Νομιμότητα σχεδίου δανειακής συμβασης. (..)  ζητείται η ανάκληση της 108/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (..) Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει πλέον διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του προσκομιζόμενου ενώπιον του Τμήματος αναδιατυπωμένου και συμπληρωμένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Τ.Π.Δ., με εγγυητή το Δήμο ..., συνολικού ποσού 789.000,00 ευρώ, υπό τη ρητή επιφύλαξη απάλειψης από το ως άνω σχέδιο δανειακής συμβάσεως του σχετικού όρου που αφορά την εκχώρηση από την Δ.Ε.Υ.Α. ... στο ως άνω Ταμείο του δικαιώματος να διορίσει το ίδιο στην εν λόγω επιχείρηση ταμία της επιλογής του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εξεταζόμενη αίτηση ανακλήσεως καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του προσκομισθέντος ενώπιον του Τμήματος τροποποιημένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως με τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτού του ως άνω όρου.(..) Ανακαλεί την 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Νομιμότητα του σχεδίου της δανειακής σύμβασης .(...)Κατ’ ακολουθία δε συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης ποσού 300.000 ευρώ μεταξύ του Δήμου Καλαμάτας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις διάφορων δρόμων πλην Καλαμάτας», υπό την προϋπόθεση ότι θα απαλειφθεί ο αναφερόμενος στο άρθρο 17 αυτού όρος

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης, ποσού 2.136.406,37 ευρώ, μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.), για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ανωτέρω φορέων δανείων (...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 7956/12.4.2017 έγγραφο του Δημάρχου ... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 23984/12.4.2017), όπως συμπληρώθηκε με το 9383/4.5.2017 έγγραφο του Δημάρχου ... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 27909/5.5.2017) σχεδίου δανειακής σύμβασης, το οποίο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι ο όρος 8β του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Οι υφιστάμενες εκχωρήσεις κατά το χρόνο σύναψης των αναχρηματοδοτούμενων δανειακών συμβάσεων διατηρούνται και ως προς την εξασφάλιση των νέων συμβάσεων, βάσει της παρ. 2β του άρθρου 73 του ν. 4445/2016», είναι ερμηνευτέος κατά τα διαλαμβανόμενα στη σκέψη II της παρούσας. Επομένως, ο ως άνω όρος δεν έχει την έννοια ότι προς εξασφάλιση – εξυπηρέτηση του δανείου εκχωρείται κάποιο έσοδο του Δήμου ..., πέραν των αναφερομένων στον όρο 8α του σχεδίου, ήτοι πέραν του συνόλου των δυναμένων να εκχωρηθούν με βάση τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 176 του ισχύοντος Κ.Δ.Κ. εσόδων του Δήμου ..., αλλά ότι οι απαιτήσεις του Τ.Π.Δ. από την ελεγχόμενη σύμβαση ικανοποιούνται από τα εκχωρούμενα έσοδα του Δήμου ... προνομιακώς έναντι τρίτων με βάση το χρόνο σύναψης των αναχρηματοδοτούμενων δανειακών συμβάσεων, στο βαθμό που τα ίδια έσοδα είχαν εκχωρηθεί για την εξυπηρέτηση των εν λόγω (παλαιών) δανείων.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «Τράπεζα … Α.Ε.», ποσού 3.023.560,00 ευρώ(...)Ωστόσο, από τη διάταξη του άρθρου 455 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) προκύπτει ότι για το έγκυρο της σύμβασης εκχώρησης δεν απαιτείται οποιαδήποτε συμμετοχή ή συναίνεση του οφειλέτη, ενώ για την προστασία του οφειλέτη και προκειμένου αυτός να μην ενεργεί εν αγνοία της εκχώρησης,  η διάταξη του άρθρου 460 του Α.Κ. ορίζει ότι ο εκδοχέας δεν αποκτά δικαίωμα απέναντι στον οφειλέτη και στους τρίτους πριν ο ίδιος ή ο εκχωρητής αναγγείλει, δηλαδή γνωστοποιήσει, την εκχώρηση στον οφειλέτη. Εξάλλου, με την εκχώρηση επέρχεται μεταβίβαση της απαίτησης από τον εκχωρητή στον εκδοχέα, χωρίς να επέρχεται αντικειμενική αλλοίωση της απαίτησης. Η απαίτηση περιέρχεται στον εκδοχέα με το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο, δηλαδή με όλα τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που συγκέντρωνε στα χέρια του εκχωρητή. Η θέση του οφειλέτη ούτε βελτιώνεται ούτε χειροτερεύει.(...)Τέλος, αβασίμως ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης για λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνδεόμενους με την ανάγκη υλοποίησης του εν λόγω φωτοβολταϊκού σταθμού και ελάττωσης της ενεργειακής επιβάρυνσης της προσφεύγουσας, δεδομένου ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση  της αρχής της νομιμότητας.Ανακαλεί την 127/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθ’ ο μέρος αφορά στους όρους της ελεγχόμενης σύμβασης που διαλαμβάνονται στις σκέψεις 7.1. και 7.2. της παρούσας.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «Τράπεζα … Α.Ε.».

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το περιεχόμενο των αναμορφωμένων όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι σύμφωνο με τις διατάξεις που παρατέθηκαν ανωτέρω, όπως αυτές ήδη έχουν ερμηνευθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. και 3118/2011, 2/2012 Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης). Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των άρθρων 8 α’, 8β’ και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου προκύπτει ότι ο όρος που περιλαμβάνεται στο τελευταίο αυτό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο «Στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια του δανείου, τα παραπάνω εκχωρηθέντα έσοδά του, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του δανείου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων χρημάτων, απευθείας στο δανειστή τα οφειλόμενα, δηλαδή από τα μη εκχωρούμενα στο παρόν αλλά δυνάμενα να το εξυπηρετήσουν έσοδά του … » έχει την έννοια ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα έσοδα δύνανται να εκχωρηθούν μόνο υπό τους νόμιμους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 8 α΄. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Έλεγχος δανειακής σύμβασης-εκτέλεση έργου: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... Ν. ... και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των οικείων αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα του Δήμου και του Τ.Π.Δ. Επισημαίνεται ότι ενόψει του ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4.1 του ελεγχόμενου σχεδίου, το ύψος του επιτοκίου, σε ό, τι αφορά το προερχόμενο από πόρους του Τ.Π.Δ. ποσό του δανείου, είναι σταθερό, θα πρέπει να αναμορφωθεί ο όρος του άρθρου 5.2 του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Τα ανωτέρω ποσά είναι ενδεικτικά και όχι δεσμευτικά για το "Τ.Π.&Δανείων" καθόσον ο ακριβής καθορισμός τους εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας (…)», ως ακολούθως: «Το ποσό της εξαμηνιαίας τοκοχρεολυτικής δόσης που αντιστοιχεί στο προερχόμενο από πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ποσό του δανείου, είναι ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό για το "Τ.Π.&Δανείων", καθόσον ο ακριβής καθορισμός του εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας (…)».Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, με την αναφερόμενη στην προηγούμενη σκέψη (σκ. 6) επισήμανση.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ακολούθως, το Κλιμάκιο ομοφώνως κρίνει ότι μη νομίμως στην 53/2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κεφαλονιάς περί εγκρίσεως των όρων του δανείου δεν αναφέρεται το ύψος της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσεως αυτού, ... ενώ ούτε στη σχετική ... απόφαση του Δ.Σ του Τ.Π.Δ, με την οποία καθορίσθηκαν οι ειδικές προϋποθέσεις δανειοδοτήσεως και στην οποία παραπέμπει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται σχετική αναφορά.(...)Η συμβατική αναγνώριση, όμως, από το Δήμο απαιτήσεως, όπως αυτή έχει προσδιορισθεί από τον δανειστή του, χωρίς να είναι βέβαιο ότι αντικρύζει πραγματικές οφειλές του προς αυτόν, καθώς και η ανάληψη ανελαστικών δανειακών υποχρεώσεων για την εξόφληση μιας τέτοιας απαιτήσεως, ... αποκλείει κάθε δυνατότητα επ’ έλαττον αναπροσαρμογής του ποσού του δανείου σε περίπτωση διαπιστώσεως μικρότερου του κατ’ αρχήν συμφωνημένου χρεωστικού ανοίγματος, όπως προβλέπεται στην παρ. 9 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως, δημιουργώντας ασάφεια ως προς τις πραγματικές προβλέψεις της συμβάσεως επί του συγκεκριμένου ζητήματος.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ του Δήμου Κεφαλονιάς και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για την κάλυψη χρεωστικού ανοίγματος του Δήμου

Καταβολή ενοικίου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, δεν υπήρχε μισθωτική σχέση, αφού δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος για την κατάρτιση της σύμβασης, ο οποίος, κατά τα ανωτέρω, είναι συστατικός του κύρους αυτής. Εξάλλου, η από 26.5.2006 απόφαση του Γ.Ε.Α. περί παραχώρησης του χώρου του αεροδρομίου και η παράδοση, στις 28.9.2006, του χώρου στο Δήμο με την υπογραφή του σχετικού πρωτοκόλλου παράδοσης - παραλαβής, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως έναρξη εκπληρώσεως της συμβάσεως, διότι η τυχόν έναρξη εκτελέσεως της συμβάσεως, για την οποία δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος, θεραπεύει μόνο την έλλειψη του εγγράφου τύπου της αποδοχής από τον αντισυμβαλλόμενο του Δήμου. Επιπροσθέτως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είχε συντελεστεί η ουσιαστική έναρξη της μισθώσεως και εκ του λόγου ότι κατά την παραχώρηση του χώρου του αεροδρομίου δεν είχε επέλθει ακόμη συμφωνία ως προς το ύψος του μισθώματος, ουσιώδες στοιχείο, κατά τα προεκτεθέντα, της συμβάσεως μισθώσεως. Επομένως, ο σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου παρίσταται βάσιμος.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…», ποσού 2.500.000 ευρώ.(....)Το Κλιμάκιο, λαμβανομένης υπόψη της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου, που έχει επανειλημμένως κρίνει περί της μη νομιμότητας όρων δανειακών συμβάσεων ...,  διαπιστώνει τα ακόλουθα: (α)  Ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 6.11 ΙΙΙ περί υπολογισμού των τόκων με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) αντίκεται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο η Τράπεζα διασπά κατά τεχνητό τρόπο το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο οφείλει να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας έτσι μία πρόσθετη κατ΄ έτος επιβάρυνση για τον αντισυμβαλλόμενο της, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί(....)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1084/2023.

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το περιεχόμενο των αναμορφωμένων όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι σύμφωνο με τις διατάξεις που παρατέθηκαν ανωτέρω, όπως αυτές ήδη έχουν ερμηνευθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. και 3118/2011 Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης). Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των άρθρων 7 α΄, 7β΄ και 9 του ελεγχόμενου σχεδίου προκύπτει ότι ο όρος που περιλαμβάνεται στο τελευταίο αυτό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο «στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια του δανείου, τα παραπάνω εκχωρηθέντα έσοδά του, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του δανείου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων χρημάτων, απευθείας στο δανειστή τα οφειλόμενα, δηλαδή από τα μη εκχωρούμενα στο παρόν αλλά δυνάμενα να το εξυπηρετήσουν έσοδά του και συγκεκριμένα : 1. Επιχορηγήσεις για επενδύσεις (ΣΑΤΑ) 2. Δημ. φόροι – Τέλη – αποχέτευση 3. Λοιπά Έσοδα 4. Έκτακτες επιχορηγήσεις για κάλυψη λειτουργικών δαπανών», έχει την έννοια ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα έσοδα δύνανται να εκχωρηθούν μόνο υπό τους νόμιμους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 7 α΄. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων που υποβλήθηκε με το 4472/8.2.2012 έγγραφο του ίδιου Αντιδημάρχου .......