Προγραμματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1452/2019  απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η παρούσα σύμβαση δεν αποτελεί περίπτωση επιτρεπόμενης απευθείας ανάθεσης λόγω μοναδικότητας του αναδόχου, υπό την έννοια ότι μόνο η εταιρεία «....» είναι σε θέση να αναλάβει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενόψει των περιγραφεισών στην αίτηση αναθεώρησης ιδιαιτεροτήτων τους (βλ. σκ. 12 της παρούσας) και της κατοχής εκ μέρους της εταιρείας τής απαραίτητης εμπειρίας και τεχνογνωσίας για την αποτελεσματική παροχή τους. Και τούτο, διότι οι υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας σύμβασης, ήτοι υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού καθώς και ετοιμότητας αποκατάστασης των εκάστοτε βλαβών, είναι γνωστές στην ελεύθερη αγορά, παρέχονται από ιδιώτες σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, περαιτέρω δε, ενόψει της δυσχέρειας επακριβούς ποσοτικού προσδιορισμού του φυσικού τους αντικειμένου, δύνανται να ανατίθενται, κατόπιν διαγωνισμού, μέσω συμφωνιών – πλαίσιο, οι οποίες εξειδικεύονται κάθε φορά μέσω εκτελεστικών συμβάσεων. Εξάλλου, το γεγονός ότι οι ως άνω υπηρεσίες παρέχονται στην ελεύθερη αγορά και από τρίτους ιδιώτες, επιβεβαιώνεται και από τις παραδοχές του Δήμου ότι η ανωτέρω εταιρεία διαθέτει μόνον διοικητικό προσωπικό και ότι, κατά τα λοιπά, το τεχνικό μέρος, ήτοι την εκτέλεση του φυσικού αντικειμένου των συναφθεισών συμβάσεών της, αναλαμβάνει το δίκτυο των χρόνιων συνεργατών της, δηλαδή ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα μπορούσαν να παρέχουν αυτοτελώς τις επίμαχες υπηρεσίες στον αιτούντα Δήμο, χωρίς τη μεσολάβηση της εταιρείας, ενδεχομένως δε, και σε χαμηλότερες τιμές από αυτές της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, επειδή η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση της έλλειψης χρονοδιαγράμματος εκτέλεσής της.Κατόπιν τούτων, και δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση συνιστά μια κοινή εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση, χωρίς να επηρεάζει τον χαρακτήρα της αυτό εάν ο αντισυμβαλλόμενος επιδιώκει κέρδος ή απλώς το αντάλλαγμα των παρασχεθεισών εκ μέρους του υπηρεσιών, η ίδια μη νομίμως έχει ανατεθεί απευθείας στην «...» δίχως την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 και τη διενέργεια της προσήκουσας διαγωνιστικής διαδικασίας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η ανάθεση στην ... των υπηρεσιών οργάνωσης και αρχικής λειτουργίας των ΣΕΔ του Δήμου … που αυτή αναλαμβάνει να παράσχει στο πλαίσιο της ελεγχθείσας από την Επίτροπο προγραμματικής σύμβασης έναντι του συνόλου του προϋπολογισμού της σύμβασης δεν συνιστά, όπως βασίμως με την αίτηση και την παρέμβαση προβάλλεται, έμμεση μη νόμιμη επιχορήγησή της από τον αιτούντα Δήμο, καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, αφενός οι διατάξεις της περ. 8 του μέρους δεύτερου του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου … δεν απαγορεύουν την ανάθεση, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης, μέρους της οργάνωσης και λειτουργίας των ΣΕΔ του Δήμου … σε άλλα νομικά πρόσωπα του Δήμου, όπως εν προκειμένω στην ..., χωρίς αυτό να συνιστά, όπως βασίμως με την αίτηση και την παρέμβαση προβάλλεται, παράκαμψή των εν λόγω διατάξεων. Σε κάθε, δε, περίπτωση η Διεύθυνση Διοίκησης και Αποκέντρωσής του Δήμου διατηρεί, στο πλαίσιο της σύμβασης και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα άρθρα 4.2 και 6.1 του σχεδίου της, την ανώτατη εποπτεία και το συντονισμό των επιμέρους δράσεων της σύμβασης, την παρακολούθηση και τον καθορισμό των γενικών κατευθύνσεων των παρεχόμενων από την ... υπηρεσιών υλοποίησής της, την υποστήριξη των διοικητικών διαδικασιών λειτουργίας των ΣΕΔ, τη χρηματοδότηση της σύμβασης και των εν γένει δαπανών λειτουργίας των ΣΕΔ, τη διάθεση των αναγκαίων κτιριακών εγκαταστάσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία των ΣΕΔ, καθώς και όλου του αναγκαίου προσωπικού, αλλά και τη μέριμνα για τις διοικητικές ή/και θεσμικές ρυθμίσεις που απαιτούνται για την υλοποίησή της, αφετέρου δε στα άρθρα 4.1, 4.2, 4.3, 6.1, 6.2, 6.3 του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης καθορίζονται κατά τρόπο συγκεκριμένο, ειδικό και σαφή οι συγκεκριμένες δράσεις ή υπηρεσίες που θα παρασχεθούν στο πλαίσιο της σύμβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη, καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους, στα άρθρα 5 και 9 του σχεδίου παρατίθεται ο αναλυτικός προϋπολογισμός (κοστολόγηση) των επιμέρους (κατηγοριών) υπηρεσιών που θα παρασχεθούν από την ..., για την οποία προορίζεται το σύνολο του προϋπολογισμού της σύμβασης, ο οποίος και αποτελεί το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών των αντίστοιχων υπηρεσιών, και στο άρθρο 7 του σχεδίου παρατίθεται το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης, που περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους υπηρεσιών που θα παράσχει η ... στο πλαίσιο της σύμβασης και οι οποίες απαρτίζουν το επί πληρωμή συμβατικό αντικείμενό της, κι επομένως διασφαλίζεται η πραγματική συμβολή των συμβαλλόμενων μερών και κυρίως της ... στην υλοποίηση της σύμβασης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές ως βάσιμες, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη του Δήμου .(...)	Υπό τα ως άνω πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για την υλοποίηση των έργων και μελετών που προβλέπονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα του, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρα 44 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 4 παρ. 1 του ν. 4674/2020, τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αιτιολογείται επαρκώς i) με τη Δ.Υ./21.6.2024 βεβαίωση του Δημάρχου Παρανεστίου περί φόρτου εργασίας της Τεχνικής Υπηρεσίας και τη σχετική από 21.6.2024 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου «περί αδυναμίας υποστήριξης χρηματοδοτούμενων έργων» (βλ. ανωτέρω σκ. 12), με τις οποίες διαπιστώνεται ότι η υλοποίηση του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου δημιουργεί αυξημένες υποχρεώσεις στη Τεχνική Υπηρεσία, στις οποίες, εξαιτίας μεγάλης μείωσης του προσωπικού της, αδυνατεί να ανταπεξέλθει,	Επομένως, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι δεν τεκμηριώνεται ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης.	Εντούτοις, τόσο από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης όσο και από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει επαρκής τεκμηρίωση του ύψους της αναφερόμενης στο άρθρο 3 του σχεδίου σύμβασης συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης. Τούτο διότι ο καθορισμός της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης της σύμβασης αυτής εξαντλείται στην παράθεση μόνο των αριθμητικών δεδομένων της, στο άρθρο 3, όπου ορίζεται στο συνολικό ποσό των 382.554,27 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. και προσδιορίζεται στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους» σε δαπάνη 332.655,87 ευρώ, που αφορά στο κόστος απασχόλησης των έξι (6) μηχανικών που θα προσληφθούν («Άμεσες δαπάνες έκτακτου προσωπικού») και σε δαπάνη 49.898,41 ευρώ, που υπολογίζεται σε 15% επί του ως άνω ποσού των άμεσων δαπανών και αφορά στο λειτουργικό κόστος της σύμβασης («Έμμεσες Δαπάνες»). Στη δε επιχειρούμενη τεκμηρίωση των άμεσων δαπανών έκτακτου προσωπικού στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους», παρατίθενται θεωρητικώς μόνο διάφορες δυνητικές μέθοδοι υπολογισμού τους, όχι όμως ο ακριβής υπολογισμός του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού, με αναφορά συγκεκριμένων και επαληθεύσιμων στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη για την κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, χωρίς να καθίσταται επαληθεύσιμη η ακρίβεια και ορθότητα των τελικών ποσών που κοστολογούνται, ώστε να γίνεται σαφές πώς προκύπτει το τελικό κόστος της σύμβασης. Ούτε, επίσης, ο υπολογισμός ποσοστού 15% ως έμμεσου λειτουργικού κόστους, το οποίο είναι το ανώτερο ποσοστό που μπορεί να υπολογιστεί επί των άμεσων δαπανών προσωπικού, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δ.Ε.Π.ΑΝ., συνοδεύεται από περαιτέρω ανάλυση και τεκμηρίωση, ώστε να αιτιολογείται ότι δεν υπερβαίνει το εύλογο διοικητικό κόστος που συνεπάγεται η εκπλήρωση εκ μέρους του Δ.Ε.Π.ΑΝ. των συμβατικών του υποχρεώσεων. Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, δεδομένου ότι, παρά τη βασιμότητα ορισμένων από τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, εξακολουθούν να συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη (Πράξη.25/2024 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου )

Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη της Τεχνικής Υπηρεσίας(...)Με την ένδικη προσφυγή, όπως οι λόγοι της αναπτύσσονται στο νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η αναθεώρηση της 1166/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος. Με βάση τα όσα αναφέρθηκαν στις ανωτέρω σκέψεις (σκ. 11-13), το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η έλλειψη τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης ανεδείχθη ως πλημμέλεια από την Πράξη της Επιτρόπου, κατά τρόπο που αφορά στο σύνολο του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένων και των έμμεσων δαπανών. Η παράθεση αναλυτικού οικονομικού προϋπολογισμού συσχετίστηκε πρωτίστως με την ανάγκη να μην προβλέπονται περιουσιακές μετακινήσεις που συνιστούν έμμεση επιχορήγηση του Αναπτυξιακού Οργανισμού, είτε καταλείπουν περιθώριο κέρδους και, κατόπιν της ερμηνευτικής αυτής κρίσης, κρίθηκε ότι, ενόψει του μη επαρκώς προσδιορισμένου φυσικού αντικειμένου που ανατίθεται στην …ΑΕ από τον Δήμο..., δεν αιτιολογείται το κόστος των δαπανών, διότι δεν υφίσταται σύνδεση των προϋπολογιζόμενων δαπανών με συγκεκριμένες και επακριβώς προσδιορισμένες υπηρεσίες. Η κρίση, ωστόσο, στην οποία κατέληξε και το Τμήμα, ότι, εν τέλει, προσδιορίζονται επαρκώς οι καλυπτόμενες μέσω της ελεγχόμενης σύμβασης ανάγκες του Δήμου ...., δεν συνεπάγεται, αναγκαστικά, το λογικό συμπέρασμα ότι στην κάλυψη των αναγκών αυτών κατατείνουν, απαραιτήτως, οι προεκτιμώμενες δαπάνες του προϋπολογισμού.Κατ’ ακολουθία, μη νόμιμα υπολογίζονται τα κόστη αυτά, εκ νέου, στις έμμεσες δαπάνες, ενώ, επιπλέον, οι πάγιες ανάγκες που επικαλείται η προσφεύγουσα, ως καλυπτόμενες από το σκέλος των έμμεσων δαπανών του προϋπολογισμού, συνεπάγεται ότι είναι έτι μικρότερες. Σε κάθε περίπτωση κρίσιμο δεν είναι η κάλυψη των παγίων αναγκών της προσφεύγουσας μέσω κάθε προγραμματικής σύμβασης που ενδεχομένως, συνάπτει, γεγονός που όπως προαναφέρθηκε οδηγεί σε ανεπίτρεπτη έμμεση επιχορήγησή της, αλλά αντιθέτως ερευνητέο είναι η κάλυψη των πραγματικών εξόδων που απαιτούνται και συνδέονται κατά τρόπο ειδικό με την εκ μέρους της υλοποίηση του αντικειμένου που αναλαμβάνει να υλοποιήσει στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, πρέπει η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης να απορριφθεί 

Παροχή υπηρεσιών...Εκ των ανωτέρω έπεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και ως εκ τούτου νομίμως επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., αφού η «..... (ΟΤΑ)» δεν συμπεριλαμβάνεται στους φορείς που απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. VΙΙ Τμ. 104,106/2010, V Τμ. 16/2005). Η διαπίστωση, εξάλλου, αυτή δεν αίρεται από το γεγονός ότι η ως άνω εταιρεία, η οποία λειτουργεί ως ΦΟ.Δ.Σ.Α., μπορεί να μετέχει σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 του ν. 3536/2007, 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009 και 246 παρ. 3 του ν. 4555/2018 ως αντισυμβαλλόμενο μέρος σε προγραμματικές συμβάσεις για την ανάθεση, μεταξύ άλλων της συλλογής και μεταφοράς αστικών αποβλήτων, καθόσον αυτονόητη προϋπόθεση είναι η συναπτόμενη σύμβαση να φέρει ως εκ του αντικειμένου της και του σκοπού της τα χαρακτηριστικά προγραμματικής, χωρίς να αρκεί προς τούτο ότι η εταιρεία συμβάλλεται με κάποιον από τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 100 παρ. 1 του ν. 3852/2010. Επίσης δεν ασκεί επιρροή εν προκειμένω ότι η ... Α.Ε. (Ο.Τ.Α.) έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αφού το επίμαχο σχέδιο χαρακτηρίζεται ως σχέδιο δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, ανεξάρτητα από το εάν ο αντισυμβαλλόμενος της αναθέτουσας αρχής φορέας ασκεί κατά κύριο λόγο κερδοσκοπική δραστηριότητα, εάν διαθέτει την οργανωτική δομή επιχείρησης, αν προσδοκά το κέρδος ή εάν δραστηριοποιείται σε τακτική βάση στην αγορά (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 2007/2014, VI Τμ. 845/2018, 3582/2015, VII Τμ. Πρ. 45/2018). Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής της οικείας σύμβασης, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 40/2019 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/121/2020

Υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης, αποτελούσα το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτήν αποτελέσματος, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί καθεαυτή να επιφέρει μεταβίβαση αρμοδιότητας από τον ένα συμβαλλόμενο φορέα στον αντισυμβαλλόμενό του, παρά μόνο αν υφίσταται ήδη σχετική νομοθετική πρόβλεψη προς τούτο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η προγραμματική σύμβαση θα μετατρεπόταν σε εργαλείο παράκαμψης των αναγκαστικού δικαίου νομοθετικών διατάξεων περί αρμοδιότητας. Εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, η εκπόνηση της μελέτης νέου κτιρίου φαρμακευτικών εργαστηρίων στην 441 ΑΒΥΥ στο στρατόπεδο ... υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και όχι της Περιφέρειας ... Και ναι μεν στους τομείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα των Περιφερειών περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η υγεία (βλ. ανωτέρω, σκέψη ΙΙ), όμως ειδικά η εκπόνηση και χρηματοδότηση μελέτης κτιρίου φαρμακευτικών εργαστηρίων, το οποίο θα κατασκευαστεί εντός στρατοπέδου (αρμοδιότητας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας), ούτε προβλέπεται ρητά στις περιπτώσεις 1-23 του άρθρου 186 ΙΙ. Ζ. του ν. 3852/2010, στις οποίες εξειδικεύονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες που υπάγονται στον τομέα της υγείας και ανήκουν στις Περιφέρειες, ούτε είναι συναφής με καμία από τις περιπτώσεις αυτές, οι οποίες αφορούν ενδεικτικά τη χορήγηση και ανάκληση αδειών άσκησης επαγγελμάτων υγείας, την επιβολή σχετικών κυρώσεων, την εποπτεία Ιατρικών, Οδοντιατρικών και Φαρμακευτικών Συλλόγων της Περιφέρειας και τη διενέργεια υγειονομικών ελέγχων...

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αγίας Βαρβάρας και της Περιφέρειας Αττικής με τίτλο «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ»(...)	Συνεκτιμώντας τις ανωτέρω διαπιστώσεις ως προς την τεκμηρίωση του προϋπολογισμού όλων των Ομάδων των ειδών που συναποτελούν το αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης, και μη δυνάμενο να εκφέρει ίδια επί των πραγμάτων τεχνική κρίση ως προς τις παρατηρηθείσες ελλείψεις της Ομάδας Α αυτής, το Δικαστήριο κρίνει μεν, κατ΄αποδοχή της προσφυγής, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της, θέτει όμως, για την υπογραφή αυτής και εν όψει των επιταγών της νομιμότητας, όρο με τον οποίο επιβάλλονται στα συμβαλλόμενα μέρη οι ακόλουθες δύο σωρευτικές υποχρεώσεις. Πρώτον, να προβούν σε εμπεριστατωμένη επανεξέταση της προεκτιμώμενης συνολικής και αναλυτικής δαπάνης των ως άνω συγκαταλεγόμενων στην Ομάδα Α ειδών, κατόπιν αναζήτησης των τιμών των καταλόγων των εργοστασίων παραγωγής αυτών, των τιμολογήσεων «κόστος συν κέρδος» των βασικών εμπόρων - προμηθευτών που τα προωθούν στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά, και των τιμών ομοειδών προκηρύξεων και κατακυρωτικών αποφάσεων, που βασίζονται στις ίδιες, ή σε αντικειμενικά συγκρίσιμες τεχνικές προδιαγραφές. Δεύτερον, να τηρήσουν τα ανωτέρω στοιχεία τεκμηρίωσης της τελικής διαμόρφωσης του προϋπολογισμού, προκειμένου να υποβληθούν κατά τον προσυμβατικό έλεγχο της εκτελεστικής σύμβασης που θα επακολουθήσει.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την 2820/06.09.2023 προσφυγή του Ν.Π.Δ.Δ. - πρωτοβάθμιου O.T.A. με την επωνυμία «Δήμος Αγίας Βαρβάρας» Αττικής.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτή 323/2023 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Προμήθεια  ηλεκτροκίνητων οχημάτων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α)Δεν προσδιορίζεται ούτε τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης στο άρθρο 3 ούτε σε άλλο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου ούτε στο προοίμιο αυτού γίνεται παραπομπή σε οποιαδήποτε μελέτη από την οποία να προκύπτει κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (πρβλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239,110/2019, 317/2018).β) Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η χρονική διάρκεια της σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010.γ)Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).δ)Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

Προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του Αναπτυξιακού Οργανισμού με την επωνυμία «… Αυτοδιοίκησης Ανώνυμη Εταιρεία Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με τον διακριτικό τίτλο «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 382.416,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (308.400,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) για την υλοποίηση της Πράξης «Διοικητική Υποστήριξη στο Δήμο … για την άσκηση αρμοδιοτήτων Υπηρεσίας Δόμησης».(....)Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο αριθμός του προσωπικού του Αναπτυξιακού Οργανισμού που θα υποστηρίξει την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου είναι μικρότερος ανά ειδικότητα από τον αντίστοιχο αριθμό των υπαλλήλων της τελευταίας [9 Αρχιτέκτονες Μηχανικοί του Δήμου- 1 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 11 Πολιτικοί Μηχανικοί του Δήμου- 6 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 4 Τοπογράφοι του Δήμου- 3 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 35 άτομα διοικητικό προσωπικό του Δήμου- 4 άτομα της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»], καθιστώντας σαφές ότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός θα συνδράμει επικουρικά την Διεύθυνση Δόμησης του Δήμου …, χωρίς να την υποκαθιστά, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, ο Δήμος έχει την εποπτεία, καθώς και την ευθύνη έκδοσης των διοικητικών πράξεων που θα εκδοθούν από το διοικητικό προσωπικό που θα διαθέσει η «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»(....)Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η επίδικη προγραμματική σύμβαση έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια δώδεκα (12) μηνών και, κατά συνέπεια, με το διατιθέμενο προσωπικό θα εξυπηρετηθούν παροδικές και ποσοτικά περιορισμένες ανάγκες του Δήμου …, μέχρι να ολοκληρωθούν και οι εκκρεμείς διαδικασίες πρόσληψης τακτικού προσωπικού από αυτόν κατά τα ανωτέρω..., χωρίς να τίθεται ζήτημα έμμεσης πρόσληψης προσωπικού, κατά παράβαση του άρθρου 103 του Συντάγματος.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης