Παροχή υπηρεσιών συντήρησης πρασίνου: ζητείται η ανάκληση της 8/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω η υπεύθυνη δήλωση περί μη σύναψης υπεργολαβικής σύμβασης συνιστά δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο πρέπει να κατατεθεί επί ποινή αποκλεισμού. Κατά συνέπεια, συνεπάγεται την απόλυτη απαγόρευση της υπεργολαβίας ανεξαρτήτως του γεγονότος αν ο υποψήφιος προτίθετο να κάνει χρήση της δυνατότητας που παρέχεται από τα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, ήτοι της δυνατότητας να χρησιμοποιήσει τον υπεργολάβο προκειμένου να αποκτήσει την τεχνική, επαγγελματική και οικονομική ικανότητα να αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης. Το συμπέρασμα αυτό επιρρωνύεται άλλωστε και από το γεγονός ότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν αναφέρεται η δυνατότητα των υποψηφίων να προσφύγουν στην προβλεπόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις δάνεια εμπειρία, ώστε να αποδείξουν την καταλληλότητά τους να εκτελέσουν το συμβατικό αντικείμενο. Για τους λόγους αυτούς αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης συνιστά επιτρεπόμενη απαγόρευση της υπεργολαβίας κατά την εκτέλεση της σύμβασης, καθώς ως εκ του τρόπου διατύπωσής του, ο όρος αυτός έχει ως συνέπεια επιπλέον τον περιορισμό της δυνατότητας συμμετοχής στο διαγωνισμό επιχειρήσεων που είχαν πρόθεση να επικαλεστούν τις ικανότητες υπεργολάβου, ώστε να κριθούν κατάλληλες για να εκτελέσουν τη σύμβαση. Κατά συνέπεια, ο επίμαχος όρος αντίκειται στα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, γεγονός που καθιστά πλημμελή τη διακήρυξη του διαγωνισμού. Περαιτέρω, το προβαλλόμενο με την αίτηση ανάκλησης γεγονός της ανάπτυξης ανταγωνισμού κατά τη διαγωνιστική διαδικασία με την κατάθεση 23 προσφορών δεν μπορεί να αξιολογηθεί εν προκειμένω υπέρ της αιτούσας, καθώς αφενός έχει ασκηθεί ένσταση κατά του συγκεκριμένου όρου και αφετέρου η κατάθεση προσφορών είναι στάδιο μεταγενέστερο του διενεργηθέντος από το Κλιμάκιο ελέγχου, ο οποίος αφορούσε αποκλειστικά τη διακήρυξη και όχι τη διαδικασία του διαγωνισμού.(..)η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Αίτηση  ανάκλησης της  291/2010 πράξης του Z΄ Κλιμακίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΤΕΙ …και της Εταιρίας «..» που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών καθαρισμού  των χώρων του ΤΕΙ … προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για το λόγο ότι τέθηκε από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήριο ανάθεσης η εμπειρία του αναδόχου και η καταλληλότητα των μελών της ομάδας έργου. Επίσης κρίθηκε από το Κλιμάκιο  ότι είναι  ασαφής ο όρος του άρθρου 6.3 της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο ο ανάδοχος πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να διαθέτει πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801: 2002/OHSA 18001: 2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία καθότι δεν καθίσταται σαφές αν τα παραπάνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Εξάλλου  κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι μη νόμιμος ο προβλεπόμενος στο άρθρο 9 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας τροποποίησης της σύμβασης «όταν συμφωνήσουν γι’ αυτό τα συμβαλλόμενα μέρη» δεδομένου ότι η όποια τροποποίηση αυτής θα πρέπει να τύχει πρώτα του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ ο περιλαμβανόμενος στη διακήρυξη και στο άρθρο 3 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας παράτασης της σύμβασης μέχρι του ποσού των 630.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. πάσχει αοριστίας δεδομένου ότι δεν τίθεται χρονικό όριο για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την οικεία διακήρυξη τέθηκαν ως κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών στην ομάδα Β των κριτηρίων υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα αναδόχου τα ακόλουθα: Β.1 Εμπειρία/Υποδομή αναδόχου 35%. Β2 Στελέχωση της ομάδας έργου 10%. Β3 Οργάνωση διοίκηση και λειτουργία φυσικού αντικειμένου 10%. Τα παραπάνω κριτήρια δεν είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς αλλά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. Επομένως μη νομίμως τέθηκαν από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης και ο σχετικός περί του αντιθέτου λόγος ανάκλησης πρέπει ν’ απορριφθεί. Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου ….τα κριτήρια  εμπειρίας ως συναπτόμενα με την ποιότητα των συγκεκριμένων υπηρεσιών που θα παράσχει ο ανάδοχος νομίμως βαθμολογούνται κατά τα οριζόμενα στη διακήρυξη.Εξάλλου με το άρθρο 6.3 της οικείας διακήρυξης τέθηκε ως όρος, με ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει ο ανάδοχος πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801:2002/OHSAS 18001:2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Ο όρος όμως αυτός της διακήρυξης, λαμβανομένου υπόψη ότι με καθένα από τα ανωτέρω πρότυπα δύναται να παρέχεται αυτοτελώς πιστοποίηση στο σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είναι ασαφής, καθότι, δεν καθίσταται ευκρινές αν τα ως άνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Επομένως, κατά την κρίση του Τμήματος ορθά το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι κατά παραβίαση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αποκλείσθηκαν οι εταιρίες «…..», για το λόγο ότι δεν προσκόμισαν πιστοποιητικά ΕΛΟΤ 1801:2002 οι δύο πρώτες και OHSAS 18001:2007 η τελευταία, καίτοι προσκόμισαν πιστοποιητικά OHSAS 18001:2007 και ΕΛΟΤ 1801:2002, αντίστοιχα. Σε ότι αφορά το άρθρο 9 της σύμβασης αυτό αναδιατυπώθηκε σε συμμόρφωση με τα οριζόμενα στη προσβαλλόμενη πράξη και καθορίστηκε ότι οι  τυχόν τροποποιήσεις της συμβάσεως θα υπόκεινται πρώτα στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επίσης ο λόγος ανάκλησης για την αναδιατύπωση του άρθρου 3.2 της σύμβασης με την απάλειψη της φράσης: «…να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης.» και την αντικατάστασή της με τη φράση: «… να αναθέσει μονομερώς σ’ αυτόν πρόσθετες υπηρεσίες …» πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού εξακολουθεί να πάσχει αοριστίας ως προς τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά: α) μη νομίμως δεν περιελήφθησαν στην δημοσιευθείσα στην Ε.Ε.Ε.Ε. περίληψη της διακήρυξης οι ποσότητες των προκηρυχθέντων ειδών και β) μη νομίμως στη δημοσιευθείσα στον ημεδαπό τύπο περίληψη δεν αναφέρονται τα προς προμήθεια είδη και οι ποσότητες αυτών. Όμως οι ως άνω πλημμέλειες δεν συνιστούν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ουσιώδεις πλημμέλειες του άγονου διαγωνισμού που προηγήθηκε της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης. Τούτο, διότι ενόψει των ειδικών συνθηκών αγοράς που επικρατούν στο χώρο των υγρών καυσίμων και ιδιαίτερα ενόψει της φύσης αυτών που επιβάλλει την δραστηριοποίηση του προμηθευτή τους στη χωρική περιφέρεια του προμηθευόμενου και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη τοπική εγγύτητά τους καθώς και του τρόπου διαμόρφωσης των τιμών τους, οι οποίες εμφανίζουν μεγάλες αποκλίσεις σε τοπικό επίπεδο λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι αυτές συναρτώνται και με τα έξοδα μεταφοράς τους, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς τη συμμετοχή προμηθευτών, οι οποίοι δεν βρίσκονται σε εγγύτητα με τον αποδέκτη του προμηθευόμενου είδους, η δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίζεται εκ των πραγμάτων σε ιδιοκτήτες υφιστάμενων πρατηρίων πλησίον της έδρας της αναθέτουσας αρχής, ανεξαρτήτως βέβαια της νομικής μορφής και της εθνικότητάς τους. (...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και ν΄ ανακληθεί η 4/2013 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ... Συνακόλουθα τα ελεγχόμενα σχέδια σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και των αναδόχων …. και «….» μπορούν να υπογραφούν υπό τον όρο ότι από το κείμενό τους θα απαλειφθεί ο όρος περί δυνατότητας παράτασης του χρόνου ισχύος της σύμβασης για 3 μήνες (1/4 του αρχικού ετήσιου χρόνου).

Παροχή υπηρεσιών ασφαλούς ταχυμεταφοράς, από και προς τις Υπηρεσίες παραλαβής δικαιολογητικών, των εντύπων ασφαλείας, που εκδίδονται ή εκτυπώνονται από τη Δ-νση Διαβατηρίων & Εγγράφων Ασφαλείας/Α.Ε.Α(..)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 3022/17/3-ρο΄/1.9.2017 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Οικονομικών του Κλάδου Οικονομικοτεχνικής Υποστήριξης και Πληροφορικής του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού. Επισημαίνεται ότι α) ο όρος του άρθρου 3 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, σύμφωνα με τον οποίο «Αναπροσαρμογή της τιμής ανά διακινούμενο ειδικό κιβώτιο ή σάκο δύναται να υπάρξει μόνο κατόπιν έγγραφής συμφωνίας μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών και εφόσον αυτή (αναπροσαρμογή) επιβάλλεται από ιδιαιτέρως σημαντικούς λόγους»,  έχει την έννοια ότι επιτρέπεται, κατ’ ενεργοποίηση αυτού, μόνο η μείωση της συμφωνηθείσας τιμής μονάδας, όχι δε και η αύξηση αυτής, δεδομένου ότι σχετική πρόβλεψη δεν είχε περιληφθεί ούτε στη διακήρυξη ούτε στα λοιπά τεύχη δημοπράτησης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, β) ο όρος του άρθρου 17 του ελεγχόμενου σχεδίου περί της δυνατότητας τροποποίησης της σύμβασης κατόπιν έγγραφης συμφωνίας των συμβαλλομένων μερών, «ιδίως εφόσον η ανάγκη τροποποίησής της οφείλεται σε περιστατικά που δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν από την Αναθέτουσα Αρχή, παρά την επιμέλειά της ή σε γεγονότα ανώτερης βίας, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα μεταβληθεί η συνολική φύση της και δεν θα επεκταθεί σημαντικά το αντικείμενό της», έχει την έννοια ότι η, κατ’ ενεργοποίηση αυτού, τροποποίηση της σύμβασης μπορεί να λάβει χώρα μόνο εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις σύναψης τροποποιητικής ή συμπληρωματικής σύμβασης που τάσσονται από τις εφαρμοστέες διατάξεις και γενικές αρχές του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων και γ) σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε τροποποίηση της ελεγχόμενης σύμβασης, κατ’ επίκληση νομοθετικής διάταξης, γενικής αρχής ή συμβατικού όρου, θα κριθεί ως προς τη νομιμότητά της διά της υποβολής σχετικού σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού:ζητείται η αναθεώρηση της 2841/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι: α) Η διαπιστωθείσα παράλειψη στις δημοσιευθείσες στην Ε.Ε.Ε.Ε. και τον εθνικό τύπο περιλήψεις συνιστά μεν νομική πλημμέλεια, πλην όμως αυτή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, κρίνεται επουσιώδης και δεν δύναται ν’ αποτελέσει διακωλυτικό λόγο της σύναψης των σχετικών συμφωνιών - πλαίσιο, δοθέντος ότι υπήρξε επακριβής καθορισμός των ποσοτήτων και των επιμέρους κατηγοριών των προς προμήθεια φίλτρων καθώς και της εκτιμώμενης αξίας αυτών στην οικεία διακήρυξη, η οποία μάλιστα αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Π.Υ. με το αναλυτικό περιεχόμενό της, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τις συμπληρώσεις που επήλθαν με τα 12157/21.9.2010 και 12542/29.9.2010 διευκρινιστικά έγγραφα της Προέδρου της Ε.Π.Υ. (..)β) Η αναγραφή στη δημοσιευθείσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίληψη της διακήρυξης (μετά τις διορθώσεις) του ποσού των 88.000.000,00 ευρώ, ως συνολικά εκτιμώμενης αξίας των προς προμήθεια φίλτρων, αντί του ποσού των 36.673.560,00 ευρώ, που δημοσιεύθηκε στον εθνικό τύπο και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οφείλεται προφανώς σε παραδρομή.(..)γ) Η αναγραφή - στην αποσταλείσα προς την Ε.Ε.Ε.Ε. περίληψη της διακήρυξης της -δυνατότητας κατακύρωσης σε τρεις φορείς αντί των είκοσι, που προβλέπονταν στο άρθρο 19 της διακήρυξης, συνιστά επουσιώδη νομική πλημμέλεια, που δεν επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις σε τρίτους και στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού, καθόσον οι επίμαχες κατηγορίες φίλτρων (Α1, Α2, Β1 και Β2) κατακυρώθηκαν σε περισσότερους από τρεις οικονομικούς φορείς, συνεκτιμωμένου, επιπροσθέτως, του γεγονότος ότι κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού επιτεύχθηκε η ανάπτυξη μεγάλου βαθμού ανταγωνισμού με τη συμμετοχή 23 υποψηφίων εταιρειών. δ) Δεν δημιουργείται κώλυμα υπογραφής των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων εκ μόνης της προσθήκης τριών επιπλέον δημοσίων νοσοκομείων στον κατάλογο αγοραστών των συμφωνιών - πλαίσιο, καθόσον η πλημμέλεια αυτή δύναται να θεραπευθεί με την απαλοιφή του σχετικού όρου από το κείμενο των υποβληθέντων προς έλεγχο Παραρτημάτων των σχεδίων συμφωνιών-πλαίσιο, σε συμμόρφωση προς το αρχικό κείμενο του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ως και οι υπέρ αυτού ασκηθείσες παρεμβάσεις των εταιρειών «....» πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 2841/2012 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού :...ζητείται η ανάκληση της 115/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι α) η παράλειψη της δημοσίευσης των επιμέρους έξι κατηγοριών των προς προμήθεια φίλτρων και των ζητούμενων επιμέρους ποσοτήτων τους στην Ε.Ε.Ε.Ε και τον εθνικό τύπο, καθώς και της εκτιμώμενης αξίας αυτών, αλλά και της συνολικής ποσότητας τους στην Ε.Ε.Ε.Ε. συνιστούν νομικές πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουσες το σύνολο αυτής (πρβλ. VI Τμ. Ελ. Συν. 408/2012), δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, στο αναγκαίο περιεχόμενο των προκηρύξεων (δηλαδή των περιλήψεων της διακήρυξης) περιλαμβάνονται τα ως άνω στοιχεία, ενώ η πλημμέλεια αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί με την επικαλούμενη παροχή πρόσβασης, με ηλεκτρονικό μέσο, στη διακήρυξη και τα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, καθόσον τοιουτοτρόπως δεν δύνανται να υποκατασταθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις δημοσιότητας,περαιτέρω δε ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι αυτό οφείλεται σε παραδρομή δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του φακέλου(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των όσων αναφέρονται στην 159/2008 πράξη του VI Τμήματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αφενός ο καθορισμός των τιμών των προβλεπομένων δρομολογίων στην οικεία διακήρυξη καθ’ υπέρβαση της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης που ορίζεται στην παρ. 9 του άρθρου 1 της ΙΒ/6071/26.8.1998 Κ.Υ.Α., αφ’ ετέρου ο όρος της ως άνω διακήρυξης περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης των συμβάσεων για τρεις (3) μήνες, ο οποίος δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σ’ αυτές που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο, δεν είναι σύννομοι, πλην, όμως, για την ταυτότητα της κρίσεως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι καθίστανται δικαιολογημένοι για τους λόγους που αναφέρονται στην ανωτέρω πράξη του VI Τμήματος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων. 

Αιτηση ανάκλησης της 482/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Με δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Δεν υπήρχε υποχρέωση σύγκρισης της τιμής κατακύρωσης του επίμαχου διαγωνισμού με την αντίστοιχη τιμή του Παρατηρητηρίου Τιμών και προσαρμογής σ’ αυτή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ και όπως βασίμως με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται, καθώς ο διαγωνισμός είχε ενταχθεί στο ΠΠΥΥ του έτους 2010 και όχι των ετών 2011 και εφεξής. Επίσης, η απόφαση αξιολόγησης της τελικής οικονομικής προσφοράς, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την από 29.11.2012 μείωση αυτής από τη μειοδότρια εταιρεία, και κατακύρωσης με βάση αυτή των αποτελεσμάτων του, εκδόθηκε μετά τις 20.2.2012 (47/6.12.2012, θέμα 31ο απόφαση του ΔΣ του νοσοκομείου). Β) Ο όρος του άρθρου 14 του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης περί δυνατότητας μονομερούς από το νοσοκομείο παράτασης της σύμβασης για έξι (6) μήνες καθώς και για ένα (1) επιπλέον έτος με τη σύμφωνη γνώμη της αναδόχου εταιρείας είναι μη νόμιμος. Τούτο δε διότι, ο όρος αυτός είναι αόριστος ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, καθώς ούτε στη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού ούτε στο ελεγχθέν σχέδιο σύμβασης προβλέπεται προϋπολογισμός για το χρονικό διάστημα της ενδεχόμενης παράτασης της σύμβασης ούτε, δε, ορίζεται ότι το μηνιαίο τίμημα της σύμβασης, κατά το χρονικό διάστημα της ενδεχόμενης παράτασης, θα ισούται με αυτό της αρχικής διάρκειάς της. Επιπροσθέτως, όπως προκύπτει τόσο από την προσβαλλόμενη πράξη όσο και από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης (βλ. έντυπο αποστολής περίληψης της διακήρυξης για δημοσίευση στην ΕΕΕΕ, φωτοαντίγραφα των δημοσιευμένων περιλήψεων στην ΕτΚ και στις εφημερίδες ….& …., ...,  ….και ….), ο όρος αυτός δεν περιλήφθηκε σε καμία δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού. Το γεγονός αυτό συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, καθώς ο επίμαχος όρος συνδέεται με το τίμημα των σχετικών υπηρεσιών και η γνωστοποίησή του διά των δημοσιευθεισών περιλήψεών της ενδεχομένως να είχε ως αποτέλεσμα, δεδομένης και της μη παροχής δυνατότητας ελεύθερης για όλους άμεσης ηλεκτρονικής πρόσβασης στο κείμενο της διακήρυξης, τη συμμετοχή και άλλων ενδιαφερομένων στο διαγωνισμό και την ανάπτυξη μεγαλύτερου ανταγωνισμού (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ-Επτ Συνθ 2164/2011, VI Tμ. 1503/2012). Τέλος, το επικαλούμενο δημόσιο συμφέρον, ήτοι το συμφέρον της παροχής των επίμαχων υπηρεσιών στη μικρότερη δυνατή τιμή, εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών και όχι με την παραβίαση αυτής (νομιμότητας), όπως εν προκειμένω με την πρόβλεψη της δυνατότητας παράτασης της σύμβασης, κατά παράβαση των γενικών αρχών της δημοσιότητας και του ανταγωνισμού. Επομένως, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα και ο επίμαχος όρος να απαλειφθεί από το σχέδιο σύμβασης.(...) VΙΙ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η παρέμβαση της .... A.E. πρέπει να γίνουν δεκτές και να επιτραπεί η υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης, υπό την προϋπόθεση της απάλειψης του όρου του άρθρου 14 αυτού περί δυνατότητας μονομερούς από το νοσοκομείο παράτασης της σύμβασης για έξι (6) μήνες καθώς και για ένα (1) επιπλέον έτος με τη σύμφωνη γνώμη της αναδόχου εταιρείας.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η αναγραφή της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης σύμβασης, καθώς και η αναφορά της διάρκειας αυτής καθώς και των απαιτούμενων εγγυήσεων συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία, στην περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνιστούν ουσιώδη στοιχεία δημοσιότητάς της. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, η έλλειψη των στοιχείων αυτών δεν απετέλεσε εν προκειμένω και ενόψει του γεγονότος ότι συντελέστηκε δημοσίευση του επίμαχου διαγωνισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξεδήλωσε ενδιαφέρον αλλοδαπή επιχείρηση, πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε επιπλέον διότι στην σχετική περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής και επομένως μπορούσε κάθε υποψήφιος ανάδοχος, επιδεικνύοντας ένα εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου όπου είχε αναρτηθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες. Ως εκ τούτου, δεν προκύπτει ότι από την ανωτέρω διαπιστωθείσα παράλειψη επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων, ώστε η διαπιστωθείσα σχετικά με την πληρότητα της δημοσιότητας του διαγωνισμού πλημμέλεια να δημιουργεί εν τέλει διακωλυτικό της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης λόγο..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 73/2015 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου και της Μονάδας Εφήβων για ένα έτος.

Η περίληψη της διακήρυξης που αποστέλλεται πρέπει να περιέχει όλους τους ουσιώδεις όρους του διαγωνισμού. Στις ίδιες ακριβώς διατυπώσεις οφείλει να υποβάλλεται η αναθέτουσα αρχή για κάθε τροποποίηση ουσιώδους όρου της αρχικής διακήρυξης. Τέτοιος ουσιώδης όρος είναι ο καθορισμός της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού, που αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ στοιχείο της διαγωνιστικής διαδικασίας, απόκρυψη ή μη ακριβής πληροφόρηση επί του οποίου άγει τον διαγωνιζόμενο που την υφίσταται σε μη έγκαιρη συμμετοχή ή σε αποχή από αυτόν και επομένως, νοθεύει ευθέως τον ανταγωνισμό.