Αμοιβή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς.  Δεν υφίσταται νόμιμη αξίωση του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς για πρόσθετη αμοιβή, υπό την ισχύ του ν. 4182/2013, όταν η αμοιβή που έχει ήδη λάβει, υπό το καθεστώς του α.ν. 2039/1939, υπερβαίνει το προβλεπόμενο σήμερα ανώτατο όριο του 5% του ενεργητικού της κληρονομίας (πλειοψ.). Ως βάση υπολογισμού της αμοιβής του κηδεμόνα λαμβάνεται το σύνολο του ενεργητικού της κληρονομιαίας περιουσίας κατά τον χρόνο διορισμού του (ομοφ.) Στις περιπτώσεις διορισμού περισσότερων του ενός κηδεμόνων κατά τη διάρκεια εκκαθάρισης της κληρονομίας, το όριο αμοιβής (5%) είναι ενιαίο και ανεξάρτητο του αριθμού των κηδεμόνων που διορίστηκαν (ομοφ.). Το όριο αμοιβής του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας αφορά τις εργασίες που αμείβονται μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4182/2013, ανεξαρτήτως του χρόνου πραγματοποιήσεώς τους (πλειοψ.).

Διαγραφή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς από το μητρώο του άρθρου 16 του ν. 4182/2013.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η διαγραφή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς από το Μητρώο του άρθρου 16 του ν. 4182/2013, επιβάλλεται σε περίπτωση ρητής ή και τεκμαιρόμενης άρνησης, η οποία συνάγεται από την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας των 15 ημερών η οποία ορίζεται στο νόμο για την αποδοχή του διορισμού του, η οποία προθεσμία αρχίζει από την κοινοποίηση προς αυτόν της πράξης διορισμού (σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 εδάφ. β' του ίδιου νόμου).

Αμοιβή του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Υφίσταται νόμιμη αμοιβή του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας για πρόσθετη αμοιβή κατά την άσκηση των καθηκόντων του, υπό την ισχύ του ν. 4182/2013, ακόμα και εάν η αμοιβή που ήδη έχει λάβει υπό το καθεστώς του α.ν. 2039/1939 υπερβαίνει το προβλεπόμενο σήμερα ανώτατο όριο του 5% του ενεργητικού της κληρονομίας, διότι το όριο αμοιβής του άρθρου 30 του ν. 4182/2013 δεν ισχύει για εργασίες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, έστω και αν η αμοιβή γι’ αυτές καταβάλλεται υπό την ισχύ του (πλειοψ.). β) Ως βάση υπολογισμού της αμοιβής του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας λαμβάνεται το σύνολο του ενεργητικού της κληρονομιαίας περιουσίας κατά το χρόνο διορισμού του (ομόφ.). γ) Το όριο αμοιβής του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας είναι ενιαίο και ανεξάρτητο από τον αριθμό των προσώπων που άσκησαν, ταυτόχρονα ή διαδοχικά, καθήκοντα κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας (ομόφ.). δ) Το παραπάνω όριο αμοιβής λαμβάνεται υπόψη μόνο για τις εργασίες που τελέσθηκαν από οποιονδήποτε κηδεμόνα μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4182/2013 (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, κατόπιν της υπ’ αριθ. 102/2017 γνωμ. Α΄ Τμήματος ΝΣΚ.

Αρμοδιότητα κήρυξης κληρονομίας ως σχολάζουσας - Καθήκοντα κηδεμόνα - Αμφισβήτηση γνησιότητας διαθήκης. (Κατάσταση : Αποδεκτή) 1. Δεν εκδόθηκε νόμιμα, λόγω παράβασης του άρθρου 62 του ν. 4182/2013, απόφαση διορισμού κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, χωρίς την προηγούμενη παροχή γνωμοδότησης του Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. 2. Ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας δε νομιμοποιείται να είναι διάδικος σε δίκη για την αμφισβήτηση του κύρους της διαθήκης. 3. Είναι δυνατή η άσκηση ανακοπής από το Ελληνικό Δημόσιο, κατά της πράξης κήρυξης ως κυρίας της διαθήκης του Π.Γ., αν δεν έχει κλητευθεί το Ελληνικό Δημόσιο στη σχετική δικαστική διαδικασία και δεν έχει διεξαχθεί γραφολογική πραγματογνωμοσύνη για τη γνησιότητα της διαθήκης, κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 808 του ΚΠολΔ.

Ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με τη σχολάζουσα κληρονομιάς της «Μ.Χ του Γ.» - Καθήκοντα κηδεμόνα - Διαδικασία αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Σχετικά με τη σχολάζουσα κληρονομιάς της «Μ.Χ του Γ.», δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 62 παρ.3 του Ν. 4182/2013, περί λήξεως της θητείας του κηδεμόνα, επομένως το έργο του συνεχίζεται και ως εκ τούτου παρέλκει η εξέταση του τρόπου πληρωμής της αμοιβής του. Επίσης, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 61 παρ. 5 του ν. 4182/2013 περί αναγνωρίσεως του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, καθόσον δεν έχει κριθεί με γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών ότι δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος εκτός από το Δημόσιο. Τα ακίνητα της κληρονομιάς δεν είναι αδέσποτα και στην παρούσα νομική τους κατάσταση δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να θεωρηθούν εγκαταλελειμμένα, διότι τα διαχειρίζεται ο κηδεμόνας της σχολάζουσας κληρονομιάς, ως αντιπρόσωπος του κληρονόμου.

Υπόχρεοι για υποβολή Δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης.Τα φυσικά πρόσωπα που διορίστηκαν εκτελεστές-εκκαθαριστές, σύμφωνα με τη συστατική πράξη (διαθήκη) καθώς και κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών, εκκαθαριστές και εκτελεστές κοινωφελών περιουσιών που διορίστηκαν πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4182/2013, άσκησαν σχετικά καθήκοντα πριν την έναρξη λειτουργίας του Μητρώου του άρθρου 17 του νόμου και εν συνεχεία εγγράφηκαν σε αυτό, συνεχίζοντας τα καθήκοντά τους στην υπόθεση που είχαν διοριστεί προηγουμένως, έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης, εντός της προθεσμίας που ορίζει ο νόμος, από την εγγραφή τους στο Μητρώο (πλειοψ.). Αν διοριστεί ως εκτελεστής, εκκαθαριστής ή κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς, νομικό πρόσωπο, εγγεγραμμένο στο ως άνω Μητρώο, τα προστηθέντα εκ μέρους του εν λόγω ν.π. φυσικά πρόσωπα, που δεν είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο, για την άσκηση των καθηκόντων του, δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης. Ομοίως, σε περίπτωση διορισμού ν.π. με μορφή ομορρύθμου ή ετερορρύθμου εταιρείας, εγγεγραμμένης στο ως άνω Μητρώο, ως εκτελεστή, εκκαθαριστή ή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, τα μέλη της εταιρείας ή ο νόμιμος εκπρόσωπος αυτής, δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης, αν δεν είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο (ομοφ).

Αμοιβή διορισθέντος από το Δικαστήριο προσωρινού κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας όταν δεν υπάρχει ενεργητικό, ενώ υπάρχουν εξ αδιαθέτου κληρονόμοι, οι οποίοι δεν έχουν αποποιηθεί την κληρονομία. Ο διορισθείς προσωρινός κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας, η οποία δεν έχει ενεργητικό και της οποίας οι εμφανισθέντες κληρονόμοι αρνούνται την παραλαβή, με την περάτωση του έργου του, θα αμειφθεί εξ ολοκλήρου από τους πόρους του άρθρου 65, σε συνδυασμό με το άρθρο 30 παρ. 3 του ν. 4182/2013. (ομόφ.)  

Ερωτάται εάν, ενόψει της ποινικής διερεύνησης του κύρους της συστατικής πράξης εν ζωή και των δημόσιων διαθηκών που ορίζουν εκτελεστή, πρέπει να ανασταλεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας έγκρισης της σύστασης του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Π. ΚΑΙ Σ.Κ.». Σε καταφατική περίπτωση, αν μπορεί η κληρονομιά να κριθεί σχολάζουσα και να υπαχθεί στις διατάξεις περί διοίκησης αυτής από κηδεμόνα που θα οριστεί από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με τα άρθρα 61 παρ. 3 του ν. 4182/2013 (Α΄ 185) ή αν, για λόγους χρηστής διοίκησης, η αρμόδια αρχή πρέπει να ζητήσει τον δικαστικό διορισμό μεσεγγυούχου της κληρονομιάς με διαχειριστική εξουσία για όσο διάστημα υπάρχει σε εξέλιξη ποινική έρευνα που αφορά τον εκτελεστή των διαθηκών.(...)Η Διοίκηση δεν υποχρεούται να αναστείλει την ολοκλήρωση της σύστασης κοινωφελούς ιδρύματος, εφόσον δεν έχει τελεσίδικα ακυρωθεί η συστατική πράξη ούτε εκκρεμεί αγωγή ακύρωσης ή αίτηση ανάκλησης αυτής στα αρμόδια πολιτικά δικαστήρια. Δικαιούται, ωστόσο, εφόσον υφίσταται σπουδαίος λόγος κατά την αιτιολογημένη ουσιαστική κρίση της, που υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο, να αναστείλει προσωρινά την έκδοση του εγκριτικού διατάγματος. Δεν είναι δυνατός ο διορισμός κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς σε υπό σύσταση ίδρυμα, ενόψει των ειδικών διατάξεων του ν. 4182/2013, που προβλέπουν τον διορισμό εκτελεστή. Η ποινική διερεύνηση του κύρους των διαθηκών με τις οποίες ορίστηκε ο εκτελεστής δεν εμπίπτει στους περιοριστικά αναφερόμενους στο νόμο λόγους αυτοδίκαιης έκπτωσης ή αντικατάστασης. Δεν αποκλείεται ο δικαστικός ορισμός μεσεγγυούχου με διαχειριστική εξουσία, με συνέπεια την αναστολή της διαχείρισης του εκτελεστή κατά τη διάρκεια της μεσεγγύησης (ομόφωνα).

α) Χρονική υποχρέωση εκτελεστή διαθήκης, ο οποίος παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, για υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης, μετά την παραίτηση και διαγραφή του από το Μητρώο του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 4182/2013, β) υποχρέωση κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας, ο οποίος παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, για υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης, σε συνάρτηση με απουσία ενεργειών του ως προς τη διαχείριση της κληρονομίας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Δικηγόρος, ο οποίος αποδέχθηκε το διορισμό του ως εκτελεστής διαθήκης και παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, υποχρεούται να υποβάλει, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 3213/2003, όπως ισχύει, δήλωση περιουσιακής κατάστασης για ένα (1) έτος από την, κατόπιν παραίτησής του, διαγραφή του από το Μητρώο του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 4182/2013, β) Λογιστής, ο οποίος αποδέχθηκε το διορισμό του ως κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας και παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, υπέχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης, λόγω της ιδιότητάς του αυτής και ανεξάρτητα από την ανάμειξή του στη διαχείριση της κληρονομίας (ομόφ.).

Εφαρμογή ή μη του άρθρου 1005 (παρ.3) ΚΠολΔ σε ακίνητα που περιέρχονται στο Δημόσιο χωρίς όρο και σε ακίνητα που ανήκουν σε σχολάζουσες κληρονομίες και λοιπά θέματα εκκαθάρισης περιουσιών κατά το ν. 4182/2013.(....)1) Στις εκποιήσεις ακινήτων σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν.4182/2013, κατά την εκκαθάριση κληρονομίας που περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμο έκτης τάξης (1824 ΑΚ), υφίσταται ακούσιο νομοθετικό κενό, η συμπλήρωση του οποίου, με αναλογική εφαρμογή του άρθρου 1005 παρ. 3 ΚΠολΔ ως προς την απόσβεση υποθήκης ή προσημείωσης και την εξάλειψη των εγγεγραμμένων βαρών, με τίτλο την πράξη εξόφλησης του τιμήματος εκποίησης, μπορεί μεν να υποστηριχθεί, δεδομένου όμως ότι πρόκειται για θεωρητική προσέγγιση και αφορά την τύχη εμπραγμάτων δικαιωμάτων, το ζήτημα αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί νομοθετικά, για λόγους άρσης της νομικής αμφιβολίας, ασφάλειας δικαίου, χρηστής διοίκησης και αποφυγής δικαστικών εμπλοκών και των προβλημάτων που ενδέχεται μετά βεβαιότητας ότι θα προκύψουν, ματαιωμένου, κατά συνέπεια, και του σκοπού του παραπάνω νόμου για ταχεία και απρόσκοπτη εκκαθάριση των κληρονομιών που περιέρχονται στο Δημόσιο ως εξ αδιαθέτου κληρονόμο (κατά πλειοψηφία). 2) Αναλογική εφαρμογή του άρθρου 1005 ΚΠολΔ, δεν μπορεί να γίνει στην εκποίηση ακινήτου σχολάζουσας κληρονομίας, προς τούτο δε απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, ρητή νομοθετική πρόβλεψη (ομόφωνα). 3) Η εκκαθάριση κληρονομίας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν.4182/2013, λήγει μόνο με την υποβολή από τον εκκαθαριστή πλήρους έκθεσης για την από αυτόν εκκαθάριση και διοίκηση της κληρονομιαίας περιουσίας, την ύπαρξη και τα στοιχεία της οποίας διαπίστωσε κατά την εκτέλεση του έργου του, έργο το οποίο παύει με την έγκριση της οριστικής λογοδοσίας του (ομόφωνα). 4) Τα έξοδα εκκαθάρισης κληρονομίας που περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμο έκτης τάξης (1824 ΑΚ) και οι αμοιβές του εκκαθαριστή της, καθώς και τα έξοδα σχολάζουσας κληρονομίας και η αμοιβή του κηδεμόνα αυτής, προαφαιρούνται, σύμφωνα με το άρθρο 975 ΚΠολΔ, πριν την κατάταξη των δανειστών (ομόφωνα).