ΕΣ/Τμ.6/486/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
«Προμήθεια Αγωνιστικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Ηλεκτρονικού Συστήματος Χρονομέτρησης για το Κολυμβητήριο Αλεξανδρούπολης.Επιδιώκεται η ανάκληση της 2/2017 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Ενόψει των στοιχείων αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι, στο μέτρο που αποδεικνύεται ανέφικτη η ανεύρεση περαιτέρω συγκριτικών τιμών για όμοια υλικά, δεν απαιτείται περαιτέρω αιτιολόγηση του συμφέροντος χαρακτήρα της προσφερθείσας τιμής και, επομένως, νομίμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη μοναδική παραδεκτώς συμμετέχουσα στο διαγωνισμό εταιρεία. Γενομένου δε δεκτού του λόγου αυτού, και μη διαπιστωθείσας άλλης πλημμέλειας από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, παρέλκει η εξέταση των λοιπών λόγων ανάκλησης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Τμ.7/192/2010
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο (ασφαλτοστρώσεις δημοτικών οδών), καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα (δ. δ…..) και μάλιστα από τον ίδιο ανάδοχο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 88.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), οπότε και υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, κρινομένου ως βασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, γενομένου δε δεκτού του λόγου αυτού, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/516/2021
Συντήρηση αντλιοστασίων....Αναφορικά με το ζήτημα της φερόμενης μη νόμιμης επαύξησης κατά 15% όλων των άρθρων του Τιμολογίου Μελέτης πλην του άρθρου 2β, κατά τον υπολογισμό της τελικής αξίας της ελεγχόμενης σύμβασης, παρά την αντίθετη εισήγηση της επιτροπής του διαγωνισμού, το Τμήμα κρίνει ότι η εισήγηση της επιτροπής του διαγωνισμού αποτυπώνεται σαφώς τόσο στον Πίνακα των σελίδων και 3 και 4 του Πρακτικού 3, όσο και στην τελικώς προτεινόµενη τιμή κατακύρωσης των 961.065,13 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. στην σελίδα 4 του Πρακτικού. Εξάλλου, το ίδιο ποσό επαναλαμβάνεται και στην σελίδα 5 του Πρακτικού όπου αναφέρεται ότι η επιτροπή του διαγωνισμού εισηγείται την κατακύρωση του διαγωνισμού στην εταιρεία «....» με χαμηλότερη τιμή προσφοράς, μετά την προσαύξηση ποσοτήτων, στο τελικό ποσό των 961.065,13 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. Ως εκ τούτου δεν συντρέχει η εν λόγω διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη νομική πλημμέλεια, δεκτού γενομένου του σχετικού λόγου ανάκλησης. Εξάλλου, ο ισχυρισμός, που προβάλλεται από την προσφεύγουσα εταιρεία, περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Περιφέρειας, τα οποία έδρασαν, όπως υποστηρίζεται στο υπό κρίση δικόγραφο, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και με την πεποίθηση ότι ενεργούν σύννομα, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα Αρχή (βλ. αποφ. VI Τμ. ΕΣ 534, 132/2020).Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή στο σύνολό της, να ανακληθεί η 6/20201 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας ...., και να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης. Τέλος, πρέπει να αποδοθεί στην προσφεύγουσα εταιρεία το καταβληθέν από αυτήν παράβολο (βλ. άρθρο 336 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν.4700/2020).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/212/2019
Καταβολή αναλογούντος επιμισθίου ιατρού ελεγκτή...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με τις διατάξεις που παρατέθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας κρίνονται τα ακόλουθα:1. Ως προς την υπαγωγή της επίμαχης δαπάνης στον προληπτικό έλεγχο του Δικαστηρίου τούτου, στο πλαίσιο εφαρμογής του π.δ/τος 136/2011«Καθορισμός κατώτατου ύψους των δαπανών που ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο» (Α΄ 267)», επισημαίνεται ότι η πληρωμή αυτή εντέλλεται για την εκτέλεση καθηκόντων που έχουν ανατεθεί, κατ’ επίκληση των διατάξεων του άρθρου 96 ν. 4483/2017, σε ιατρό που κατέχει οργανική θέση στο Υπουργείο Υγείας, η εντελλόμενη δε αμοιβή αυτού έχει υπολογιστεί κατ’ επίκληση των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 60 του ν. 1943/1991, ήτοι αντιστοιχεί στο επιμίσθιο που καταβάλλεται δυνάμει των προαναφερόμενων διατάξεων στους ελεγκτές ιατρούς. Υπό το πρίσμα αυτό, η σχετική δαπάνη, εμφανίζοντας λειτουργική συνάφεια με την stricto sensu μισθοδοσία του προσωπικού που προσλαμβάνεται στους υπαγομένους σε προληπτικό έλεγχο δημοσίους φορείς, συνιστά «οιονεί μισθοδοσία» προσωπικού και, ως εκ τούτου, εμπίπτει, για την ταυτότητα του νομικού λόγου και της φύσεως της προκαλουμένης δημοσιονομικής διακινδυνεύσεως στην περίπτωση β (ι) της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του π.δ/τος 136/2011, κατά την οποία υπάγεται σε προληπτικό έλεγχο το πρώτο χρηματικό ένταλμα που εκδίδεται μετά την πρόσληψη του προσωπικού ανεξαρτήτως ποσού. Συνακόλουθα, παραδεκτώς εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου η από 10.6.2019 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου στο Νομό ... (πρβλ. Κ.Π.Ε.Δ. στο Ι Τμ. 238/2017, 321/2014, Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. 96/2016).(...)Συνεπώς, δεκτού γενομένου του πρώτου προβαλλόμενου από τον Επίτροπο λόγου διαφωνίας είναι μη νόμιμη η εντελλόμενη με το Χ.Ε. 08ΧΑ/2019 της Περιφέρειας ...-Π.Ε. ... δαπάνη και ως εκ τούτου το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/140/2023
1η συμπληρωματική σύμβαση ανάμεσα στην προσφεύγουσα εταιρεία και τον Δήμο ... για το έργο «Αναβάθμιση εγκαταστάσεων αθλητικού σταδίου»(...)Κατά την κρίση του Δικαστηρίου και ανεξαρτήτως του αν ευσταθεί ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι οι προθεσμίες της παρ. 10 του άρθρου 147 του ν. 4412/2016 είναι ενδεικτικές, η μη επακριβής τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονταν στην ως άνω διάταξη πριν από την αντικατάστασή τους από το άρθρο 66 του ν. 4782/2021 δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ουσιώδης, γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης, καθόσον δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση της ακολουθητέας διαδικασίας, υπό την έννοια ότι τόσο το αίτημα της αναδόχου, όσο και η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής παρήγαγαν τις έννομες συνέπειές τους, έστω και αν το αίτημα υποβλήθηκε χωρίς να έχει προηγηθεί ένας μήνας πριν από τη λήξη της παράτασης (στις 10.6.2022, ενώ η τρίτη παράταση έληγε στις 22.6.2022) και η 272/28.9.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εκδόθηκε δεκαοκτώ (18) ημέρες μετά την παρέλευση τριών μηνών από την υποβολή του αιτήματος. Κατά συνέπεια, από την ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν προκύπτει ότι δι’ αυτής επήλθε πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, για τον λόγο ότι δεν είχε νόμιμα παραταθεί η ισχύς της αρχικής σύμβασης κατά τον χρόνο έγκρισης της σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 47/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΑΕΠΠ/123/2020
Σίτιση ασθενών και εφημερευόντων ιατρών...Όμως έχει κριθεί ότι όλοι οι όροι και τρόποι διεξαγωγής της διαδικασίας αναθέσεως πρέπει να διατυπώνονται με σαφήνεια, ακρίβεια και χωρίς αμφισημία στην προκήρυξη του διαγωνισμού ή στη συγγραφή υποχρεώσεων, κατά τρόπον ώστε, αφενός να παρέχεται σε όλους τους ευλόγως ενημερωμένους και κανονικά επιμελείς υποψηφίους η δυνατότητα να κατανοούν το ακριβές περιεχόμενό τους και να τους ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο και, αφετέρου, να καθίσταται δυνατός ο εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής αποτελεσματικός έλεγχος του αν οι προσφορές των υποψηφίων ανταποκρίνονται στα κριτήρια που διέπουν την εν λόγω σύμβαση (βλ. υπόθεση C-496/1999 CAS Succhi di Frutta SpA). Συνακόλουθα, στο βαθμό που η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της διευκρίνισε ότι κριτήριο επιλογής του αναδόχου της προκηρυχθείσας υπηρεσίας είναι αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή, πλην όμως την άρση της ανωτέρω αμφισημίας δεν ήρε με σχετικό έγγραφό της, κοινοποιηθέν σε όλους τους συμμετέχοντες στην επικοινωνία του ηλεκτρονικού του διαγωνισμού και αναρτηθέν στην κεντρική σελίδα αυτού όπου αναρτώνται τα έγγραφα της σύμβασης, ώστε να πληρωθούν οι διατυπώσεις δημοσιότητας προς διασφάλιση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, επομένως το άρθρο 3.1.2.β της διακήρυξης, σχετικά με την αξιολόγηση των προσφορών, κατά το μέρος του που περιέχει διατυπώσεις περί «βαθμολόγησης» των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων και το άρθρο 3.1.2.δ, κατά το μέρος του που περιέχει την διατύπωση «… δηλαδή προσφορών με την ίδια συνολική τελική βαθμολογία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσφερόντων η ανάθεση γίνεται: στην προσφορά με την μεγαλύτερη βαθμολογία τεχνικής προσφοράς. Αν οι ισοδύναμες προσφορές έχουν την ίδια βαθμολογία τεχνικής προσφοράς…», πρέπει να ακυρωθούν, του τρίτου λόγου της κρινομένης προσφυγής γενομένου δεκτού.
ΕΣ/ΤΜ.1(ΚΠΕ)/139/2018
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ:Υπό τα δεδομένα αυτά διαπιστώνεται, καταρχάς, ότι για λόγους που άπτονται της ασφάλειας δικαίου, επιπροσθέτως, ενόψει της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, το Κλιμάκιο δεν υπεισέρχεται στη νομιμότητα ή μη της κατάταξης της δικαιούχου του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος στο Μ.Κ.5 της κατηγορίας Π.Ε., καθόσον, το 7, οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής έχει θεωρηθεί από την αρμόδια Επίτροπο. Περιοριζόμενο, συνακόλουθα, εντός των ορίων των προβαλλόμενων με την από 16.3.2018 έκθεση της Επιτρόπου λόγων διαφωνίας, και, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, κρίνεται ότι ο πρώτος προβαλλόμενος με την έκθεση διαφωνίας λόγος είναι βάσιμος, και, ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη. Ειδικότερα, μη νόμιμη είναι η κατάταξη της υπαλλήλου στο Μ.Κ.7 της κατηγορίας Π.Ε., αφού, εφαρμοζομένης της τριετούς κλίμακας προσαύξησης Μ.Κ. που ισχύει για τους υπαλλήλους της κατηγορίας ΔΕ, στην οποία ανήκε η δικαιούχος κατά το χρόνο απασχόλησης αυτής στη Δημοτική Επιχείρηση, η προϋπηρεσία αυτής [έτη πέντε (5) μήνες τέσσερις (4) και ημέρες είκοσι (20)] της προσέδιδε, κατά τον κρίσιμο χρόνο της επανακατάταξης, προσαύξηση ενός Μ.Κ. Ως εκ τούτου έπρεπε, κατ’ ορθήν ερμηνεία των διατάξεων του ν. 4354/2015, να καταταγεί στο Μ.Κ.6 της κατηγορίας Π.Ε. Εντούτοις, ο έτερος λόγος διαφωνίας, ως προς το χρόνο έναρξης των οικονομικών αποτελεσμάτων της αναγνωρισθείσας προϋπηρεσίας από 1.1.2018, είναι απορριπτέος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, συνακόλουθα, τα οικονομικά αποτελέσματα της αναγνώρισης της προϋπηρεσίας της υπαλλήλου στη Δημοτική Επιχείρηση Ευόσμου ισχύουν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης και όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών. Συνεπώς, δεκτού γενομένου του πρώτου λόγου διαφωνίας η δαπάνη είναι μη νόμιμη, κατά το μέρος αυτής με το οποίο εντέλλεται ποσό διαφοράς αποδοχών υπερβαίνουσας τη διαφορά των εν λόγω μισθολογικών κλιμακίων (7ο Π.Ε. - 6ο Π.Ε.),
ΑΕΠΠ/153/2020
Προμήθεια υπολογιστών...Συνακόλουθα, ενόψει των όσων γίνονται δεκτά στην αμέσως προηγούμενη σκέψη, η προσφορά του οικονομικού φορέα ….., έπρεπε να απορριφθεί. Στην επιβολή του αποκλεισμού του άλλωστε ή μη, δεν ασκεί επιρροή ότι ο παρεμβαίνων δεν μπορούσε να επέμβει στο περιεχόμενο των τεχνικών φυλλαδίων που διατίθενται από τους κατασκευαστές στη μορφή στην οποία τα κατέθεσε. Και τούτο, διότι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και στοιχεία που συνυποβάλλονται με την τεχνική προσφορά του ήταν εκ των προτέρων γνωστά, όπως ήταν γνωστό ότι η τεχνική προσφορά θα υποβαλλόταν σε χωριστό φάκελο από την οικονομική και θα αξιολογείτο διακριτά από αυτήν, σύμφωνα με τους προμνημονευθέντες όρους της διακήρυξης και τις τεχνικές προδιαγραφές – απαιτήσεις του παραρτήματος ΙΙ αυτής. Κατά συνέπεια, ο παρεμβαίνων, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια προσφέροντος που επιδιώκει να του κατακυρωθεί η σύμβαση, όφειλε να ζητήσει και να λάβει από τους κατασκευαστές και κατόπιν να υποβάλει στον φάκελο της τεχνικής του προσφοράς τεχνικά φυλλάδια των εξαρτημάτων του προσφερόμενου υπολογιστή, απαλλαγμένα από οικονομικά στοιχεία, όπως π.χ. από την προτεινόμενη τιμή πώλησης αυτών. Μπορεί τέλος οι σχετικές αναφορές περί προτεινόμενης τιμής στο έτερο φυλλάδιο του παρεμβαίνοντος με την ονομασία «…» να προβάλλονται άνευ εννόμου συμφέροντος, διότι βάσιμα υποστηρίζεται Αριθμός απόφασης: 153 / 2020 18 ότι το εν λόγω φυλλάδιο αφορούσε το τμήμα 3 του διαγωνισμού σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή μοντέλου … 3600MHz και λοιπών περιφερειακών συστημάτων, για την απόρριψη όμως της προσφοράς του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα …. στο Τμήμα 1 του διαγωνισμού για το οποίο και ασκείται η κρινόμενη προσφυγή, αρκούσε η ως άνω γενόμενη δεκτή αποκάλυψη οικονομικών στοιχείων στο τεχνικό φυλλάδιο με την ονομασία «…». Συνακόλουθα, η προσβαλλόμενη απόφαση και κατά το μέρος της που έκανε αποδεκτή την προσφορά του οικονομικού φορέα …. και ανακήρυξε τον φορέα αυτό προσωρινό ανάδοχο του Τμήματος 1 της σύμβασης είναι μη νόμιμη και του τελευταίου λόγου της κρινομένης προσφυγής γενομένου δεκτού.
ΕλΣυν.Τμ.6/216/2014
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..επιδιώκεται η ανάκληση της 240/2013 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης περί της δυνατότητας επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου δεν έχει δημοσιευθεί νομίμως, διότι στο σημείο ΙΙ.2.2. του σχετικού τυποποιημένου εντύπου δεν αναφέρεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση περιλαμβάνει «δικαιώματα προαίρεσης» και, ως εκ τούτου, ο όρος πρέπει να απαλειφθεί.Περαιτέρω, ο περιλαμβανόμενος αφενός μεν στο άρθρο 19 παρ. 1 της διακήρυξης, αφετέρου δε στο άρθρο 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί της δυνατότητας του Νοσοκομείου να παρατείνει μονομερώς τη σύμβαση για ένα έτος, και, κατόπιν έγγραφης συναίνεσης του αναδόχου, για επιπλέον έξι μήνες, νομίμως δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε., γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης. Τούτο δε, διότι στη δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. έχει αναγραφεί στο σημείο ΙΙ.2.3. η δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης, στο σημείο δε ΙΙ.2.1. του ως άνω εντύπου με τίτλο «Συνολική ποσότητα ή έκταση» της σύμβασης ορίζεται ρητά ότι πρέπει να παρατίθεται συνολικός προϋπολογισμός, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν παρατάσεων ή ανανεώσεων. Εξ άλλου, στην προκήρυξη που δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. στις 19.12.2012 αναγράφεται τόσο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής, επομένως, κάθε υποψήφιος ανάδοχος που αμφέβαλλε σχετικά με τον αριθμό και την αξία των ανανεώσεων θα μπορούσε, επιδεικνύοντας εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου προκειμένου να ανατρέξει στο πλήρες κείμενο της διακήρυξης, σε κάθε δε, περίπτωση μπορούσε να επικοινωνήσει μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με το Τμήμα Προμηθειών του Νοσοκομείου και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, και δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να ανακληθεί η 240/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ της αιτούσας ανώνυμης εταιρείας με το διακριτικό τίτλο «....» και του .. Νοσηλευτικού Ιδρύματος … για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του, υπό τον όρο να απαλειφθεί ο διατυπωθείς στο άρθρο 1 της Ενότητας Ι του Παραρτήματος Α της διακήρυξης όρος περί δυνατότητας ανάθεσης στον ανάδοχο πρόσθετων εργασιών πέραν των συμβατικών σε ποσοστό 30% για κάλυψη τυχόν εκτάκτων αναγκών που δεν μπορούν να προβλεφθούν, κατόπιν έγγραφης ειδοποίησης του αναδόχου εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος,..
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)5/2016
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η δαπάνη η οποία αφορα την καταβολή από τον 6ο λογαριασμό του έργου «΄…» στη φερόμενη ως δικαιούχο αυτού «..», του ποσού των 11.958,81 ευρώ, το οποίο σύμφωνα με τον 2ο ανακεφαλαιωτικό πίνακα αφορά απολογιστικές δαπάνες λόγω θεομηνίας.(...)Με τα δεδομένα αυτά, μη νομίμως εγκρίθηκε από το Δήμο …..το αίτημα του αναδόχου για καταβολή σε αυτόν αποζημίωσης λόγω της καταστροφής που υπέστησαν υλικά του έργου εξαιτίας της καταρρακτώδους βροχής (51,2 mm βροχής) που σημειώθηκε στις 2.8.2014 στον τόπο του έργου. Και τούτο διότι σύμφωνα με το άρθρο 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων του έργου, ο ανάδοχος ήταν υποχρεωμένος να ασφαλίσει τα υλικά του έργου για βλάβες/καταστροφές που προέρχονται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, ρητά ορίσθηκε δε ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης δεν θα θεωρούνται περιστάσεις ανωτέρας βίας. Εξάλλου, εσφαλμένα έκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά την έγκριση του Α.Π.Ε.ότι είναι εφαρμοστέα η παρ. 4 του άρθρου 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, σύμφωνα με την οποία «Η ασφαλιστική κάλυψη είναι αποδεκτό να μην περιλαμβάνει ζημιές προκαλούμενες από τις αιτίες που θεμελιώνουν περιστάσεις ανωτέρας βίας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 19.1 της παρούσας», καθόσον στο άρθρο 19.1 απαριθμούνται περιοριστικά οι περιστάσεις ανωτέρω βίας, όπως πόλεμος, εχθροπραξίες, εισβολή εχθρικής δύναμης στη χώρα, τρομοκρατική ενέργεια, ανεύρεση κεκρυμμένων πυρομαχικών, εκρηκτικών υλών κ.λ.π., στις οποίες δεν περιλαμβάνονται οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, για τις οποίες ρητά ορίζει το 18.4.1 ότι δεν θεωρούνται περιστάσεις ανωτέρας βίας. Περαιτέρω, είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι είναι εφαρμοστέο το άρθρο 26 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων διότι το άρθρο αυτό ρυθμίζει την αποκατάσταση των ζημιών από ανωτέρω βία για τις περιπτώσεις, όμως, που συνιστούν ανωτέρω βία σύμφωνα με το άρθρο 19.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων. Επομένως, ο ανάδοχος είχε υποχρέωση να περιλάβει στο ασφαλιστήριο συμβόλαιό του και την ασφάλιση υλικών του έργου από δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, σύμφωνα με το άρθρο 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων και συνεπώς ο Δήμος έπρεπε να αντιτάξει στο αίτημα του αναδόχου για αποζημίωση την προβλεπόμενη από τα συμβατικά τεύχη υποχρέωση του αναδόχου να καταρτίσει ασφαλιστική σύμβαση για την κάλυψη της εν λόγω περίπτωσης ζημιών του έργου, ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι επιτρεπτή η, κατά την εκτέλεση του έργου, αμφισβήτηση εκ μέρους του αναδόχου της νομιμότητας όρου των συμβατικών τευχών (βλ. ΣτΕ 4676/2012, 289/2011, 1368/2007, 3287/2003). Συνεπώς, ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Περαιτέρω, ως προς το δεύτερο και τρίτο λόγο διαφωνίας και ανεξαρτήτως της βασιμότητας του πρώτου λόγου και συνακόλουθα της έλλειψης υποχρέωσης του Δήμου για αποζημίωση του αναδόχου, η αποζημίωση του αναδόχου για βλάβες του έργου που οφείλονται σε ανωτέρα βία προσδιορίζεται, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, με βάση τους συμβατικούς όρους και τιμές και επομένως μη νομίμως δε λήφθηκε υπόψη για τον καθορισμό της αποζημίωσης του αναδόχου η σχετική έκπτωση 42,41% που δόθηκε στη δημοπρασία του έργου, γενομένου δεκτού του δεύτερου λόγου διαφωνίας. Περαιτέρω, στην επιτροπή που συγκροτείται προκειμένου να συντάξει σχετικό πρωτόκολλο διαπίστωσης των βλαβών δεν απαιτείται να περιλαμβάνεται ο επιβλέπων το έργο τεχνικός υπάλληλος και επομένως ο τρίτος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/145/2018
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ προσήκον μέτρο:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν το Κλιμάκιο κρίνει ότι το Νοσοκομείο δεν αιτιολογεί επαρκώς τη διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για το μηνιαίο ενοίκιο εκάστης δεξαμενής που περιλαμβάνεται στην επίμαχη 71/2017 σύμβαση στο ποσό των 1.000 ευρώ ανά δεξαμενή και συνολικά για δύο μήνες στο ποσό των 4.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), κατ’ εφαρμογή των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας, της διαφάνειας και του άρθρου 45 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου της σύμβασης δεν προκύπτει κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο η τεκμηρίωση του μεγέθους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για την δεξαμενή (έρευνα αγοράς, συγκριτικά στοιχεία διαγωνισμών άλλων νοσοκομείων με συναφές αντικείμενο), το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 64,41% της συμβατικής αξίας του προμηθευθέντος υγρού οξυγόνου (χωρίς Φ.Π.Α.) και κατά την κοινή πείρα αλλά και κατά τα γνωστά στο Κλιμάκιο τούτο από άλλες υποθέσεις, παρίσταται ιδιαιτέρως υψηλό [πρβλ. την 64/2017 διακήρυξη ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού του Γενικού Νοσοκομείου …. (17PROC001536655 2017-06-16), όπου η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ενοικίασης μίας δεξαμενής υγρού οξυγόνου για ένα έτος ανέρχεται στο ποσό των 2.975,76 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.]. Αντιθέτως μάλιστα, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει, ότι η μηνιαία δαπάνη του Νοσοκομείου για την ενοικίαση των δεξαμενών το έτος 2008 (πρώτο έτος εγκατάστασης και λειτουργίας τους) ανήλθε σε 250 ευρώ ανά μήνα και δεξαμενή, στην επόμενη επταετία αυξήθηκε σταδιακά κατά 37,76% και ανήλθε στο ποσό των 344,40 ευρώ το 2015, ενώ το 2016 η εν λόγω τιμή εκτινάχθηκε στα 1.000 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 190,36% σε σχέση με την τιμή του 2015 και κατά 300% σε σχέση με εκείνη του 2008. Για την ανωτέρω αλματώδη αύξηση της τιμής του εν λόγω μηνιαίου ενοικίου σε σχέση με τα προηγούμενα έτη ουδεμία αιτιολογία διαλαμβάνεται στην εισήγηση και την απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου περί της απευθείας ανάθεσης των σχετικών υπηρεσιών μίσθωσης των δεξαμενών και τούτο, πολλώ μάλλον που από το έτος 2008 καμία διαφοροποίηση (π.χ. ως προς το μέγεθος, τις προδιαγραφές ή τα λοιπά τεχνικά στοιχεία) δεν σημειώθηκε στις δύο εγκατεστημένες από την φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία δεξαμενές που πιθανώς να δικαιολογούσε μία κάποια εύλογη αύξηση ενοικίου. Περαιτέρω, τέτοια αιτιολογία δεν διαλαμβάνεται ούτε και στο πρωτογενές αίτημα του Τεχνικού Τμήματος, το οποίο, όπως συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, συντάχθηκε, όχι βάσει προϋπολογισμένης από την αρμόδια υπηρεσία δαπάνης κατόπιν συγκριτικών στοιχείων από προηγούμενες συμβάσεις του ίδιου ή άλλων Νοσοκομείων ή έρευνας αγοράς, αλλά σύμφωνα με την προσφορά που έδωσε η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία, στην αποκλειστική κυριότητα της οποίας ανήκαν οι δύο δεξαμενές αποθήκευσης οξυγόνου και ως εκ του λόγου αυτού ήταν σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι των υπολοίπων οικονομικών φορέων να υποβάλει προσφορά διαμορφώνοντας αυθαίρετα το μίσθωμα όσο οι εν λόγω δεξαμενές παρέμεναν συνδεδεμένες στο χώρο του Νοσοκομείου. Εξάλλου, ελλείψει καταχωρημένης τιμής της ανατεθείσας υπηρεσίας στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ. (βλ. σχετ. το 2741/16.5.2016 έγγραφο της Ε.Π.Υ.), η εντελλόμενη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί δυνάμει της διάταξης του άρθρου 47 του ν. 4272/2014 (σκ. ΙΙΙ), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τον Επίτροπο, προεχόντως διότι το Νοσοκομείο δεν προβάλλει, πολλώ δε μάλλον δεν αποδεικνύει, ότι η επίμαχη συμβατική τιμή δεν υπερβαίνει την τιμή που είχε συμφωνηθεί με την τελευταία συναφθείσα σύμβαση, κατόπιν τήρησης της νόμιμης διαδικασίας, για τις ίδιες υπηρεσίες. Αλλά και πέραν αυτού, οι τιμές ενοικίου ανά μήνα και ανά δεξαμενή που αναφέρονται στο 11725/18.10.2017 έγγραφο (βλ. σκέψη IV B.) του Διοικητή του Νοσοκομείου και αφορούν τα έτη 2008 έως και 2015, ανεξαρτήτως του εάν είχαν επιτευχθεί μετά από νόμιμη διαγωνιστική διαδικασία, είναι, σε κάθε περίπτωση, σημαντικά κατώτερες από την επίμαχη τιμή. Τέλος, το Κλιμάκιο κατ’ εκτίμηση των ειδικότερων περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, το Νοσοκομείο μετά την άρνηση του Επιτρόπου να θεωρήσει το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα έχει προβεί στην υπογραφή οκτώ (8) ακόμη όμοιων συμβάσεων με την ίδια εταιρεία (βλ. τις υπ΄αριθμ. 100, 128, 142, 184, 196/2017, 3, 19 και 39/2018 συμβάσεις), κρίνει ότι, ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος που επιτάσσουν την ομαλή και αδιατάρακτη λειτουργία του Νοσοκομείου προς όφελος της δημόσιας υγείας, δεν δύναται να δικαιολογήσει είτε συγγνωστή πλάνη είτε ακόμα και αυτοτελώς τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται πρωτίστως με την εκ μέρους των οργάνων του Νοσοκομείου ορθολογική και συνετή διάθεση των υφιστάμενων πόρων του κατ΄εφαρμογή της αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας και κατ’ ακολουθίαν της αποφυγής σπατάλης του δημοσίου χρήματος.