ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με την 1/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Εξωτερικών (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προαναφερόμενης σύμβασης, το οποίο αφορά στην ανάθεση, από την προσφεύγουσα Α.Α. στην εταιρεία «…», των υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων του Υπουργείου Εξωτερικών για τρία συνολικά χρόνια (στο εξής: ελεγχόμενη σύμβαση), «επισημαίνοντας» ότι «πρέπει να γίνει σχετική διόρθωση στο άρθρο 5 της σύμβασης, ώστε η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης να υπολογιστεί στο 4% επί της προϋπολογιζόμενης αξίας του διαγωνισμού και όχι στο 5% επί της συνολικής αξίας της σύμβασης».(...)Κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή, η εγγύηση καλής εκτέλεσης της ελεγχόμενης σύμβασης υπολογίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4.1 της οικείας Διακήρυξης, που καθορίζει το ύψος αυτής «σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης» κι όχι σύμφωνα με άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021, οι διατάξεις του οποίου τέθηκαν σε ισχύ μεταγενέστερα (1.6.2021) της αποστολής της οικείας Διακήρυξης προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (22.4.2021).Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 370/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου...και του προμηθευτή με την επωνυμία «… LIMITED», με αντικείμενο την «Προμήθεια κρίσιμων υλικών για την κάλυψη απαιτήσεων των Α/Φ CL-215/415 από την κατασκευάστρια εταιρεία … LTD», με αρχικώς εκτιμώμενο κόστος ύψους 1.273.122,41 ευρώ και τελικώς συμφωνηθέν τίμημα ποσού 860.298,65 ευρώ.(....)Μη νομίμως εξαιρέθηκε η επίμαχη προμήθεια από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του νόμου αυτού.(....)η αναθέτουσα αρχή εξάντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει την προμήθεια των επίμαχων υλικών με τη τήρηση τόσο της αρχικής και επαναληπτικής δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας με διαπραγμάτευση, οι οποίες, όμως, απέβησαν άγονες, συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 32 παρ. 2 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις και, ιδίως, η προϋπόθεση της απουσίας ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, που δικαιολογούν την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία … Ltd.Ανακαλεί την 370/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. 

Προμήθεια πληροφοριακού συστήματος...ζητείται η αναθεώρηση της 1072/2020 απόφασης του VI Τμήματος...Κατά την κρίση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, η επίμαχη προμήθεια εντύπων ασφαλείας (ταυτότητες/κάρτα του πολίτη, διαβατήρια και άδειες διαμονής), που εκδίδονται από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και ενσωματώνουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των Ελλήνων πολιτών καθώς και των διαμενόντων στην ελληνική επικράτεια, εμπίπτει καταρχήν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3978/2011. Τούτο δε διότι αφορά σε προμήθεια ευαίσθητου υλικού ή εξοπλισμού, ευθέως και αμέσως συνδεομένου με την εξυπηρέτηση αναγκών της δημόσιας και κρατικής ασφάλειας, δοθέντος ότι, όπως εκτίθεται στη σκέψη 8 της παρούσας, οι διατάξεις του πρωτογενούς και του παραγώγου ενωσιακού δικαίου, που επιτρέπουν αποκλίσεις από τους γενικούς κανόνες της εσωτερικής αγοράς, δεν εφαρμόζονται μόνο κατά την προμήθεια αμιγώς στρατιωτικού εξοπλισμού, αλλά τυγχάνουν εφαρμογής και σε δημόσιες συμβάσεις μη στρατιωτικού αντικειμένου, εφόσον αυτές άπτονται ζωτικών ζητημάτων ασφαλείας του κράτους μέλους.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση προσφυγή αναθεώρησης πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η 1072/2020 προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος και να ανακληθεί η 128/2020 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Κατόπιν δε της ανάκλησης αυτής, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι ο έλεγχος της επιμέρους φάσης της διαδικασίας ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας σχετικά με τη νομιμότητα της 8030/16/6-ε΄/20.12.2019 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, απέβη θετικός.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με την 301/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης –μεταξύ του Δήμου … και της αναδόχου ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «… Α.Ε. - … Α.Τ.Ε.» (στο εξής: προσφεύγων ανάδοχος)– για την «Ενεργειακή αναβάθμιση» του Δήμου (στο εξής: ελεγχόμενη σύμβαση).(....)Το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης των αποκατεστημένων κυττάρων των Χώρων Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΔΑ) και Χώρων Υγειονομικής Ταφής Στερεών Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) … και …, δέκα (10) φωτοβολταϊκών (ΦΒ) σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 10 MWp και δέκα (10) υποσταθμών σύνδεσης αυτών των ΦΒ σταθμών, προϋπολογιζόμενης αξίας 10.400.000,00 ευρώ, καθώς και η επί δύο (2) έτη, μετά την προμήθεια και εγκατάσταση των ανωτέρω ΦΒ σταθμών και υποσταθμών σύνδεσης ΦΒ, παροχή των υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησής τους, προϋπολογιζόμενης αξίας 160.000,00 ευρώ(....)Αφού το άρθρο 78 παρ. 1 του ν. 4412/2016 και, σε συμφωνία μ’ αυτό, ο όρος του άρθρου 2.2.9.2.Α. της Διακήρυξης απαιτούν ο οικονομικός φορέας που παρέχει σε προσφέροντα δάνεια ικανότητα να αποδεικνύει ότι πληροί μόνο το κριτήριο ποιοτικής επιλογής το σχετικό με την ικανότητα που δανείζει, νομίμως ο τρίτος οικονομικός φορέας «… Α.Ε.» απέδειξε, στο πλαίσιο της ελεγχόμενης σύμβασης, ότι πληροί μόνο το κριτήριο επιλογής του άρθρου 2.2.6 περ. 1 της Διακήρυξης (εκτέλεση κατά την τελευταία πενταετία τουλάχιστον μίας σύμβασης εγκατάστασης φ/β σταθμών τουλάχιστον 499 kWp σε αποκατεστημένους ΧΥΤΑ ή ΧΑΔΑ ή ΧΥΤΕΑ) που δανείζει στον προσφεύγοντα ανάδοχο κι όχι το σύνολο των λοιπών τεθέντων για την ελεγχόμενη σύμβαση κριτηρίων επιλογής, τα οποία δεν είναι σχετικά με τη δανειζόμενη ικανότητα αλλά αποτελούν διακριτά και αυτοτελή κριτήρια επιλογής, τόσο κατά τη Διακήρυξη όσο και κατά το σκοπό που εξυπηρετούν, και κρίνονται στο πρόσωπο του προσφεύγοντος αναδόχου αυτοτελώς.Ανακαλεί την 301/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «… Α.Ε. - … Α.Τ.Ε.», για την «Ενεργειακή αναβάθμιση» του Δήμου.  

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 88/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που με αυτήν έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) και της προσφεύγουσας ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ...» (στο εξής προσφεύγουσα) για το τμήμα 4 (Δήμος Ξάνθης) της διαγωνιστικής διαδικασίας για την παροχή υπηρεσιών παρασκευής- συσκευασίας και διανομής γευμάτων (σχολικά γεύματα) σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τη σχολική χρονιά 2020-2021, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 42.111.924,75 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Μετά την ως άνω παραίτηση της προσφεύγουσας από την ένδικη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτό, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, ότι έχει καταργηθεί η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, που ανοίχθηκε με την άσκηση της προσφυγής αυτής παρά την απουσία της προσφεύγουσας....Κηρύσσει καταργημένη τη διαδικασία που ανοίχθηκε με την από 19.3.2021 (Α.Β.Δ. …) προσφυγή της εταιρείας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ....» και το διακριτικό τίτλο «… ΑΒΕΕ» για την ανάκληση της 88/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα αναφερόμενα σ’ αυτή. 

Προμήθεια υλικών...Από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του ν.4412/2016, που είναι απολύτως ταυτόσημη με την αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 2 α της Οδηγίας 2014/24 («…2. Το παρόν Βιβλίο δεν εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις και τους διαγωνισμούς μελετών που δεν εξαιρούνται για άλλο λόγο δυνάμει της παρ. 1, στο μέτρο που η προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας της χώρας δεν μπορεί να διασφαλιστεί με λιγότερο δραστικά μέτρα …»), συστημικώς και συγκριτικώς θεωρούμενο με την απόλυτη ρήτρα εξαιρέσεως των παρ. 1 και 3 του ίδιου άρθρου, συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει όχι από το σύνολο αλλά από τις διατάξεις εκείνες που δεν είναι συμβατές με τη διαφύλαξη των ουσιωδών συμφερόντων άμυνας και ασφάλειας της χώρας. Επομένως, στην προκειμένη υπόθεση, και στην περίπτωση καταφάσεως των προϋποθέσεων του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄, η αναθέτουσα αρχή μη νομίμως δεν  προέβη σε εξέταση τυχόν συνδρομής των υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού από την ανάθεση (βλ. 73 παρ. 1, 2 και 74 του ν.4412/2016), καθώς και σε εξέταση της τεχνικής, επαγγελματικής καταλληλότητας και της χρηματοοικονομικής επάρκειας της αναδόχου (βλ. άρθρα 75 επ. του ν.4412/2016), αλλά και της  παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005 «Μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων» (ΦΕΚ Α΄ 30),  όπως αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 375 παρ. 10 ν. 4412/2016 και την παρ. 1 άρθρου 76  του ν.4712/2020 (ΦΕΚ Α΄ 146). Κατ’ ακολουθίαν όσων εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων, διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης και συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχεδίου αυτής.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2444/2020.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ: Για να άρει την αμφιβολία ως προς το αν συνάδει με τη φύση του προσυμβατικού ελέγχου η θέση διαλυτικής αίρεσης επί θετικής κρίσης του Κλιμακίου περί την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης(...)κατ’ εξαίρεση έγκριση της εκτέλεσης της σύμβασης κατόπιν διαπραγματεύσεων με την εταιρεία ..., χωρίς δημοσίευση προκήρυξης(...)Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο θεωρεί ότι ο όρος, τον οποίο διατύπωσε, αμφιβάλλον, το Κλιμάκιο, στερείται αντικειμένου και ως εκ τούτου, ακόμη και αν συναινούσε σχετικώς η Ολομέλεια, θα ετίθετο από το Κλιμάκιο αλυσιτελώς. Επιπλέον, με βάση τη θεμελιώδη αρχή της ταχείας διεκπεραίωσης του προσυμβατικού ελέγχου και δοθέντος ότι το Κλιμάκιο κατά τα λοιπά έχει ολοκληρώσει τον έλεγχό του, το Δικαστήριο κρίνει ότι εξαντλήθηκε στην επίδικη υπόθεση η ελεγκτική δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και συνεπώς επιβάλλεται, για να μην απολεσθεί περαιτέρω χρόνος εκ της αναπομπής στο Κλιμάκιο, να λάβει η Ολομέλεια, στηριζόμενη στα ανωτέρω, την τελειωτική απόφαση, αποφαινόμενη ότι η σύμβαση δεν κωλύεται να υπογραφεί.  

Προμήθεια αντιδραστηρίων...Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων: α) Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.β) Κωλύεται, για τους λόγους που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, η υπογραφή του σχεδίου της πρώτης εκτελεστικής σύμβασης της ανωτέρω συμφωνίας-πλαίσιο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 30/2022 Πράξης του E΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την 30/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … Ημαθίας και της αναδόχου ένωσης εργοληπτικών επιχειρήσεων με την επωνυμία «… – …», που αφορά στην εκτέλεση του έργου «Ανάπλαση πλατείας Ελευθερίας Δήμου …»(....)Εν προκειμένω, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις-μέλη του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη δήλωσαν ότι διαθέτουν τα εν λόγω πιστοποιητικά του προαναφερόμενου Κεφαλαίου Δ του Μέρους IV, πληρούσες έτσι τις απαιτήσεις της διακήρυξης κατά το στάδιο κατάθεσης των δικαιολογητικών συμμετοχής, ενώ, επιπλέον, στο συγκεντρωτικό έγγραφο που συνοδεύει την προσφορά τους, στο οποίο αναφέρονται τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά συμμετοχής και περιλαμβάνεται πίνακας με δήλωσή τους ότι πληρούν τις απαιτήσεις της Διακήρυξης και ότι διαθέτουν τα απαιτούμενα πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας. Κατόπιν τούτων, ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι για το παραδεκτό της προσφοράς του παρεμβαίνοντος 2ο μειοδότη, ως προς την προαπόδειξη της δυνατότητας προσκόμισης των απαιτούμενων από τη Διακήρυξη πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας, δεν υπήρχε υποχρέωση προσκόμισης των εν λόγω πιστοποιητικών κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών συμμετοχής, απορριπτόμενων όσων περί του αντιθέτου προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή. Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.

Κατασκευή πρότυπου δημοτικού γηροκομείου...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι είναι νόμιμη η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, με προσφυγή, κατ’ άρθρο 28 περ. β΄ του Κ.Δ.Ε., στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, καθόσον αποδεικνύεται ότι πληρούνται, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 παρ. 1 του Κ.Δ.Ε. προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων δεν διαπιστώθηκε ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο –με το Φ6στ/2411/7.3.2017 έγγραφο του Δημάρχου ..., σε αντικατάσταση του αρχικώς υποβληθέντος– σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.