Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορά στην προμήθεια καυσίμων κίνησης υπηρεσιακών οχημάτων του Δήμου, καθόσον η μηνιαία κατανάλωση καυσίμων υπερέβη το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο που τίθεται με την Υ.Α. 1450/550/1982 (Β΄ 93), και από τα συνοδεύοντα δικαιολογητικά δεν αποδεικνύεται η απαιτούμενη από την ως άνω Υ.Α. συνδρομή απρόβλεπτων και επιτακτικών αναγκών.

ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ:  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 2 και 3 το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχει εξαιρετική περίπτωση κατά την οποία επιτρέπεται σε υπαίθριο σταθμό του Δήμου …. η χρήση και εγκατάσταση υπέργειων δεξαμενών καυσίμων κίνησης και επομένως, η προσφορά της εταιρείας …, με την οποία προσέφερε, την ήδη εγκατεστημένη σε χώρο του Δήμου, υπέργεια δεξαμενή με αντλία πετρελαίου για την μετάγγιση καυσίμου στα οχήματα του Δήμου μη νομίμως έγινε αποδεκτή. Επομένως, για το λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης προμήθειας με την ανωτέρω εταιρεία. Περαιτέρω, κατά τη γνώμη της εισηγήτριας Παρέδρου .., σύμφωνα με τη γνώμη που διατυπώθηκε στη σκέψη 4 ανωτέρω, η παρεπόμενη υποχρέωση του υποψήφιου στη διαγωνιστική διαδικασία αναδόχου προμηθευτή να εγκαταστήσει δεξαμενή καυσίμου κίνησης με αντλία χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, προκάλεσε περιορισμό του κύκλου των ενδιαφερομένων και δυναμένων να συμμετέχουν ισότιμα στη διαγωνιστική διαδικασία. Παράλληλα, ο Δήμος … στερούμενος κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης ιδίων αποθηκευτικών χώρων - δεξαμενών καυσίμων κίνησης, εμπίπτει στην κατηγορία του τελικού καταναλωτή χωρίς ίδιους αποθηκευτικούς χώρους, ο οποίος μπορεί να προμηθεύεται πετρελαιοειδή προϊόντα για την κίνηση των οχημάτων του απευθείας από κατόχους άδειας λιανικής εμπορίας, αντίθετα δε δύναται να συμβάλλεται με εταιρείες εμπορίας για το σκοπό αυτό, με τις οποίες μόνο οι τελικοί καταναλωτές με ίδιους αποθηκευτικούς χώρους δύνανται να συμβάλλονται. Συνεπώς, για το λόγο αυτό αφενός δεν ήταν νόμιμος ο μνημονευόμενος ανωτέρω όρος της διακήρυξης που επέβαλε την υποχρέωση εγκατάστασης δεξαμενής καυσίμων κίνησης με αντλία αφετέρου μη νομίμως έγινε αποδεκτή η προσφορά της εταιρείας …. για την ομάδα 1 (πετρέλαιο κίνησης diesel, ποσότητα 638.000 lt). Ωστόσο, η γνώμη αυτή δεν κράτησε. Τέλος, το Κλιμάκιο δε διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία διαγωνισμού και το σχέδιο σύμβασης προμήθειας λιπαντικών – αντιψυκτικών (ομάδα 4).

Προμήθεια ελαιολιπαντικών:. Με τα ανωτέρω δεδομένα, μη νομίμως προέβη η ειδική Επιτροπή περί Καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων λιπαντικών κ.λπ. στη διενέργεια της υπό κρίση προμήθειας ελαιολιπαντικών, καθόσον αυτή συνιστά το κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την προμήθεια των αναγκαίων υλικών με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής συγκεκριμένων οχημάτων δήμου που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και δεν ορίζεται αρμόδια όταν η προμήθεια έχει ως αντικείμενο την αγορά ελαιολιπαντικών για τις ανάγκες εν γένει των οχημάτων του Δήμου, λόγω εξάντλησης των ποσοτήτων. Πλην όμως, τα επιληφθέντα όργανα του Δήμου .. δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά υπέλαβαν πεπλανημένα, πλην συγγνωστώς, ότι αρμόδια και για την προμήθεια της αναγκαίας ποσότητας ελαιολιπαντικών για τα οχήματα του Δήμου ήταν η Επιτροπή που ορίζεται στην προπαρατεθείσα Υ.Α.. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν είναι νόμιμη, το χρηματικό αυτό ένταλμα όμως πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης.(συγγνωστή πλάνη)

Καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον, και υπό την εκδοχή ότι τα υπηρεσιακά οχήματα που  χειρίσθηκε  ο φερόμενος ως δικαιούχος ανήκουν στις κατηγορίες οχημάτων που αναφέρονται στις ανωτέρω αναφερόμενες βεβαιώσεις, ο ίδιος  δεν  προσέφερε  υπηρεσία με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων, αλλά ασκούσε εκεί παράλληλα καθήκοντα με την κύρια θέση (γραφείο Αντιπεριφερειάρχη) στην οποία είχε αποσπασθεί. Ενόψει αυτών, η Περιφέρεια  αλυσιτελώς το μεν προσκομίζει 31 δελτία κίνησης οχημάτων, το δε επικαλείται με το έγγραφο επανυποβολής ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος απασχολήθηκε κατά τις πρωινές ώρες αποκλειστικά στην Δ.Τ.Ε. ως οδηγός, αφού σε κάθε περίπτωση δεν πληρούται βασική προϋπόθεση για την καταβολή του επίμαχου επιδόματος (πλήρη και αποκλειστική απασχόληση). Κατ' ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Μη νομιμη. (...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, η μη νομίμως, η ως άνω σύμβαση δεν υποβλήθηκε από τον αναθέτοντα φορέα για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, καθόσον αποτελεί τμήμα της ενιαίας διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας λιπαντικών και καυσίμων κίνησης και θέρμανσης που προκήρυξε ο ενδιαφερόμενος Δήμος, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του για το έτος 2013, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας υπερβαίνει το χρηματικό όριο, άνω του οποίου καθίσταται υποχρεωτική η υπαγωγή της στον έλεγχο. Τούτο, άλλωστε, προκύπτει σαφώς τόσο από το συνολικό προϋπολογισμό της προμήθειας, όπως αυτός ορίζεται στην οικεία διακήρυξη και διακρίνεται σε προϋπολογισμό για την επιμέρους προμήθεια λιπαντικών και την προμήθεια καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης) όσο και από το άρθρο της ίδιας διακήρυξης για την υποχρέωση κατάθεσης εγγυητικών επιστολών εκ μέρους των υποψηφίων αναδόχων, αναλόγως της προσφοράς τους, για το σύνολο ή για τμήμα της τελευταίας. Επομένως, η μη υποβολή της εν λόγω σύμβασης σε προληπτικό έλεγχο συνεπάγεται την ακυρότητά της και, για το λόγο αυτό, είναι μη νόμιμη και η εντελλόμενη σε εκτέλεση αυτής δαπάνη. Εξάλλου, είναι απορριπτέος ο προβαλλόμενος από το Δήμο …….. ισχυρισμός ότι τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων σχημάτισαν την εύλογη πεποίθηση ότι δεν υπείχαν υποχρέωση υποβολής του φακέλου της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι αυτή εξελίχθηκε σε μια αυτοτελή διαδικασία ανάθεσης προμήθειας λιπαντικών, με προϋπολογισμό κάτω του προβλεπόμενου από τις συγκεκριμένες διατάξεις κατώτατου χρηματικού ορίου, αφού κατά το μέρος της που αφορούσε την προμήθεια καυσίμων κίνησης των οχημάτων και θέρμανσης κηρύχθηκε άγονος,  ο δε φάκελος της απευθείας ανάθεσης της επιμέρους αυτής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 417.359,89 ευρώ, απεστάλη τελικώς για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο και κρίθηκε καθ’ όλα νόμιμος. Τούτο, διότι αφενός οι προμνησθείσες ρυθμίσεις περί προσυμβατικού ελέγχου είναι ρητές και σαφείς, αφετέρου δε, ανεξαρτήτως της τελικής έκβασης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας και ανάθεσης το μεν, της προμήθειας λιπαντικών κατόπιν τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας το δε, της προμήθειας καυσίμων, μετά από προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ο Δήμος είχε εκφράσει  ήδη με την οικεία διακήρυξη, τη βούλησή του για την διενέργεια της προμήθειας καυσίμων και λιπαντικών, ενιαία, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του, για όλο το έτος.

Προϋποθέσεις, δικαιολογητικά και διαδικασία παραλα­βής καυσίμων κινητήρων από τις ξένες διπλωματι­κές αποστολές και προξενικές αρχές καθώς και τους αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς με απαλλα­γή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης από ελεύθερα αποθέματα (φορολογημένα) με συμψηφισμό για την κάλυψη των αναγκών κίνησης των αυτοκινήτων οχημάτων τους.

Ε.2031/2024: Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή της αρ. Δ18Α 5010879 ΕΞ 2011/9-3-2011 Α.Υ.Ο. με θέμα «Προϋποθέσεις, δικαιολογητικά και διαδικασία παραλαβής καυσίμων κινητήρων από τις ξένες διπλωματικές αποστολές και προξενικές αρχές καθώς και τους αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς με απαλλαγή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης από ελεύθερα αποθέματα (φορολογημένα) με συμψηφισμό για την κάλυψη των αναγκών κίνησης των αυτοκινήτων οχημάτων τους» (Β’ 729). ΑΔΑ:6Κ3946ΜΠ3Ζ-27Β

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου ότι η δαπάνη συντήρησης και επισκευής των παραχωρηθέντων οχημάτων δεν έπρεπε να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του Δήμου …. - …., καθώς δεν όφειλε να  προβεί ο ίδιος στη συντήρηση αυτών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι από την υπογραφείσα για την αποκομιδή των απορριμμάτων σύμβαση, προκύπτει ότι ο ανάδοχος έχει υποχρέωση να προβεί σε επισκευή  και συντήρηση των οχημάτων, εφόσον πρόκειται για βλάβες που ενδεχομένως ανακύψουν κατά το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης και όχι για βλάβες που προϋπήρχαν, όπως εν προκειμένω. Άλλωστε, στο προαναφερθέν πρωτόκολλο παράδοσης των οχημάτων (βλ. σχετ. το 1325/2.3.2015 πρωτόκολλο), η σύνταξη του οποίου συμπίπτει με την έναρξη εκτέλεσης της σύμβασης αποκομιδής των απορριμμάτων, αναγράφονται αναλυτικά οι βλάβες ανά όχημα και αναλαμβάνεται η υποχρέωση εκ μέρους του Δήμου για την επισκευή αυτών. Ως εκ τούτου, και παρά το γεγονός ότι οι επίμαχες επισκευές των οχημάτων έλαβαν χώρα σε χρόνο κατά τον οποίο η σύμβαση ήταν υπό εκτέλεση, το χρονικό σημείο, κατά το οποίο γεννήθηκε η υποχρέωση του Δήμου προς επισκευή αυτών, ανατρέχει σε χρόνο προ της ισχύος της σύμβασης. Περαιτέρω, όμως, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη για το λόγο ότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία που προβλέπεται στην 3373/390/20.3.1975 υπουργική απόφαση. Ειδικότερα, και εφόσον πρόκειται για οχήματα του Δήμου, τα οποία έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβες και υπάρχει διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης αυτών, έπρεπε να εκδοθεί από το Γραφείο Κίνησης του Δήμου δελτίο ή εντολή επιθεώρησης και επισκευής οχήματος. Το δελτίο αυτό έπρεπε να παραδοθεί στην αρμόδια ειδική Επιτροπή του Δήμου (βλ. σκ ΙΙ),  η οποία είναι και το μόνο κατά νόμο αρμόδιο όργανο για να επιληφθεί όλων των επισκευαστικών εργασιών, ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης δαπάνης.

Μη επιβολή προστίμου για τη μη έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης από πρατηριούχους υγρών καυσίμων για την πώληση πετρελαίου κίνησης και βενζίνης για το χρονικό διάστημα από 1.4.2010 έως και 30.4.2010.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από το Δήμο … Νομού … στην επιχείρηση με την επωνυμία "…", την, για δύο (2) έτη, προμήθεια υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης) για την κάλυψη των αναγκών κίνησης των οχημάτων της Δημοτικής Ενότητας …(....)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα ... πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης δημόσιας σύμβασης προμήθειας και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο οικείου σχεδίου σύμβασης.  

Προμήθεια υγρών καυσίμων..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Μη νομίμως ορίστηκε στο άρθρο 2 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων της 56/2019 Μελέτης, στην παρ. 6.6.1 της διακήρυξης και στα οικεία σχέδια συμβάσεων προμήθειας καυσίμων κίνησης  ότι σε περίπτωση που το πρατήριο του αναδόχου κείται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου η παράδοση των υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης) θα γίνεται εντός του ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων και των μηχανημάτων στο Αμαξοστάσιο του Δήμου. Και τούτο, διότι ο ως άνω όρος εκτέλεσης της σύμβασης τελεί σε ευθεία αντίθεση προς τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 8 του ν. 3054/2002, σύμφωνα με την οποία η παράδοση πετρελαίου κίνησης και βενζίνης επιτρέπεται να γίνεται, μέσω αντλιών πώλησης, απευθείας στα οχήματα στο χώρο του πρατηρίου, εκτός δε αυτού μόνο σε δοχεία ή αποθηκευτικούς χώρους των τελικών καταναλωτών με βυτιοφόρα οχήματα. Και ναι μεν, όπως ρητώς αναφέρεται στην 56/2019 Μελέτη, ο Δήμος στερείται αποθηκευτικών χώρων στους οποίους θα μπορούσε νομίμως να παραδοθεί το καύσιμο από τον ανάδοχο, η έλλειψη αυτή ωστόσο δεν δύναται να δικαιολογήσει την παράκαμψη της προαναφερόμενης ρύθμισης του ν. 3054/2002, από την οποία δεν θεσπίζεται παρέκκλιση ούτε με τις διατάξεις της 91354/2017 απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 2983) που επικαλείται η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου στην 201/4.5.2020 απόφασή της. Τη μη νομιμότητα, εξάλλου, του επίμαχου όρου της διακήρυξης και κατ’ επέκταση της σύμβασης δεν θεραπεύει, ούτε και διαφοροποιεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο, η υποβολή της από 7.5.2020 υπεύθυνης δήλωσης του αναδόχου, με την οποία αποδέχεται τον συγκεκριμένο τρόπο παράδοσης του πετρελαίου κίνησης (παρέχοντας εναλλακτικώς τη δυνατότητα παράδοσης με άλλους τρόπους, κατά τη διακριτική ευχέρεια του Δήμου, οι οποίοι όμως δεν είχαν προβλεφθεί στη διακήρυξη). Κατά παράβαση, περαιτέρω, των αρχών της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της τυπικότητας που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, με την ως άνω απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, δηλαδή σε χρόνο μεταγενέστερο της δημοσίευσης της διακήρυξης και της υποβολής προσφορών, τέθηκε εν μέρει εκποδών ο επίμαχος όρος εκτέλεσης ως προς τη βενζίνη και προβλέφθηκε η παράδοσή της από τα πρατήρια του αναδόχου παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου και παρά τη μη πρόβλεψη τέτοιας δυνατότητας στα τεύχη του διαγωνισμού που είχαν δημοσιευθεί και τεθεί υπόψη των ενδιαφερομένων φορέων, βάσει των οποίων οι τελευταίοι προέβησαν σε στάθμιση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους και στην επιχειρηματική επιλογή υποβολής ή μη προσφοράς στον διαγωνισμό (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 248/2018). Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, όπως έχει επισημανθεί και στο 9978/4.5.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, η παραλαβή καυσίμων κίνησης από πρατήριο κείμενο εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, η οποία ως μερικότερη εκδήλωση της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρα 1 του ν. 3871/2010, Α΄ 141, και 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143) διέπει τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 149/2017). Ενόψει τούτων, η μη νομιμότητα του επίμαχου όρου της 56/2019 Μελέτης και της διακήρυξης, ο οποίος αφορά στην εκτέλεση της προμήθειας αλλ’ επηρέασε τη διαδικασία ανάθεσης του Υποτμήματος Α.1 αυτής – όπως και του Υποτμήματος Α.2, δοθέντος ότι είχε προβλεφθεί η υποβολή ενιαίας προσφοράς για αμφότερα τα Υποτμήματα – συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια κωλύουσα την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας.(..)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .. και της εταιρείας «...» για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης, βενζίνης, λιπαντικών και ειδών πρατηρίου για τις ανάγκες του Δήμου.Δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του κατά περίπτωση φορέα (Δήμου .. / Ν.Π.Δ.Δ. «..» / Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης / Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και της ως άνω αναδόχου εταιρείας για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, κατά τα εκτιθέμενα στην παρ. 5.Β του  σκεπτικού.