ΕΣ/Τμ.1(ΚΠΕ)/245/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η σχετική δαπάνη δεν είχε αναληφθεί νομίμως εντός του έτους 2014, καθόσον δεν είχε εκδοθεί από τον …. η προβλεπόμενη στο π.δ. 113/2010 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του …. ότι εν προκειμένω δεν απαιτείτο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 158 παρ.5 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων «Πιστώσεις που έχουν εγγραφεί στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου … διατίθενται, χωρίς να απαιτείται απόφαση οποιουδήποτε οργάνου, για την πληρωμή δαπανών που αφορούν: α) Αποδοχές κάθε είδους προσωπικού…», είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, η διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις των παρ. 3, 4 και 5 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ.), αφού αυτές δεν αφορούν το ζήτημα της έκδοσης ή μη αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης για τις δαπάνες των Δήμων (και κατ’ επέκταση των νομικών τους προσώπων) αλλά, σε συνδυασμό με το άρθρο 12 παρ. 1 του β.δ/τος 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (Α΄ 114), την έκδοση ή μη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα για την εκτέλεση (εκκαθάριση, ενταλματοποίηση, πληρωμή) των δαπανών τους, που ακολουθεί την οικεία διαδικασία ανάληψης (Ε.Σ. Kλ.Πρ.Ελ.Δαπ. στο Ι Τμ. 16/2014, 259/2013). Το Κλιμάκιο, όμως, λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν τις ερμηνευτικές δυσχέρειες που έχουν προκληθεί από τη διάταξη του άρθρου 158 παρ.5 του Κ.Δ.Κ. και αφετέρου το γεγονός, ότι, όπως προκύπτει από το έγγραφο επανυποβολής, από 1.1.2015 ο…. τηρεί τη διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης που προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις του ν.4270/2014, κρίνει ότι ο …. χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων προέβη στην ενταλματοποίηση της σχετικής δαπάνης. Κατ΄ ακολουθίαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δικαιολογείται, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση η θεώρηση λόγω συγγνωστής πλάνης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/141/2017
Υπηρεσίες μεταφοράς νοσοκομειακών αποβλήτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, δοθέντος ότι, ούτε κατά την εκκίνηση της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, στις 26.5.2016, ούτε μέχρι και τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης, στις 13.6.2016, δεν είχε εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται το συνολικό ποσό επιβάρυνσης του οικείου Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου..(..)Εξάλλου, ο προβαλλόμενος, με το 8596/27.7.2017 έγγραφο επανυποβολής, ισχυρισμός του Νοσοκομείου, ότι έως την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης είχε δεσμευθεί πίστωση ισόποση με τη συμβατική δαπάνη, με την έκδοση, τμηματικά, των αναφερόμενων στο ως άνω έγγραφο αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, είναι απορριπτέος, προεχόντως, διότι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πρέπει να εκδίδεται πριν την έναρξη της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας και πριν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης για το συνολικό ποσό, με το οποίο επιβαρύνεται ο οικείος προϋπολογισμός, οι δε μεταγενεστέρως τυχόν εκδιδόμενες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης δεν δύνανται να έχουν αναδρομική ισχύ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/38/2018
Αποζημιωση μελων Διοικητικού Συμβουλίου (..)Συναφώς, η εντελλόμενη με το Ε440/2017 χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη παρίσταται εν μέρει μη κανονική, καθώς σε αυτό επισυνάπτεται, ομοίως, η ανωτέρω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, αλλά με αυτό εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη του Δ.Σ. του νοσοκομείου σε συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια ολόκληρου του μήνα Μαρτίου του έτους 2017 [1.3.2017, 16.3.2017, 30.3.2017]. Επιπρόσθετα, η εντελλόμενη με τα Ε438/2017 και Ε439/2017 χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη, στα οποία επισυνάπτεται η ίδια ως άνω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης παρίσταται μη κανονική, καθώς με αυτά εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη του Δ.Σ. του νοσοκομείου σε συνεδριάσεις κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του έτους 2017, σε χρόνο δηλαδή που δεν είχε εκδοθεί και αναρτηθεί στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ η εν λόγω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης.... το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του νοσοκομείου, ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των δημοσιονομικών διατάξεων που αφορούν την διαδικασία και το χρόνο έκδοσης απόφασης ανάληψης υποχρέωσης αναφορικά με τις δαπάνες που αφορούν τα προαναφερόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, ενώ συγγνωστώς υπέλαβαν ότι τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την εκτέλεση τους.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/90/2017
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ:..Από τα προεκτιθέμενα προκύπτει ότι κατά το χρόνο πραγματοποίησης των ανωτέρω μετακινήσεων κατά το έτος 2015 δεν είχε δεσμευθεί αντίστοιχη πίστωση, συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι πλημμελής, ως μη κανονική, κατά το βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας. Οποιαδήποτε μεταγενέστερη των μετακινήσεων δέσμευση των οικείων πιστώσεων δεν επιτρέπεται και δεν καθιστά τη δαπάνη κανονική. Ειδικότερα δε, δεδομένου ότι κατά τη λήξη κάθε έτους ανατρέπονται ανεξόφλητες αναλήψεις υποχρεώσεων, και δεσμεύονται ισόποσες πιστώσεις εκ νέου στο επόμενο, ενόψει της μη εξόφλησης των χρηματικών ενταλμάτων που εκδόθηκαν σε βάρος του προϋπολογισμού έτους 2016, έπρεπε να εκδοθεί απόφαση ανάκλησης της δέσμευσης των οικείων πιστώσεων έτους 2016. Ωστόσο, στην 833/2016 προαναφερθείσα απόφαση, ως προς τον ΚΑΕ 0712, αναφέρεται «ανάκληση 0,00», τέτοια απόφαση δεν εκδόθηκε. Συνεπώς, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης κατά το έτος 2017 πάσχει και για το λόγο ότι η όμοια δημοσιονομική δέσμευση του προηγούμενου έτους δεν ανατράπηκε. Και υπό την εκδοχή ότι η 295/22.2.2016 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν αφορούσε τις κρίσιμες προγενέστερες μετακινήσεις έτους 2015 και δεν συνιστά ενιαία συνέχεια με την 3/1.1.2017 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, η τελευταία πάσχει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, διότι με αυτή αναλαμβάνεται το πρώτον υποχρέωση για τις μετακινήσεις έτους 2015. Επομένως, η εντελλόμενη δαπάνη είναι πλημμελής. Ο ισχυρισμός του νοσοκομείου, όπως εκτίθεται στο 5260/20.3.2017 έγγραφο της Διοικητικής Διευθύντριας του νοσοκομείου, σύμφωνα με τον οποίο «λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω δαπάνες δεν είχαν προϋπολογιστεί διότι δεν μπορούσαμε εκ των προτέρων να γνωρίζουμε το πλήθος των μετακινήσεων που θα πραγματοποιούσαν οι επισκέπτριες υγείας», εμφανίζει τις δαπάνες μετακινήσεων ως μη νόμιμες εν γένει, πραγματοποιηθείσες χωρίς αντίστοιχη πίστωση (άρθρο 28 παρ. 1 στ. β του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο και άρθρο 91 παρ. 2 του ν. 4270/2014). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/Τμ.1(ΚΠΕ)359/2015
ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ:Μη κανονική η δαπάνη που αφορούσε στην καταβολή σε δημόσιο υπάλληλο, των προβλεπόμενων στο άρθρο 13 του ν. 2685/1999 δαπανών απόσπασής της, καθόσον η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν προηγήθηκε της έκδοσης της απόφασης απόσπασης (άρθρο 66 του ν. 4270/2014 και π.δ. 113/2010).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/9/2018
Καταβολη προσαύξησης αποδοχών επιστημονικής άδειας .(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον η οικεία απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, της οποίας η ισχύς εκκινεί από την ανάρτησή της στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», αναρτήθηκε σε αυτό στις 22.10.2015, δηλαδή σε χρόνο κατά πολύ μεταγενέστερο της πραγματοποίησης της δαπάνης..
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/273/2014
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη - ελέγχεται ως κανονική, δοθέντος ότι, πριν την πραγματοποίηση αυτής, ήδη κατά το οικονομικό έτος 2011, προηγήθηκε η διαδικασία δημοσιονομικής ανάληψής της και ανατροπή της, λόγω μη εξόφλησης του αρχικώς εκδοθέντος 1335/2011 χρηματικού εντάλματος πληρωμής, διαδικασία που τηρήθηκε διαδοχικά, όπως κατά νόμον απαιτείτο, και κατά τα έτη 2012 και 2013, κατά τα οποία επίσης δεν εκτελέστηκε η σχετική ανάληψη υποχρέωσης, χωρίς να επηρεάζει την κανονικότητα της ελεγχόμενης δαπάνης το γεγονός ότι κατά τα έτη 2012 και 2013 η λογιστική υπηρεσία του Δήμου .. δεν προέβη στην ενταλματοποίηση της δαπάνης. Και τούτο διότι η έκδοση του χρηματικού εντάλματος πληρωμής δεν αποβλέπει στη δέσμευση της απαιτούμενης πίστωσης για τη διενέργεια της δαπάνης - αφού η δέσμευση αυτή έχει ήδη συντελεστεί, όπως προαναφέρθηκε, με τη δημοσιονομική ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης κατά το οικείο έτος από τον αρμόδιο διατάκτη - αλλά αποτελεί κατ’ ουσία όρο για την εξόφληση της δαπάνης, ήτοι την εκταμίευση του οφειλόμενου ποσού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/305/2019
Αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση υπαλλήλων Δήμου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται μη κανονική, καθόσον, όπως βασίμως διαλαμβάνει και η έκθεση διαφωνίας, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2 και 4 του π.δ. 80/2016, η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο (16.5.2019) μεταγενέστερο από αυτόν της πραγματοποίησης της υπερωριακής απασχόλησης (β΄ εξάμηνο 2018) ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό στοιχείο 4 νομική σκέψη), οι αποφάσεις αυτές έπρεπε να προηγούνται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με τις εν λόγω δαπάνες διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών. Ο Δήμος, με το 14677/20.6.2019 έγγραφο επανυποβολής, προβάλλει ότι στην προκειμένη περίπτωση τηρήθηκε η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, διότι, αν και δεν εκδόθηκε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πριν από την πραγματοποίηση της ελεγχόμενης δαπάνης, ο σκοπός του νόμου, που είναι η αποτροπή πληρωμής δαπανών καθ΄ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων στον προϋπολογισμό, ικανοποιήθηκε με την πρόβλεψη σχετικής πίστωσης στον προϋπολογισμό του Δήμου έτους 2018. Ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον η τήρηση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης εξασφαλίζεται με την πιστή εφαρμογή όλων των ως άνω δημοσιονομικών διατάξεων, σύμφωνα με τις οποίες για την πραγματοποίηση μια δαπάνης ο φορέας οφείλει να εκδώσει απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης, ενώ άλλωστε δεν αποδεικνύεται ότι οι πιστώσεις του σχετικού ΚΑ, κατά τον κρίσιμο χρόνο δεν είχαν εξαντληθεί (βλ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 65/2017). Τέλος, από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται πλάνη των οργάνων του Δήμου, ως προς το εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς (ΚΠΕΔ Ι Τμ. 71/2018).
ΕΣ/ΚΠΕ ΤΜ.7/256/2017
Επισκευαστικές εργασίες WC Λύκειο:Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν εκδόθηκε κατά προτεραιότητα κατά την έναρξη του οικονομικού έτους 2017, αλλά στις 5.9.2017. Ενόψει όμως του ότι κατά την έναρξη του οικονομικού έτους 2017 δε συμπεριλαμβανόταν στον προϋπολογισμό του οικονομικού αυτού έτους η απαιτούμενη για την εκτέλεση του οικείου έργου πίστωση, η οποία συμπεριλήφθηκε μεταγενέστερα κατόπιν αναμόρφωσής του, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων υπέλαβαν τα αρμόδια όργανα του Δήμου ότι η έκδοση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της έναρξης του οικονομικού έτους 2017 δεν καθιστά μη κανονική την ελεγχόμενη δαπάνη.
2/36123/0026/2014
ΘΕΜΑ: ΄΄Πληρωμή οφειλών ΔΕΚΟ΄΄( για τις οποίες δεν είχαν εκδοθεί κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης) ΑΔΑ: ΒΙΦΙΗ-ΘΝΘ
ΝΣΚ/358/2011
Σύσταση ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων – Μετατροπή επιχείρησης του π.δ. 410/1995 σε Α.Ε. Ο.Τ.Α. του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων – Άκυρη ή μη η ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης μετά την καταληκτική ημερομηνία.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Σε περίπτωση, κατά την οποία η σύσταση ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ.) ή η μετατροπή επιχείρησης του π.δ. 410/1995 σε ανώνυμη εταιρεία Ο.Τ.Α. του Κ.Δ.Κ. έχει ξεκινήσει μέσα στο 2010, δηλαδή έχει ληφθεί καταρχήν η σχετική απόφαση από το δημοτικό συμβούλιο, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η απαιτούμενη διαδικασία έως 31.12.2010: α) είναι μη νόμιμη και, συνεπώς, άκυρη, η σύσταση ή η μετατροπή που ολοκληρώθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες εντός του 2011 και β) εφόσον δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, δεν επιτρέπεται να συνεχισθεί η διαδικασία σύστασης ή μετατροπής από τις αρμόδιες υπηρεσίες εντός του 2011. (ομοφ.)