Ερωτάται εάν η φυλασσόμενη στο αρχείο της Σχολής Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών του Ε.Μ.Π. ηλεκτρονική καταγραφή συνεδρίασης συλλογικού οργάνου, που έλαβε χώρα προς επιβοήθηση της ορθής σύνταξης των γραπτών πρακτικών, συνιστά ή όχι διοικητικό έγγραφο με αποτέλεσμα να επιτρέπεται ή όχι η χορήγηση αντιγράφου αυτής σε ενδιαφερόμενο.(...)Η φυλασσόμενη στο αρχείο της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. ηλεκτρονική καταγραφή συνεδρίασης του συλλογικού οργάνου, που έλαβε χώρα προς επιβοήθηση της ορθής σύνταξης των πρακτικών αυτής, δεν συνιστά διοικητικό έγγραφο, κατά την έννοια διατάξεων του άρθρου 5 του νόμου 2690/1999. Κατά συνέπεια δεν είναι επιτρεπτή η χορήγηση στον αιτούντα αντιγράφου αυτού.

Προμήθεια καθετήρων... Στην προκειμένη περίπτωση το Νομικό Προσώπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «....» ζήτησε από το Τμήμα τούτο την ανάκληση της 97/2015 Πράξης του ΣΤ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ήδη, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της δημόσιας συνεδρίασης του Τμήματος, κατά την ημερομηνία που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, το ανωτέρω νοσοκομείο παραιτήθηκε από την ως άνω αίτηση, με προφορική δήλωση στο ακροατήριο του πληρεξουσίου δικηγόρου του (βλ. και το σχετικό 15015/2011 ειδικό πληρεξούσιο της Συμβολαιογράφου Αθηνών …), που καταχωρήθηκε στα εν λόγω πρακτικά. Με τα δεδομένα αυτά πρέπει να καταργηθεί η διαδικασία ενώπιον του Τμήματος επί της ανωτέρω αίτησης ανάκλησης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η αναθεώρηση της 1649/2016 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Στην υπό κρίση υπόθεση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της δημόσιας συνεδρίασης του Τμήματος τούτου, κατά την ημερομηνία που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, η αιτούσα εταιρεία παραιτήθηκε του δικογράφου της αιτήσεώς της με προφορική δήλωση, που υποβλήθηκε ενώπιον του ακροατηρίου και καταχωρήθηκε στα πρακτικά της εν λόγω συνεδρίασης, της πληρεξούσιας δικηγόρου της, στην οποία είχε παρασχεθεί ειδική προς τούτο εξουσιοδότηση (σχ. άρθ. 18 παρ. 4 του π.δ. 1225/1981) από τους εκπροσωπούντες την εταιρεία (βλ. την από 1-9-2016 σχετική εξουσιοδότηση). Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να καταργηθεί η διαδικασία ενώπιον του παρόντος Τμήματος επί της ανωτέρω αιτήσεως αναθεωρήσεως και να επιστραφεί στην αιτούσα εταιρεία το καταβληθέν παράβολο (άρθ. 73 παρ. 4 του ν. 4129/2013).Αποφαίνεται ότι έχει καταργηθεί η διαδικασία ενώπιον του Τμήματος της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί της από 2.8.2016 αίτησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….» και το δ.τ. «…»για την αναθεώρηση της υπ΄ αριθμ. 1649/2016 απόφασης του VI  Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ζητείται η αναθεώρηση της 840/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης δεκατριών φυσικών και νομικών προσώπων κατά της 69/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας ….και του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας …. για την υλοποίηση του έργου «Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων Περιφέρειας … με σύμπραξη δημοσίου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)».Στην υπό κρίση υπόθεση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της δημόσιας συνεδρίασης του Τμήματος τούτου, κατά την ημερομηνία που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, το αιτούν σωματείο παραιτήθηκε του δικογράφου της αιτήσεώς του με προφορική δήλωση, που υποβλήθηκε ενώπιον του ακροατηρίου και καταχωρήθηκε στα πρακτικά της εν λόγω συνεδρίασης, του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου αυτού Πέτρου Μπούρκουλα, που έχει αρμοδιότητα να εκπροσωπεί αυτό ενώπιον κάθε δικαστηρίου (βλ. το 20ο άρθρο του καταστατικού αυτού). Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να καταργηθεί η δίκη ενώπιον του παρόντος Τμήματος επί της ανωτέρω αιτήσεως αναθεωρήσεως και να επιστραφεί στον αιτούν σωματείο το καταβληθέν παράβολο (άρθ. 73 παρ. 4 του ν. 4129/2013).

Δημόσια έργα.Επιτροπή διαγωνισμού.Ο ν. 3669/2008 ¨Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων¨ (ΦΕΚ Α΄ 116) ορίζει στην παράγραφο 11 του άρθρου 21, ότι: «Για τη συγκρότηση και λειτουργία των ανωτέρω επιτροπών διαγωνισμού εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις των άρθρων 13 έως 15 του ν. 2690/1999.». Εξάλλου, ο ν. 2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 45) ορίζει, στο άρθρο 14, ότι: «1. Το συλλογικό όργανο συνεδριάζει νομίμως όταν στη σύνθεσή του μετέχουν, ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη, περισσότερα από τα μισά των διορισμένων τακτικών μελών (απαρτία). (…) 2. Ο πρόεδρος καθορίζει την ημέρα, την ώρα και τον τόπο των συνεδριάσεων και καλεί τα τακτικά και τα αναπληρωματικά μέλη να συμμετάσχουν. Η πρόσκληση, η οποία περιλαμβάνει την ημερήσια διάταξη, γνωστοποιείται, από το γραμματέα, στα μέλη του συλλογικού οργάνου τουλάχιστον σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν από τη συνεδρίαση, μπορεί δε να γίνει και με τηλεφώνημα, τηλεγράφημα, τηλεομοιοτυπία ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον το γεγονός τούτο αποδεικνύεται από σχετική σημείωση σε ειδικό βιβλίο, η οποία πρέπει να φέρει χρονολογία και την υπογραφή του προσώπου που έκανε την πρόσκληση. (…) Πρόσκληση των μελών του συλλογικού οργάνου δεν απαιτείται όταν οι συνεδριάσεις γίνονται σε ημερομηνίες τακτές, που ορίζονται με απόφασή του, η οποία και γνωστοποιείται στα μέλη του. Πρόσκληση δεν απαιτείται, επίσης, όταν μέλος έχει δηλώσει, πριν από τη συνεδρίαση, κώλυμα συμμετοχής του σε αυτήν, ή όταν το κώλυμα τούτο είναι γνωστό στον πρόεδρο του συλλογικού οργάνου. (…) 4. Αν κατά τη συνεδρίαση απουσιάσει τακτικό μέλος το οποίο δεν είχε προσκληθεί, η συνεδρίαση είναι παράνομη. Το ίδιο ισχύει και αν, αντ’αυτού, είχε μετάσχει το αντίστοιχο αναπληρωματικό μέλος. (…)». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι για τη νόμιμη σύνθεση συλλογικού οργάνου δεν αρκεί η παρουσία των μελών που αποτελούν τη νόμιμη απαρτία αλλά απαιτείται να έχει προηγηθεί έγκαιρη πρόσκληση όλων των τακτικών μελών. Για την περίπτωση δε κωλύματος των τακτικών μελών πρέπει να καλούνται και τα αναπληρωματικά μέλη, ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα συμμετοχής όλων των μελών του οργάνου στη συνεδρίασή του. Πρόσκληση δεν απαιτείται, όταν οι συνεδριάσεις γίνονται σε τακτές ημέρες ή ημερομηνίες, που έχουν ορισθεί εκ των προτέρων με ρητή πράξη του συλλογικού οργάνου, την οποία χωρίς αμφιβολία γνωρίζουν όλα τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη. Επίσης δεν απαιτείται πρόσκληση των μελών, όταν τα τελευταία έχουν δηλώσει εγγράφως κώλυμα συμμετοχής ή όταν δεν είναι δυνατό να μετάσχουν στη συνεδρίαση λόγω αντικειμενικού κωλύματος που είναι γνωστό και δημιουργεί απόλυτη αδυναμία προσέλευσης, εφόσον στην περίπτωση αυτή γίνεται ειδική μνεία του ειδικού κωλύματος στα πρακτικά. Η πρόσκληση, η οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να λαμβάνει χώρα τουλάχιστον σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν από τη συνεδρίαση, πρέπει να αποδεικνύεται από έγγραφα προγενέστερα της ημερομηνίας της συνεδρίασης ενώ μπορεί να γίνει και με τηλεφώνημα εφόσον αποδεικνύεται από σχετική σημείωση σε ειδικό βιβλίο, η οποία φέρει χρονολογία και υπογραφή του προσώπου που έκανε το τηλεφώνημα. Συνακόλουθα, η σύνθεση συλλογικού οργάνου είναι μη νόμιμη σε περίπτωση κατά την οποία στη συνεδρίασή του μετέχει μεν αριθμός τακτικών μελών μεγαλύτερος του μισού των διορισμένων τακτικών μελών, πλην όμως δεν αποδεικνύεται με σχετικά στοιχεία προγενέστερα της συνεδρίασης ότι κλήθηκαν, αφενός τα τακτικά μέλη του οργάνου, αφετέρου δε τα προς αναπλήρωση των απόντων τακτικών μελών ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη να λάβουν μέρος σε αυτή (πρβλ. 287/2010 απόφ. VI Τμ., 144, 56/2008, κ.λ.π. Πράξεις VI Τμ. Ελ.Συν., Αποφ. ΣτΕ 1383/2000, 175/2002, 1363/2006). Στην προκειμένη περίπτωση, η επιτροπή του διαγωνισμού διατύπωσε την από 10.12.2009 γνώμη της επί ένστασης που υποβλήθηκε από τη διαγωνιζόμενη εταιρεία «……..», πλην όμως κατά την οικεία συνεδρίαση απουσίασαν δύο τακτικά μέλη της επιτροπής (….., εκπρόσωποι της ΚΕΔΚΕ και του ΠΕΔΜΕΔΕ, αντίστοιχα), καθώς και τα αναπληρωματικά μέλη αυτών (…., αντίστοιχα), χωρίς να αναγράφεται στην ως άνω γνώμη, ούτε προκύπτει από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου ότι οι ανωτέρω είχαν κληθεί νομοτύπως να παραστούν ή ότι συνέτρεχαν οι κατά τα ανωτέρω προϋποθέσεις υπό τις οποίες και μόνον θα ήταν δυνατόν να παραλειφθεί η κλήτευσή τους.

Επιτροπές διαγωνισμού.Πρόσκληση μελών.Για την περίπτωση δε κωλύματος των τακτικών μελών πρέπει να καλούνται και τα αναπληρωματικά μέλη, ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα συμμετοχής όλων των μελών του οργάνου στη συνεδρίασή του (βλ. Πράξεις VI Τμ. Ελ. Συν. 224/2006, 260/2007, Αποφ. Σ.τ.Ε. 114/2007, 1027/2007 Ε.Α. Σ.τ.Ε.). Η σύνθεση συλλογικού οργάνου είναι μη νόμιμη σε περίπτωση κατά την οποία στη συνεδρίασή του μετέχει μεν αριθμός τακτικών μελών μεγαλύτερος του μισού των διορισμένων τακτικών μελών, πλην όμως δεν αποδεικνύεται με σχετικά στοιχεία προγενέστερα της συνεδρίασης ότι κλήθηκαν, αφενός τα τακτικά μέλη του οργάνου, αφετέρου δε τα προς αναπλήρωση των απόντων τακτικών μελών ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη να λάβουν μέρος σε αυτή (πρβλ. Πράξη VI Τμ. Ελ. Συν. 144/2008, Αποφ. ΣτΕ 1383/2000, 175/2002, 1363/2006).

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(Απευθείας ανάθεση) (..)Το παρόν Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 5ης Συνεδρίασης αυτού της 27ης.2.2018 (Θέμα Α), επιλαμβανόμενο της  ανωτέρω έκθεσης διαφωνίας της Επιτρόπου, έκρινε, κατά παραδοχή αυτής, ότι η εντελλόμενη με το εν λόγω ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στα εν λόγω Πρακτικά του, στα οποία και παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, με τα προμνησθέντα Πρακτικά του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης, λαμβάνοντας υπόψη του ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκκρεμούσε, μετά από σχετική παραπομπή ενώπιόν της με Πρακτικά του ΙV Τμήματος του Δικαστηρίου (βλ. Πρακτικά της 20ης Συν./14.11.2017), το ζήτημα του εάν η διάταξη της παραγράφου 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), δυνάμει της οποίας νομιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, δαπάνες για υπηρεσίες καθαριότητας που έχουν παρασχεθεί σε νοσοκομεία μέχρι τη δημοσίευση του οικείου νόμου, αντιτίθεται ή όχι στο Σύνταγμα (α. 98 Σ.), καθώς και εάν είναι σύμφωνη ή όχι με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200).ΙΙ. Η Ολομέλεια, με τα Πρακτικά της 2ης/7.3.2018  Γενικής Συνεδρίασής της (Θέμα Α΄) και σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα σε αυτά, αποφάνθηκε ότι  η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας,  όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.ΙΙΙ. Κατόπιν αυτών, ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη με το 127, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη βάσει της νομιμοποιητικής διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου  96 του ν. 4486/2017, η οποία δεν εφαρμόζεται λόγω της αντίθεσής της στις ως άνω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και αρχές, κατά τα κριθέντα από την Ολομέλεια, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το εν λόγω ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης.(παράταση σύμβασης )Το παρόν Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 4ης Συνεδρίασης αυτού της 13ης.2.2018 (Θέμα Β΄), επιλαμβανόμενο της  ανωτέρω έκθεσης διαφωνίας της Επιτρόπου, έκρινε, κατά παραδοχή αυτής, ότι η εντελλόμενη με το εν λόγω ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στα εν λόγω Πρακτικά του, στα οποία και παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, με τα προμνησθέντα Πρακτικά του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης, λαμβάνοντας υπόψη του ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκκρεμούσε, μετά από σχετική παραπομπή ενώπιόν της με Πρακτικά του ΙV Τμήματος του Δικαστηρίου (βλ. Πρακτικά της 20ης Συν./14.11.2017), το ζήτημα του εάν η επικαλούμενη από το Νοσοκομείο διάταξη της παραγράφου 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), δυνάμει της οποίας νομιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, δαπάνες για υπηρεσίες φύλαξης που έχουν παρασχεθεί σε νοσοκομεία μέχρι τη δημοσίευση του οικείου νόμου, αντιτίθεται ή όχι στο Σύνταγμα (α. 98 Σ.), καθώς και εάν είναι σύμφωνη ή όχι με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200).ΙΙ. Η Ολομέλεια, με τα Πρακτικά της 2ης/7.3.2018  Γενικής Συνεδρίασής της (Θέμα Α΄) και σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα σε αυτά, αποφάνθηκε ότι  η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας,  όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.ΙΙΙ. Κατόπιν αυτών, ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη με το 271, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη βάσει της νομιμοποιητικής διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου  96 του ν. 4486/2017, η οποία δεν εφαρμόζεται λόγω της αντίθεσής της στις ως άνω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και αρχές, κατά τα κριθέντα από την Ολομέλεια, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το εν λόγω ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΠΟΔΟΧΕΣ:Αίτηση ανάκλησης των Πρακτικών της 19ης Συνεδρίασης/30.6.2015 του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Ι Τμήμα.(..) Πλην όμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εφόσον από τα στοιχεία που έχουν προσκομισθεί ενώπιον του Τμήματος προκύπτει ότι: α) το ένταλμα της πρώτης μισθοδοσίας του φερόμενου ως δικαιούχου μετά τη μεταφορά του στο Δήμο ...... είχε ελεγχθεί από τον αρμόδιο τότε Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αφού κρίθηκε ότι η σχετική δαπάνη ήταν νόμιμη το ένταλμα αυτό θεωρήθηκε και εκτελέσθηκε, β) η πράξη αυτή θεώρησης δεν έχει ανακληθεί και γ) δεν έχει μεσολαβήσει κάποια άλλη πράξη αρμοδίου διοικητικού οργάνου, που να ανακαλεί την πράξη μεταφοράς/τοποθέτησης του φερομένου ως δικαιούχου στο Δήμο ......, πριν από τη μετάταξή του στο Δήμο ......, ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας της δαπάνης μισθοδοσίας μετά την υπηρεσιακή μεταβολή της μετάταξης δεν μπορεί, με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, να ανατρέξει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο προηγούμενων πράξεων, δημιουργικών δαπανών, οι οποίες (δαπάνες) κρίθηκαν νόμιμες και το σχετικό χρηματικό ένταλμα θεωρητέο. 

Ανακαλεί τα Πρακτικά της 19ης/30.6.2015 Συνεδρίασης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Ι Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου

«Το συλλογικό όργανο συνεδριάζει νομίμως όταν στη σύνθεσή του μετέχουν, ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη, περισσότερα από τα μισά των διορισμένων μελών (απαρτία). Η απαρτία πρέπει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης. Αν, κατά την πρώτη συνεδρίαση, διαπιστωθεί έλλειψη απαρτίας, το όργανο καλείται εκ νέου σε συνεδρίαση, η οποία πραγματοποιείται το νωρίτερο σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες, στον ίδιο τόπο και με την ίδια ημερήσια διάταξη. Κατά τη συνεδρίαση αυτή, υπάρχει απαρτία αν μετέχουν στη σύνθεση τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη που παριστούν τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) του συνόλου των διορισμένων τακτικών μελών του και εν πάση περιπτώσει όχι λιγότερα των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών. Στα τριμελή συλλογικά όργανα, για την ύπαρξη απαρτίας, απαιτείται η παρουσία και των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών». (Αρθρο 14 παρ. 1 του ν. 2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 45)).Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι για τη νόμιμη σύνθεση και λειτουργία του συλλογικού οργάνου απαιτείται αυτό να έχει απαρτία, η οποία ελλείπει όταν στη σύνθεσή του μετέχουν λιγότερα των τριών τακτικών ή αναπληρωματικών μελών. Απαρτία δε πρέπει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης (ΣτΕ 3838/2000, 1403/2002).