Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/Τμ.6/607/2012

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3852/2010

Αίτηση για ανάκληση της 365/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ: α) του Υπουργείου …., β) του Δήμου … και γ) της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρείας Ο.Τ.Α. με την επωνυμία «…..» με αντικείμενο την «…..», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.137.631,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ 23%).(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί προγραμματική σύμβαση, κατά την έννοια των άρθρων 100 του ν. 3852/2010 και 225 του ν. 3463/2006, δεδομένου ότι από το υποβληθέν σχέδιο προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους όλων των συμβαλλομένων μερών, αλληλοσυμπληρώνοντας τις αρμοδιότητές τους (πρβλ. αποφάσεις Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. Ελ. Συν. 2769, 2770 και 2271/2011). Συγκεκριμένα, ο Δήμος …. ασκεί εποπτικές και υποστηρικτικές αρμοδιότητες, αναλαμβάνει την παροχή δια του προσωπικού του υπηρεσιών, που σχετίζονται με την εγκατάσταση των νέων υποσυστημάτων του πληροφοριακού συστήματος, την διάθεση κατάλληλων χώρων εγκατάστασης και λειτουργίας του “Help Desk” και χρηματοδοτεί την υποστήριξη της λειτουργίας των υποδομών του ΚΕΑ ως φορέα πιλοτικής ή/ και δοκιμαστικής εγκατάστασης και λειτουργίας των επιμέρους τεχνικών εφαρμογών του συστήματος. Περαιτέρω, το Υπουργείο Εσωτερικών αναλαμβάνει την εν μέρει χρηματοδότηση του έργου και την άσκηση των ανωτέρω εκτιθεμένων εποπτικών και υποστηρικτικών αρμοδιοτήτων (βλ. ανωτέρω σκ. IV ε). Ως εκ τούτου,  η ελεγχόμενη σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 60/2007, δεδομένου ότι δεν αποτελεί κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 αυτού δημόσια σύμβαση με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, συναπτόμενη εξ επαχθούς αιτίας, αλλά είναι γνήσια προγραμματική σύμβαση, το αντικείμενο της οποίας συνίσταται στην συνεργασία των ανωτέρω φορέων προς την επίτευξη ενός σκοπού δημοσίου συμφέροντος. Συνεπώς, ο κατ’ εκτίμηση του δικογράφου της κρινόμενης αίτησης συναγόμενος σχετικός ισχυρισμός του αιτούντος κρίνεται βάσιμος. Αν και κατά τη γνώμη των Ευαγγελίας Σεραφή και ., Παρέδρων με συμβουλευτική ψήφο, η ελεγχόμενη σύμβαση, με αντικείμενο την πανελλαδική υποστήριξη του πληροφορικού συστήματος διαχείρισης αιτήσεων υπηκόων τρίτων χωρών και αδειών διαμονής, υποθέσεων κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας και της οικείας τηλεφωνικής υποστήριξης, δεν πληρεί τις προϋποθέσεις της προγραμματικής σύμβασης καθόσον δεν θέτει γενικό πλαίσιο για την οργάνωση και διαχείριση του ως άνω πληροφορικού συστήματος που διασυνδέει τις δημόσιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων με τους Δήμους της χώρας. Τούτο διότι, το συνολικό τεχνικό της αντικείμενο δεν έχει προγραμματικό χαρακτήρα, αλλά σαφώς προσδιορισμένες υπηρεσίες ανάπτυξης και συντήρησης πληροφορικού συστήματος που ήδη λειτουργεί, οι δε υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν το Υπουργείο Εσωτερικών και ο Δήμος Αθηναίων αποτελούν υποχρεώσεις που, πέραν του οικονομικού ανταλλάγματος, είναι παρεπόμενες του κυρίου αντικειμένου και κατά  συνέπεια αν όχι αυτονόητα πάντως ευλόγως μπορούν να αναληφθούν στο πλαίσιο μιας σύμβασης ανάθεσης δημόσιων υπηρεσιών, στο βαθμό που προηγουμένως έχουν προσδιοριστεί με την οικεία διακήρυξη. Τη φύση του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης ως δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η ανάθεση των ίδιων ακριβώς εργασιών έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο διαγωνιστικής διαδικασίας (με πρωτοβουλία του Υπουργείου), μέχρι την ολοκλήρωση της οποίας η παροχή των υπηρεσιών προβλέπεται να εξυπηρετείται μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Επομένως όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί δημόσια σύμβαση πληροφορικών υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 του π.δ. 60/2007, για την ανάθεση της οποίας οι αρμόδιοι φορείς, εν προκειμένω Υπουργείο Εσωτερικών και Δήμος Αθηναίων (είτε αυτοτελώς ενεργώντας είτε σε συνεργασία) οφείλουν να εφαρμόζουν τις προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία ρυθμίσεις, από τις οποίες επιβάλλεται η διενέργεια διαγωνισμού. Περαιτέρω, όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου, το Τμήμα κρίνει ότι από το άρθρο 4 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, που καταρτίστηκε τον Οκτώβριο του 2011, στο οποίο προβλέφθηκε ότι αυτή θα λήξει την 30.6.2012, συνάγεται όπως άλλωστε επικαλούνται, ότι πρόθεση των συμβαλλομένων μερών είναι η εννεάμηνη διάρκεια της ανωτέρω σύμβασης και κατά συνέπεια το χρονικό αυτό διάστημα έκριναν τα συμβαλλόμενα μέρη ως αναγκαίο για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Τμήμα κρίνει ότι εκ παραδρομής όρισαν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης της υπό κρίση προγραμματικής σύμβασης, καθόσον από το σύνολο του κειμένου της διακρίνεται η σαφής πρόθεσή τους, όπως συνάψουν σύμβαση διαρκείας 9 μηνών (βλ. αποφάσεις Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. Ελ. Συν. 2769, 2770 και 2271/2011). Τέλος, από το επισυναπτόμενο στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης αναλυτικό πίνακα κοστολόγησης και χρονοδιάγραμμα, προκύπτουν τόσο το κόστος των επιμέρους υπηρεσιών, όσο και ο εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης καθεμίας εξ αυτών. Ως εκ τούτου, η παράλειψη αναφοράς του χρόνου καταβολής καθεμίας από τις τρεις δόσεις της χρηματοδότησης και η μη πρόβλεψη συγκεκριμένης αντιστοιχίας των περιοδικών καταβολών προς την πρόοδο των εργασιών δεν αποτελεί, κατά την κρίση του Τμήματος, ουσιώδη πλημμέλεια, καθόσον οι εν λόγω καταβολές, όποτε και αν διενεργηθούν,  αφορούν σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, οι οποίες θα έχουν ήδη ολοκληρωθεί  κατά το χρόνο πληρωμής, με βάση το χρονοδιάγραμμα (βλ. και άρθρο 3 της ελεγχόμενης σύμβασης ανωτέρω σκέψη ΙV ε΄). Εξάλλου, ο χρόνος καταβολής της χρηματοδότησης δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των στοιχείων, τα οποία συγκροτούν με βάση τα άρθρα 100 του ν. 3852/2010 και 225 του ν. 3463/2006 το ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενο των προγραμματικών συμβάσεων. Κατά συνέπεια, ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος του αιτούντος κρίνεται βάσιμος.(...)Συνακόλουθα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες  σκέψεις, πρέπει να  γίνουν δεκτές οι υπό κρίση  αίτηση και παρεμβάσεις και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου, το δε  οικείο σχέδιο σύμβασης  μπορεί  να υπογραφεί,  δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την ανακαλούμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του.

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/228/2019

Προγραμματική σύμβαση...Με δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεγχόμενη 2η τροποποίηση της από 25.9.2017 προγραμματικής σύμβασης έλαβε χώρα σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το .... έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Δήμου ..., σχεδίου 2ης τροποποίησης της από 25.9.2017 προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/278/2017

Προγραμματική σύμβασης με αντικείμενο προμήθεια.(..)Με δεδομένα τα ανωτέρω, η από 9.2.2017 σύμβαση, με το περιγραφέν αντικείμενο και εντασσόμενη στο πλαίσιο υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής για την ενίσχυση και αναβάθμιση των Ο.Τ.Α. στον τομέα του αθλητισμού, εγκύρως συνάφθηκε υπό τη μορφή προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, δοθέντος ότι η σκοπούμενη βελτίωση της συγκεκριμένης αθλητικής εγκατάστασης του Δήμου ... προδήλως εντάσσεται στο πρόγραμμα ανάπτυξης της συγκεκριμένης περιοχής, τον χαρακτήρα δε αυτό της σύμβασης δεν αναιρεί το γεγονός ότι συνίστατο σε προμήθεια. Εξάλλου, ανεξάρτητα από την κοινή αφετηρία των συμβαλλομένων μερών σε σχέση με τον επιδιωκόμενο με τη σύμβαση σκοπό, τον οποίο εκ του νόμου έχουν επιφορτισθεί να υπηρετούν, από την περιγραφή στη σύμβαση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αυτών προκύπτει ισόρροπη συμμετοχή τους στην ολοκλήρωση του συμβατικού αντικειμένου, αποκλείοντας, συνεπώς, τη σύναψη υπό τον μανδύα προγραμματικής σύμβασης μίας εξ επαχθούς αιτίας δημόσιας σύμβασης.


ΕΣ/ΤΜ.6/2710/2010

Προγραμματική σύμβαση. ζητείται η ανάκληση της 211/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(..)Με τα δεδομένα αυτά και εν όψει της γενομένης προσκομιδής του ως άνω εγγράφου, του οποίου ο επισυναπτόμενος κατάλογος θα πρέπει να θεωρηθεί ως συμπληρωματικό και αναπόσπαστο στοιχείο της υπό έλεγχο προγραμματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι η σύμβαση αυτή έχει το προβλεπόμενο ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο και ως εκ τούτου δεν συντρέχει κατ’ ουσίαν νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της, όπως πλημμελώς έκρινε ως προς τούτο το Κλιμάκιο κατά τη δεύτερη αιτιολογική του κρίση.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ανακλητική αίτηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ... και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 211/2010 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς αμφότερες τις αιτιολογικές της βάσεις, μη συντρέχοντος δε άλλου διακωλυτικού λόγου υπογραφής της κρινόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει αυτή να υπογραφεί.(..)Ανακαλεί την 211/2010 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.


ΕλΣυν.Τμ.6/389/2016

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Αίτηση ανάκλησης  της 19/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της ..., με αντικείμενο την «Υποστήριξη της λειτουργικής, μηχανογραφικής και ψηφιακής ανασυγκρότησης της επανασυσταθείσας Διεύθυνσης Δημοτικής Αστυνομίας του Δήμου … και διαχείρισης των υλικοτεχνικών  λειτουργικών υποδομών της», χρονικής διάρκειας έξι μηνών και προϋπολογιζόμενης δαπάνης 495.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(...)Σύμφωνα όμως με τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και παρέμβαση, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δε λειτουργεί καταχρηστικά, αλλά συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, δεδομένου ότι: α) από το υποβληθέν σχέδιο προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους όλων των συμβαλλομένων μερών, αλληλοσυμπληρώνοντας τις αρμοδιότητές τους (βλ. ανωτέρω σκ. IΙΙ Δ), β) σύμφωνα με το άρθρο 19 του προαναφερθέντος ν. 4325/2015 (Α΄ 47/11.5.2015) επανασυστάθηκαν αυτοδικαίως οι θέσεις Δημοτικής Αστυνομίας, ενώ ο Δήμος … με την 683/2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου επανασυνέστησε τη Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας και προέκυψε ανάγκη ψηφιακής οργάνωσης και αναβάθμισης των λειτουργικών συστημάτων της. Περαιτέρω, μεταξύ των καταστατικών σκοπών της ….., όπως προαναφέρθηκε, είναι και η επιστημονική και τεχνική υποστήριξη του Δήμου … καθώς και η προώθηση της επιχειρηματικής και οικονομικής ανάπτυξης του εν λόγω Δήμου. Συνεπώς, οι δύο συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία, δεδομένου ότι η υποστήριξη της λειτουργικής και μηχανογραφικής ανασυγκρότησης της επανασυσταθείσας Διεύθυνσης Δημοτικής Αστυνομίας του Δήμου …συνιστά υποχρέωση, όχι μόνο του Δήμου …, αλλά και της ίδιας της …., βάσει του καταστατικού της, γ) η ελεγχόμενη σύμβαση δεν επιφέρει στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθόσον το σύνολο των ανοιχτών στον ανταγωνισμό παρασχεθησομένων υπηρεσιών και προμηθειών θα υλοποιηθούν με σειρά περαιτέρω διαγωνιστικών διαδικασιών, για τη σύναψη συμβάσεων με τρίτους φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα), ενόψει δε τούτου, εσφαλμένως, η προσβαλλόμενη πράξη υπέλαβε ότι η ίδια η ….. θα προμηθεύσει τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό και το συνοδευτικό λογισμικό για τη Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας, ενώ από το άρθρο 3.2.6. του σχεδίου σύμβασης προκύπτει ότι η … πρόκειται να παράσχει υπηρεσίες συμβούλου, διαχειριζόμενη τις διαδικασίες για την προμήθεια του αναγκαίου υλικοτεχνικού εξοπλισμού, δ) η προβλεπόμενη καταβολή χρηματικών ποσών στην …. δεν συνιστά μονομερή περιουσιακή μετακίνηση, ούτε αμοιβή της για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, αλλά αποσκοπεί στην κάλυψη του κόστους εκτέλεσης των συμβατικών υποχρεώσεων αυτής (βλ. σχετικό Παράρτημα της Προγραμματικής Σύμβασης), ε) σε περίπτωση τυχόν παράβασης από το Δήμο των συμβατικών του υποχρεώσεων, προβλέπεται (άρθρο 9 της σύμβασης) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, συνεπώς υφίσταται έλεγχος και επί του Δήμου και όχι μόνον επί της …., ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης. Τέλος, υπέρ της φύσης του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, ως γνήσιας προγραμματικής σύμβασης, συνηγορεί το γεγονός ότι η προμήθεια του αναγκαίου υλικοτεχνικού εξοπλισμού της Δημοτικής Αστυνομίας πρόκειται να συμπληρώσει και βελτιώσει το υπάρχον σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης, η αναβάθμιση και συντήρηση του οποίου κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο (βλ. πράξη Ζ΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 87/2013), αποτέλεσε αντικείμενο συναφθείσας μεταξύ του Δήμου ….και της …. προγραμματικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 60/2007, δεδομένου ότι δεν αποτελεί κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 αυτού δημόσια σύμβαση, συναπτόμενη εξ επαχθούς αιτίας, αλλά είναι γνήσια προγραμματική σύμβαση, το αντικείμενο της οποίας συνίσταται στην συνεργασία των ανωτέρω φορέων προς την επίτευξη ενός σκοπού δημοσίου συμφέροντος. Μειοψήφισε ο Σύμβουλος Γεώργιος Βοΐλης, ο οποίος υποστήριξε την άποψη ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δε συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αλλά υπό το μανδύα αυτής υποκρύπτεται απευθείας ανάθεση από το Δήμο … στην αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία αυτού (….), η οποία έλαβε χώρα χωρίς τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού και χωρίς την επίκληση λόγων που δικαιολογούν την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη της Επιτρόπου. Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, να ανακληθεί η 19/2015 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο … και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, καθόσον δεν αναδείχθηκε με την ανακαλούμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/320/2019

Εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης..:..Με το άνω περιεχόμενο η επίμαχη σύμβαση συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση ανάθεσης αρχιτεκτονικών μελετών και, ως εκ τούτου, μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας στο ως άνω ΤΕΙ, αφού δεν συντρέχουν οι οριζόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις. Εντούτοις, ενόψει του ότι η σύναψη της, από 21.7.2014, όμοιου αντικειμένου «προγραμματικής» σύμβασης είχε ρητά κριθεί νόμιμη, με την 10781/18.7.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..., συντρέχει εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου …, λόγω της οποίας δικαιολογείται η θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, πλην το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.


ΕλΣυν.Τμ.6/557/2014

Παροχή υπηρεσιών λειτουργίας παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι η επίμαχη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 38520/2010. Τούτο δε, διότι: α) αυτή συνάπτεται μεταξύ δύο μερών, τα οποία δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη ενός δημόσιου σκοπού που εκ του νόμου τους έχει ανατεθεί, αλλά επιδιώκουν ο μεν Δήμος την επίτευξη της εύρυθμης λειτουργίας των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών προς εκπλήρωση της αποστολής που έχει αναλάβει δυνάμει του άρθρου 75 του ΚΔΚ, η δε αντισυμβαλλόμενη ιδιωτικού δικαίου ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. το αντάλλαγμα για την παροχή της υπηρεσίας λειτουργίας αυτών. β) για την επίτευξη του σκοπού της επίμαχης σύμβασης προβλέπεται μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από το Δήμο στην επιχείρηση με τη μορφή του ανταλλάγματος έναντι των παρεχόμενων μέσω της σύμβασης υπηρεσιών, γ) ο επιδιωκόμενος από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη σκοπός επιτυγχάνεται αποκλειστικά μέσω της σύμβασης αυτής χωρίς να απαιτείται η περαιτέρω σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων, γεγονός που υποδηλώνει τη βούληση του Δήμου να συνάψει αμφοτεροβαρή εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση για το λόγο δε αυτό, άλλωστε., όπως και ο Δήμος συνομολογεί, ζήτησε προσφορές και από άλλες δύο ΚΟΙΝ.ΕΠ..Σημειώνεται δε ότι το συμπέρασμα ότι η επίμαχη σύμβαση δεν έχει το χαρακτήρα προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή της δεν συνεπάγεται τον αποκλεισμό της νομοθετικά προβλεπόμενης δυνατότητας σύναψης οποιασδήποτε προγραμματικής σύμβασης μεταξύ ενός δήμου και μίας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, εφόσον πρόκειται για γνήσια προγραμματική σύμβαση και κατά τα λοιπά πληρούνται οι προϋποθέσεις του ανωτέρω άρθρου.Συνακόλουθα, το Τμήμα κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η επίμαχη σύμβαση συνάπτεται μεταξύ μίας αναθέτουσας αρχής, κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης και ενός ιδιώτη και έχει ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών λειτουργίας των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.


ΕΣ/ΤΜ.6/737/2019

Υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 222/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι:Α. Όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, η ελεγχόμενη σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «...» αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, η νομιμότητα σύναψης της οποίας εδράζεται στη νεότερη του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, ειδική διάταξη του άρθρου 76 του ν. 4483/2017, με την οποία παρέχεται η δυνατότητα, μεταξύ άλλων, στους Δήμους να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με τον ..., με σκοπό την απομάκρυνση πυλώνων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης από κατοικημένες περιοχές, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, όπως συμβαίνει εν προκειμένω. Συνεπώς, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για μη νόμιμη απευθείας ανάθεση από το Δήμο ... στην «...» της εκτέλεσης του σχετικού έργου.Β. Επιπλέον, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση έχει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο του άρθρου 100 παρ. 2 του ν. 3852/2010, δεδομένου ότι με την κρινόμενη αίτηση προσκομίστηκαν επιπλέον: α) ανάλυση προϋπολογισμού του έργου, β) αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης και γ) το 9245/16.4.2019 έγγραφο του Δήμου ..., το οποίο περιλαμβάνει το άρθρο 9Α με τίτλο «Συγκρότηση, αρμοδιότητες και λειτουργία της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης», στο οποίο ορίζονται αναλυτικά το όργανο παρακολούθησης της εφαρμογής της προγραμματικής σύμβασης, καθώς οι αρμοδιότητές του και το οποίο θα πρέπει να προστεθεί στην ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «...», για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή παραλλαγών των εναέριων διασυνδετικών γραμμών μεταφοράς (Γ.Μ.) 400 KV ...».


ΕΣ/ΚΛ.Ε/320/2015

Προγραμματική σύμβαση...Το εγκεκριμένο από τα αρμόδια για τη σύναψη της προγραμματικής σύμβασης όργανα των συμβαλλομένων φορέων αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης αυτής, το οποίο, κατ’ άρθρο 100 παρ. 2.α΄ του ν. 3852/2010, περιλαμβάνεται στο ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενό της και δεν μπορεί να εξαντλείται μόνο στην οριζόμενη διάρκεια της σύμβασης (βλ. άρθρο 7 του σχεδίου σύμβασης), αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων της προγραμματικής σύμβασης (όπως π.χ. χρόνος έγκρισης των απαιτούμενων μελετών για την εκτέλεση του έργου, χρόνος δημοπράτησης του έργου, διάρκεια εκτέλεσης του έργου κ.λπ.)...Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου η Περιφέρεια ...να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω έγγραφα


ΕλΣυν.Τμ.6/893/2018

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018


ΕΣ/ΤΜ.6/25/2017

Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.