ΟΔΟΙΠΟΡΙΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης χρήσης ιδιόκτητου μεταφορικού μέσου και ημερήσιας εκτός έδρας αποζημίωσης, από Δήμο, σε εργαζόμενή του, με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, καθόσον: α) η ως άνω εργαζόμενη δεν χρησιμοποίησε το ιδιωτικό της αυτοκίνητο για διαδοχικές μετακινήσεις από τον τόπο προορισμού της, στη νησιωτική Ελλάδα καιβ) η καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης είναι μη νόμιμη, διότι τα έξοδα διανομής και διατροφής της εργαζομένης βαρύνουν άλλο Δήμο, σύμφωνα με την σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του  Δήμου, όπου εργάζεται. (άρθρα 12, παρ.2 και 7 παρ.2. Β εδ. γ΄ του ν.2685/1999)

Μη νόμιμη η καταβολή ολόκληρης της ημερήσιας αποζημίωσης σε δύο υπαλλήλους ν.π.δ.δ., που μετακινήθηκαν εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας, καθόσον: α) οι ανωτέρω υπάλληλοι μετακινήθηκαν, χωρίς προηγουμένως να έχει εκδοθεί από το αρμόδιο για το διορισμό τους όργανο, σχετική απόφαση ή εντολή μετακίνησής τους και β) μετακινήθηκαν και διανυκτέρευσαν σε τοποθεσία που απείχε  από την έδρα τους απόσταση μικρότερη από 160 χιλιόμετρα και γι’ αυτό τον λόγο δεν δικαιούνται για τις κατά τα ανωτέρω διανυκτερεύσεις, ολόκληρο το ποσό της προβλεπόμενης από  το άρθρο 9 του ν. 2685/1999 ημερήσιας αποζημίωσης, καθόσον στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν επιτρεπόταν η πραγματοποίηση διανυκτερεύσεων. 

Μη νόμιμη η καταβολή οδοιπορικών εξόδων σε υπαλλήλους Νοσοκομείου με σχέση εργασίας ι.δ.ο.χ., καθόσον: α) οι ανωτέρω υπάλληλοι, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 3 παρ. 1 του ν. 2685/1999 (ΦΕΚ Α΄ 35/1999) μετακινήθηκαν, χωρίς να έχει εγκριθεί η μετακίνησή τους από το αρμόδιο όργανο διοίκησης του Νοσοκομείου και β) δεν προσκομίζονται τα απαραίτητα δικαιολογητικά, από τα οποία να αποδεικνύεται η πραγματοποίηση των  ως άνω μετακινήσεων (Κ.Υ.Α. 2/54866/0022/1999, ΦΕΚ Β΄1583/1999).

Μετακινήσεις στο εξωτερικό.(...) νομίμως εκκαθαρίζεται ημερήσια αποζημίωση (μειωμένη κατά 75%) στους φερόμενους ως δικαιούχους, καθόσον τα έκτακτα έξοδα που προκαλούνται λόγω της μετακίνησης και παραμονής των ως άνω υπαλλήλων στο εξωτερικό, σκοπός για τον οποίο καταβάλλεται η εν λόγω αποζημίωση (βλ. άρθρο 17 του ν.2685/1999), καλύπτονται από το διοργανωτή των συνεδριάσεων των 2 επιτροπών μόνο για τις ημέρες των συνεδριάσεων και όχι για τις ημέρες μετάβασης και επιστροφής, οι οποίες δεν συμπίπτουν με τις ημέρες των συνεδριάσεων των επιτροπών (βλ. part I par. 2 Daily allowance του Κανονισμού κάλυψης δαπανών των απεσταλμένων και ειδικών που μετέχουν στις συνεδριάσεις του European Medicines Agency).

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη νόμιμη είσοδο πολίτη με ελληνική υπηκοότητα στην επικράτεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι η προηγούμενη χορήγηση της σχετικής θεώρησης εισόδου (visa), καθώς και ότι για την χορήγηση αυτή ο μετακινούμενος καταβάλλει συγκεκριμένο και εκ των προτέρων καθορισμένο χρηματικό ποσό, κρίνει ότι η φερόμενη στο ένταλμα ως δικαιούχος Γενική Γραμματέας του Δήμου δικαιούται να αποζημιωθεί για τη δαπάνη εκείνη, στην οποία υποβλήθηκε προκειμένου να εκδοθεί η σχετική θεώρηση εισόδου (visa) στο όνομά της. Σε διαφορετική, δε, περίπτωση η Γενική Γραμματέας του Δήμου θα υποστεί ζημία λόγω της, κατόπιν εντολής του Δημάρχου, μετακίνησής της αυτής προς τη …, η νομιμότητα της οποίας (μετακίνησης) δεν αμφισβητείται. Εξάλλου, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι στην προκειμένη περίπτωση τυγχάνει εφαρμογής ο ν. 4336/2015 και όχι ο προϊσχύων ν. 2685/1999, καθόσον η επίμαχη δαπάνη παραμένει νόμιμη και υπό την ισχύ του νεότερου αυτού νόμου..

Από το συνδυασμό των προπαρατιθέμενων διατάξεων(2685/1999) συνάγεται ότι οι μετακινούμενοι εκτός έδρας δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί για εκτέλεση υπηρεσίας με εντολή του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ., δικαιούνται «έξοδα διανυκτέρευσης» προς κάλυψη της σχετικής δαπάνης καθώς και «ημερήσια αποζημίωση», για την κάλυψη των «εκτάκτων εξόδων», στα οποία αυτοί υποβάλλονται «λόγω της μετακίνησης και παραμονής τους εκτός έδρας» (άρθρο 9 παρ. 1). Η αποζημίωση αυτή για εκείνους που μετακινούνται και διανυκτερεύουν εκτός έδρας «με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8» ανέρχεται σε 10.000 δραχμές, περιοριζόμενη στο 1/3 για την ημέρα της επιστροφής τους στην έδρα «μετά από διανυκτέρευση» κ.λπ.. Ορίζοντας περαιτέρω ο νόμος, στην παρ. 2 του άρθρου 9, ότι η «ημερήσια αποζημίωση» καταβάλλεται ολόκληρη «όταν οι μετακινούμενοι διανυκτερεύουν σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8», συνδέει την καταβολή της ημερήσιας αποζημίωσης με το πραγματικό γεγονός της διανυκτέρευσης εκτός έδρας, ήτοι με τη συνδρομή των οριζόμενων στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 προϋποθέσεων (μετακίνηση σε απόσταση μεγαλύτερη των 120 χιλιομέτρων κ.λπ.), γεγονός που συνεπάγεται, κατ’ αρχήν, για το μετακινούμενο «έκτακτα έξοδα» διατροφής κ.λπ., στην αποκατάσταση των οποίων η αποζημίωση αυτή αποβλέπει και όχι με το πραγματικό γεγονός της παροχής ανταλλάγματος για τη διανυκτέρευση, το οποίο, όταν πράγματι καταβάλλεται, αποτελεί αυτοτελή δαπάνη που αποδίδεται επίσης στο μετακινούμενο, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 8 (σε συνδυασμό προς αυτές του άρθρ. 1 παρ. 2) του ν. 2685/1999 και όχι προϋπόθεση της διανυκτέρευσης κατά το ίδιο άρθρο. Συνεπώς, για την καταβολή της «ημερήσιας αποζημίωσης» στους μετακινούμενους εκτός έδρας, αρκεί διανυκτέρευση νόμιμη, δηλαδή με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 2685/1999, στον τόπο της μετακίνησης, χωρίς να απαιτείται και η καταβολή αντιτίμου για τη διανυκτέρευση αυτή και ανεξαρτήτως διανυκτέρευσης σε ξενοδοχείο, πανσιόν, ιδιόκτητο ή φιλικό σπίτι κ.λπ., αφού το γεγονός ότι ο μετακινούμενος δεν υποβάλλεται σε έξοδα διανυκτέρευσης δεν σημαίνει ότι δεν υποβάλλεται και στα «έκτακτα έξοδα» διαβίωσης εκτός της έδρας του, που αποτελεί το νόμιμο λόγο παροχής της ημερήσιας αποζημίωσης (βλ. Ελ. Συν. Ολομ. Πρακτικά της 29ης Γεν.Συν./ 14.11.2001). Επίσης, δεδομένου ότι η τυχόν παροχή διατροφής, η οποία προσφέρεται σε περίπτωση διανυκτέρευσης του υπαλλήλου σε ξενοδοχείο κ.λπ. και λόγω αυτής συνδέεται με τη διαμονή του υπαλλήλου σε αυτό, καθίσταται σαφές ότι όταν υπάλληλος επιλέξει να μη διανυκτερεύσει σε ξενοδοχείο κ.λπ., δεν έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει πρωινό, γεύμα ή δείπνο στο ξενοδοχείο, αφού δεν διαμένει σε αυτό και άρα οι δαπάνες διατροφή του δεν καλύπτονται από το Δημόσιο. Κατά την έννοια δε του άρθρου 7 παρ. 4 του ίδιου νόμου οι υπάλληλοι που μετακινούνται εκτός έδρας με εντολή του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. για συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ., δικαιούνται δαπάνη χρήσης επιβατικού αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης (ταξί), μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση προς τον τόπο, όπου διεξάγεται το σεμινάριο.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη  καταβολή εξόδων μετακίνησης (οδοιπορικά έξοδα και ημερήσια αποζημίωση) σε υπαλλήλους του Δήμου, διπλωματούχους μηχανικούς, για τη συμμετοχή τους(...)Στην υπό κρίση περίπτωση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύονται επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, προκύπτουν τα εξής: Με τις14524/18,11.2014 και 14442/17.11.2014 αποφάσεις του Δημάρχου  εγκρίθηκε η μετάβαση του ...και της ..., διπλωματούχων μηχανικών, υπαλλήλων κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών ο πρώτος και ΠΕ Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών η δεύτερη, που υπηρετούν στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, από την έδρα της υπηρεσίας τους προς τα Ιωάννινα (χιλιομετρική απόσταση 82 χλμ.), για το χρονικό διάστημα από 24.11.201.4 έως S.12.2014, προκειμένου να συμμετάσχουν σε επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης με τίτλο «…..», που εντάσσεται στον θεματικό τίτλο «Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και νέες τεχνολογίες». , Οι εν λόγω υπάλληλοι δεν διανυκτέρευσαν στ       αλλά μετακινήθηκαν με αυθημερόν επιστροφή. Για την κάλυψη των εξόδων ημερήσιας εκτός έδρας αποζημίωσης σε κάθε έναν από τους ανωτέρα) υπαλλήλους εκκαθαρίστηκε ποσό 560,00 ευρώ (10 ημέρες Χ 56,00 ευρώ) σύμφωνα με την προαναφερθείσα 2/33481/0022/27.4,2011 απόφαση, που εφαρμόζεται στην περίπτωση δαπανών μετακίνησης διπλωματούχων μηχανικών κατηγορίας ΠΕ, για την καταβολή του οποίου εκδόθηκαν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (Π) τη παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας, ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι δεν δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση των 56 ευρώ. Τούτο διότι, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του επίμαχου σεμιναρίου συνδέεται με τα καθήκοντα εκπόνησης μελετών και σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών που αυτοί ασκούν ως διπλωματούχοι μηχανικοί στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου, η μετακίνηση τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών, καθηκόντων αλλά την επιμόρφωση τους επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.(...)Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ, ημερήσια αποζημίωση: Α) Μη νόμιμη η καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης, ποσού 56 ευρώ ημερησίως σε υπαλλήλους της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας Δήμου, για τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικό σεμινάριο, καθόσον οι ανωτέρω υπάλληλοι δεν δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση, διότι η μετακίνησή τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων μηχανικού, αλλά την επιμόρφωσή τους επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 (ΦΕΚ Α΄ 35/1999) που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Β) Μη νόμιμη εν μέρει η καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης, η οποία αφορά στις μετακινήσεις δύο ημερών, καθόσον στην περίπτωση αυτή οι ανωτέρω υπάλληλοι δικαιούνται το ένα τρίτο (1/3) της προβλεπόμενης, δηλ. 9,78 ευρώ, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (157 χλμ.) και επέστρεψαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.

Κατά την έννοια των ερμηνευόμενων διατάξεων(2685/1999,άρθρο 3) , προς αποφυγήν καταχρηστικής εφαρμογής τους που θα οδηγούσε τόσο σε αδικαιολόγητη απουσία του υπαλλήλου από την υπηρεσία όσο και σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, ο εγκριθείς αριθμός των ημερών εκτός έδρας πρέπει να είναι μόνο ο αναγκαίος για την εκτέλεση της υπηρεσίας, για την οποία μετακινείται ο υπάλληλος, όπως το αναγκαίο των ημερών εκτός έδρας οριοθετείται, κατά βάση, από την φύση της υπηρεσίας που πρέπει να εκτελέσει ο μετακινούμενος υπάλληλος και την απόσταση που πρέπει να διανύσει. Επομένως, ο μετακινούμενος εκτός έδρας δημόσιος υπάλληλος δικαιούται δαπάνης διανυκτέρευσης και πλήρους ημερήσιας αποζημίωσης, μόνο στην περίπτωση που η διαμονή του κατά τη διάρκεια της νύκτας στον τόπο της εκτός έδρας μετακίνησής του, ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να απέχει από την έδρα της υπηρεσίας του περισσότερα από ογδόντα (80) χιλιόμετρα εφόσον κινήθηκε με συγκοινωνιακό μέσο, επιβάλλεται για την εκπλήρωση της συγκεκριμένης υπηρεσιακής ανάγκης, για την οποία πραγματοποιήθηκε η μετακίνησή του.

Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι οι δήμαρχοι που μετακινούνται εκτός της έδρας του Δήμου για τη συμμετοχή σε συνέδρια δικαιούνται να λάβουν ως έξοδα μετακίνησης το αντίτιμο των εισιτηρίων των συγκοινωνιακών μέσων που καταβάλουν, προσκομίζοντας τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην προεκτιθέμενη υπουργική απόφαση. Εξάλλου, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, σε περίπτωση που η έκδοση του εισιτηρίου πραγματοποιηθεί μέσω πρακτορείου ή γραφείου ταξιδίων, στη χρηματική αξία του εισιτηρίου περιλαμβάνεται και η αμοιβή του πρακτορείου ή γραφείου για την παροχή των υπηρεσιών έκδοσής του, η οποία (αμοιβή), όμως, πρέπει να κινείται εντός ευλόγων ορίων. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η δαπάνη που εντέλλεται με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, το οποίο μη νομίμως εκδόθηκε στο όνομα της …., καθόσον δικαιούχος των προβλεπομένων στο ν.2685/1999 δαπανών μετακίνησης είναι ο μετακινούμενος υπάλληλος ή λειτουργός του Δημοσίου που βαρύνεται με την καταβολή των σχετικών δαπανών, είναι μη νόμιμη, αφού, κατά την κρίση του Τμήματος, το ύψος της αμοιβής του ταξιδιωτικού γραφείου για την παροχή υπηρεσιών έκδοσης του αεροπορικού εισιτηρίου υπερβαίνει τα κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας εύλογα όρια αμοιβής, δεδομένου μάλιστα ότι η εν λόγω αμοιβή (97 ευρώ) προσεγγίζει τη χρηματική αξία του ίδιου του εισιτηρίου (137,39 ευρώ). Κατ’ ακολουθία αυτών, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.