ΘΕΜΑ : Συνταξιοδότηση μητέρων ανηλίκων κατ’ εφαρμογή του Ν.3863/10 (άρθ. 10 παρ.17 περ.β) σε συνδυασμό με τις διατάξεις των Κοινοτικών Κανονισμών και των Διμερών Συμβάσεων Κοινωνικής Ασφάλισης. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 22

«Απάντηση σε πρότασή σας σχετικά με τη δυνατότητα συνταξιοδότησης από τον e-ΕΦΚΑ (πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ) μητέρων ανηλίκων τέκνων»

ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση των διατάξεων των παρ. 1, 2 και 3 του άρθ. 20 του ν. 3801/2009, σχετικά με τη λύση της σύμβασης εργασίας και τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος του προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.»ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 6/2012

Α) Κοινοποίηση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθ. 17 και των παρ. 1 και 2 του άρθ. 36 του ν. 4387/2016, σχετικά με τη συνταξιοδότηση των υποχρεωτικά παράλληλα ασφαλισμένων μέχρι 31.12.2016 σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες φορείς κύριας ασφάλισης ή στο Δημόσιο, λόγω άσκησης διαφορετικής επαγγελματικής δραστηριότητας. Β) Χορήγηση δεύτερης σύνταξης λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας σε ασφαλισμένους που είχαν συνταξιοδοτηθεί μέχρι τις 12.5.2016.(ΑΔΑ:ΩΣΡΣ465ΧΠΙ-7ΒΞ)  ΕΓΚ/43/2018

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των παρ. 1, 2, 3, 4 του άρθ. 26 του Ν. 4075/2012, με τις οποίες προβλέπεται αλλαγή: α) στον τρόπο υπολογισμού της προσαύξησης λόγω απόλυτης αναπηρίας που χορηγείται σε τυφλούς συνταξιούχους λόγω γήρατος, ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993 β) στο ποσοστό αναπηρίας των αμφοτεροπλεύρως ορφανών τέκνων γ) στις προϋποθέσεις χορήγησης του εξωιδρυματικού επιδόματος σε περιπτώσεις ακρωτηριασμού.

ΘΕΜΑ: «Συνταξιοδότηση εργαζομένων σε αεροπορικές επιχειρήσεις κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 10 παρ. 15Β του Ν. 3863/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Συμπληρωματικές οδηγίες.» Σχετ.: α. Το με αρ. πρωτ. Σ56/27/3.7.2012 Γενικό Έγγραφο β. Η αρ. 72/2012 εγκύκλιος

ΘΕΜΑΤΑ: «α)Συμπληρωματικές οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθ. 20 του ν. 3801/2009. β)Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθ. 8 του ν. 3801/2009, για το προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. πρώτου και δευτέρου βαθμού, στο οποίο χορηγείται σύνταξη λόγω αναπηρίας ορισμένου χρόνου. γ) Συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας μονίμων υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., οι οποίοι κατά τη μονιμοποίησή τους επέλεξαν ως ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό φορέα το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.»ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 10/2014

Κοινοποίηση των άρθρων 55, 58-62, 84, 88 παρ. 1, 89, 96 παρ. 1,2 και 4 και 98 του ν. 5172/2025 (Α΄10/29-01-2025) «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 - Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας - Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών - Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust - Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας - Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις»

Η απόφαση (ΣτΕ 1538/2024) αφορά αίτηση αναίρεσης του e-ΕΦΚΑ κατά της υπ’ αριθμ. 45/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης. Η διαφορά αφορούσε τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης λόγω γήρατος από τον Ο.Α.Ε.Ε. (πρώην Τ.Ε.Β.Ε.) σε ασφαλισμένο, ο οποίος λάμβανε ήδη σύνταξη από το Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. Το κεντρικό νομικό ζήτημα ήταν αν υπερισχύει η διάταξη που επιτρέπει συνταξιοδότηση με 37 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας ή η ειδική διάταξη για τους διπλοσυνταξιούχους (άρθρο 47 παρ. 10 του ν. 2084/1992) που απαιτεί τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας. Το ΣτΕ έκρινε ότι για τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης από τον Ο.Α.Ε.Ε. απαιτείται αναγκαίως η συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας, ακόμη και αν έχουν συμπληρωθεί 37 έτη ασφάλισης. Ως εκ τούτου, έκανε δεκτή την αίτηση αναίρεσης του e-ΕΦΚΑ, αναιρώντας την προσβαλλόμενη απόφαση, και παρέπεμψε την υπόθεση στο Διοικητικό Εφετείο για νέα νόμιμη κρίση.

Ερωτάται: 1. Εάν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3863/2010, όπως αυτές συμπληρώθηκαν με τα άρθρα 39 και 40 του ν. 3996/2011, στην περίπτωση δικαιούχου προσυνταξιοδοτικής παροχής από το τ.ΕΤΑΤ, ο οποίος: α) αποχώρησε οικειοθελώς από την Τράπεζα στις 14-07- 2010, β) με την υπ΄ αριθμ. 1134/21-02-2011 αίτησή του ζήτησε προσυνταξιοδοτική παροχή από το τ.ΕΤΑΤ με αναστολή της καταβολής της έως την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του, γ) με υποβληθείσα στο τ.ΕΤΑΤ στις 21-07-2011 αίτησή του ζήτησε την αναγνώριση, με βάση τη διάταξη του άρθρου 22 παρ. 1 ε΄ του καταστατικού του τ.ΤΕΑΠΕΤΕ, πλασματικού χρόνου κενών διαστημάτων και χρόνου ασφάλισης παιδιών, τον οποίο (πλασματικό χρόνο) είχε αναγνωρίσει στο τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σύμφωνα με τις ειρημένες διατάξεις (των άρθρων 10 του ν. 3863/2010, και 39 έως 40 του ν. 3996/2011), αίτημα που υιοθέτησε τελικώς το τ.ΕΤΑΤ, το οποίο, με την υπ΄ αριθμ. 1012/261ης Συν./4-4-2012 απόφασή του προχώρησε στην αναγνώριση των ανωτέρω χρόνων, αν και δεν είχε προηγηθεί η εξόφληση στο τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της σχετικής εισφοράς αναγνώρισης και παρά το γεγονός ότι ο συνολικός χρόνος αναγνωρίσεων υπερέβαινε τα πέντε έτη, 2. Εάν το τ.ΕΤΑΤ, ορθώς αναγνώρισε για θεμελίωση τον πλασματικό χρόνο κενού χρονικού διαστήματος, μετά την αποχώρηση του ανωτέρω από την Τράπεζα, παρά τα αντιθέτως οριζόμενα στα άρθρα 7 παρ. 6 και 15 παρ. 1 του καταστατικού του τ.ΤΕΑΠΕΤΕ, καθώς και εάν ο ανωτέρω είχε δικαίωμα λήψης της προσυνταξιοδοτικής παροχής, πριν την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του, με αναγνώριση χρόνου ασφάλισης μετά την αποχώρηση από την Υπηρεσία, 3. Εάν οφείλει το τ.ΕΤΑΤ νυν e-ΕΦΚΑ να καταβάλει επίδομα τέκνων, στον ανωτέρω, ο οποίος ήταν άγαμος γονέας που είχε αναγνωρίσει με δικαστική απόφαση δύο τέκνα, χωρίς ωστόσο να του έχει ανατεθεί η επιμέλειά τους, 4. Σε περίπτωση που ο ανωτέρω δεν είχε δικαίωμα να αναγνωρίσει για θεμελίωση προσυνταξιοδοτικής παροχής κενό χρόνο ασφάλισης μετά την αποχώρησή του από την Υπηρεσία, εάν υπάρχει, με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 137 του ν. 3655/2008 περί παραγραφής, η δυνατότητα επιστροφής των εισφορών αναγνώρισης ή τυγχάνουν εφαρμογής τα οριζόμενα στην με αριθμό 87/2014 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, για προσαύξηση του χρόνου αυτού επί της προσυνταξιοδοτικής παροχής.(....)Δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην περίπτωση του ασφαλισμένου του ερωτήματος οι διατάξεις του ν. 3863/2010, όπως αυτές συμπληρώθηκαν με τα άρθρα 39 και 40 του ν. 3996/2011, ούτε αμέσως, αλλ΄ ούτε και εμμέσως (δια του ρηθέντος άρθρου 22 παρ. 1ε του Καταστατικού του ΤΕΑΠΕΤΕ). Τούτο δε, διότι οι διατάξεις αυτές, εκτός του ότι αφορούν φορείς (είτε μόνο κύριας, είτε κύριας και επικουρικής ασφάλισης) που έχουν την μορφή νπδδ και είναι αρμοδιότητας του Υπουργείου τότε Απασχόλησης, και τέτοιος δεν ετύγχανε το ΤΕΑΠΕΤΕ, εφαρμόζονται από 1-1-2011 και εφεξής με βάση τις προσαυξημένες χρονικές ή ηλικιακές προϋποθέσεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, δηλαδή προϋποθέτουν αλλαγή (δυσμενοποίηση) των προϋποθέσεων θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των ασφαλισμένων, πράγμα που δεν ισχύει στην περίπτωση του ΤΕΑΠΕΤΕ, αφού οι εφαρμοστέες εν προκειμένω διατάξεις του Καταστατικού του παρέμειναν αμετάβλητες όλα αυτά τα χρόνια και εξακολούθησαν να ισχύουν και μετά τη σύσταση του ΕΤΑΤ (κατ΄ άρθρο 61 περ. β΄ του ν. 3371/2005 και 15 του ν. 3863/2010) (ομόφωνα). Η απάντηση αυτή προσήκει και για το θέμα της εξαγοράς πλασματικών ετών τέκνων, από συνταξιούχο, πριν την 1/1/2011 του τ. ΤΕΑΠΕΤΕ (κατά πλειοψηφία). Το τ.ΕΤΑΤ δεν αναγνώρισε ορθώς για θεμελίωση τον πλασματικό χρόνο κενού χρονικού διαστήματος, μετά την αποχώρηση του ανωτέρω από την Τράπεζα, καθώς και ότι ο ανωτέρω δεν είχε δικαίωμα λήψης της προσυνταξιοδοτικής παροχής, πριν την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του, με αναγνώριση χρόνου ασφάλισης μετά την αποχώρηση από την Υπηρεσία. Τούτο δε, διότι κάθε, αναγνωριζόμενος χρόνος μετά την αποχώρηση του υπαλλήλου από την Τράπεζα, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού του αιτήματος, καθόσον, κρίσιμος, κατά τα άνω, χρόνος, κατά τον οποίο λαμβάνονται υπόψη τα ασφαλιστικά δεδομένα μιας συγκεκριμένης περίπτωσης, είναι ο χρόνος εξόδου του ασφαλισμένου, ήτοι αποχώρησής του από την Τράπεζα, αφού αυτός αποτελεί και την βάση ελέγχου των προϋποθέσεων θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού του αιτήματος (ομόφωνα). Δεν οφείλει το τ.ΕΤΑΤ νυν e- ΕΦΚΑ να καταβάλει επίδομα τέκνων, στον ανωτέρω, ο οποίος ήταν άγαμος γονέας που είχε αναγνωρίσει με δικαστική απόφαση δύο τέκνα, χωρίς ωστόσο να του έχει ανατεθεί η επιμέλειά τους (ομόφωνα). Η δυνατότητα επιστροφής των εισφορών αναγνώρισης, με τις οποίες εξαγοράσθηκαν, χωρίς να προβλέπεται από την κείμενη κοινωνικοασφαλιστική νομοθεσία, πλασματικά έτη ασφάλισης, προϋποθέτει ανάκληση ως παράνομων των αποφάσεων του ΔΣ τ. ΕΤΑΤ αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, η οποία ανάκληση συνεπάγεται αναζήτηση των καταβληθεισών στον ενδιαφερόμενο προσυνταξιοδοτικών παροχών και στη συνέχεια, λόγω του ότι οι εισφορές αναγνώρισης θα έχουν καταστεί επιγενομένως αχρεώστητες και επιστρεπτέες στον καταβαλόντα, πρέπει να συμψηφιστούν με τις ανωτέρω καταλογισθείσες προσυνταξιοδοτικές παροχές σύμφωνα με τα άρθρα 103 και 104 ν. 4387/2016 (ομόφωνα). Παραπέμφθηκε στο ΣΤ΄ Τμήμα κατόπιν του υπ’ αριθμ. 1151/2021 Πρακτικού του ΝΣΚ. Το ερώτημα λόγω της σπουδαιότητας και πολυπλοκότητάς του παραπέμπεται στην Ολομέλεια του Σώματος (ομόφωνα).