Νομιμότητα σχεδίου δανειακής συμβασης. (..)  ζητείται η ανάκληση της 108/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (..) Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει πλέον διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του προσκομιζόμενου ενώπιον του Τμήματος αναδιατυπωμένου και συμπληρωμένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Τ.Π.Δ., με εγγυητή το Δήμο ..., συνολικού ποσού 789.000,00 ευρώ, υπό τη ρητή επιφύλαξη απάλειψης από το ως άνω σχέδιο δανειακής συμβάσεως του σχετικού όρου που αφορά την εκχώρηση από την Δ.Ε.Υ.Α. ... στο ως άνω Ταμείο του δικαιώματος να διορίσει το ίδιο στην εν λόγω επιχείρηση ταμία της επιλογής του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εξεταζόμενη αίτηση ανακλήσεως καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του προσκομισθέντος ενώπιον του Τμήματος τροποποιημένου σχεδίου δανειακής συμβάσεως με τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτού του ως άνω όρου.(..) Ανακαλεί την 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης, ποσού 2.136.406,37 ευρώ, μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.), για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ανωτέρω φορέων δανείων (...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 7956/12.4.2017 έγγραφο του Δημάρχου ... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 23984/12.4.2017), όπως συμπληρώθηκε με το 9383/4.5.2017 έγγραφο του Δημάρχου ... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 27909/5.5.2017) σχεδίου δανειακής σύμβασης, το οποίο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι ο όρος 8β του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Οι υφιστάμενες εκχωρήσεις κατά το χρόνο σύναψης των αναχρηματοδοτούμενων δανειακών συμβάσεων διατηρούνται και ως προς την εξασφάλιση των νέων συμβάσεων, βάσει της παρ. 2β του άρθρου 73 του ν. 4445/2016», είναι ερμηνευτέος κατά τα διαλαμβανόμενα στη σκέψη II της παρούσας. Επομένως, ο ως άνω όρος δεν έχει την έννοια ότι προς εξασφάλιση – εξυπηρέτηση του δανείου εκχωρείται κάποιο έσοδο του Δήμου ..., πέραν των αναφερομένων στον όρο 8α του σχεδίου, ήτοι πέραν του συνόλου των δυναμένων να εκχωρηθούν με βάση τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 176 του ισχύοντος Κ.Δ.Κ. εσόδων του Δήμου ..., αλλά ότι οι απαιτήσεις του Τ.Π.Δ. από την ελεγχόμενη σύμβαση ικανοποιούνται από τα εκχωρούμενα έσοδα του Δήμου ... προνομιακώς έναντι τρίτων με βάση το χρόνο σύναψης των αναχρηματοδοτούμενων δανειακών συμβάσεων, στο βαθμό που τα ίδια έσοδα είχαν εκχωρηθεί για την εξυπηρέτηση των εν λόγω (παλαιών) δανείων.

Νομιμότητα του σχεδίου της δανειακής σύμβασης .(...)Κατ’ ακολουθία δε συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης ποσού 300.000 ευρώ μεταξύ του Δήμου Καλαμάτας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις διάφορων δρόμων πλην Καλαμάτας», υπό την προϋπόθεση ότι θα απαλειφθεί ο αναφερόμενος στο άρθρο 17 αυτού όρος

Έλεγχος δανειακής σύμβασης-εκτέλεση έργου: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... Ν. ... και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των οικείων αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα του Δήμου και του Τ.Π.Δ. Επισημαίνεται ότι ενόψει του ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4.1 του ελεγχόμενου σχεδίου, το ύψος του επιτοκίου, σε ό, τι αφορά το προερχόμενο από πόρους του Τ.Π.Δ. ποσό του δανείου, είναι σταθερό, θα πρέπει να αναμορφωθεί ο όρος του άρθρου 5.2 του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Τα ανωτέρω ποσά είναι ενδεικτικά και όχι δεσμευτικά για το "Τ.Π.&Δανείων" καθόσον ο ακριβής καθορισμός τους εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας (…)», ως ακολούθως: «Το ποσό της εξαμηνιαίας τοκοχρεολυτικής δόσης που αντιστοιχεί στο προερχόμενο από πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ποσό του δανείου, είναι ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό για το "Τ.Π.&Δανείων", καθόσον ο ακριβής καθορισμός του εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας (…)».Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, με την αναφερόμενη στην προηγούμενη σκέψη (σκ. 6) επισήμανση.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «Τράπεζα … Α.Ε.», ποσού 3.023.560,00 ευρώ(...)Ωστόσο, από τη διάταξη του άρθρου 455 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) προκύπτει ότι για το έγκυρο της σύμβασης εκχώρησης δεν απαιτείται οποιαδήποτε συμμετοχή ή συναίνεση του οφειλέτη, ενώ για την προστασία του οφειλέτη και προκειμένου αυτός να μην ενεργεί εν αγνοία της εκχώρησης,  η διάταξη του άρθρου 460 του Α.Κ. ορίζει ότι ο εκδοχέας δεν αποκτά δικαίωμα απέναντι στον οφειλέτη και στους τρίτους πριν ο ίδιος ή ο εκχωρητής αναγγείλει, δηλαδή γνωστοποιήσει, την εκχώρηση στον οφειλέτη. Εξάλλου, με την εκχώρηση επέρχεται μεταβίβαση της απαίτησης από τον εκχωρητή στον εκδοχέα, χωρίς να επέρχεται αντικειμενική αλλοίωση της απαίτησης. Η απαίτηση περιέρχεται στον εκδοχέα με το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο, δηλαδή με όλα τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που συγκέντρωνε στα χέρια του εκχωρητή. Η θέση του οφειλέτη ούτε βελτιώνεται ούτε χειροτερεύει.(...)Τέλος, αβασίμως ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης για λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνδεόμενους με την ανάγκη υλοποίησης του εν λόγω φωτοβολταϊκού σταθμού και ελάττωσης της ενεργειακής επιβάρυνσης της προσφεύγουσας, δεδομένου ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση  της αρχής της νομιμότητας.Ανακαλεί την 127/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθ’ ο μέρος αφορά στους όρους της ελεγχόμενης σύμβασης που διαλαμβάνονται στις σκέψεις 7.1. και 7.2. της παρούσας.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «Τράπεζα … Α.Ε.».

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης:Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:(α). Για τον υπολογισμό του επιτοκίου, σύμφωνα με το άρθρο 4 του σχεδίου σύμβασης, υπολογίστηκε η εισφορά του ν. 128/1975. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη ΙΙΙ), οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αυτής της εισφοράς και ως εκ τούτου μη νόμιμα έχει συμπεριληφθεί η εισφορά αυτή για τη διαμόρφωση του επιτοκίου...(β). Ο όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δίνει τη δυνατότητα στην Τράπεζα να τροποποιήσει μονομερώς το περιθώριο προσαύξησης, κρίνεται καταχρηστικός, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη V, διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του υποβληθέντος φακέλου ότι αυτός αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης με το Δήμοενώ επιτρέπει την τροποποίηση ουσιωδών στοιχείων της σύμβασης,..(γ) Ο όρος της σύμβασης στον οποίο προβλέπεται υπολογισμός των τόκων του δανείου με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών, αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) ημερών, αντίκειται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά εντελώς τεχνητά και κατ’ απόκλιση των δικαιολογημένων προσδοκιών του δανειολήπτη (Δήμου …) το χρονικό διάστημα (το έτος), στο οποίο όφειλε να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη επιβάρυνση για το Δήμο,..(δ) Η δυνατότητα της Τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση παράβασης οποιουδήποτε όρου της σύμβασης αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω αναφερόμενες νομικές πλημμέλειες είναι ουσιώδεις και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης.Mη ανακλητέα με την απόφαση 2207/2011 Τμ.6

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙV της παρούσας πράξης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη διαδικασία σύναψης δανείου παρίσταται νομικά πλημμελής, καθόσον τόσο η 32/29.3.2019 όσο και η 61/25.6.2019 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ......, ελήφθησαν χωρίς την απαιτούμενη από την παρ. 4 του άρθρου 176 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των μελών του, ήτοι, χωρίς το σχηματισμό πλειοψηφίας δώδεκα (12) επί συνόλου δεκαεπτά (17) μελών, εφόσον πρόκειται για δάνειο ποσού άνω του 1.500.000 ευρώ και ο Δήμος ...... έχει πληθυσμό κάτω από 50.000 κατοίκους. Κατά συνέπεια, οι ανωτέρω αποφάσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν νόμιμο έρεισμα για τη σύναψη της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…», ποσού 2.500.000 ευρώ.(....)Το Κλιμάκιο, λαμβανομένης υπόψη της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου, που έχει επανειλημμένως κρίνει περί της μη νομιμότητας όρων δανειακών συμβάσεων ...,  διαπιστώνει τα ακόλουθα: (α)  Ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 6.11 ΙΙΙ περί υπολογισμού των τόκων με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) αντίκεται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο η Τράπεζα διασπά κατά τεχνητό τρόπο το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο οφείλει να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας έτσι μία πρόσθετη κατ΄ έτος επιβάρυνση για τον αντισυμβαλλόμενο της, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί(....)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1084/2023.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι ο ανωτέρω όρος του άρθρου 10 της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης, σύμφωνα με τον οποίο η Δ.Ε.Υ.Α. ... εκχωρεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων όλα γενικά τα έσοδά της, προς εξασφάλιση της πληρωμής του δανείου, σε περίπτωση απένταξής της από το Πρόγραμμα «….» και καταγγελίας της σύμβασης, δεν αντίκειται στο άρθρο 10 του ν. 1069/1980, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 του ν. 4483/2017 και, συνεπώς, είναι νόμιμος. Και τούτο, διότι η ρύθμιση του άρθρου 10 παρ. 2 του ως άνω ν. 1069/1980, σύμφωνα με την οποία το ειδικό τέλος, που προβλέπεται στο άρθρο 11 του ίδιου νόμου, χρησιμοποιείται αποκλειστικά, μεταξύ άλλων, για την εξόφληση τοκοχρεωλυσίων από δάνεια, καθορίζει τους σκοπούς για τους οποίους νομίμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί το τέλος αυτό, δεν αποκλείει όμως τη χρησιμοποίηση και των λοιπών πόρων των Δ.Ε.Υ.Α., που αναφέρονται στην παρ. 1 του ίδιου άρθρου 10, για την εξασφάλιση της αποπληρωμής των δανείων που λαμβάνουν αυτές, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν απαγορεύεται από καμία διάταξη νόμου.Ανακαλεί την 4/2019 Πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό 

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ακολούθως, το Κλιμάκιο ομοφώνως κρίνει ότι μη νομίμως στην 53/2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κεφαλονιάς περί εγκρίσεως των όρων του δανείου δεν αναφέρεται το ύψος της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσεως αυτού, ... ενώ ούτε στη σχετική ... απόφαση του Δ.Σ του Τ.Π.Δ, με την οποία καθορίσθηκαν οι ειδικές προϋποθέσεις δανειοδοτήσεως και στην οποία παραπέμπει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται σχετική αναφορά.(...)Η συμβατική αναγνώριση, όμως, από το Δήμο απαιτήσεως, όπως αυτή έχει προσδιορισθεί από τον δανειστή του, χωρίς να είναι βέβαιο ότι αντικρύζει πραγματικές οφειλές του προς αυτόν, καθώς και η ανάληψη ανελαστικών δανειακών υποχρεώσεων για την εξόφληση μιας τέτοιας απαιτήσεως, ... αποκλείει κάθε δυνατότητα επ’ έλαττον αναπροσαρμογής του ποσού του δανείου σε περίπτωση διαπιστώσεως μικρότερου του κατ’ αρχήν συμφωνημένου χρεωστικού ανοίγματος, όπως προβλέπεται στην παρ. 9 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως, δημιουργώντας ασάφεια ως προς τις πραγματικές προβλέψεις της συμβάσεως επί του συγκεκριμένου ζητήματος.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ του Δήμου Κεφαλονιάς και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για την κάλυψη χρεωστικού ανοίγματος του Δήμου