Τεχνικές προδιαγραφές μελετών Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) και Σχεδίων Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) και αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση μελετών. 

Εάν: α) η διάταξη του άρθρου 7 παρ. 13β (και ήδη παρ. 14) του ν. 4447/2016, ως προς τη σημειακή τροποποίηση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ), τυγχάνει εφαρμογής και σε ΓΠΣ εγκεκριμένα με διατάξεις προϊσχύσασες του ν. 2508/1997 και β) η έννοια της «σημειακής τροποποίησης», που αναφέρεται στη διάταξη αυτή, καταλαμβάνει και την τοπική επέκταση του ορίου των προ της ισχύος του ν. 2508/1997 εγκεκριμένων ΓΠΣ, δηλαδή του ορίου, που προβλέπεται από το άρθρο 2 παρ. 1 του ν. 1337/1983.(...)α) Οι ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 6 του π.δ. 90/2018, ως ισχύει μετά το ν. 4787/2021, ως προς τη σημειακή τροποποίηση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ), τυγχάνουν εφαρμογής και στα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, που ήταν εγκεκριμένα βάσει των διατάξεων του ν. 1337/1983 (ομόφωνα). β) Στην έννοια της «σημειακής τροποποίησης», δεν περιλαμβάνεται και η τοπική επέκταση των ορίων των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, συνεπώς ούτε αυτών που είναι εγκεκριμένα βάσει των διατάξεων του ν. 1337/1983 (κατά πλειοψηφία).

Αρμόδια διοικητικά όργανα, διαδικασίες και προθεσμίες έγκρισης, αναθεώρησης και τροποποίησης των πλαισίων και σχεδίων του συστήματος χωρικού σχεδιασμού του ν. 4447/2016 (Α΄ 241), καθώς και ειδικότερο περιεχόμενο αυτών.

Αρμοδιότητα Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης και Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου για τροποποιήσεις ρυμοτομικών σχεδίων σε ιστορικούς τόπους.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Σε περίπτωση έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης σχεδίου πόλης σε περιοχή χωρικής αρμοδιότητας του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι Υπουργοί αυτοί είναι αρμόδιοι να συνυπογράψουν τα σχετικά προεδρικά διατάγματα, υπό την προϋπόθεση η περιοχή να υπάγεται σε διπλό καθεστώς προστασίας, δηλαδή να έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικός τόπος, αλλά και ως παραδοσιακός οικισμός. Άλλως, σε περίπτωση τροποποίησης σχεδίου, περιοχής χωρικής αρμοδιότητας του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, που έχει χαρακτηρισθεί μόνον ως ιστορικός τόπος, η αρμοδιότητα παραμένει στον Υπουργό ΠΕΚΑ. (ομοφ.)

Αντικείμενο τη «μίσθωση ντιζελοκίνητων αρθρωτών (με ρυμουλκό) και κανονικών (διαξονικών) αστικών λεωφορείων από τον ΟΑΣΘ».(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις σκέψεις 2 - 4 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποίηση συνιστά μερική ενεργοποίηση του σχετικού όρου του άρθρου 1 (στοιχείο 17/προαίρεση 2) της 206/2020 σύμβασης περί χρονικής παράτασης αυτής για εννιά μήνες. Η ρήτρα αυτή έχει ήδη ελεγχθεί και κριθεί νόμιμη από το παρόν Κλιμάκιο με την 334/2020 Πράξη του. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθόσον πρόκειται για τροποποίηση που προβλέπεται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο το σχέδιο τροποποίησης της 206/2020 σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) και της αναδόχου «…» περί χρονικής παράτασής της. 

ΜΕΛΕΤΕΣ:χρηματικό ένταλμα του Δήμου …,  ποσού 149.940,00 ευρώ, που αφορά στην καταβολή αμοιβής στον φερόμενο ως δικαιούχο τοπογράφο μηχανικό …, για την εξόφληση του 15ου λογαριασμού της μελέτης «ΠΡΑΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ …-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Γ.Π.Σ. …».(....)το Τμήμα κρίνει ότι μη νόμιμα εντέλλεται η πληρωμή των ως άνω εργασιών δοθέντος ότι αυτές αποτελούσαν  αντικείμενο της από 26.5.1988 κύριας σύμβασης της μελέτης, η οποία ήταν αυτοτελής, διότι αφορούσε στην εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου των 5 πολεοδομικών ενοτήτων (Ι ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V) του Δήμου …, κατά συνέπεια, αυτές  έπρεπε  να ολοκληρωθούν μέσα στην συμβατική προθεσμία περάτωσης της αρχικής σύμβασης ή μέσα στην νόμιμη παράταση αυτής. Ούτε περαιτέρω οι εργασίες αυτές ευρείσκουν  νόμιμο  έρεισμα στην από 1.9.1997 συμπληρωματική σύμβαση, δοθέντος ότι αυτή δεν δύναται να χαρακτηριστεί ως παρεπόμενη (συμπληρωματική) της αρχικής σύμβασης και συνέχεια της τελευταίας  για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, αφού δεν αποδείχθηκε ότι αφορά εργασίες που είτε δεν μπορούσαν να διαχωριστούν τεχνικά ή οικονομικά από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στο Δήμο, είτε παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους ήταν απόλυτα αναγκαίες για την ολοκλήρωσή της. Τουναντίον οι εργασίες της σύμβασης αυτής αφορούσαν στο νέο και αυτοτελές  αντικείμενο που προέκυψε λόγω της μερικής τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου … με στόχο να ενταχθούν στο Πολεοδομικό Σχέδιο νέες περιοχές με χρήση κατοικίας σε συνέχεια των παλιών περιοχών και να καλυφθεί το έλλειμμα στο ισοζύγιο της γης που προέκυψε λόγω της πληθυσμιακής αύξησης και της συγκέντρωσης πολλών δραστηριοτήτων του τριτογενούς τομέα καθώς και διοικητικών υπηρεσιών στο Δήμο …. Σε κάθε περίπτωση, η αξία των εργασιών αυτών υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής, η οποία εν προκειμένω είναι αυτή που προέκυψε από τον προϋπολογισμό που υποβλήθηκε για πρώτη φορά για έγκριση από τον εργοδότη ... και αφορούσε το αρχικό συμβατικό αντικείμενο (ήτοι  με τον 1ο Συγκριτικό Πίνακα ο οποίος για τον λόγο αυτό φέρει και τον τίτλο «προϋπολογισμός»).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του υποδείγματος σχεδίου σύμβασης, για την τροποποίηση δεκαεπτά (17) συμβάσεων με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών παρασκευής – συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τη σχολική χρονιά 2018-2019», που έχουν συναφθεί μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφαλίσεως και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και των αναδειχθεισών αναδόχων εταιρειών.(....)Εξάλλου, η αύξηση της αξίας των προς υπογραφή συμβάσεων δεν θα υπερβαίνει το 50% του αρχικού συμβατικού τιμήματος, ενώ η διάρκειά τους δεν θα υπερβεί τη λήξη της τρέχουσας (2018-2019) σχολικής χρονιάς στις 14.6.2019 και, συνεπώς, τηρείται η σχετική προϋπόθεση του ως άνω άρθρου. Συνακόλουθα, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή των οικείων σχεδίων, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν.4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου.Δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων τροποποίησης συμβάσεων μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφαλίσεως και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και των αναδόχων εταιρειών για την «Παροχή υπηρεσιών παρασκευής – συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τη σχολική χρονιά 2018-2019»...με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στο σκεπτικό (σκ. 6) της παρούσας.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/349/2018 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/414/2018.

Εκποίηση δημοτικού ακινήτου:..Επειδή, περαιτέρω, νομίμως αιτιολογείται η πρώτη προβαλλομένη πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου καθ’ ό,τι αφορά και την αδυναμία εξευρέσεως άλλων πόρων για την χρηματοδότηση του έργου, αλλά και της μελέτης εφαρμογής του Γ.Π.Σ., με αναφορά σε όσα στοιχεία επικαλείται ο Δήμαρχος στην εισήγησή του και σε όσα στοιχεία του φακέλου επιτρεπτώς συμπληρώνουν την αιτιολογία (βλ. μεταξύ άλλων το από 17.7.2007, υπ’ αρ. 7787Β, έγγραφο του αρμοδίου Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ επί αναφοράς Βουλευτή, σύμφωνα με το οποίο εξεταζόταν απλώς από το Υπουργείο η δυνατότητα εξευρέσεως πόρων για την χρηματοδότηση του βιολογικού καθαρισμού ..., καθώς και το 2985/8.6.2007 έγγραφο του Δημάρχου ... προς τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, με το οποίο ζητείται η εκταμίευση χρημάτων για την ολοκλήρωσή του, εν όψει των πιο πάνω εκκρεμών καταγγελιών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Η εκτίμηση ότι δεν υπάρχουν οι αναγκαίοι πόροι στον Δήμο, ενισχύεται και από την παραδοχή του αιτούντος, ότι ο Δήμαρχος προέβη σε δανεισμό από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την ολοκλήρωση του έργου του βιολογικού καθαρισμού μετά την προηγηθείσα 246/26.10.2005 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, χωρίς να επιτύχει την ολοκλήρωσή του (βλ. τοποθέτησή του στην συνεδρίαση της 7.5.2007, οπότε και ελήφθη η 90/2007 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου). Πρέπει, συνεπώς, ν’ απορριφθούν ως αβάσιμοι οι αντίθετοι λόγοι, για πλημμελή ως προς αυτό αιτιολογία της πρώτης προσβαλλομένης πράξεως, αφού δεν αμφισβητούν περαιτέρω τα πιο πάνω στοιχεία. Απορριπτέος, ομοίως, είναι και ο ειδικώτερος ισχυρισμός, σύμφωνα με τον οποίον θα έπρεπε το δημοτικό συμβούλιο, προκειμένου ν΄ αποφασίσει, να είχε υπ’ όψιν του μελέτη ή έκθεση εκτιμήσεως, που να προσδιορίζει ακριβώς το απαιτούμενο ποσό για κάθε έναν από τους δύο πιο πάνω σκοπούς· τούτο δε, διότι εν πρώτοις κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από τον νόμο, ενώ, πάντως, δεν φαίνεται η κρίση του δημοτικού συμβουλίου να είναι κατά τούτο προϊόν κακής χρήσεως της διακριτικής του ευχέρειας, αφού από την κατά λίγες ημέρες μεταγενέστερή της, τεχνική έκθεση της 187/2008 μελέτης της Τ.Υ.Δ.Κ. (από 10.7.2008), που συνιστά επικαιροποίηση προϋφισταμένης, από το 1994 τοιαύτης, προκύπτει ότι μόνον για την κατασκευή των δευτερευόντων αγωγών θ’ απαιτηθεί ποσό 1.909.708 ευρώ (έναντι αξίας 1.210.000 ευρώ του υπό εκποίησιν ακινήτου).(....)

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επερχόμενες τροποποιήσεις των αρχικών συμβάσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ελεγχόμενων υπηρεσιών οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίες συνίστανται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου που επήλθε με την 4241/127/30.1.2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ανεξαρτήτως δε του ότι ο ΕΦΚΑ όφειλε να συμμορφωθεί με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, η εν λόγω αύξηση ισχύει από 1.2.2019, ήτοι ανέκυψε μετά την δημοπράτηση του οικείου διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και κατά την εκτέλεση των συναφθεισών συμβάσεων, και συνεπώς η μεταβολή αυτή ήταν αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή. Εξάλλου, με τις ελεγχόμενες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενο τους και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή τους, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων ανέρχεται σε 58.981,75 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., και ως εκ τούτου δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων. Συνακόλουθα, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή των οικείων σχεδίων, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν.4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (πρβλ Ε.Σ. Ζ΄ Κλιμ. 137, 150/2019, 107/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο οκτώ (8) σχεδίων τροποποίησης συμβάσεων που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1883/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως ανατίθενται οι ως άνω εργασίες με συμπληρωματική σύμβαση στον ανάδοχο της κύριας σύμβασης, διότι α) αν και δεν περιλαμβάνονται στην αρχικώς συναφθείσα σύμβαση, το αντικείμενό τους συνάπτεται αναγκαίως με το αντικείμενο αυτής, αφού αφορούν στο σύνολό τους την κατασκευή της λιμενοδεξαμενής και των συνοδών έργων, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου αφενός λόγω της διαδοχικής τροποποίησης επί το δυσμενέστερο των περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου λόγω της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ. Οι περιστάσεις αυτές δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου, βάσει εγκεκριμένης τότε Μ.Π.Ε. και αρμοδίως καθορισμένων περιβαλλοντικών όρων, οι οποίοι αργότερα τροποποιήθηκαν, άνευ υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής, δημιουργώντας μάλιστα σε αυτήν υποχρέωση συμμόρφωσης μέσω της εκτέλεσης των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών. Ούτε άλλωστε ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η εκφερθείσα με την απόφαση του ΣτΕ κρίση και οι τροποποιήσεις που αυτή με τη σειρά της επέφερε στην εκτέλεση του έργου. γ) Οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου, καθόσον δεν είναι δυνατή η κατασκευή του χωρίς να τηρηθούν οι δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί όροι, δ) ο προϋπολογισμός της συμπληρωματικής σύμβασης (1.860.438,32 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (3.725.110,87 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατασκευής του έργου «Λιμενοδεξαμενή ... και δίκτυα άρδευσης». Περαιτέρω, πρέπει να επιστραφεί το καταβληθέν για την αίτηση αναθεώρησης παράβολο στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «...».Δια ταύτα Δέχεται τις αιτήσεις αναθεώρησης. Αναθεωρεί την 1883/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.