναθέτουσας αρχής δεν δύναται να αναπληρωθεί από την παρεχόμενη βαθμολογία στα κριτήρια αξιολόγησης της προσφοράς, καθόσον η αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων, πέραν του ότι επιβάλλεται για λόγους διαφάνειας, είναι αναγκαία τόσο για την υποβολή αντιρρήσεων από τους λοιπούς διαγωνιζόμενους, όσο κυρίως για το δικαστικό έλεγχο της κρίσης (πρβλ. Δ.Ε.Κ. Τ-4/2001, Renco κατά Συμβουλίου, Τ-169/2000, Esedra κατά Επιτροπής, Τ-166/1994, Koyo Seiko κατά Συμβουλίου κ.ά.). Συνεπώς, η έλλειψή της αποτελεί ουσιώδη πλημμέλεια που καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών και συναφώς τη διαδικασία ανάθεσης της μελέτης. Επιπλέον, για τη νόμιμη διενέργεια του διαγωνισμού είναι υποχρεωτική η τήρηση των προβλεπόμενων από το νόμο διατυπώσεων δημοσιότητας της διακήρυξης, οι οποίες επιτάσσουν, μεταξύ άλλων, την αποστολή των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εφόσον η σχετική υπηρεσία υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 346/98 (βλ. Πράξεις IV Τμήματος 26/2007, 125/2006). Η μη τήρηση της ως άνω υποχρεωτικής διατύπωσης δημοσιότητας συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας και συνεπάγεται την ακυρότητά της, καθώς η τήρησή της συνιστά ουσιώδη τύπο της διαδικασίας δημοπράτησης των δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι αποσκοπεί στην ευρεία συμμετοχή στο διαγωνισμό και στη διασφάλιση συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού, προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό για την αναθέτουσα αρχή αποτέλεσμα (Πράξη VII Τμήματος 182/2007).
ΕλΣυν.Τμ.Μείζ-Επταμελούς Σύνθεσης/2448/2012
Προμήθεια αντιδραστηρίων (...) Αναθεώρηση της 1503/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αίτηση ανάκλησης της 28/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι δεν προκλήθηκε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού, ούτε παραβιάστηκε η αρχή της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζόμενων με τη μη δημοσίευση στην περίληψη της διακήρυξης στην ΕΕΕΕ του όρου περί δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει το χρόνο ισχύος της σύμβασης μονομερώς για ένα (1) έτος. Τούτο, διότι ο σκοπός των ανωτέρω κανόνων δημοσιότητας, που είναι η ανάπτυξη πραγματικού και υγιούς ανταγωνισμού σε κοινοτικό επίπεδο με την όσο το δυνατόν ευρύτερη γνωστοποίηση του διαγωνισμού, επιτεύχθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση μέσω της νομότυπης δημοσίευσης της διακήρυξης του διαγωνισμού και κατ’ αποτέλεσμα (μέσω) της δυνατότητας κάθε ενδιαφερομένου να ανατρέξει στο σώμα της διακήρυξης, που περιείχε τον σχετικό όρο περί δυνατότητας παράτασης της ισχύος της σύμβασης για ένα (1) έτος. Περαιτέρω, ορθώς το VI Τμήμα, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, αποφάνθηκε ότι δεν είχε προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη κάθε προκηρυσσόμενου είδους. Ως εκ τούτου ήταν ανέφικτος αφενός μεν ο έλεγχος τόσο της νομιμότητας των προσφερθεισών τιμών καθώς και των τιμών κατακύρωσης, ως προς την τήρηση της προϋπόθεσης της μη υπέρβασης της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης, κατά ποσοστό ανώτερο του 10%, αφετέρου δε ο υπολογισμός και έλεγχος του νόμιμου ύψους των κατατεθεισών εγγυητικών επιστολών κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001 και 2 του π.δ/τος 118/2007. Τέλος, μη νομίμως το αιτούν ν.π.δ.δ. προέβη σε μείωση των ζητούμενων ποσοτήτων προκειμένου να μη σημειωθεί υπέρβαση της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης. Παρά ταύτα, ενόψει της πεποίθησης της αναθέτουσας αρχής ότι είχε τη δυνατότητα να προκηρύξει τον ελεγχόμενο διαγωνισμό με ενιαία προϋπολογισθείσα δαπάνη, σε συνδυασμό με τη σπουδαιότητα της ελεγχόμενης προμήθειας, δεδομένου ότι το αιτούν Νοσοκομείο καλύπτει τις ανάγκες, ως προς το εν λόγω υλικό, μιας μεγάλης γεωγραφικής περιφέρειας (Σποράδες Νήσους, Πήλιο και ολόκληρη την ηπειρωτική ενδοχώρα του Νομού Μαγνησίας), το Τμήμα άγεται, κατά πλειοψηφία, στην κρίση, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου αναθεώρησης, ότι τα όργανα του αιτούντος χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων σχημάτισαν την πεπλανημένη, πλην όμως συγγνωστή, πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο να προσδιορίσουν την προϋπολογισθείσα δαπάνη ανά προσφερόμενο είδος. Κατά τη γνώμη όμως των Συμβούλων, …. και …, αίτηση αναθεώρησης κατά των αποφάσεων του VI Τμήματος, που δικάζει τις αιτήσεις ανάκλησης κατά των πράξεων των Κλιμακίων που εκδίδονται στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους για την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου των δημοσίων συμβάσεων, επιτρέπεται μόνο για τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 19Α του π.δ. 774/1980, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 14 του ν. 3932/2011, στους οποίους δεν περιλαμβάνεται η συγγνωστή νομική πλάνη των αρμοδίων οργάνων του αναθέτοντος φορέα. Ούτε, άλλωστε, θα μπορούσε η συγγνωστή νομική πλάνη να συνιστά λόγο αναθεώρησης, δεδομένου ότι ο έλεγχος της νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, που ασκείται κατά το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, πριν από τη σύναψή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του Οργανισμού του, αποβλέπει στη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητάς τους, της τήρησης δηλαδή των κοινοτικών και εθνικών κανόνων και διαδικασιών που έχουν θεσπιστεί για την ανάθεσή τους, χωρίς να ενδιαφέρει η υποκειμενική στάση και συμπεριφορά των αρμοδίων οργάνων του αναθέτοντος φορέα, εάν δηλαδή είχαν πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων ή αν η παραβίασή τους οφείλεται σε παρερμηνεία, έστω και συγγνωστή, ως προς την έννοια των εφαρμοστέων διατάξεων. Ακολούθως, κατά τη γνώμη αυτή της μειοψηφίας, η επικαλούμενη συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής, ως λόγος για την αναθεώρηση της προσβαλλόμενης απόφαση, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος.(...)Αναθεωρεί την 1503/2012 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και ανακαλεί την 28/2012 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου αυτού.