Από τη διακήρυξη, καθώς και την τεχνική περιγραφή του έργου, προκύπτει ότι το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης συνίσταται κυρίως σε εργασίες καθαιρέσεως κτισμάτων (με φέρουσα τοιχοποιία, από λαμαρίνες και ξύλινο σκελετό, με φέροντα οργανισμό, από οπλισμένο σκυρόδεμα), καθώς και σε εργασίες αποξηλώσεως και δευτερευόντως σε εργασίες επισκευών, που θα προκύψουν στα εναπομείναντα τμήματα μετά τις κατεδαφίσεις. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τον επισυναπτόμενο προϋπολογισμό μελέτης, η δαπάνη για εργασίες καθαιρέσεως ανερχόταν στο ποσό των 112.069,60 ευρώ, για προμήθεια σκυροδέματος στο ποσό των 495,00 ευρώ και η δαπάνη των εργασιών για τοιχοποιίες - επιχρίσματα στο ποσό των 1.025,00 ευρώ. Για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών εκδόθηκε αρχικά το 1116, οικονομικού έτους 2009, ποσού 10.245,40 ευρώ και στη συνέχεια, αφού αυτό ακυρώθηκε, εκδόθηκαν τα 1611, οικονομικού έτους 2009 και 813, οικονομικού έτους 2010 χρηματικά εντάλματα πληρωμής ποσού 8.004,23 και 2.241,17 ευρώ, αντίστοιχα, το δεύτερο εκ των οποίων και ήδη ελεγχόμενο, αφορά στην καταβολή γενικών εξόδων και εργολαβικού οφέλους. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της προαναφερόμενης σύμβασης, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, δεν αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες κυρίως εργασίες καθαιρέσεως κτισμάτων και αποξηλώσεων υλικών δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία. Ούτε, εξάλλου για την εκτέλεσή τους απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία. Επομένως, η εν λόγω σύμβαση αφορά στην εκτέλεση εργασιών, για τις οποίες ο ανάδοχος δεν δικαιούται εργολαβικό όφελος, το οποίο προβλέπεται και καταβάλλεται μόνο στην εξόφληση λογαριασμών που αφορούν στην εκτέλεση δημοσίων έργων, όπως βάσιμα υποστηρίζει και η διαφωνούσα Επίτροπος. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι ο Δήμος θα επιβαρυνθεί με τόκους υπερημερίας αν ο εργολάβος προσφύγει στα δικαστήρια, δεν ασκεί επιρροή όσον αφορά τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, στην εξέταση της οποίας και μόνον περιορίζεται το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την παρούσα διαδικασία και δεν δύναται επ’ ουδενί να δικαιολογήσει τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος (πρβλ. Πράξεις VII Τμ. 215/2008 και IV Tμ. 143/2007). Τέλος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν δικαιούται να προβαίνει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, που αποτελούν το έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, για τις οποίες ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και γι’ αυτό δεν πρέπει τούτο να θεωρηθεί.

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ. Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων είναι ομοειδές, δεδομένου ότι συνίσταται σε εργασίες κατ’ εξοχήν υδραυλικές, ήτοι συντήρησης και επισκευής δικτύων και αγωγών, που εκτελέστηκαν από αναδόχους της ίδιας ειδικότητας (υδραυλικούς), κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εντός της ίδιας Δημοτικής Ενότητας. Και τούτο ανεξαρτήτως ότι η μία σύμβαση αφορά εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και η άλλη στο δίκτυο άρδευσης, διότι η εν λόγω διάκριση δεν καθιστά τις συμβάσεις διαφορετικές, ούτε απαιτεί κάποια περαιτέρω εξειδίκευση, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες που αποσκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα που συνίσταται στην αντιμετώπιση των βλαβών των δικτύων και στη σωστή λειτουργία αυτών. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες συμβάσεις αποτελούν προϊόν μη νόμιμης κατάτμησης, καθόσον η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, και ως εκ τούτου έπρεπε να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες είναι μεν ομοειδείς, αφορούν όμως  η μεν στη συντήρηση δικτύου ύδρευσης, η δε στη συντήρηση δικτύου άρδευσης, αποβλέποντας σε διαφορετικούς σκοπούς, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να ανατεθούν ξεχωριστά. (συγγνωστή πλάνη)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι οι δαπάνες που εντέλλονται με τα 544 και 545 χρηματικά εντάλματα πληρωμής και αναφέρονται στις προαναφερθείσες 17846/1.8.2014 και 11162/1.7.2014 συμβάσεις του Δήμου …. με τους και ……,…., αντίστοιχα, αφορούν στην απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών (εκτέλεση απλών εργασιών καθαρισμού αγροτικών οδών, χανδάκων, κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης των μπαζών και απορριμμάτων), οι οποίες, μη νομίμως, επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη τους, ανέρχεται στο ποσό των 32.195,12 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και, επομένως, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το      οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση. Οι δαπάνες αυτές        δεν μπορούσαν να επιμερισθούν και εκτελεστούν αυτοτελώς ούτε κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, όπως αβασίμως προβάλλει ο Δήμος δοθέντος ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προαναφερθείσας  διάταξης αφού οι εν λόγω δαπάνες αφορούν στην ίδια δημοτική ενότητα (......) και είναι, συνεπώς, αδιάφορο το γεγονός ότι είχαν εγγραφεί γι’ αυτές ξεχωριστές πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό έτους 2014 του Δήμου …... Περαιτέρω, όμως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η δαπάνη που εντέλλεται με το 546 χρηματικό ένταλμα πληρωμής και αναφέρεται στη 15866/9.7.2014 σύμβαση του Δήμου με την …., δεν αφορά σε υπηρεσίες ομοειδείς με τις ως άνω κατατμηθείσες εργασίες καθαρισμού, αλλά σε χωματουργικές εργασίες διάνοιξης τάφρου, που εξυπηρετούν διαφορετικό λειτουργικό σκοπό, δοθέντος ότι είναι απαραίτητες προκειμένου η Υπηρεσία Ύδρευσης και Αποχέτευσης του Δήμου να προβεί σε εργασίες επισκευής του δικτύου ύδρευσης και, κατά συνέπεια, νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, αφού η προϋπολογισθείσα δαπάνη τους (17.682,93 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το ανωτέρω όριο της απευθείας ανάθεσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα 544 και 545, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου … δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα χρηματικά εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, ενώ η εντελλόμενη με το 546, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ίδιου Δήμου δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΑΛΑΚΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι με τη σχετική σημείωση του Προέδρου της Επιτροπής επιβεβαιώνεται, κατ’ ουσίαν, η απουσία του κατά την ημερομηνία παραλαβής των προμηθευθέντων ειδών, με αποτέλεσμα να καθίσταται μη νόμιμη η σύνθεση του ως άνω συλλογικού οργάνου και, συνεπώς, και η διαδικασία παραλαβής των προμηθειών, όπως η τελευταία περιγράφεται στις οικείες διατάξεις. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δαπάνες  -τα οποία, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010, αντικαταστάθηκαν με τα 1558 και 1563, οικονομικού έτους 2011 χρηματικά εντάλματα- είναι μη νόμιμες και, επομένως, τα τελευταία αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν. 

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΩΝ. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2, κρίνεται ότι ούτε στις 30 και 31/31.3.2015 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... περί της απευθείας ανάθεσης των εκτιθέμενων στη σκέψη 3 έργων, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης ποσού 90.000 ευρώ με Φ.Π.Α., ούτε στα λοιπά στοιχεία του φακέλου εξειδικεύεται η όλως επείγουσα ανάγκη ή ο σοβαρός επικείμενος κίνδυνος που προκλήθηκαν από συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, τα οποία να μπορούν να χαρακτηριστούν απρόβλεπτα και έκτακτα, ενώ η πρόκληση ζημιών στα οδοστρώματα των δρόμων με την πάροδο των ετών λόγω της επιβάρυνσής τους από τους καιρικούς και άλλους παράγοντες είναι αναμενόμενη και μπορεί να προβλεφθεί (πρβλ. Ε.Σ. Πράξη VII Τμ. 168/2008). Η ανωτέρω κρίση επιρρωννύεται και από το γεγονός της ιδιαιτέρως μεγάλης χρονικής απόστασης μεταξύ των αποφάσεων απευθείας ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... (31.3.2015) και της υπογραφής των σχετικών συμβάσεων (11.5.2016), κατά την οποία ήταν δυνατόν να τεθεί σε κίνηση η διαδικασία διενέργειας διαγωνισμών για την ανάδειξη αναδόχων..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και τα 1 και 2, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΑΠΩΛΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ:Εφάπαξ βοηθήματος για έξοδα κηδείας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, τα ανωτέρω φωτοαντίγραφα αποδείξεων παροχής υπηρεσιών δεν αποτελούν νόμιμα δικαιολογητικά εκκαθάρισης και πληρωμής των εντελλόμενων με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπανών, όπως βάσιμα προβάλλεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Κατόπιν αυτών και ανεξαρτήτως από το ύψος της εντελλόμενης με το 51, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό ένταλμα,  δαπάνης, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το 261, οικονομικού έτους 2005, χρηματικό ένταλμα του δήμου ... δεν πρέπει να θεωρηθεί, για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω. Αντιθέτως, οι δαπάνες που εντέλλονται με τα λοιπά χρηματικά εντάλματα είναι κατά τα ανωτέρω νόμιμες, πλην όμως αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν λόγω λήξεως του οικονομικού έτους 2005, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκαν.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και   προμήθεια προβολέων φωτισμού  και λοιπού ηλεκτρολογικού εξοπλισμού  (..)Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο …., εκκρεμούσας ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου της προεκτεθείσας διαφωνίας του με τον Οργανισμό Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου ......, θεώρησε τα 1Β, 2Β και 3Β, οικονομικού έτους 2018, χρηματικά εντάλματα του Οργανισμού, ποσού 7.254,00, 4.025,04 και 3.769,72 ευρώ, αντίστοιχα, που εκδόθηκαν σε αντικατάσταση των Β22, Β23 και Β24, ισόποσων όμοιων οικονομικού έτους 2017, για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και προμήθειας προβολέων φωτισμού και λοιπού ηλεκτρολογικού εξοπλισμού για κτίρια και αθλητικούς χώρους του Οργανισμού, με φερόμενο ως δικαιούχο τον…. Τα νέα χρηματικά εντάλματα πληρωμής εκδόθηκαν σε εκτέλεση της 97/20.2.2018 διαταγής πληρωμής του Ειρηνοδικείου…, το δε Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού, λαμβάνοντας υπόψη την από 23.2.2018 γνωμοδότηση της δικηγόρου…, με την 35/27.2.2018 απόφασή του, ενέκρινε τη μη άσκηση ενδίκων μέσων κατά της ανωτέρω διαταγής πληρωμής, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις που περιγράφονται σε αυτήν πράγματι υφίστανται και αναγνωρίζονται από τον Οργανισμό.Κατόπιν τούτων, η κρίση περί της νομιμότητας ή μη των δαπανών που ήχθησαν ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου καθίσταται άνευ αντικειμένου, ο δε φάκελος της υπόθεσης πρέπει να επιστραφεί στον διαφωνήσαντα Επίτροπο. Τέλος, τα Β22, Β23 και Β24, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν προς αποφυγή διπλής πληρωμής της ίδιας δαπάνης.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ:..Με δεδομένα αυτά οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες, δοθέντος ότι το αντικείμενο της από 13.7.2018 σύμβασης περιλαμβάνει οικοδομικές εργασίες και, ιδίως, εργασίες στεγανοποίησης της σκεπής και του δώματος του 1ου Δημοτικού Σχολείου της ..., ενώ η δεύτερη από 5.12.2018 σύμβαση αφορά σε τοποθέτηση μεταλλικών κατασκευών σε διάφορα κτήρια στο Δήμο, κυρίως δε, στη Δ.Ε. ... και στη Δ.Ε. .... Ως εκ τούτου, οι αποφάσεις περί απευθείας ανάθεσης των σχετικών υπηρεσιών δεν συνεπάγονται την πραγματοποίηση όμοιων ή παρόμοιων δαπανών, υπερβαινουσών συνολικά το προβλεπόμενο για τη νόμιμη εκτέλεσή τους όριο των 20.000 ευρώ. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα 59 και 58, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες, συνεπώς, αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι εντελλόμενες, με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, δαπάνες είναι νόμιμες και κανονικές. Τούτο δε διότι, των επίμαχων μετακινήσεων προηγήθηκε η έκδοση σχετικών αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης σε βάρος των Κ.Α.Ε. .., οι οποίες ανετράπησαν, κατά την προβλεπόμενη διαδικασία, στο τέλος του οικονομικού έτους 2016. Εξάλλου, εφόσον, μετά την κατά τα ανωτέρω ανατροπή των αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, υπήρχε στους προαναφερθέντες Κ.Α.Ε. υπόλοιπο πίστωσης 1.767,27 ευρώ και 4.037,92 ευρώ, νομίμως οι ως άνω δαπάνες βαρύνουν τον προϋπολογισμό του Δήμου ..., οικονομικού έτους 2017, κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 2 της υποπαραγράφου Δ.9 της παραγράφου Δ´ του άρθρου 2  του ν. 4336/2015, δεδομένου ότι είχαν προβλεφθεί επαρκείς σχετικές πιστώσεις στον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους, για την πληρωμή των εν λόγω δαπανών, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου.IV. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες, με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, δαπάνες είναι νόμιμες και, ως εκ τούτου, πρέπει αυτά να θεωρηθούν