ΕΡΓΑ.(συμπληρωματικές συμβάσεις) ζητείται η αναθεώρηση της 50/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκαν, κατά το μέρος που περιλαμβάνουν τις εργασίες αποκατάστασης του Χ.Α.Δ.Α. στη θέση ...οι συνεκδικασθείσες αιτήσεις της ήδη αιτούσας και της ήδη παρεμβαίνουσας, για την ανάκληση της 408/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (..)Με την προσβαλλόμενη απόφαση κρίθηκε ότι οι επίμαχες εργασίες για την εκ νέου μετά την πυρκαγιά αποκατάσταση του Χ.Α.Δ.Α. δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι κατά το χρόνο διενέργειάς τους το αρχικό έργο αποκατάστασης του Χ.Α.Δ.Α. είχε ήδη εκτελεστεί. Ενόψει αυτού, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι πρόκειται για νέες εργασίες, οι οποίες ουσιωδώς διαφοροποιούνται από το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Περαιτέρω κρίθηκε ότι οι εν λόγω εργασίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 58 του ν. 3669/2008 περί αποζημιωτικής ευθύνης του Κυρίου του έργου υπέρ του αναδόχου, για βλάβες του έργου μέχρι την οριστική παραλαβή αυτού σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας. Και τούτο διότι, αφενός, υπήρχε αντίθετη πρόβλεψη στην αρχική σύμβαση, ήτοι η υποχρέωση του αναδόχου να συνάψει σύμβαση ασφάλισης του έργου κατά παντός κινδύνου (συμπεριλαμβανομένης και της πυρκαγιάς), και ο ανάδοχος έπρεπε να αποζημιωθεί βάσει της σύμβασης αυτής, αφετέρου δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές διαδικασία.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον στην προκειμένη περίπτωση έχει ήδη εκδοθεί η βεβαίωση αποκατάστασης του εν λόγω Χ.Α.Δ.Α.,σύμφωνα με την 132231/30151/20.5.2016 βεβαίωση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Περιφέρειας ...,  δεν καταλείπεται πλέον πεδίο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, όπως ορθώς έκρινε και η προσβαλλομένη....Τούτο, διότι σε καμμία περίπτωση μετά την περάτωση του έργου, όπως αυτή προκύπτει από την οικεία βεβαίωση περάτωσης εργασιών, δεν μπορεί να νοηθεί, ως προς αυτό, σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.(..)Οι δε ισχυρισμοί της αιτούσας περί εφαρμογής του άρθρου 58 με τίτλο «Βλάβες στα έργα - Αναγνώριση αποζημιώσεων» του ν. 3669/2008 πρέπει ομοίως να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι, διότι το άρθρο αυτό ρυθμίζει το, όλως διάφορο της σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, ζήτημα καταβολής αποζημίωσης στον ανάδοχο σε περίπτωση βλάβης του έργου κατά τον χρόνο υποχρεωτικής συντήρησης αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 58 ν. 3669/2008, από γεγονότα ανωτέρας βίας, υπό τις στο εν λόγω άρθρο αναφερόμενες ουσιαστικές (παρ. 1 έως 3) και διαδικαστικές (παρ. 4 έως 6) προϋποθέσεις - που πάντως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω. (..)Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. 

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Συμπληρωματικές-Πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορούσε στην εξόφληση του 5ου λογαριασμού (1ου λογαριασμού συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης έργου οδοποιίας, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α' 116/2008), τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου ανέθεσαν τις ως άνω συμπληρωματικές εργασίες, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφού δεν απέδειξαν τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης, η οποία κατέστησε αναγκαία την ανάθεση των εργασιών αυτών, προκειμένου να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσης, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι πράγματι οι ανωτέρω αναφερόμενες υπό τους αριθμούς 1, 2, 3, 4 και 6 στη σκέψη IV της παρούσης επίμαχες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, όπως κατ’ ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου κρίθηκε με την καθής η αίτηση ανάκλησης Πράξη. Ωστόσο, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 57 παρ. 1 του ν. 3669/2008 για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, με την ειδικότερη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, αφενός ως προς τις εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες για την επέκταση του αγωγού ομβρίων κατά 300 μ. προς το …, προκειμένου να παροχετευθούν τα όμβρια σε άλλον τεχνικό, ενόψει της καταστροφής λόγω των επιχώσεων του ήδη υπάρχοντος αγωγού και αφετέρου ως προς τις εργασίες που κατέστησαν απολύτως αναγκαίες για την αποκατάσταση του Υπόγειου Δικτύου Επικοινωνιών Οχυρώσεως, το οποίο αποτελεί απόρρητο έργο του Ελληνικού Στρατού και του οποίου η ύπαρξη ήταν άγνωστη κατά το χρόνο σύνταξης των τευχών δημοπράτησης. Συνεπώς, το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου που δέχθηκε ότι οι εργασίες των προαναφερόμενων δύο κατηγοριών, που αποτελούν μέρος του αντικειμένου της 1ης ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν υπάγονται στην έννοια των συμπληρωματικών εργασιών του άρθρου 57 παρ. 1 του ν. 3669/2009, επλανήθη περί τα πράγματα και ως εκ τούτου η προσβαλλόμενη 251/2010 Πράξη του ως προς το μέρος αυτό πρέπει να ανακληθεί, γενομένης εν μέρει δεκτής της αίτησης ανάκλησης.

Συμπληρωματικές συμβάσεις – πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η εξόφληση του 2ου λογαριασμού και του 1ου λογαριασμού της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις - Διαμορφώσεις οδών πόλης και οικισμών 2010», καθόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α΄ 116/2008) προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, διότι δεν προκύπτει ότι  οι  συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή λόγω πραγματικών γεγονότων που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, τα οποία επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου και αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης.

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανακατασκευή ασφαλτοτάπητα στην Ε.Ο. 32, στο τμήμα Μαραθώνας – Άνω Σούλι – Γραμματικό και λοιπές εργασίες», συνολικού τιμήματος 119.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.(....)πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, διότι οι ως άνω αναφερόμενες εργασίες ανέκυψαν μετά το χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων,  είναι δε απαραίτητες για την άρτια εκτέλεση του έργου και δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, ενώ δεν συνιστούν επέκταση του φυσικού αντικείμενου του έργου. Επομένως, οι εν λόγω εργασίες είναι συμπληρωματικές και μπορούν να περιληφθούν στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση και να ανατεθούν στον ανάδοχο του ήδη εκτελούμενου έργου.Δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης ...

ΕΡΓΑ. (..) ζητεί να ανακληθεί η 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Κατασκευής Δημαρχείου» μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «....». Κατόπιν διενέργειας του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, το Ε΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης για τις προαναφερόμενες εργασίες, καθόσον δεν πληρούνται οι τιθέμενες από τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 προϋποθέσεις, και συγκεκριμένα δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά που, αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν....Ως προς τις εργασίες για τα ασθενή ρεύματα, η κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης είναι ορθή και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, απορριπτέα ως αβάσιμα. Τούτο διότι οι εργασίες αυτές, όπως περιγράφονται και στο δικόγραφο της αίτησης δεν αφορούν στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας (...), αλλά στην κάλυψη επικοινωνιακών αναγκών του κτιρίου. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με το άρθρο 1.4  του πίνακα εργασιών της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, είναι και ο ισχυρισμός του αιτούντος, ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών για εγκατάσταση θέρμανσης – κλιματισμού – αερισμού, οφειλόταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή στην ανάγκη μεταβολής του χώρου εγκατάστασης του υποσταθμού της ΔΕΗ. Τούτο διότι οι εν λόγω εργασίες προκύπτουν από το ενδεχόμενο καθυστέρησης κατασκευής του υπόγειου χώρου στάθμευσης, γεγονός το οποίο δεν αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση, ενώ οι εργασίες οι σχετικές με τη διέλευση των αεραγωγών από τοιχία και πλάκες προβλεπόταν από την οικεία μελέτη και ως εκ τούτου δεν είναι επίσης απρόβλεπτες....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 1) για τις εργασίες  επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και 2) τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS). ..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS)

Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι οι ανωτέρω περιγραφόμενες εργασίες που αφορούν τον κλιματισμό, τις εργασίες για τους ανελκυστήρες, το δίκτυο δομημένης καλωδίωσης και την εναρμόνιση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων του κτιριακού συγκροτήματος φωνής και δεδομένων κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, καθ’ όσον αποσκοπούν στην εναρμόνιση με πρόσφατες απαιτήσεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας (βλ. τους 32/2006/EU και 2037/2000/EU Κανονισμούς για την απαγόρευση χρήσης FREON R-22, ΕΛΟΤ HD 384/2η έκδοση/4.3.2004, προδιαγραφές δομημένης καλωδίωσης κλάσης EA UTP 150/IEC 11801-EN 50173 και Πρότυπο ΕΙΑ/ΤΙΑ 568.Β draft 11.1, αντίστοιχα). Όσον αφορά δε τις λοιπές εργασίες της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι αυτές δεν μπορούν, κατ’ αρχήν, να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων - ήτοι αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων - κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, δεδομένου ότι αυτές οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σφάλματα της μελέτης, τα οποία εν όψει του χρόνου εκπόνησης αυτής (το έτος 1994) δεν δύναται να θεωρηθεί ότι αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Κατά συνέπεια, ορθώς διά της προσβαλλομένης πράξεως κρίθηκε ότι οι προαναφερθείσες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον δεν συνέτρεχαν οι απρόβλεπτες περιστάσεις που επιτάσσει το άρθρο 57 του ν. 3669/2008, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος. Πλην όμως, εν όψει της εξειδικευμένης φύσης του εκτελούμενου έργου, σε συνδυασμό με τις προεκετεθείσες νομοθετικές μεταβολές που επέβαλαν την εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών, το Τμήμα άγεται, περαιτέρω, στην κρίση ότι τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της προαναφερόμενης διάταξης του ν. 3669/2008, σχημάτισαν την πεπλανημένη πεποίθηση ότι η προσφυγή στη συγκεκριμένη διαδικασία ήταν, εν προκειμένω, επιτρεπτή και για τις λοιπές εργασίες, κατά παραδοχή του προβαλλόμενου από το αιτούν Πανεπιστήμιο λόγου περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- Ασφαλτοστρώσεις δρόμων:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, όπως οι προϋποθέσεις αυτές παρατίθενται αναλυτικώς στην σκέψη V της παρούσας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1οΑ.Π.Ε. της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής συμβάσεως, η αναθέτουσα αρχή περιορίζεται στην συμπερασματική διαπίστωση ότι εν προκειμένω συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνάψεως συμπληρωματικής συμβάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ποιες είναι οι εργασίες που θα εκτελεσθούν στο πλαίσιο της εν λόγω συμβάσεως, εάν οι εργασίες αυτές περιλαμβάνονται κατ’ είδος στην αρχική σύμβαση, εάν παρουσιάζουν συνάφεια με το αντικείμενο αυτής, καθώς επίσης και για ποιους λόγους κατέστησαν αναγκαίες για την εκτέλεση του αντικειμένου της αρχικής συμβάσεως. Συναφώς προς τα ανωτέρω, ουδεμία αναφορά γίνεται, με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, στις απρόβλεπτες περιστάσεις που καθιστούν απολύτως αναγκαία την εκτέλεση των εργασιών της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, ούτε επίσης προκύπτει ότι η μη πρόβλεψη των εργασιών αυτών κατά τη σύναψη της αρχικής συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, ούτε σε σφάλματα και αστοχίες της μελέτης του έργου. Περαιτέρω, ουδόλως αποδεικνύεται η συνδρομή και των λοιπών προϋποθέσεων για τη σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως, ήτοι ότι οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της..(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου ...».

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα εξής: Δεδομένου ότι με τις 612/8.2.2011, 12884/4025/6.4.2011 και 563/8.2.2012 αποφάσεις του Περιφερειάρχη ..... έπαυσε η λειτουργία των αναφερομένων στις εν λόγω αποφάσεις ......, μεταξύ των οποίων και των επίμαχων, ορθώς οι συνταχθείσες οριστικές μελέτες του Έργου αφορούσαν σε ανενεργούς ......, ήτοι σε χώρους, οι οποίοι, βάσει του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, δεν δέχονταν πλέον απορρίμματα. Τούτων δοθέντων και αναφορικά με τις συμπληρωματικές εργασίες αποκατάστασης στις θέσεις «.....», και «.....», οι οποίες προβλέπονται στην κρινόμενη συμπληρωματική σύμβαση, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο, κατά τα ανωτέρω, αυξημένος, σε σχέση με τους αρχικούς υπολογισμούς της Υπηρεσίας, όγκος απορριμμάτων, καθώς και τις αντίστοιχες εργασίες στη θέση «........», το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. (…)Ακόμη, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για την αποκατάσταση του .....στη θέση «…-…», επαρκώς αιτιολογείται η ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών με πρόσθετη ποσότητα δάνειων χωμάτων προκειμένου, κατόπιν ανάδευσης της υπάρχουσας, μικρότερης από την αρχικώς υπολογισθείσα πυκνότητας, λυματολάσπης με τα δάνεια χώματα να προκύψει υλικό κατάλληλο για φόρτωση και μεταφορά, σύμφωνα με τη μελέτη του Έργου. (…)Περαιτέρω, η ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση μη νομίμως περιλαμβάνει τη δαπάνη τεχνικών παρεμβάσεων και εργασιών αποκατάστασης του .....στη θέση «…-….», η ανάγκη εκτέλεσης των οποίων προέκυψε μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς στο χώρο στις 25.10.2016, δεδομένου ότι κατά το χρόνο αυτό ο .....είχε ήδη αποκατασταθεί (βλ. την από 20.5.2016 Βεβαίωση Αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων του αναπληρωτή Προϊσταμένου του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας .....) και βρισκόταν σε περίοδο υποχρεωτικής συντήρησης (βλ. και τα άρθρα 74 και 75 του ν. 3669/2008). Συνεπώς, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο προαναφερόμενο άρθρο 12 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, οι σχετικές ζημίες έπρεπε να καλυφθούν βάσει ασφαλιστικής σύμβασης συναφθείσας μεταξύ του αναδόχου και ασφαλιστικής εταιρείας. (…) Για τους ίδιους λόγους, μη νομίμως περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση οι δαπάνες κατάσβεσης των πυρκαγιών στις θέσεις «.....» και «.....-.....», καθώς και αποζημίωσης, έναντι σταλίας των μηχανημάτων που διατηρούσε ο ανάδοχος στην περιοχή, λόγω της μειωμένης απόδοσής τους κατά τα διαστήματα που απαιτήθηκαν για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, δεδομένης  άλλωστε και της περιεχόμενης στην από 26.9.2017 επιστολή της εταιρείας «.....» δήλωσής της ότι με τις φωτιές στις θέσεις αυτές δεν προκλήθηκαν ζημιές στα υπό ασφάλιση έργα, γι’ αυτό και καμία αποζημίωση δεν μπορεί να δοθεί, με συνέπεια ο ανάδοχος να φέρει, πλέον, την ευθύνη για την αποκατάσταση της μη εξοφλημένης ζημίας, δυνάμει της ως άνω διάταξης του άρθρου 12.2.4. της Ε.Σ.Υ., η οποία λειτουργεί δεσμευτικά για τον ίδιο, ως περιλαμβανόμενη μεταξύ των συμβατικών του υποχρεώσεων.

Μη ανακλητέα με την 50/2018 απόφαση του VI Τμήματος η οποια δεν αναθεωρήθηκε με την ​ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/673/2018

Αρδευτικό δίκτυο- συμπληρωματική σύμβαση...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, εξ αιτίας των οποίων φέρεται ότι κατέστησαν αναγκαίες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση, δεν δικαιολογούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.  Ειδικότερα, οι εργασίες αποκατάστασης της στήριξης και της άρδευσης των δενδοκαλλιεργειών, καθώς και οι εργασίες αποκατάστασης της ροής των χωμάτινων υδραυλάκων για την άρδευση αυτών, συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση του έργου) ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθώς δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, δεν ήταν γνωστές στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσαν τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Η δε επικαλούμενη μεταβολή των συνθηκών της αγροτικής δραστηριότητας, λόγω της παρέλευσης εξαιρετικά μεγάλου χρονικού διαστήματος από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης του έργου και τη δημοπράτηση αυτού, δεν συνιστά εν προκειμένω απρόβλεπτη περίσταση, δεδομένου ότι, μέχρι την αρχική συμβατική προθεσμία περαίωσης του έργου (31.3.2016), δεν είχε ουσιαστικά ξεκινήσει η εκτέλεση των εργασιών αυτού, για λόγους που ανάγονται αποκλειστικά στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής, ήτοι στην έλλειψη των προαπαιτούμενων για την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών αδειών και μελετών (οριοθέτηση χειμάρρων, άδεια αξιοποίησης υδατικών πόρων, πρωτόκολλα χαρακτηρισμού Δασαρχείου, έγκριση επέμβασης σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, μελέτες κτηματογράφησης των ζωνών κατάληψης, εδαφοτεχνική μελέτη, υδρογεωλογική μελέτη, απαλλοτριώσεις -  βλ. ανωτέρω §7.8, 7.9, 7.19), περιστάσεις που οδήγησαν τον ανάδοχο να προβεί σε δηλώσεις διακοπής εργασιών και την αναθέτουσα αρχή σε έγκριση αποζημίωσης θετικών ζημιών αυτού, όπως προαναφέρθηκε (βλ. ανωτέρω § 7.11 και 7.17)...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση των ανωτέρω συμπληρωματικών εργασιών και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.