ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη  καταβολή εξόδων μετακίνησης (οδοιπορικά έξοδα και ημερήσια αποζημίωση) σε υπαλλήλους του Δήμου, διπλωματούχους μηχανικούς, για τη συμμετοχή τους(...)Στην υπό κρίση περίπτωση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύονται επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, προκύπτουν τα εξής: Με τις14524/18,11.2014 και 14442/17.11.2014 αποφάσεις του Δημάρχου  εγκρίθηκε η μετάβαση του ...και της ..., διπλωματούχων μηχανικών, υπαλλήλων κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών ο πρώτος και ΠΕ Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών η δεύτερη, που υπηρετούν στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, από την έδρα της υπηρεσίας τους προς τα Ιωάννινα (χιλιομετρική απόσταση 82 χλμ.), για το χρονικό διάστημα από 24.11.201.4 έως S.12.2014, προκειμένου να συμμετάσχουν σε επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης με τίτλο «…..», που εντάσσεται στον θεματικό τίτλο «Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και νέες τεχνολογίες». , Οι εν λόγω υπάλληλοι δεν διανυκτέρευσαν στ       αλλά μετακινήθηκαν με αυθημερόν επιστροφή. Για την κάλυψη των εξόδων ημερήσιας εκτός έδρας αποζημίωσης σε κάθε έναν από τους ανωτέρα) υπαλλήλους εκκαθαρίστηκε ποσό 560,00 ευρώ (10 ημέρες Χ 56,00 ευρώ) σύμφωνα με την προαναφερθείσα 2/33481/0022/27.4,2011 απόφαση, που εφαρμόζεται στην περίπτωση δαπανών μετακίνησης διπλωματούχων μηχανικών κατηγορίας ΠΕ, για την καταβολή του οποίου εκδόθηκαν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (Π) τη παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας, ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι δεν δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση των 56 ευρώ. Τούτο διότι, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του επίμαχου σεμιναρίου συνδέεται με τα καθήκοντα εκπόνησης μελετών και σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών που αυτοί ασκούν ως διπλωματούχοι μηχανικοί στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου, η μετακίνηση τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών, καθηκόντων αλλά την επιμόρφωση τους επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.(...)Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.

ΕΞΟΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ:Στην υπό κρίση υπόθεση, με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής εντέλλεται η καταβολή ποσού 28.185,30 ευρώ, που αφορά στην καταβολή εξόδων κίνησης σε 99 υπαλλήλους του…..., βάσει της 2/5529/0022/3.3.2003 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, για το χρονικό διάστημα από 1.10.2011 μέχρι 31.12.2011. Ενόψει αυτών, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία δεν συναρτάται με μετακίνηση των φερομένων ως δικαιούχων υπαλλήλων για εκτέλεση υπηρεσίας, είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στο χρονικό διάστημα μετά την κατάργηση της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, ήτοι από 27.10.2011 μέχρι 31.12.2011. Με το ΔΥ/1537/12.3.2012 έγγραφο του …. προβάλλεται ότι η επίμαχη δαπάνη δεν καταργήθηκε με το άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4024/2011 καθόσον αυτή καταβάλλεται στους υπαλλήλους του προκειμένου αυτοί να καλύπτουν τα έξοδα μετακίνησης από τον τόπο κατοικίας τους προς τον τόπο εργασίας τους, ο οποίος βρίσκεται στο 46,7 χιλιόμετρο της Λεωφόρου Αθηνών - Σουνίου στην Ανάβυσσο Αττικής και είναι για το λόγο αυτό αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν Ι.Χ. όχημα ή λεωφορείο του Κ.Τ.Ε.Λ. Αττικής, με ημερήσιο κόστος 10 ευρώ περίπου, αφού δεν υπάρχει αστική συγκοινωνία προς την περιοχή αυτή. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, καθόσον στα διατηρούμενα με το ν. 4024/2001 έξοδα κίνησης, όπως προαναφέρθηκε, δεν εμπίπτουν αυτά που συναρτώνται με την παρουσία του υπαλλήλου στην υπηρεσία του, όπως είναι και τα έξοδα στα οποία υποβάλλεται για να μεταβεί από την κατοικία του στο χώρο εργασίας του και αντιστρόφως. Άλλωστε τέτοια δαπάνη δεν αναγνωρίζεται ούτε με τις γενικές διατάξεις του ν. 2685/1999 «Κάλυψη δαπανών μετακινουμένων υπαλλήλων εντός και εκτός Επικράτειας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 35 Α΄), στις διατάξεις του οποίου υπάγονται και οι υπάλληλοι των Ν.Π.Δ.Δ., στο άρθρο 5 παρ. 4 του οποίου ορίζεται ότι : « Για τη μετάβαση του υπαλλήλου από την κατοικία του στην υπηρεσία του και αντίστροφα, δεν αναγνωρίζονται έξοδα μετακίνησης, ανεξάρτητα αν η κατοικία του υπαλλήλου είναι εκτός ή εντός της έδρας της υπηρεσίας του». Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εξόφληση οφειλών από λογαριασμούς ύδρευσης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι αξιώσεις της φερόμενης ως δικαιούχου …. που απορρέουν από 24 ανεξόφλητους λογαριασμούς υδροδότησης του ως άνω ακινήτου του … ετών 2006-2012 (καταναλώσεις από 7.12.2006 έως 23.10.2012) με ημερομηνίες λήξης από 7.12.2006 έως 19.11.2012, συνολικού ποσού 168 ευρώ (βλ. την καρτέλα παροχής, σύμφωνα με την οποία στις 26.10.2012, οπότε και εκδόθηκε ο  λογαριασμός, η τρέχουσα οφειλή ήταν 9 ευρώ και η συγχρέωση από τους προηγούμενους λογαριασμούς 159 ευρώ, ήτοι σύνολο 168 ευρώ), ενόψει του χρόνου έκδοσης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος (28.3.2018), έχουν υποπέσει στην πενταετή παραγραφή, η οποία άρχισε από το τέλος εκάστου έτους εντός του οποίου γεννήθηκαν οι αξιώσεις με την παρέλευση της ημερομηνίας λήξης κάθε λογαριασμού. Η παραγραφή δε αυτή άρχισε υπό την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 48 του ν.δ.496/1974 (λόγω του ότι κατά το έτος 2006 έως και 31.7.2007 το τότε …, στην κυριότητα του οποίου ανήκε το υδροδοτούμενο ακίνητο δεν διέθετε ειδικές καταστατικές διατάξεις περί παραγραφής, βλ. σκέψη ΙΙ Α) και συνεχίστηκε χωρίς να έχει συμπληρωθεί έως την 1.8.2007 (ημερομηνία κατά την οποία το υδροδοτούμενο ακίνητο περιήλθε αυτοδικαίως στο …, βλ. σκέψη ΙΙ Β.), οπότε και άρχισαν να ισχύουν οι ειδικές καταστατικές περί … διατάξεις του άρθρου 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951 (Α΄179), όπως αντικαταστάθηκε με τα άρθρα 15 του ν. 4476/1965 και 7 του ν. 825/1978 που όριζαν τον ίδιο χρόνο παραγραφής. Ωστόσο, οι αξιώσεις της φερόμενης ως άνω δικαιούχου εταιρείας από τους λοιπούς ανεξόφλητους λογαριασμούς υδροδότησης του ακινήτου του … (καταναλώσεις από 24.10.2012 έως 8.1.2018) με ημερομηνίες λήξης από 15.2.2013 έως 8.2.2018 (βλ. αναλυτικά την καρτέλα της παροχής 688691), ύψους 12.184 ευρώ (12.352 ευρώ που είναι το εντελλόμενο ποσό-168 ευρώ που είναι το παραγραφέν κατά τα ανωτέρω ποσό), παραμένουν ενεργές, καθόσον το τμήμα αυτό των αξιώσεων (από λογαριασμούς ετών 2013-2018), ενόψει και του χρόνου έκδοσης του ελεγχόμενου τίτλου πληρωμής (28.3.2018), δεν έχει υποπέσει, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, στην πενταετή παραγραφή, σύμφωνα με τις ως άνω ισχύουσες μέχρι 1.1.2017 (ημερομηνία κατά την οποία περιήλθε αυτοδίκαια το υδροδοτούμενο ακίνητο στον …) ειδικές καταστατικές διατάξεις του … και τις εντεύθεν ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 140 επ. του ν. 4270/2014 που εφαρμόζονται αναλογικά για τον … (σκέψη ΙΙ.Γ.) και ορίζουν τον ίδιο χρόνο παραγραφής.

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας:..Σύμφωνα με τις διατάξεις του  άρθρου 21 του ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους τους και άλλες διατάξεις» (Α΄ 247), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 21 του ν. 3871/2010  (Α΄ 141) και εκείνες των άρθρων 1, 2,  3, 4, 9 και 11 του   π.δ. 113/2010 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους Διατάκτες» (Α΄ 194), και ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης, για την  πραγματοποίηση οποιασδήποτε δαπάνης σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, απαιτείται η προηγουμένη έγκριση  διαθέσεως της σχετικής πιστώσεως, με την έκδοση αντίστοιχης απόφασης  ανάληψης υποχρέωσης. Κατά το στάδιο  αυτό της δημοσιονομικής ανάληψης της δαπάνης, ο αρμόδιος  διατάκτης χορηγεί την έγκρισή του, που συνεπάγεται τη δέσμευση των πιστώσεων του οικείου προϋπολογισμού και συντάσσεται έκθεση ανάληψης της δαπάνης, στην οποία αναφέρονται υποχρεωτικά, μεταξύ άλλων, το είδος και η αιτία της δαπάνης, το ύψος της συνολικής επιβάρυνσης που προκαλείται στον προϋπολογισμό του φορέα, το οικονομικό έτος πραγματοποίησης της δαπάνης, ο τίτλος και  ο κωδικός αριθμός του φορέα καθώς και του ειδικού φορέα, καθώς και ο κωδικός αριθμός εξόδου, ενώ πρέπει να μνημονεύονται και οι σχετικές διατάξεις ή  αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων τους, στις οποίες αυτή στηρίζεται, έτσι ώστε να αποδεικνύεται η γέννηση και η ύπαρξη του χρέους. Το στάδιο δε αυτό προηγείται και διακρίνεται από εκείνο της διοικητικής ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης, που συνίσταται στην έκδοση σχετικής απόφασης του, κατά περίπτωση, ανάλογα με το είδος της δαπάνης,  αρμοδίου οργάνου, που συνιστά την γενεσιουργό αιτία της δαπάνης και δημιουργεί  υποχρέωση  προς πληρωμή της.  Επομένως, η μη τήρηση της ανωτέρω υποχρεωτικής για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης διαδικασίας, ήτοι η μη σύνταξη της έκθεσης ανάληψης της δαπάνης,  καθιστά τη διενέργεια της δαπάνης μη νόμιμη. Συνεπώς, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι η αναθέτουσα αρχή παραβίασε τις ως άνω διατάξεις, αφού από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι δεν έχει τηρηθεί η ως άνω διαδικασία έκδοσης της αναγκαίας απόφασης δημοσιονομικής δέσμευσης. Εντούτοις, συνεκτιμώντας τον προβαλλόμενο με την αίτηση ανάκλησης ισχυρισμό ότι στον προϋπολογισμό του Νοσοκομείου έχει προβλεφθεί πίστωση για τις υπηρεσίες καθαριότητας, στην ισχύουσα δε σύμβαση που έχει συνάψει το Νοσοκομείο για την απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών αυτών έχει τεθεί όρος ότι αυτή θα λήξει αυτοδίκαια μόλις υπογραφεί η σύμβαση του επίμαχου διαγωνισμού, κρίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης υπό τον όρο ότι πριν από την υπογραφή θα έχει εκδοθεί η αναγκαία απόφαση δημοσιονομικής δέσμευσης. Τέλος, ενόψει των ανωτέρω και σε συνδυασμό με το ότι το Πρόγραμμα Προμηθειών και Υπηρεσιών Υγείας έτους 2011 παρατάθηκε εκ νέου με την 3215/7-6-2016 Απόφαση του Υπουργού Υγείας (Β΄ 1767), κρίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο ότι οι εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2016 πιστώσεις επαρκούν για την εκτέλεση της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία όσων κρίθηκαν προηγουμένως δεν κωλύεται η  υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του «ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ...» και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...», υπό τον όρο ότι πριν από την υπογραφή θα έχει εκδοθεί η αναγκαία απόφαση δημοσιονομικής δέσμευσης και ότι οι εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2016 πιστώσεις επαρκούν για την εκτέλεση της σύμβασης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο σκεπτικό. Ως εκ τούτου η κρινόμενη αίτηση και η ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 17/2015 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ...

Προγραμματική σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό ......., έκρινε  με την προσβαλλόμενη 40/2018 Πράξη του ότι έχει εξαντληθεί η κατά χρόνο αρμοδιότητα του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο διότι, ως χρόνος υλοποίησης του Υποέργου 1, που περιλαμβανόταν στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης «Πολιτιστικό Φεστιβάλ “Δρόμοι Πολιτισμού .......”» είχε ορισθεί ο  μήνας Ιούνιος και Ιούλιος 2018, συνεπώς ο χρόνος αυτός σε σχέση με το χρόνο υποβολής της σύμβασης προς έλεγχο, στις 12.6.2018, υπολειπόταν του χρονικού διαστήματος των τριάντα (30) ημερών, που κατά νόμο προβλέπεται για την έκδοση Πράξης προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εξάλλου, όπως προκύπτει, πριν ακόμη παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα από τη διαβίβαση του φακέλου της σύμβασης στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς έλεγχο από την ήδη αιτούσα Περιφέρεια ......., ήταν σε εξέλιξη και εκτελούνταν, οι προβλεπόμενες, για την υλοποίηση του 1ου Υποέργου της προγραμματικής σύμβασης, εργασίες (σχεδιασμός και οργάνωση των επιμέρους εκδηλώσεων αυτού, δημιουργία και εκτύπωση έντυπου υλικού προβολής τους), αφού ήδη την 1η Ιουλίου 2018 έλαβαν χώρα επιμέρους πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτού, σύμφωνα με το προσκομισθέν ενώπιον του παρόντος Τμήματος “Πρόγραμμα εκδηλώσεων “δρόμοι Πολιτισμού .......” 1-30 Ιουλίου 2018”. Εξάλλου, όταν εκδόθηκε η Πράξη προσυμβατικού ελέγχου (12-10-2018) του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχαν ήδη υλοποιηθεί και οι εκδηλώσεις των Υποέργων 2 – 4 της σύμβασης, ήτοι η «Οργάνωση της εκδήλωσης Danaon CUP 2018 – Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Παμπαίδων (Υποέργο 2) τον Ιούλιο 2018, το «6ο Φεστιβάλ «Πελοπόννησος: Γεύσεις και Όψεις» (Υποέργο 3) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου 2018, καθώς και η «3η έκθεση “Οι Καρποί της Αργολικής Γης” (Υποέργο 4) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου 2018. Κατ΄ακολουθίαν τούτων δεν καταλείπεται, όπως ορθώς έκρινε ο Επίτροπος με την προσβαλλόμενη Πράξη του, πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της υποβληθείσας προγραμματικής σύμβασης και η υπό κρίση αίτηση πρέπει για το λόγο αυτό να απορριφθεί, παρελκούσης της εξετάσεως των λοιπών λόγων  ανάκλησης που άπτονται της  βασιμότητας των λοιπών διακωλυτικών της υπογραφής της σύμβασης λόγων.

ΜΕΛΕΤΗ:Από τα στοιχεία του φακέλου σύμβασης δεν προκύπτει η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος του οποίου γίνεται επίκληση (καιρικό φαινόμενο Ιανός, είτε αυτοτελώς ιδωμένο, είτε σε συνδυασμό με τα επακολουθήσαντα επίσης έντονα καιρικά φαινόμενα που αναφέρονται στη σκέψη 9 της παρούσας) και της κατεπείγουσας ανάγκης για σύνταξη μελέτης για τη μετέπειτα εκτέλεση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας της περιοχής. Ειδικότερα, οι προβαλλόμενες σφοδρές καταιγίδες προκάλεσαν κατολισθήσεις και ζημιές στο οδικό δίκτυο και τις λοιπές υποδομές των πληγεισών από τα φαινόμενα περιοχών, οπότε ευλόγως θα αναμενόταν τα τυχόν προς ανάθεση με την εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 έργα (και οι σχετικές τους μελέτες) να κατατείνουν αποκλειστικώς και μόνον στην αποκατάσταση των εν λόγω ζημιών. Ωστόσο, το ελεγχόμενο προς ανάθεση μελετητικό αντικείμενο, το οποίο κατατείνει σε εκτέλεση έργων για την κατασκευή εννέα (9) μικρών φραγμάτων βαρύτητας για την ανάσχεση της πλημμυρικής παροχής και συγκράτηση φερτών, καθώς και για την κατασκευή αντιπλημμυρικής τάφρου και οχετού για τη διόδευση της πλημμυρικής παροχής, αφορά σε πάγιου χαρακτήρα και προληπτικής λειτουργίας αντιπλημμηρικά έργα με στόχο την αποτροπή πλημμυρών, ουδόλως δε προκύπτει ότι αποσκοπεί στην αποκατάσταση των προαναφερόμενων ζημιών σε οδικό δίκτυο και λοιπές υποδομές του νησιού που προκλήθηκαν από τα συγκεκριμένα ως άνω καιρικά φαινόμενα. Εξάλλου, ακόμη και οι αναφερόμενες στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων ‘‘διευθέτηση/οριοθέτηση ρεμάτων’’ και ‘‘κατασκευή νέων οδικών δικτύων’’ δεν εξυπηρετούν τον σκοπό αποκατάστασης τυχόν ζημιών που προκλήθηκαν από τα εν λόγω καιρικά φαινόμενα, αλλά αφορούν σε προληπτικά αντιπλημμυρικά έργα των φραγμάτων και στην ανάγκη αποκατάστασης οδικών συνδέσεων από την κατασκευή των φραγμάτων ή την εξασφάλιση πρόσβασης σε αυτά. Ο πάγιος χαρακτήρας των ως άνω αντιπλημμυρικών έργων καταδεικνύεται, άλλωστε, και από την αναφορά στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων ότι «οι περιοχές γενικότερα της βόρειας Κεφαλονιάς ήδη και πριν τον Ιανό είχαν επιδείξει σαφή δείγματα τρωτότητας σε πλημμυρικά φαινόμενα, λόγω ενός δυσμενούς συνδυασμού παραγόντων. Στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται, η Κλιματική Αλλαγή, η απουσία επαρκών έργων διαχείρισης ομβρίων και ο γενικότερος μη επαρκής σχεδιασμός αντιπλημμυρικής προστασίας», από την αναφορά δε αυτή προκύπτει ομολογία της αναθέτουσας αρχής περί διαχρονικής ανυπαρξίας των απαραίτητων αντιπλημμυρικών έργων των περιοχών που αφορά η ελεγχόμενη μελέτη [βλ. και τα αναφερόμενα σε μειοψηφία στην 497-26/7.6.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, καθώς και 7232/7.10.2019 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας περί κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας της Δ.Ε. Πυλάρου του Δήμου Σάμης της Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες) που είχαν εκδηλωθεί ήδη στις 3 και 4 Οκτωβρίου 2019]. Στο πλαίσιο αυτό, το Κλιμάκιο σημειώνει ότι η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων όφειλε, βάσει της αρχής της αποτελεσματικής και προληπτικής δράσης της Διοίκησης, να έχει ήδη προβεί, πριν από την επέλευση των συγκεκριμένων καιρικών φαινομένων, σε ενέργειες για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής προς εξυπηρέτηση της ανάγκης αποτροπής δυσμενών συνεπειών στο φυσικό/αστικό περιβάλλον και κινδύνων στη ζωή και περιουσία των πολιτών από τυχόν πλημμυρικά φαινόμενα. Η εν λόγω δε ανάγκη επιτείνεται ακόμη περισσότερο από τις παγκοίνως γνωστές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα και έχει ήδη αντιμετωπίσει ήδη από το 2019 (βλ. την ως άνω 7232/7.10.2019 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας), ήτοι της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων (έντονες καταιγίδες κ.ά.) που εκδηλώνονται με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου (βλ. Έβδομο Τμ. 1169/2021), με συνακόλουθη συνέπεια και την επίταση της ευθύνης της Περιφέρειας να προλαμβάνει τις επιπτώσεις των φαινομένων αυτών και όχι να δρα εκ των υστέρων, τοσούτω μάλλον όταν είναι διαχρονικώς γνωστή η τρωτότητα της περιοχής της μελέτης σε πλημμυρικά φαινόμενα. Κατόπιν όλων των ανωτέρω προκύπτει ότι η ελεγχόμενη μελέτη αναφέρεται σε πάγια ανάγκη της αναθέτουσας αρχής για την αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών της Βόρειας Κεφαλονιάς, η οποία εξ αντικειμένου πρέπει να προηγείται των αναμενόμενων να επισυμβούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, καιρικών φαινομένων, ώστε να προλαμβάνονται οι απορρέοντες εξ αυτών κίνδυνοι. Τυχόν αντίθετη άποψη, ότι δηλαδή η ανάγκη της προς εκπόνηση μελέτης συνδέεται αιτιωδώς με τα επικαλούμενα καιρικά φαινόμενα, ήτοι ότι τα τελευταία την προκάλεσαν το πρώτον, θα οδηγούσε στο παράδοξο ότι, κατόπιν ενός ακραίου φαινομένου, που τα τελευταία χρόνια είναι φαινόμενο σύνηθες και αναμενόμενο, δεν θα ακολουθεί ποτέ ανοικτός διαγωνισμός, αλλά η εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης θα καταστεί κανόνας για την αντιμετώπιση όχι μόνο των άμεσων αναγκών που προήλθαν από το φαινόμενο, αλλά και των πάγιων αναγκών για έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης στην εκάστοτε πληγείσα περιοχή, τούτο δε κατά προφανή καταστρατήγηση του κανόνα της διενέργειας ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών που προβλέπονται στο άρθρο 27 του ν. 4412/2016. Εξάλλου, ενδεικτικά στοιχεία του πάγιου χαρακτήρα των αναγκών που καλείται να καλύψει η ελεγχόμενη σύμβαση είναι, επίσης, ο χρόνος προετοιμασίας (12 μήνες) των τευχών δημοπράτησης από τον τεχνικό σύμβουλο της αναθέτουσας αρχής (βλ. σκέψη 12 της παρούσας) και το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης (βέλτιστη σχέση ποιότητας-τιμής) που συνάδουν με πιο σύνθετα αντικείμενα που κατατείνουν σε κάλυψη πάγιων αναγκών κατόπιν αναλυτικού και ευρύτερου σχεδιασμού και προγραμματισμού, καθώς και ο χρόνος εκπόνησης της μελέτης (12 μήνες). ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1100/2023