Α) Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης σε υπάλληλο Υπουργείου, λόγω αναπλήρωσης προϊσταμένου επιπέδου Τμήματος, καθόσον δεν προκύπτει ότι για τον ορισμό της ανωτέρω υπαλλήλου ως αναπληρώτριας προϊσταμένης εκδόθηκε οποιαδήποτε απόφαση από το αρμόδιο για τούτο όργανο του νομικού προσώπου (άρθρο 18 του ν. 4024/2011, ΦΕΚ Α΄ 262/2011 και άρθρα 85, 86 και 87 ν. 3528/2007, ΦΕΚ Α΄ 26/2007).

Β) Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης σε υπάλληλο Υπουργείου, λόγω αναπλήρωσης προϊσταμένου επιπέδου Τμήματος, καθόσον μετά την κατάργηση των οργανικών διατάξεων του νομικού προσώπου που θέσπιζε το π.δ. 489/1987 (ΦΕΚ Α΄ 226/1987), δε δικαιολογείται η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης για την άσκηση καθηκόντων αναπληρωτή προϊσταμένου, ακόμα και στις περιπτώσεις που έχει προηγηθεί σχετική απόφαση, όπως η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, εφόσον ούτε οργανική μονάδα σε επίπεδο τμήματος υφίσταται ούτε αντίστοιχη οργανική θέση προϊσταμένου.

Χορήγηση επιδόματος θέσης ευθύνης σε αναπληρωτή Προϊστάμενο Τμήματος κατά τις διατάξεις του ν. 4024/2011.Η υπάλληλος που άσκησε καθήκοντα αναπληρώτριας Προϊσταμένης Τμήματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δικαιούται του επιδόματος θέσης ευθύνης, μετά την παρέλευση διμήνου από την ανάληψη των σχετικών καθηκόντων και μέχρι το τέλος της θητείας της στην υπηρεσία αυτή.

ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ:Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης από ν.π.δ.δ. σε μόνιμη υπάλληλο αυτού, λόγω άσκησης εκ μέρους της καθηκόντων Προϊσταμένης Τμήματος και αναπληρώτριας Προϊσταμένης άλλου Τμήματος του ίδιου Οργανισμού, καθόσον μη νομίμως ανατέθηκαν στην ως άνω υπάλληλο καθήκοντα Προϊσταμένης Τμήματος Γραμματείας και αναπληρώτριας Προϊσταμένης Τμήματος Λογιστηρίου, χωρίς να έχει προηγηθεί σχετική κρίση του οικείου Υπηρεσιακού Συμβουλίου, δεδομένου ότι αυτή δεν είχε διατελέσει Προϊσταμένη στον ενταχθέντα στον «Ε.Ο.Π.Υ.Υ.» φορέα προέλευσής της, προϋπόθεση που ρητά τίθεται στον ιδρυτικό νόμο του ΕΟΠΥΥ (άρθρο 33 παρ. 4 του ν. 3918/2011, ΦΕΚ Α΄ 31/2011).

EΠΙΔΟΜΑΤΑ:Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης από Δήμο σε υπάλληλο που τοποθετήθηκε ως αναπληρωτής προϊστάμενος του Τμήματος Πληροφορικής του ιδίου Δήμου, καθώς στο Τμήμα αυτό υπηρετεί και τακτικός προϊστάμενος, καθόσον, οι σχετικές αποφάσεις του Δημάρχου, με τις οποίες ανατέθηκαν στον υπάλληλο τα καθήκοντα αναπληρωτή προϊσταμένου μέρους του Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής του Δήμου, και συγκεκριμένα της αρμοδιότητας Πληροφορικής, με κατά τόπου αρμοδιότητα για μια δημοτική ενότητα, είναι μη νόμιμες, διότι με τις ίδιες αποφάσεις ανατέθηκαν καθήκοντα προϊσταμένου του Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής του Δήμου και σε άλλον υπάλληλο, με καθ΄ ύλην αρμοδιότητα για το σύνολο του Τμήματος και κατά τόπο αρμοδιότητα για τις δύο δημοτικές ενότητες. Συνεπώς, δεν συντρέχει περίπτωση κένωσης θέσης προϊσταμένου ή σύστασης νέας θέσης που να δικαιολογεί την αναπλήρωση και είναι μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης σε δεύτερο υπάλληλο, για την κάλυψη της ίδιας θέσης προϊσταμένου (άρθρο 18 του ν.4024/2011, όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ.2 περ. α΄ και β΄ του άρθρου 3 της από 16.12.2011 Π.Ν.Π., που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.4047/2012).  

Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης σε δημοτική υπάλληλο, κατηγορίας ΤΕ,  λόγω άσκησης καθηκόντων αναπλήρωσης Προϊσταμένου Τμήματος, καθόσον  η τοποθέτησή της αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3584/2007, διότι έγινε κατά παράλειψη τριών υπαλλήλων οι οποίοι υπηρετούν στο ίδιο Τμήμα, που, αφενός μεν, φέρουν ανώτερο βαθμό (Β΄) από αυτή, αφετέρου δε, ανήκουν σε Κλάδο (ΔΕ 1) του οποίου οι υπάλληλοι δύνανται, σύμφωνα με το άρθρο 29 του οικείου Ο.Ε.Υ., να προΐστανται της εν λόγω οργανικής μονάδας. Το επίδομα θέσης ευθύνης καταβάλλεται σε όποιον ασκεί εν τοις πράγμασι καθήκοντα προισταμένου, εφόσον όμως διορίζεται για το σκοπό αυτό με πράξη του αρμοδίου οργάνου και έχοντας τα νόμιμα προς τούτο προσόντα. 

Καταβολή επιδόματος θεσεως ευθύνης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, η καταβολή του επίμαχου επιδόματος θέσης ευθύνης στην φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος είναι μη νόμιμη. Και τούτο, διότι η εν λόγω υπάλληλος, η οποία άσκησε καθήκοντα αναπληρώτριας προϊσταμένης Τμήματος της Περιφερειακής Ενότητας …, κατά τα προαναφερόμενα, μη νομίμως άσκησε τα καθήκοντα αυτά χωρίς να οριστεί Προϊσταμένη με απόφαση του αρμόδιου οργάνου και χωρίς να αρκεί η εκ μέρους της πραγματική άσκηση των καθηκόντων της ως αναπληρώτριας Προϊσταμένης του παραπάνω Τμήματος, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, αβασίμως επικαλείται ο Δήμος το ΔΙΔΑΔ/Φ.35(Α).5/281/29932/22.9.2015 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με το οποίο γίνεται δεκτό ότι ακόμη και στην περίπτωση που η διοίκηση δεν εκδίδει την οικεία διοικητική πράξη περί αναπλήρωσης προϊσταμένων, αυτό δεν ασκεί επιρροή στην καταβολή του επιδόματος ευθύνης, καθώς αυτό αποτελεί έγγραφο παροχής οδηγιών εσωτερικής φύσης, στερούμενο επομένως, ως εκ της φύσης του, δεσμευτικής ισχύος.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Η καταβολή του επιδόματος θέσης ευθύνης σε προϊσταμένους οργανικών μονάδων των δημόσιων υπηρεσιών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των Ο.Τ.Α., τελεί σε συνάρτηση με τη νόμιμη επιλογή και τοποθέτησή τους στις θέσεις αυτές. Ειδικότερα, οι προϊστάμενοι διευθύνσεων και τμημάτων επιλέγονται από το οικείο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Σ.Ε.Π.) ή το οικείο Υπηρεσιακό Συμβούλιο και στη συνέχεια τοποθετούνται στις θέσεις αυτές για πέντε (5) έτη, με απόφαση του οικείου οργάνου. Αν οι θέσεις αυτές κενωθούν πριν από τη λήξη της θητείας ή συσταθούν νέες, οι νέοι προϊστάμενοι επιλέγονται από το οικείο Σ.Ε.Π. ή το Υπηρεσιακό Συμβούλιο, κατά ρητή επιταγή του νομοθέτη, μέσα σε ένα μήνα από τότε που οι θέσεις κενώθηκαν ή συστάθηκαν. Κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επιλογή και τοποθέτηση νέου προϊσταμένου, καθήκοντα αναπληρωτή ασκεί εκείνος που πληροί τις οριζόμενες στο άρθρο 87 του Κώδικα προϋποθέσεις, ο οποίος και δικαιούται από την έναρξη της αναπλήρωσης το προβλεπόμενο για τη θέση επίδομα ευθύνης. Επομένως, σε περίπτωση σύστασης ή κένωσης θέσης προϊσταμένου, το επίδομα θέσης ευθύνης καταβάλλεται στο νόμιμο αναπληρωτή για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός, εντός του οποίου επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση να επιλεγεί ο νέος προϊστάμενος. Μετά την παρέλευση του χρονικού αυτού διαστήματος, ακόμα και αν η θέση προϊσταμένου παραμένει κενή, λόγω μη κίνησης ή μη ολοκλήρωσης της σχετικής διαδικασίας πλήρωσής της, η άσκηση των σχετικών καθηκόντων εκ μέρους του αναπληρωτή είναι μη νόμιμη, με συνέπεια αυτός να μην δικαιούται και το αντίστοιχο επίδομα θέσης ευθύνης (πρβλ. Πράξεις Ι Τμ. Ελ. Συν. 206/2011, 43/2010, 170/2009, 35, 22/2008).

Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης προϊσταμένου τμήματος από Νοσοκομείο σε δικηγόρο με έμμισθη εντολή, διότι από τις καταστατικές διατάξεις του Νοσοκομείου δεν προβλέπεται νομική υπηρεσία ως οργανική μονάδα οποιουδήποτε επιπέδου, ούτε θέση προϊσταμένου σε αυτήν, ενώ ο Διοικητής του  από καμία διάταξη κανόνα δικαίου δεν δικαιούται να δημιουργήσει αντίστοιχη οργανική μονάδα και θέση προϊσταμένου. 

Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης αναδρομικά σε νομικό σύμβουλο Ταμείου, καθόσον: α) ο νομικός σύμβουλος του ανωτέρω Ταμείου που μεταφέρθηκε σε αυτό από άλλο Ταμείο με την οργανική θέση που υπηρετούσε σε αυτό δεν προϊστατο νομικής υπηρεσίας στελεχωμένης από δικηγόρους (άρθρο 101 παρ. 5 του ν. 3655/2008, ΦΕΚ Α΄ 58/2008), διότι αν και συστήθηκε οργανική μονάδα, δεν συστήθηκαν θέσεις διαρθρούμενες σε αυτή και β) δεν προΐστατο υπηρεσίας για την οποία προβλέπεται η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης (άρθρο 18 του ν. 4024/2011).

Μη νόμιμη η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης σε υπάλληλο Δήμου, κλάδου ΔΕ Διοικητικού, λόγω άσκησης καθηκόντων αναπληρώτριας προϊσταμένης στη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου, καθόσον η ανωτέρω υπάλληλος δεν ανήκει σε κλάδο (ΠΕ1, ΠΕ Διοικητικού και /ή Οικονομικού, ΠΕ1 Οικονομικού - Λογιστικού, TE Διοικητικού - Λογιστικού, ΤΕ 17), του οποίου οι υπάλληλοι δύνανται να προΐστανται στην ανωτέρω Διεύθυνση και επομένως δεν διαθέτει τα αναγκαία προσόντα για την τοποθέτησή της ως αναπληρώτριας Προϊσταμένης (άρθρο 10 του ν. 3584/2007, ΦΕΚ Α΄ 143/2007, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 38 παρ. 1 του ν. 3801/2009 και άρθρο 100 του ν. 3801/2009 ΦΕΚ Α΄163/2009).