Ασφαλτοστρώσεις...ζητείται η αναθεώρηση της 126/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, η ως άνω πλημμέλεια είναι ουσιώδης, οδηγούσα σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της σύμβασης, διότι τόσο σοβαρά ζητήματα στις σχέσεις των υποβαλλόντων προσφορά μελών της ένωσης προσώπων πρέπει να έχουν διευκρινισθεί μεταξύ τους εγκαίρως, ώστε να μη ανακύψουν αργότερα ζητήματα που θα οδηγήσουν σε διάρρηξη του δεσμού τους με ενδεχόμενο την εκ του λόγου αυτού ματαίωση της εκτέλεσης της σύμβασης, τούτο δε ανεξάρτητα από την εκ του νόμου διαρρύθμιση της μεταξύ τους ευθύνης έναντι της αναθέτουσας αρχής.Ο ισχυρισμός των αιτούντων ότι οι επίμαχες διατάξεις δεν εφαρμόζονται στις υπό σύσταση κοινοπραξίες, οι οποίες θα περιβληθούν τη νομική μορφή της κοινοπραξίας σε περίπτωση ανάδειξής τους ως αναδόχων, γιατί τα μέλη τους ευθύνονται εις ολόκληρον ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής τους στην εκτέλεση του έργου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι κρίσιμος χρόνος, κατά τον οποίο γεννάται η υποχρέωση δήλωσης των ως άνω στοιχείων, είναι ο χρόνος υποβολής των προσφορών, εφόσον δε η «υπό σύσταση κοινοπραξία» αποτελούσε κατά τον χρόνο αυτό ένωση προσώπων, τα μέλη της είχαν υποχρέωση να δηλώσουν τα ως άνω στοιχεία, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή που η ένωση θα περιβαλλόταν μεταγενέστερα.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί 

Εκτέλεση έργου....Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 741 ΑΚ. 18, 20 ΕμπΝ και 2 του δ/τος της 2/14.5.1835 "περί αρμοδιότητας των εμποροδικείων" συνάγεται ότι η κοινοπραξία, που με ιδιαίτερη επωνυμία, ή με τα ονόματα όλων των μελών της αναλαμβάνει την εκτέλεση έργου, το οποίο συνιστά αντικειμενικά εμπορική πράξη, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο, έχει το χαρακτήρα ομόρρυθμης εμπορικής εταιρίας. Εάν όμως δεν υποβλήθηκε στις διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπουν τα άρθρα 42-45 του ΕμπΝ για τις ομόρρυθμες εταιρίες, λειτουργεί ως ομόρρυθμη εμπορική εταιρία "εν τοις πράγμασι" (ΟλΑΠ 22/1998 ΕλλΔνη 1998.532, ΑΠ 36/2011 ΕλλΔνη 2011.1389, ΑΠ 654/2010 Αρμ 2011.1177, ΑΠ 362/2009 ΕΕμπΔ 2010.63, ΕφΘεσ 1704/2011 ΕπισκΕμπΔ 2012.457, ΕφΠατρ 88/2008 Αχα Νομ 2009.571) με όλες τις συνέπειες που απορρέουν από το γεγονός αυτό, δηλαδή εφαρμόζεται το δίκαιο της ομόρρυθμης εταιρίας σε όλη του την έκταση, ως προς τη διαχείριση της εταιρίας, την ευθύνη των εταίρων, τη λύση και τις συνέπειες αυτής (ΑΠ 36/2011 ΕλλΔνη Αριθμός απόφασης: 9/2021 38 2011.1389, ΑΠ 654/2010 Αρμ 2011.1177, ΑΠ 362/2009 ΕΕμπΔ 2010.63, ΕφΔωδ 125/2012 ΝΟΜΟΣ, ΕφΘεσ 1704/2011 ΕπισκΕμπΔ 2012.457). Επομένως, από την ερμηνεία της ρητής αναφοράς σε κοινοπραξία και την παράλειψη λοιπών αναφορών στα επιμέρους μέρη, που θα μπορούσαν να συντείνουν στην ερμηνεία της κάλυψης των υποχρεώσεων ενός εκάστου αυτών, προκύπτει ότι η εν θέματι πλημμέλεια της εγγυητικής επιστολής είναι ουσιώδης, μη δυνάμενη να διορθωθεί με διευκρίνιση κατ’ άρθρο 102 του Ν 4412/2016, καθώς κάτι τέτοιο θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της προσφοράς με σκοπό να καταστεί αυτή επιγενομένως παραδεκτή (πρβλ. ενδεικτικώς βλ. Δ.Εφ. Χανίων 13/2019 σκ. 14, βλ. Δεφ Χαν 10/2019). Επομένως, ο τρίτος λόγος της προσφυγής κρίνεται βάσιμος. 

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..ζητείται η ανάκληση της 366/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαδικασία του επίμαχου διαγωνισμού η 1η κατά σειρά μειοδοσίας και ήδη παρεμβαίνουσα «..», όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και βασίμως προβάλλεται με την παρέμβαση αυτής, παρά τα όσα περί του αντιθέτου αβάσιμα υποστηρίζει η αιτούσα. Και τούτο, διότι στο άρθρο 24.3 της οικείας διακήρυξης προβλέπεται ότι ο φάκελος της οικονομικής προσφοράς των υποψηφίων αναδόχων περιέχει «συμπληρωμένο το έντυπο Οικονομικής Προσφοράς της Υπηρεσίας», υποχρέωση προς την οποία συμμορφώθηκε η παρεμβαίνουσα κοινοπραξία, συντάσσοντας την οικονομική της προσφορά στο αναρτηθέν στην επίσημη ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής έντυπο οικονομικής προσφοράς μορφής DOC, που είχε τεθεί στη διάθεση των διαγωνιζομένων, ενώ σε καμία διάταξη της οικείας διακήρυξης, αλλά ούτε στις λοιπές διατάξεις που διέπουν τη διαδικασία ανάθεσης των δημοσίων έργων ορίζεται ρητώς ή συνάγεται ερμηνευτικώς ότι η οικονομική προσφορά απαιτείται να συνταχθεί αποκλειστικώς και μάλιστα επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς, επί θεωρημένου από την αρμόδια υπηρεσία της αναθέτουσας αρχής εντύπου οικονομικής προσφοράς.  (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση, καθώς και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση του Δήμου … να απορριφθούν, να γίνει δεκτή η ασκηθείσα παρέμβαση της 1ης κατά σειρά μειοδοσίας κοινοπραξίας, να μην ανακληθεί η προσβαλλομένη 366/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του ν. 4129/2013).

Παροχή υπηρεσιών Φύλαξης στις εγκαταστάσεις του ... Αθηνών (....) στο ... και στην ... για ένα (1) έτος»(....)Η προαναφερόμενη ειδικότερη κρίση της προσβαλλόμενης, η οποία αφορά στον τρόπο υπολογισμού του κόστους αντικατάστασης τακτικού υπαλλήλου, που αποτελεί την αιτιολογία για την μη αποδοχή της προσφοράς της αιτούσας, λόγω σφάλματος που επηρεάζει το ελάχιστο εργατικό κόστος, δεν είναι νόμιμη. Και τούτο διότι από ειδικότερη διάταξη της διακήρυξης (με ρήτρα αποκλεισμού της προσφοράς) και των παραρτημάτων αυτής, καθώς και της παρατεθείσας εργατικής νομοθεσίας, δεν προβλέπει ρητώς τον τρόπο και τη βάση με την οποία θα πρέπει να υπολογισθεί το ιδιαίτερο αυτό κόστος άδειας αντικαταστάτη, ούτε και με πιο τρόπο θα πρέπει τα επιμέρους αυτά στοιχεία να εμφανισθούν κατά την υποβολή της προσφοράς. Συνεπώς, η διαφορετική αποτύπωση επιμέρους στοιχείων του εργατικού κόστους και ειδικότερα, του υπολογισμού της κανονικής αδείας αντικαταστάτη, εκ μέρους της αιτούσας δεν αποτελεί ουσιώδες σφάλμα στη διαμόρφωση της οικείας οικονομικής προσφοράς και δεν επηρεάζει καταλυτικά την ορθότητα της προσφοράς της, ώστε να καταστήσει αυτήν απαράδεκτη και απορριπτέα λόγω μη κάλυψης των ελαχίστων ορίων εργατικού κόστους, όπως αορίστως και αντιφατικώς αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία δεν αναφέρει ρητώς τις συγκεκριμένες διατάξεις της νομοθεσίας και της διακήρυξης, που παραβιάσθηκαν, κατά τον βάσιμο ισχυρισμό της αιτούσας. Εξάλλου, η βάση υπολογισμού των ημερών αδείας εκ μέρους της αιτούσας είναι οι 22 ημέρες, υπολογισμό που δέχεται η προσβαλλόμενη .... Επομένως, δεν παραβιάζονται ούτε οι αρχές της τυπικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, όπως εσφαλμένα δέχεται η προσβαλλόμενη απόφαση. Ακυρώνει την 1530/2020 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.

Ανάδειξη αναδόχου σε δημόσιο έργο:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, κατά τα ως ακολούθως ειδικότερα εκτιθέμενα:Α) Ο αποκλεισμός της 1ης κατά την αρχική σειρά μειοδοσίας «...», με την αιτιολογία ότι υπέβαλε την οικονομική προσφορά της σε έντυπο που δεν έφερε τη σφραγίδα της υπηρεσίας, παρίσταται μη νόμιμος. Οι συμμετέχοντες στον ελεγχόμενο διαγωνισμό υποχρεούνταν, σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη, να καταθέσουν με την προσφορά τους, εκτός των λοιπών στοιχείων, συμπληρωμένο το έντυπο οικονομικής προσφοράς, το οποίο είχε τεθεί στη διάθεσή τους από την αναθέτουσα αρχή (Δήμος ...) μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της. Κατά συνέπεια, οι όποιες ελλείψεις παρουσιάζει το έντυπο αυτό, και συγκεκριμένα η απουσία στρογγυλής σφραγίδας της Υπηρεσίας στο αναρτηθέν στην ιστοσελίδα της έντυπο οικονομικής προσφοράς μορφής DOC, το οποίο συμπλήρωσε η ως άνω αποκλεισθείσα κοινοπραξία, βαρύνουν την αναθέτουσα αρχή, η οποία δεν δικαιούται, επικαλούμενη την εκ παραδρομής ανάρτηση του ως άνω μη σφραγισμένου εντύπου μορφής DOC, να χρησιμοποιεί τις ελλείψεις αυτές ως λόγο απόρριψης υποβληθέντων προσφορών, διότι έτσι παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου στην ειλικρίνεια και συνέπεια της δράσης της διοίκησης. (...)Β) Ο αποκλεισμός της 2ης κατά την αρχική σειρά μειοδοσίας ««...», με την αιτιολογία ότι στην εγγυητική επιστολή που κατέθεσε δεν αναφέρονται οι Α.Φ.Μ. των κοινοπρακτούντων οικονομικών φορέων καθώς και η διεύθυνση του δεύτερου κοινοπρακτούντος, παρίσταται μη νόμιμος. Στα υποβληθέντα από τις εταιρείες-μέλη της ως άνω αποκλεισθείσας κοινοπραξίας Τ.Ε.Υ.Δ. αναγράφονταν οι Α.Φ.Μ. και οι διευθύνσεις της έδρας αυτών, πλην όμως τα ανωτέρω στοιχεία αναγράφονταν ελλιπώς στην 1730029/30.6.2017 εγγυητική επιστολή του Τ.Μ.Ε.Δ.Ε. που προσκόμισε η παραπάνω κοινοπραξία, παράλειψη όμως που δεν είναι ουσιώδης, δεδομένου ότι δεν προκαλείται αμφιβολία για την ταυτότητα των μελών της ως άνω διαγωνιζόμενης κοινοπραξίας καθώς και για τη δέσμευση του Τ.Μ.Ε.Δ.Ε. ως προς τις αναλαμβανόμενες από το Ταμείο αυτό εγγυητικές δεσμεύσεις σε σχέση με την ανωτέρω συμμετέχουσα. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να καλέσει την ανωτέρω διαγωνιζομένη να άρει την πλημμέλεια αυτήν, η οποία συνιστά πρόδηλο τυπικό σφάλμα που δεν επιδρά στο περιεχόμενο της υποβληθείσας προσφοράς, η σχετική δε παράλειψη της αναθέτουσας αρχής και κατ’ επέκταση η απόρριψη της προαναφερόμενης δεύτερης μειοδότριας για τον λόγο αυτόν είναι μη νόμιμη..

Δεν ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/1328/2018

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας....Επειδή, περαιτέρω το άρθρο 88 του ν. 4412/2016, έχει ως κύριο σκοπό να μην αποκλείεται προσφέρων από τη διαδικασία χωρίς να του έχει δοθεί η δυνατότητα να δικαιολογήσει το περιεχόμενο της προσφοράς του η οποία φαίνεται υπερβολικά χαμηλή, ενώ δεν προβλέπει όρια ως προς τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει τις αναγκαίες διευκρινίσεις που θα την οδηγήσουν σε ασφαλή κρίση. Επομένως, θα πρέπει ο υποψήφιος να μπορεί να προβάλει λυσιτελώς την άποψή του και να προσκομίσει κάθε είδους δικαιολογητικό σχετικά με τα στοιχεία της προσφοράς του. Η δε αναθέτουσα αρχή οφείλει να αποτυπώνει με σαφήνεια την πρόσκληση-αίτηση προκειμένου να τους παρέχει την δυνατότητα να αποδείξουν κατά πλήρη τρόπο την σοβαρότητα των προσφορών τους (βλ. σκέψη 43 και ΑΕΠΠ 979/2018). Στη συγκεκριμένη, ωστόσο, περίπτωση το ερώτημα της αναθέτουσας αρχής ήταν παντελώς γενικό και ασαφές στηριζόμενο απλώς και μόνο στα συγκριτικά στοιχεία του ενδεικτικού προϋπολογισμού μελέτης και στο εύλογο βάσει της κοινής αντίληψης και λογικής, τα οποία ωστόσο ουδόλως προσδιορίζουν και μάλιστα κατά τρόπο αντικειμενικό το ζητούμενο να απαντηθεί, ήτοι το εύλογο της προσφοράς. Επομένως, ουδεμία πλημμέλεια μπορεί να αποδοθεί στην απάντηση της προσφεύγουσας βάσει του συγκεκριμένου ερωτήματος και, περαιτέρω, ως αυτή βασίμως ισχυρίζεται, εφόσον η αναθέτουσα αρχή ήθελε και περαιτέρω διευκρινίσεις όφειλε να προβεί σε περαιτέρω ερώτημα ώστε να αχθεί σε ασφαλή κρίση.

Προμήθεια Αντιδραστηρίων:(...)Επειδή, ως ανωτέρω εκτίθεται (σκ. 14 και 15), στο Παράρτημα ΙΙΙ της διακήρυξης, παρατίθενται τα υποδείγματα με τους πίνακες της οικονομικής και της τεχνικής, χωρίς τιμές, προσφοράς που πρέπει να υποβάλλουν οι διαγωνιζόμενοι, σύμφωνα με τις διαλαμβανόμενες ανά στήλη ενδείξεις. Στον Πίνακα 2, στον οποίο, σύμφωνα με τα υποδεικνυόμενα πρέπει να καταχωρηθούν τα αναγκαία αντιδραστήρια και αναλώσιμα υλικά, απαιτείται να αναγραφούν «όλα τα αντιδραστήρια, αναλώσιμα και λοιπά απαραίτητα υλικά που απαιτούνται για τη διενέργεια του συνόλου των ζητουμένων εξετάσεων σε ακέραιες συσκευασίες». Στον Πίνακα αυτό δεν ζητείτο και ούτε εμπεριέχετο στήλη προς συμπλήρωση με την ένδειξη ποσότητας ανά συσκευασία αλλά ούτε και η περιεκτικότητα ή η απόδοση σε τεστ των προσφερόμενων υλικών, όπως αβασίμως ισχυρίζεται η δεύτερη προσφεύγουσα, παρά μόνον στήλη υπό τον τίτλο «Ποσότητα Ακέραιων Συσκευασιών για τη διενέργεια των ζητούμενων εξετάσεων». Επιπρόσθετα, σε κανένα άλλο σημείο της Διακήρυξης δεν ορίζεται ότι ο διαγωνιζόμενος οφείλει και μάλιστα επί ποινή απαραδέκτου να προβεί σε ιδιαίτερη ανάλυση προσδιορισμού ανά κατηγορία εξέτασης των απαιτούμενων υλικών, προσκομίζοντας παράλληλα και έγγραφα προκειμένου να αποδείξει την ακρίβεια των υπολογισμών του, όπως βασίμως προβάλλει η αναθέτουσα αρχή και η δεύτερη παρεμβαίνουσα. Συναφώς ο σχετικός λόγος της δεύτερης προσφεύγουσας περί πλημμελειών της οικονομικής προσφοράς της (δεύτερης) παρεμβαίνουσας τυγχάνει απορριπτέος

Συντήρηση - βελτίωση εθνικής οδού...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η παράλειψη από τον προσωρινό μειοδότη να συμπληρώσει κατά την αρχική υποβολή του Τ.Ε.Υ.Δ. το συγκεκριμένο πεδίο αυτού (Μέρος ΙΙΙ, Ενότητα Γ, Πεδίο 3) ως προς το εάν συντρέχει στο πρόσωπό του ο λόγος αποκλεισμού περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, όπως απαιτούσε το άρθρο 22.Α.4 περίπτωση θ΄ της διακήρυξης του διαγωνισμού, επιφέρει τον αποκλεισμό του από τη συνέχεια του διαγωνισμού (βλ. άρθρο 91 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016), δοθέντος ότι αυτή δεν συνιστά ασάφεια, επουσιώδη πλημμέλεια ή πρόδηλο τυπικό σφάλμα της προσφοράς του, που επιδέχεται διόρθωση ή συμπλήρωση, κατά την έννοια του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, αφού προϋπέθετε, κατά παράβαση της παρ. 2 εδ. β΄ του ως άνω άρθρου, την αντικατάσταση του υποβληθέντος από αυτόν Τ.Ε.Υ.Δ. όσον αφορά στο επίμαχο πεδίο, με τη δήλωση το πρώτον της εταιρείας αυτής ότι δεν συντρέχει ο συγκεκριμένος λόγος αποκλεισμού. Ούτε, εξάλλου, τίθεται ζήτημα ασάφειας των σχετικών όρων της διακήρυξης (άρθρα 22.Α.4. και 23.1 εδ. α΄), ως προς τον τρόπο συμπλήρωσης του αντίστοιχου πεδίου του Τ.Ε.Υ.Δ.. Η εν λόγω ουσιώδης έλλειψη καθιστά το υποβληθέν Τ.Ε.Υ.Δ. εξαρχής ελλιπές ως δικαιολογητικό, χωρίς να επιτρέπεται η αντικατάστασή του ή η συμπλήρωσή του ως προς το επίμαχο πεδίο με μεταγενέστερη δήλωση, η οποία συνιστά επιγενόμενη του χρόνου υποβολής της προσφοράς μεταβολή του περιεχομένου της, με τη συμπλήρωση στοιχείων που ουδόλως αναφέρονταν αρχικώς και που απαιτούνταν επί ποινή αποκλεισμού, ώστε αυτή να καταστεί επιγενομένως παραδεκτή. Ως εκ τούτου, μη νομίμως κλήθηκε η ανωτέρω εργολήπτρια να συμπληρώσει τη σχετική έλλειψη ενώ η προσφορά της έπρεπε να αποκλειστεί ως απαράδεκτη, καθόσον δεν απέδειξε, κατά τον κρίσιμο χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών συμμετοχής, την απαιτούμενη επί ποινή αποκλεισμού από τη διακήρυξη αξιοπιστία και φερεγγυότητά της.

Στέγαση φοιτητών πανεπιστημίου...Σε αντίθεση δε με όσα ο πρώτος προσφεύγων δια της παρέμβασης του προβάλλει, ο δεύτερος προσφεύγων ουδόλως συνομολογεί ότι δια των ως άνω φορολογικών εντύπων ο πρώτος προσφεύγων απέδειξε την πλήρωση του οικείου κριτηρίου. Εξάλλου, ασχέτως όλων των ανωτέρω, ο ως άνω όρος 2.2.9.1 της διακήρυξης προέβλεπε ειδικό προς προκαταρκτική, κατά την υποβολή, προσφοράς αποδεικτικό μέσο ως προς την πλήρωση του συνόλου των κριτηρίων επιλογής, ήτοι το ΕΕΕΣ, το οποίο μάλιστα αποτελούσε επί ποινή αποκλεισμού, κατά τον όρο 2.4.3.1.α στοιχείο της προσφοράς και δη του υπο-φακέλου δικαιολογητικών συμμετοχής και άρα, προφανώς δεν αρκούσε η ελλιπής υποβολή του ούτε η τυχόν συνδυαστική συμπλήρωση του δια στοιχείων της τεχνικής προσφοράς, που εξάλλου δεν συνιστούν, όπως κατά νόμο ισχύει για το ΕΕΕΣ, υπεύθυνη δήλωση. Αλλά αντίθετα, η πλήρης συμπλήρωση του προς απόδειξη  πλήρωσης των κριτηρίων επιλογής και της μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού, τόσο όσον αφορά τον προσφέροντα, όσο και τυχόν τρίτο στις ικανότητες του οποίου ο τελευταίος στηρίζεται ή και μη παρέχοντος στήριξη, υπεργολάβου με ποσοστό εκτέλεσης άνω του 30%, κατ΄ άρ. 131 παρ. 6 Ν. 4412/2016, αποτελούσε προϋπόθεση πληρότητας των δικαιολογητικών συμμετοχής και άρα, επί ποινή αποκλεισμού όρο. Άρα, η προσφορά του πρώτου προσφεύγοντος ήταν και προς τούτο απορριπτέα κατά τους ιδρύοντες λόγους αποκλεισμού όρους 2.4.6.α (με παραπομπή και στον όρο 2.4.3), 2.4.6.β (αφού η μη υποβολή απαιτούμενου ΕΕΕΣ, η ελλιπής συμπλήρωση και υποβολή του και η μη δι’ αυτού απόδειξη πλήρωσης κριτηρίων επιλογής και μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού συνιστούν ουσιώδεις ελλείψεις που δεν δύνανται να καλυφθούν, δια κατ’ άρ. 102 Ν. 4412/2016, διευκρινίσεων, βλ. ενδεικτικά, Απόφαση ΑΕΠΠ 89/2017) και 2.4.6.θ της διακήρυξης. Περαιτέρω, σε αντίθεση με όσα ο πρώτος προσφεύγων επικαλείται δια της παρέμβασης του, βλ. και αμέσως προηγούμενη σκέψη, ουδεμία αρχή αναλογικότητας και επιλογής ηπιότερων μέσων υφίσταται στο πλαίσιο των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, κατά την οποία δύναται να διασωθεί κατά την αξιολόγηση προσφορά, η οποία τελεί σε ουσιώδη έλλειψη και δη τη μη προσήκουσα, κατά τα οριζόμενα εκ του νόμου και της διακήρυξης αποδεικτικά μέσα, απόδειξη των επί ποινή αποκλεισμού προσόντων των διαγωνιζομένων. Αντίθετα, κατ’ άρ. 102 παρ. 3-4 Ν. 4412/2016, αποκλείεται η δυνατότητα διευκρινίσεων και συμπληρώσεων, όταν αυτή οδηγεί στην το πρώτον υποβολή νέων στοιχείων και πληροφοριών που έπρεπε εξαρχής να έχουν υποβληθεί ή παρασχεθεί με την προσφορά, αλλά οι διευκρινίσεις επιτρέπονται μόνο προς αποσαφήνιση ή διόρθωση προδήλων τυπικών σφαλμάτων επί στοιχείων και πληροφοριών που ήδη έχουν υποβληθεί με την προσφορά, διαφορετική δε ερμηνεία θα προσέκρουε και στις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της τυπικότητας και θα συνιστούσαν απαγορευμένη κατά τις ως άνω διατάξεις ευνοϊκή μεταχείριση του καλούμενου προς διευκρίνιση οικονομικού φορέα, εις βάρος των λοιπών μετεχόντων. Συνεπώς, και ο δεύτερος λόγος της πρώτης προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και δη, και τούτος μόνος του αρκεί για τον αποκλεισμό της προσφοράς του πρώτου προσφεύγοντος. Επομένως, η δεύτερη προσφουγή πρέπει να γίνει δεκτή κατ’ αμφότερους τους λόγους της, έκαστος εκ των οποίων μόνος του αρκούσε για την απόρριψη της προσφοράς του πρώτου προσφεύγοντος, ούτως ή άλλως. Κατ’ αποτέλεσμα, η προσβαλλομένη προκύπτει ως μη νόμιμη και ακυρωτέα, καθ’ ο μέρος έκρινε ως αποδεκτή την προσφορά του τελευταίου. 

Συντήρηση και βελτίωση οδικού άξονα...ζητείται η ανάκληση της 589/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, η μη υποβολή, από την εταιρεία ...., ορθώς και πλήρως συμπληρωμένης υπεύθυνης δήλωσης, αποτελούσε ουσιώδη απόκλιση της προσφοράς της από τους όρους και τον τύπο υποβολής της σύμφωνα με τη διακήρυξη, ενώ και η παράλειψη δήλωσης περί της μη υπέρβασης των ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων, σύμφωνα με τον αντίστοιχο αρκούντως σαφή όρο της διακήρυξης, συνιστούσε ουσιώδη έλλειψη της προσφοράς της ...., που δεν μπορούσε, κατά παρέκκλιση του κανόνα της προαπόδειξης που εισάγεται με το άρθρο 79 του ν. 4412/2016, να αναπληρωθεί από τα υποβληθέντα από αυτήν δικαιολογητικά ή την καταφατική απάντηση στη γενική ένδειξη «για όλα τα κριτήρια επιλογής» του Μέρους IV της δήλωσης, δεδομένου ότι στη διακήρυξη δεν δηλωνόταν ρητώς ότι οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς μπορούσαν να συμπληρώσουν μόνον τη γενική αυτή ένδειξη χωρίς να υποχρεούνται να συμπληρώσουν οποιαδήποτε άλλη ενότητα του Μέρους IV, ενώ στο οικείο τυποποιημένο έντυπο της υπεύθυνης δήλωσης υπήρχε ειδικό πεδίο που αφορούσε στις «λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις οι οποίες (ενδέχεται να) έχουν προσδιοριστεί στη σχετικής διακήρυξη», το οποίο, όπως ρητώς διευκρινίζεται και με την προαναφερόμενη κατευθυντήρια οδηγία 23 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, συμπληρώνεται αναφορικά και με την μη υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων. Η έλλειψη δε αυτή δεν μπορούσε να συμπληρωθεί, σύμφωνα με το άρθρο 102 του ν.4412/2016, καθόσον θα επρόκειτο για συμπλήρωση μη ορθώς υποβληθέντος, κατά τη διακήρυξη δικαιολογητικού, που έφερε ουσιώδεις ελλείψεις κατά το περιεχόμενο του, σχετικά με την ικανότητα συμμετοχής της ως άνω εταιρείας στον επίμαχο διαγωνισμό, και επέφερε, ως εκ τούτου, υποχρεωτικά τον αποκλεισμό της από τη συνέχεια του διαγωνισμού (βλ. Ε.Σ. VI 2244/2017), τα περί του αντιθέτου δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες, ότι επρόκειτο περί τυπικής ελλείψεως που μπορούσε, ενόψει και των αρχών της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης, να συμπληρωθεί – διευκρινισθεί και δεν επιφέρει, ως εκ τούτου, τον αποκλεισμό από τη διαγωνιστική διαδικασία, είναι αβάσιμα και απορριπτέα.(...)Κατά συνέπεια, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος, από την αιτούσα ανώνυμη εταιρεία «... ΑΤΕ», παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ.4 ν. 4129/2013).

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1564/2019