×
register
Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΝΣΚ/208/2001

Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ:

Ακίνητα. Αναγκαστική απαλλοτρίωση. Επίταξη. Κτηματογράφηση.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Η επιτροπή προεκτίμησης ζημιών λόγω επίταξης προεκτιμά την ζημία που προκαλείται από την στέρηση της χρήσης των επιταχθέντων ακινήτων ή από την καταστροφή των επικειμένων. β) Ο κτηματογράφος μηχανικός που διενεργεί την κτηματογράφηση κατ άρθρο 24 ΝΔ 797/71, πρέπει να αναγράφει στα στοιχεία της κτηματογράφησης τόσο τα επικείμενα που αναφέρονται στα κτηματολογικά στοιχεία κήρυξης της απαλλοτρίωσης όσο και αυτά που αναφέρονται στο πρακτικό της επιτροπής της επίταξης, έστω και αν δεν διαπιστώνεται από αυτόν η ύπαρξή τους λόγω της έναρξης των εργασιών εκτέλεσης του έργου.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/190/2017

Καταβολή αποζημίωσης λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης:Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, οι εντελλόμενες με αυτά δαπάνες αφορούν στην αποζημίωση των φερόμενων ως δικαιούχων …..και …..λόγω ρυμοτομίας, ήτοι στην καταβολή σε αυτούς της αξίας των επικειμένων στα ρυμοτομούμενα οικόπεδά τους, όπως η αξία αυτή προσδιορίστηκε από την αρμόδια επιτροπή εκτίμησης ακινήτων του π.δ/τος 5/1986. Τα εν λόγω επικείμενα (δέντρα, μαντρότοιχοι, πτηνοτροφεία, συρματοπλέγματα κ.λ.π.) περιλήφθηκαν στους από 27.6.2013 διορθωτικούς πίνακες, που όμως δεν έχουν κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής, όπως απαιτείται. Περαιτέρω ο λόγος διαφωνίας ότι της σύνταξης του διορθωτικού πίνακα επικειμένων δεν προηγήθηκε σύνταξη διορθωτικής πράξης εφαρμογής της οικείας πολεοδομικής μελέτης είναι αβάσιμος, καθόσον η διόρθωση - επικαιροποίηση των πινάκων επικειμένων δεν προϋποθέτει κατά νόμο τη διόρθωση - μερική ανάκληση της πράξης εφαρμογής της οικείας πολεοδομικής μελέτης, ήτοι εν προκειμένω της 3/2001 πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης περιοχής «Περιμετρική Επέκταση» του Δήμου ….., που είχε εγκριθεί με την 10190/8750/20.11.2001 απόφαση του Νομάρχη Δυτικής Αττικής.


ΕλΣυν/Τμ.7/232/2010

Kαταβολή αποζημίωσης σε δικαιούχους επικειμένων ρυμοτομούμενης ιδιοκτησίας τους.(…)  Η πράξη εφαρμογής προσδιορίζει τα τμήματα που ρυμοτομούνται προκειμένου να γίνουν κοινόχρηστοι χώροι ή καταλαμβάνονται από κοινωφελείς χώρους και μπορεί να επιφέρει σημαντικές διαρρυθμίσεις στα τμήματα που προέρχονται από εισφορά γης καθώς και σε κάθε ιδιοκτησία γενικά, με τη μορφή μετακινήσεων, τακτοποιήσεων, προσκυρώσεων, ανταλλαγών. Για όλα ανεξαιρέτως τα επικείμενα συστατικά των εδαφικών τμημάτων που με την κύρωση και μεταγραφή της πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης αφαιρούνται από τους ιδιοκτήτες τους, οφείλεται στον πρώην ιδιοκτήτη αποζημίωση από τον οικείο Ο.Τ.Α., ο οποίος για την ανεμπόδιστη υλοποίηση του θεσμού της υποχρεωτικής εισφοράς γης και προς αποφυγή καθυστερήσεων στη νέα χρήση γης, δύναται να την καταβάλει στο δικαιούχο και μετά την κατάληψη των ανωτέρω τμημάτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες χρηματικές δαπάνες είναι μη νόμιμες καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου, δεν συντάχτηκε ο απαιτούμενος πίνακας επικειμένων για τον καθορισμό αποζημίωσης των δικαιούχων ιδιοκτητών ρυμοτομούμενου ακινήτου, ο οποίος έπρεπε ακολούθως να κυρωθεί, είτε μαζί με την σχετική πράξη εφαρμογής, είτε χωριστά.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/255/2019

ΕΞΩΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ:Στην προκειμένη υπόθεση, η εντελλόμενη δαπάνη αφορά στην αποζημίωση των …., …. και …, λόγω ρυμοτομίας, ήτοι στην καταβολή σε αυτές της αξίας των επικειμένων σε ρυμοτο-μούμενο οικόπεδό τους, όπως η αξία αυτή προσδιορίστηκε από την αρμόδια επιτροπή εκτίμησης ακινήτων του π.δ/τος 5/1986. Η εν λόγω αποζημίωση καθορίστηκε κατόπιν εξώδικου συμβιβασμού μεταξύ των ανωτέρω ιδιοκτητριών και του Δήμου. Τα ανωτέρω επικείμενα (αμπέλι ξερικό) περιλήφθηκαν στο σχετικό διορθωτικό πίνακα του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Χωροταξίας του Δήμου, που έχει μεν εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο …, με την 79/10.3.2016 απόφασή του, πλην δεν έχει κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής, όπως κατά τα ανωτέρω απαιτείται. Εντούτοις, ενόψει του ότι στο 267330/2017/ 16.3.2018, διευκρινιστικό της ακολουθητέας διαδικασίας διόρθωσης των πινάκων επικειμένων, έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομικών Θεμάτων και Εφαρμογών της Περιφέρειας Αττικής προς τον Δήμο ......αναφέρεται ότι η τυχόν απαιτούμενη διόρθωση του κυρωμένου πίνακα επικειμένων της Πράξης Εφαρμογής γίνεται με ευθύνη του φορέα που προβαίνει στις αποζημιώσεις, χωρίς να επισημαίνεται περαιτέρω ότι θα πρέπει να τηρηθεί η διαδικασία κύρωσης του διορθωτικού πίνακα από την Περιφέρεια Αττικής (βλ. και το από 13.2.2018 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς την Περιφέρεια Αττικής που επισυνάπτεται στο ανωτέρω διευκρινιστικό έγγραφο και αναφέρει ότι δεν απαιτείται κύρωση του πίνακα επικειμένων από την οικεία Περιφέρεια), τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στις σχετικές ενέργειες όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι ο διορθωτικός πίνακας επικειμένων δεν απαιτείτο να κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής (βλ. Ελ. Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. Στο VII Τμ. 292, 190, 119/2017).


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/292/2017

Αποζημίωση ρυμοτόμησης οικοπέδου.(..) η εντελλόμενη δαπάνη αφορά στην αποζημίωση του ...λόγω ρυμοτομίας, ήτοι στην καταβολή  σε αυτόν της αξίας των επικειμένων σε ρυμοτομούμενο οικόπεδό του, όπως η αξία αυτή προσδιορίστηκε από την αρμόδια επιτροπή εκτίμησης ακινήτων  του π.δ/τος 5/1986....Τα εν λόγω επικείμενα (δέντρα, συρματοπλέγματα, καγκελόπορτες κ.λ.π.) περιλήφθηκαν στον, από 17.3.2017, σχετικό διορθωτικό πίνακα της Προϊσταμένης του Τμήματος Περιβάλλοντος - Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, που έχει μεν εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο ..., με την 51/17.3.2017 εγκριτική της επίμαχης αποζημίωσης απόφασή του, πλην δεν έχει κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής, όπως κατά τα ανωτέρω απαιτείται. Εντούτοις, ενόψει του ότι στο από 20.3.2015, διευκρινιστικό της ακολουθητέας διαδικασίας διόρθωσης των πινάκων επικειμένων, έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομικών Θεμάτων της Περιφέρειας Αττικής προς τους Δήμους … και ... αναφέρεται μόνο ότι η τυχόν απαιτούμενη διόρθωση του κυρωμένου πίνακα επικειμένων της Πράξης Εφαρμογής δύναται να γίνεται με πράξη διαπίστωσης του προϊσταμένου της Διεύθυνσης του οικείου Δήμου, που είναι αρμόδιος για τη σύνταξη της Πράξης Εφαρμογής, χωρίς να επισημαίνεται περαιτέρω ότι θα πρέπει να τηρηθεί η διαδικασία κύρωσης του διορθωτικού πίνακα από την Περιφέρεια Αττικής, τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στις σχετικές ενέργειες όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι ο διορθωτικός πίνακας επικειμένων δεν απαιτείτο να κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής 


ΝΣΚ/94/2015

α) Έννοια αποδοχών υπαλλήλου για τον υπολογισμό της πειθαρχικής ποινής του προστίμου. Εκτέλεση της ποινής του προστίμου κατά το διάστημα της αργίας. β) Εκτέλεση της ποινής της προσωρινής παύσης με πλήρη στέρηση των αποδοχών κατά το διάστημα της αργίας.(...)Α.α) Η πειθαρχική ποινή του προστίμου υπολογίζεται επί των νομίμων αποδοχών του υπαλλήλου κατά τον χρόνο έκδοσης της πειθαρχικής απόφασης. Οι αποδοχές που καταβάλλονται κατά το διάστημα της αργίας ή οι αποδοχές που καταβάλλονται πριν τη θέση του υπαλλήλου σε αργία, εφόσον δεν αναφέρονται στο χρόνο έκδοσης της πειθαρχικής απόφασης, δεν αποτελούν βάση για τον προσδιορισμό του προστίμου. β) Κατά το διάστημα που ο υπάλληλος τελεί σε αργία, η πειθαρχική ποινή του προστίμου δεν δύναται να εκτελεστεί εάν δεν καταβάλλονται αποδοχές ή οι αποδοχές αργίας δεν υπερβαίνουν το ποσοστό των 4/5 των νομίμων μηνιαίων αποδοχών. Σε περίπτωση απόδοσης του υπολοίπου ή μέρους των αποδοχών αργίας, εκτέλεση δύναται να διενεργηθεί κατά το μέτρο που οι αποδοχές αυτές υπερβαίνουν το ανωτέρω ποσοστό των νομίμων αποδοχών του. Ακολούθως, μετά τη λήξη της αργίας δύναται να διενεργηθεί εκτέλεση για το ποσό του προστίμου που δεν εισπράχθηκε. Β. Τελεσίδικη πειθαρχική απόφαση του Δευτεροβαθμίου Πειθαρχικού Συμβουλίου με την οποία επιβάλλεται σε υπάλληλο η πειθαρχική ποινή της προσωρινής παύσης για το παράπτωμα της αδικαιολόγητης αποχής από τα υπηρεσιακά καθήκοντα, είναι άμεσα εκτελεστή με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος, και ενόσω τελεί σε αργία λόγω άλλων πειθαρχικών και ποινικών εκκρεμοτήτων, χωρίς η εκτέλεσή της να επηρεάζεται από το καθεστώς της αργίας, οι συνέπειες της οποίας κατά το διάστημα της εκτέλεσης της ποινής αναστέλλονται αυτοδικαίως. (ομοφ.)ΑΠΟΔΕΚΤΗ


ΣΤΕ/ΟΛΟΜ/3095/2001

Οικοδομική άδεια- αίτηση ακυρώσεως...Επειδή, οι αιτούντες, φερόμενοι ως κάτοικοι … και συγκεκριμένα οικοδομής που έχει ανεγερθεί σε ακίνητο όμορο προς το ακίνητο που αφορά η προσβαλλόμενη πράξη, με έννομο συμφέρον ασκούν την υπό κρίση αίτηση. Παραδεκτώς δε προβάλλουν, μεταξύ άλλων, λόγους ακυρώσεως ερειδόμενους στον ισχυρισμό ότι το οικοδομούμενο ακίνητο δεν κείται, όπως θεωρεί η πολεοδομική αρχή, μέσα στα όρια του προϋφισταμένου του έτους 1923 οικισμού του …, αλλά περιλαμβάνεται σε ευρύτερη έκταση συνολικού εμβαδού 550 στρεμμάτων περίπου, η οποία κηρύχθηκε αναδασωτέα με την 844/22.3.1982 απόφαση του …(ΦΕΚ Δ΄ 357), και ως εκ τούτου εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων περί προστασίας των δασών και δασικών εκτάσεων που απαγορεύουν τη δόμηση. Το έννομο δε συμφέρον των αιτούντων για την προβολή των λόγων αυτών, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή, η οποία κατά τα προβαλλόμενα έχει κηρυχθεί αναδασωτέα, με συνέπεια την απαγόρευση της δόμησης εντός αυτής, εμπίπτει και το ακίνητο στο οποίο έχει ανεγερθεί η οικοδομή, της οποίας ιδιοκτήτρια φέρεται η δεύτερη των αιτούντων και στην οποία κατοικούν αμφότεροι (πρβλ. ΣτΕ 6070/1996 Ολομ., 173/1998 Ολομ.). Τούτο διότι, κατά την έννοια του άρθρου 47 παρ. 1 του π. δ/τος 18/1989, το συμφέρον προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως δεν παύει να είναι έννομο από μόνο το γεγονός ότι ο αιτών φέρεται να έχει παραβιάσει διάταξη της κείμενης νομοθεσίας. Ο νόμος αποβλέπει, και αρκείται, στην ύπαρξη δεσμού που επιτρέπει στον αιτούντα να αμφισβητήσει την αντικειμενική νομιμότητα της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξεως, προκειμένου να επιτύχει αποτέλεσμα που καθ' εαυτό δεν αποδοκιμάζεται από την έννομη τάξη. Η θεραπεία της τυχόν παρανομίας της νομικής καταστάσεως του αιτούντος δεν επέρχεται με τη στέρηση του εννόμου συμφέροντος προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως αλλά με την δυνατότητα της διοικήσεως να επιβάλλει την άρση της παραβάσεως. Εξ άλλου, σε κάθε περίπτωση, συμφέρον στηριζόμενο σε ισχύουσα διοικητική πράξη είναι πάντοτε και εξ ορισμού έννομο, αφού διοικητική πράξη που δεν ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε παράγει, κατά γενικό κανόνα, όλα τα έννομα αποτελέσματά της, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα του δικαιούχου να αξιώσει την επέλευση όλων των έννομων συνεπειών που απορρέουν από την ύπαρξή της. Ο έλεγχος δε της νομιμότητας της διοικητικής πράξεως, στην οποία ο αιτών στηρίζει το έννομο συμφέρον του, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτο παρεμπίπτοντα έλεγχο του κύρους της και θα δημιουργούσε, κατ' αποτέλεσμα, μία άλλη δίκη εντός του πλαισίου της κυρίας δίκης που και δικονομικώς δυσχερής είναι και διεξάγεται χωρίς την τήρηση στοιχειωδών δικονομικών προϋποθέσεων για τον αιτούντα, ενόψει της αυτεπάγγελτης έρευνας της συνδρομής εννόμου συμφέροντος


ΝΣΚ/3/2025

Στην περίπτωση καταβολής από το Δημόσιο, στο πλαίσιο αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ποσών αποζημίωσης προς ιδιώτες, για εκτάσεις οι οποίες δεν εμπίπουν εντός των ορίων της απαλλοτρίωσης, λόγω απόκλισης μεταξύ του κτηματολογικού διαγράμματος της απόφασης κήρυξης και της έκθεσης κτηματογράφισης, που συντάχθηκε εν όψει της αναγνώρισης δικαιούχων της απαλλοτρίωσης, τίθενται τα ζητήματα: 1. Αν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού των απαλλοτριωθέντων τμημάτων των ακινήτων, όπως προκύπτουν στην δικαστική απόφαση αναγνώρισης δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία έκρινε με βάση την οικεία έκθεση κτηματογράφισης, βάσει της οποίας καταβλήθηκαν στους δικαιούχους ...(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Δεν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού απαλλοτριωμένων ακινήτων, για τα οποία καταβλήθηκαν αποζημιώσεις, στην περίπτωση ύπαρξης αμετάκλητης απόφασης αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία ρητώς παραπέμπει στην έκθεση κτηματογράφισης και στα εμβαδά των απαλλοτριωμένων ιδιοκτησιών που αναφέρονται στην έκθεση αυτή και παράγει δεδικασμένο ως προς τα εμβαδά των απαλλοτριωθέντων ακινήτων (πλειοψ.). β) Ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της πράξης της έκθεσης κτηματογράφισης ως διοικητικής πράξης ή μη και άρα της δυνατότητας της Διοίκησης να την ανακαλέσει, δεν τίθεται στην περίπτωση του ερωτήματος ζήτημα ανάκλησής της, διότι η πράξη αυτή χρησιμοποιήθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο ή / και διαδικαστική πράξη στη δίκη της αναγνώρισης δικαιούχων και ενσωματώθηκε στην κρίση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, οπότε δεν υφίσταται αυτοτελώς και δεν ανακαλείται (ομόφωνα.). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στους καθών η απαλλοτρίωση με βάση την αμετάκλητη δικαστική απόφαση αναγνώρισής τους ως δικαιούχων, σύμφωνα με τα εμβαδά που αναφέρονται στην απόφαση, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «αχρεώστητη», διότι η απόφαση αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης συνιστά τη νόμιμη αιτία της καταβολής των αποζημιώσεων. Επομένως, δεν τίθεται ζήτημα γέννησης αξίωσης του Δημοσίου για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού, ούτε θέμα παραγραφής της αξίωσης (κατά πλειοψηφία.). δ) Για την εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, λαμβανομένου υπόψη ότι με την δημοσιευθείσα στο ΦΕΚ Δ΄1310/06-12-1994 ειδοποίηση παρακατάθεσης της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων επήλθε η συντέλεση της απαλλοτρίωσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.δ. 797/1971, και επομένως περιήλθαν στην κυριότητα του Δημοσίου τα τμήματα των ακινήτων για τα οποία καταβλήθηκε η ορισθείσα αποζημίωση, η ερωτώσα υπηρεσία οφείλει να μεριμνήσει, κατά το λόγο της αρμοδιότητάς της, για την καταγραφή των ακινήτων στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, προκειμένου να καταστεί νομικώς δυνατή η διαχείριση και προστασία της με βάση τις κοινές διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων (ομόφωνα.).


ΝΣΚ/89/2007

Στέρηση σύνταξης δικαιούχου με βάση το άρθρο 13 παρ.4 του Ν 4491/1966, λόγω καταδίκης του για υπεξαίρεση. Αντισυνταγματικότητα ή μη της διάταξης. Παραβίαση κατοχυρωμένου δικαιώματος από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1) Η διάταξη του εδαφ.α’ της παρ.4 του άρθρου 13 του Ν 4491/1966 θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αντισυνταγματική για τους λόγους που αναφέρονται στη γνωμοδότηση του καθηγητή κ. Τ.Τ. Ο κρυπτοποινικός χαρακτήρας της εν λόγω διάταξης παραβιάζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή non bis in idem (άρθρο 7 παρ.1 Σ) αλλά και τη συνταγματική επιταγή επιβολής της ποινής από τακτικό ποινικό δικαστήριο (άρθρο 96 παρ.1 Σ). Παράλληλα, η εν λόγω ρύθμιση παραβιάζει το σκληρό πυρήνα του δικαιώματος της κοινωνικής ασφάλισης, την αρχή του κοινωνικού κράτους και την ιδιοκτησία του δικαιούχου (άρθρα 22 παρ.5, 25 παρ.1 εδ.α’ και 17 παρ.1 Σ αντίστοιχα). Επιπλέον, η συγκεκριμένη διάταξη παραβιάζει την θεμελιώδη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ.1 εδ.δ’ Σ) και αντιβαίνει στην ύπατη καταστατική αρχή του Συντάγματος για προστασία της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ.1 Σ). 2) Το γεγονός ότι η συγκεκριμένη «ποινή» επιβάλλεται από διοικητικό όργανο και όχι από τακτικό ποινικό δικαστήριο παραβιάζει το κατοχυρωμένο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου δικαίωμα σε δίκαιη δίκη (άρθρο 6 παρ.1 ΕΣΔΑ). Επιπλέον, εφόσον, σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, η έννοια της ιδιοκτησίας καλύπτει και ενοχικά δικαιώματα, η στέρηση της σύνταξης από το δικαιούχο της παραβιάζει το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ που προστατεύει την περιουσία του προσώπου. 3) Αρμόδια για την αναγνώριση συγκεκριμένης διάταξης νόμου ως αντισυνταγματικής είναι τα δικαστήρια και όχι τα διοικητικά όργανα. Τα διοικητικά όργανα δεν έχουν την εξουσία να κρίνουν αν μία διάταξη νόμου είναι αντισυνταγματική. Διοικητική πράξη, η οποία εκδίδεται κατ’ εφαρμογή ισχύουσας διάταξης νόμου είναι νόμιμη και παράγει όλα τα έννομα αποτελέσματά της. Μόνο σε περίπτωση που εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση, η οποία στα πλαίσια του διάχυτου και παρεμπίπτοντος ελέγχου, διαπιστώνει την αντισυνταγματικότητα συγκεκριμένης διάταξης νόμου, μπορεί να αναγνωριστεί η διοικητική πράξη που εκδόθηκε βάσει αυτής είναι παράνομη και κατ’ επέκταση ακυρωτέα και ανακλητέα. 4) Η απλή γνωμοδότηση του καθηγητή κ. Τ.Τ. δε δεσμεύει τη Διοίκηση. Η υπ’ αριθμ. 377/22/7.6.2006 ατομική διοικητική πράξη του ΟΑΠ-ΔΕΗ εκδόθηκε βάσει ισχύουσας διάταξης νόμου, καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας και παράγει όλα τα έννομα αποτελέσματά της. Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που η συγκεκριμένη πράξη ήθελε θεωρηθεί ως παράνομη, κατά την κρατούσα άποψη, η Διοίκηση έχει τη διακριτική ευχέρεια και όχι την υποχρέωση να την ανακαλέσει. Μόνο στην περίπτωση όπου ο ενδιαφερόμενος κ. Κ. επιλέξει να κινηθεί δικαστικά και εφόσον εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει τη διοικητική αυτή πράξη ως παράνομη και κατά συνέπεια, ακυρωτέα και ανακλητέα, γεννάται δέσμευση της Διοίκησης προς συμμόρφωση βάσει των αρχών του κράτους δικαίου, της νομιμότητας της δράσεως της Διοίκησης και της χρηστής διοικήσεως.


ΕΣ/ΤΜ.6/4606/2014

Αποκατάσταση οργανισμού και εκσυγχρονισμός υπόγειν χώρων Ιερού Ναού..ζητείται η ανάκληση της 405/2014 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. παρ. ΙVΑ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων που ανέκυψαν κατά το στάδιο της εκτέλεσης αυτού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την αίτηση ανάκλησης και την παρέμβαση. Ειδικότερα, από το έγγραφο της τεχνικής υπηρεσίας με τίτλο «αιτιολόγηση εργασιών συμπληρωματικής σύμβασης» προκύπτει ότι η αναγκαιότητα εκτέλεσης της πλειονότητας των συμπληρωματικών εργασιών διαπιστώθηκε μετά την καθαίρεση των επιχρισμάτων ή μετά την αποξήλωση της επικάλυψης της στέγης και δεν ήταν, ως εκ τούτου, δυνατόν να προβλεφθεί η ύπαρξή τους, κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης, με την επίδειξη της επιμέλειας του μέσου συνετού μελετητή, λόγω της έλλειψης σχετικών στοιχείων, όπως δικαιολογείται εξάλλου από την παλαιότητα του κτιρίου (πρβλ. ΕΣ Τμ. Μειζ. 394/2013, VI Τμ. 797/2012). Άλλωστε, οι υπόλοιπες συμπληρωματικές εργασίες προέκυψαν είτε κατόπιν υποδείξεως της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είτε από δολιοφθορές λόγω συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας διαφόρων ομάδων πολιτών. Συνεπώς, η ανάγκη εκτέλεσης των συμπεριλαμβανομένων σε αυτήν εργασιών οφείλεται στην ιδιαιτερότητα αυτού του αρχιτεκτονικού μνημείου σε συνδυασμό με τα πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης, παρότι αυτή υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής. Περαιτέρω, με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης προσκομίζεται το πρώτον ενώπιον του Τμήματος το υπ’ αρ. 12/23.6.2014 πρακτικό του οικείου Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, με το οποίο παρατείνεται η συμβατική προθεσμία του έργου από 28.2.2014 μέχρι και εκατό (100) ημέρες από την υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Η απόφαση, όμως αυτή του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου με την οποία χορηγείται νέα προθεσμία περαίωσης του έργου, μετά την εκπνοή της αρχικής έστω και αν ανατρέχει στο χρόνο λήξης της, κατά την κρίση του Τμήματος, είναι μη νόμιμη, καθόσον, όπως έγινε δεκτό σε προηγούμενη σκέψη με στοιχ. ΙΙΙ, δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Καθεδρικός Ιερός Ναός ... «...» αποτελεί μνημείο της νεώτερης πολιτιστικής κληρονομίας και ότι κινδυνεύει η στατικότητα του ναού, με αποτέλεσμα οι υπό κρίση εργασίες να είναι απαραίτητες για την ασφάλεια του μνημείου, κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η εν λόγω τυπική πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης και δεν επλήγη δι’ αυτής το δημόσιο συμφέρον ούτε άλλες θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων έργων ώστε να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης της υπό κρίση σύμβασης. Τέλος, προσκομίστηκε ενώπιον του Τμήματος η 55091/3.11.2014 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας περί ένταξης του ελεγχόμενου έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) 2014. Επομένως, δεν συντρέχει πλέον η σχετική αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια και παρέλκει η περαιτέρω εξέταση της.


ΕΣ/ΤΜ.6/975/2019

Συμπληρωματική σύμβαση έργου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, που ανέκυψαν κατά το στάδιο της εκτέλεσης του έργου, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την αίτηση ανάκλησης. Ειδικότερα, τα αναφερόμενα στην ως άνω αιτιολογική έκθεση του 3ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών προβλήματα στατικότητας στον φέροντα οργανισμό του κτιρίου, στο οποίο στεγάζεται το Κινηματοθέατρο, στα οποία οφείλεται η ανάγκη εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών, διαπιστώθηκαν μετά την καθαίρεση των επιχρισμάτων ή μετά την αποξήλωση των γυψοσανίδων και των  δαπέδων του εν λόγω κτιρίου και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η ύπαρξή τους κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης του έργου με την επίδειξη της επιμέλειας του μέσου συνετού μελετητή (πρβλ Ε.Σ. Tμ. Μειζ. – Επταμ. Σύνθ. 394/2013, VI Τμ. 4606/2014, 797/2012).  Και τούτο, διότι η μελέτη αυτή, η οποία εγκρίθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία του αιτούντος, ήταν κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, δεδομένου ότι α) το κτίριο, στο οποίο στεγάζεται το Κινηματοθέατρο, ήταν εσωτερικά και λόγω της λειτουργίας του, ως χώρου πολιτιστικών εκδηλώσεων, επενδεδυμένο με γυψοσανίδες στους τοίχους και στις οροφές, έφερε επιχρίσματα, λοιπά διακοσμητικά στοιχεία και δάπεδα, και, ως εκ τούτου, δεν ήταν εμφανής η ύπαρξη διαβρώσεων και βλαβών στις υποκείμενες τοιχοποιίες, β) το Κινηματοθέατρο κατά την εκπόνηση της εν λόγω αρχικής μελέτης του έργου τελούσε σε αδιάκοπη λειτουργία, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή, κατά το χρόνο αυτό, η καθαίρεση των πλακιδίων και η αποξήλωση των ως άνω διακοσμητικών στοιχείων αυτού και η πραγματοποίηση, συνεπώς, εκτεταμένης διευρεύνησης της κατάστασης της εσωτερικής τοιχοποίας και του φέροντος οργανισμού του κτιρίου, γ) η φύση και το αντικείμενο του αρχικού έργου, που έγκειται στην ανακατασκευή του εσωτερικού χώρου του Κινηματοθεάτρου, με σύγχρονα υλικά και εξοπλισμό, δεν δημιούργησαν, όπως ευλόγως υποστηρίζεται, ανάγκη ειδικού εκτεταμένου ελέγχου της στατικότητας ολόκληρου του κτιρίου και, τέλος, δ) οι διαπιστωθείσες βλάβες οφείλονται σε κρυφές διαρροές σωληνώσεων των υπερκείμενων ορόφων, οι οποίες είχαν εμποτίσει σε μεγάλο μήκος και πλάτος τον φέροντα οργανισμό στο επίπεδο του ισογείου κινηματοθεάτρου και οι οποίες, όπως αναφέρθηκε, δεν ήταν εμφανείς, με αποτέλεσμα την πρόκληση εκτεταμένων ζημιών στους οπλισμούς και στα σκυροδέματα του κτιρίου. Συνεπώς, συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι η ανάγκη εκτέλεσης των συμπεριλαμβανομένων σε αυτήν εργασιών, οι οποίες επιφέρουν αύξηση δαπάνης της αρχικής σύμβασης σε ποσοστό 15,48%, οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι σε πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν μπορούσαν, ενόψει των ως άνω περιστάσεων, να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης, παρότι αυτή υπήρξε κατά τον δυνατόν πλήρης και ακριβής..Ανακαλεί την 342/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​