ΝΣΚ/218/2015
Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.
Άρση κατασχέσεων λόγω υπαγωγής σε ρύθμιση οφειλών. Α) Η κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας οφειλέτη, η οποία διενεργήθηκε μετά την υπαγωγή των χρεών του στη ρύθμιση του ν. 4305/2014, καταλαμβάνεται από την αναστολή του πρώτου εδαφίου της περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού και συντρέχει νόμιμος λόγος άρσης της κατάσχεσης αυτής. (ομοφ.) Β) Η επιβολή της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, που συντελέσθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των χρεών του, αντίθετα προς την ισχύουσα αναστολή λήψεως αναγκαστικών μέτρων, δεν είναι νόμιμη, πλην, όμως, εφόσον δεν ακυρώθηκε δικαστικώς, παρήγαγε τις έννομες συνέπειες της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου και για την ταυτότητα του νομικού λόγου, υπάγεται στις ρυθμίσεις των παραγράφων 13 και 16 του άρθρου 51 του ν. 4305/2014. Ως εκ τούτου τα αποδιδόμενα ποσά θα πιστώνονται σύμφωνα με την παρ.16 του άρθρου 51 του εν λόγω νόμου, ενώ η επιβληθείσα κατάσχεση αίρεται υποχρεωτικά σε ικανοποίηση αιτήματος του οφειλέτη που έχει εξοφλήσει το 50% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής, σύμφωνα με την περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού. Όμως, η Διοίκηση, στα πλαίσια της αρχής της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, μπορεί, μολονότι δεν ακυρώθηκε δικαστικώς η επιβληθείσα μετά τη ρύθμιση κατάσχεση, να άρει αυτήν κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη. (πλειοψ.)
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/241/2016
Άρση κατάσχεσης εις χείρας τρίτου που επιβλήθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη σε ρύθμιση. (...)α) Η επιβληθείσα κατάσχεση εις χείρας τρίτου μετά από την υπαγωγή του οφειλέτη σε ρύθμιση των χρεών του προς το Δημόσιο, κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014, δηλαδή σε χρόνο κατά τον οποίο υπήρχε αναστολή εκ του νόμου της λήψης αναγκαστικών μέτρων, συντελέσθηκε παρά την ισχύουσα αναστολή και για το λόγο αυτό δεν είναι νόμιμη, δεν παράγει έννομες συνέπειες και οφείλει η Διοίκηση να την άρει (πλειοψ.). β) Όσον αφορά τα ποσά, τα οποία έχουν μέχρι τούδε εισπραχθεί από την ανωτέρω κατάσχεση εις χείρας τρίτου, το Δημόσιο θα προβεί σε συμψηφισμό αυτών και μέχρι την κάλυψη του ποσού που αντιστοιχεί στο 1/7 των δόσεων που έχουν απομείνει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.14 του άρθρ. 51 του ν. 4305/2014, σε συνδυασμό με την παρ. 5 του άρθρ. 83 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει (ομοφ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια με την 218/2015 Γνωμ. Α’ Τμήματος.
NΣK/247/2016
Κατάσχεση εις χείρας τραπεζικού ιδρύματος - Δεσμευμένος λογαριασμός. Καταβολή του ποσού της κατασχεμένης απαίτησης - Εν μέρει αρνητική δήλωση - Αδικαιολόγητος πλουτισμός - Επιστροφή του ποσού(...)Συντρέχει νόμιμος λόγος επιστροφής του ποσού, το οποίο αποδόθηκε στο Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.), από την τραπεζική εταιρεία «...ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» κατόπιν επιβολής αναγκαστικής κατάσχεσης εις χείρας της, ως τρίτης, διότι το αποδοθέν ποσό προέρχεται από τον τηρούμενο στο υποκατάστημά της, ήδη δεσμευμένο, λογαριασμό του οφειλέτη του Δημοσίου Α.Β., υπέρ της τελούσας υπό εξυγίανση εταιρείας με την επωνυμία «...BANK PUBLIC. Co LTD», δυνάμει της από 23-05-2014 απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Λευκωσίας, που κηρύχθηκε προσωρινά εκτελεστή στην Ελλάδα με την υπ' αριθ.. 27/2016 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (πλειοψ.).
ΝΣΚ/240/2019
Ζητήματα επί αίτησης τρίτων για την άρση κατάσχεσης ακινήτου οφειλέτη του Δημοσίου, για το οποίο προβάλλεται ότι, μετά την επιβολή της κατάσχεσης, περιήλθε στην κυριότητα των αιτούντων με έκτακτη χρησικτησία, η οποία αναγνωρίστηκε δικαστικώς σε δίκη μεταξύ αυτών και του κληρονόμου του οφειλέτη και αρχικού κυρίου του κατασχεμένου ακινήτου.Δεν αποκλείεται, ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε περίπτωσης, να επέλθει απώλεια της κυριότητας κατασχεμένου ακινήτου με την κτήση αυτής από τρίτο πρόσωπο με τα προσόντα της χρησικτησίας, εφόσον συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις της και, ειδικότερα, προκειμένου περί έκτακτης χρησικτησίας, όταν ασκήθηκε από τον χρησιδεσπόζοντα η νομή του ακινήτου επί συνεχή εικοσαετία, στην οποία μπορεί να προσμετρηθεί ο χρόνος του δικαιοπαρόχου του. Η κατάσχεση δεν διακόπτει τη χρησικτησία, που έχει ήδη ξεκινήσει πριν από την επιβολή της κατάσχεσης, παρά μόνον εάν αυτή είχε ως υλική συνέπεια την αποβολή του χρησιδεσπόζοντος από το ακίνητο είτε την παρεμπόδισή του κατά την άσκηση της φυσικής εξουσίασης του πράγματος, πράγμα που κρίνεται με βάση το πραγματικό της κάθε περίπτωσης. Περαιτέρω, δεν απαγορεύεται η απόκτηση με χρησικτησία από τρίτο, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της, πράγματος που ανήκει στην πτωχευτική περιουσία προσώπου που κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης. Το Δημόσιο, που έχει επιβάλει κατάσχεση σε ακίνητο οφειλέτη του, δεν δεσμεύεται από το δεδικασμένο που απορρέει από τελεσίδικη απόφαση επί αγωγής τρίτου κατά του οφειλέτη του Δημοσίου και φερόμενου, κατά την κατασχετήρια έκθεση, ιδιοκτήτη του κατασχεμένου ακινήτου, με αντικείμενο την αναγνώριση της κυριότητας του τρίτου επί του ακινήτου αυτού. Στο πλαίσιο των γενικών αρχών της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης, αλλά και προς αποφυγή έγερσης αποζημιωτικών αξιώσεων σε βάρος του Δημοσίου, συντρέχει περίπτωση άρσης της κατάσχεσης που αυτό επέβαλε επί ακινήτου του οφειλέτη του, εφόσον γίνει δεκτό ότι τούτο περιήλθε στην κυριότητα τρίτου προσώπου με χρησικτησία. Στην περίπτωση του ερωτήματος και σύμφωνα με το διδόμενο πραγματικό, ενδείκνυται να γίνει δεκτό από τη Διοίκηση το αίτημα που υποβλήθηκε για την άρση από το Δημόσιο κατάσχεσης του αναφερομένου στη σχετική αίτηση ακινήτου (ομόφ.).
ΝΣΚ/490/2008
Κατάσχεση εις χείρας τρίτου για χρέη του οφειλέτη του Δημοσίου. Εκπρόθεσμη αρνητική δήλωση τρίτου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η εκπρόθεσμη αρνητική δήλωση τρίτου εις χείρας του οποίου το Δημόσιο επέβαλε κατάσχεση για χρέη του οφειλέτη του Δημοσίου, επάγεται την συνέπεια του λογισμού του ως οφειλέτη της όλης ποσότητος, για την οποία έγινε η κατάσχεση, κατ’ άρθρο 33 του ΚΕΔΕ. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/207/2015
Άρση κατασχέσεων κατόπιν άσκησης δεύτερης προσφυγής. Κατά την έννοια των άρθρων 69, 70 και 126 παρ.1 του Κ.Δ.Δ., εάν έχει επιβληθεί σε βάρος του οφειλέτη κατάσχεση εις χείρας τρίτων, σε χρόνο που ίσχυε αναστολή, δηλαδή μετά την κατάθεση από τον προσφεύγοντα παραδεκτώς δεύτερης προσφυγής του κατά της πράξης καταλογισμού του φόρου στο αρμόδιο Διοικητικό Πρωτοδικείο και πριν την επίδοση αντιγράφου της στη Δ.Ο.Υ., η οποία (επίδοση) έγινε στη συνέχεια, συντρέχει νόμιμος λόγος να αρθεί η επίμαχη κατάσχεση εις χείρας τρίτων και ακολούθως, να επιστραφούν τα αποδοθέντα από τα πιστωτικά ιδρύματα ποσά, τα οποία η φορολογική αρχή θα συμψηφίσει με τα χρέη που είναι σε ρύθμιση ή με τα χρέη που τελούν σε αναστολή, κατά τα άρθρα 83 του Κ.Ε.Δ.Ε., 48 του ν. 4174/2013 και 440 επ. του Α.Κ. (ομοφ.)
ΝΣΚ/10/2018
Περίπτωση υποχρέωσης μερικής άρσης της επιβληθείσας από το Ελληνικό Δημόσιο κατάσχεσης εις χείρας τρίτου (ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας) , για οφειλές που έχουν συμπεριληφθεί σε αίτηση της οφειλέτιδας του Ελληνικού Δημοσίου περί υπαγωγής των οφειλών της στο Ν 3869/2010, και της ως εκ τούτου υποχρέωσης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. να επιστρέφει το αποδοθέν από τον τρίτο ποσό – Ζητήματα που ανακύπτουν. Η φορολογική διοίκηση, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης των νομικών και πραγματικών καταστάσεων που διαμορφώθηκαν εκ της επιβολής μη νόμιμης κατάσχεσης εις χείρας τραπεζικού ιδρύματος, ως τρίτου, οφείλει να άρει την επιβληθείσα κατάσχεση και, συνακολούθως, να επιστρέψει στην καθής η εκτέλεση οφειλέτιδα το καταβληθέν από την Τράπεζα προς το Δημόσιο, συνεπεία θετικής δήλωσης, κατασχεθέν ποσό, ως αχρεωστήτως καταβληθέν. Ο τρόπος της επιστροφής (ήτοι αν το ποσό θα πιστωθεί στο λογαριασμό της δικαιούχου από τον οποίο εκταμιεύθηκε ή σε άλλον που η ίδια ήθελε υποδείξει), είναι αδιάφορος και ανάγεται στη σφαίρα των επιλογών της οφειλέτιδας. Ζήτημα συμψηφισμού απαιτήσεων του Δημοσίου με τα (μετά την άρση της επιβληθείσης κατάσχεσης) επιστρεφόμενα ποσά, δεν γεννάται, δεδομένου ότι η επιστροφή θα λάβει χώρα στο πλαίσιο αποκατάστασης της νομιμότητας, από την ενέργεια δε αυτή δεν μπορεί να ωφεληθεί το Δημόσιο με το συμψηφισμό αυτών τούτων των μη νομίμως κατασχεθεισών απαιτήσεων (ομόφ.).
ΝΣΚ/474/2001
ΥΕΘΑ. Αναγκαστική κατάσχεση του Δημοσίου εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου. Εφαρμογή διατάξεων του άρθρου 95 του Ν 2362/1995.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Η επιβολή κατάσχεσης από το Δημόσιο στα χέρια του ίδιου ως τρίτου πρέπει να θεωρηθεί, κατά την ορθότερη γνώμη, ότι αποκλείεται για έλλειψη εννόμου συμφέροντος, αφού το Δημόσιο έχει το δικαίωμα να προβεί σε συμψηφισμό χωρίς τους φραγμούς του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ. Η σχετική κατάσχεση αποτελεί απλά ειδοποίηση - παραγγελία παρακράτησης/επίσχεσης των καταβλητέων στον οφειλέτη του Δημοσίου προς νομότυπο συμψηφισμό των ανταπαιτήσεων (Ατομ.Γνωμ. 8/95 ΓΝΣ Υπ. Εξωτερικών). Αναγκαστική κατάσχεση του Δημοσίου εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου είναι νομικά επιτρεπτή.
ΝΣΚ/66/2013
Σύμβαση ενεχύρασης κατά το ΝΔ 17.7/13.8.1923 – Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) – Εκχώρηση – Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. 1) Η σύμβαση ενεχύρασης κατά τα άρθρα 36 και 39 ν.δ. 17.7/13.8.1923 θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 2 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 2) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την επίδοση της ως άνω σύμβασης ενεχύρασης, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 3) η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 3 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 4) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την αναγγελία της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), που περιέχει εκχώρηση και ικανοποιεί τις παραπάνω προϋποθέσεις, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 5) Η αναγγελία (μεταξύ ιδιωτών) μπορεί νομίμως να πραγματοποιηθεί με κάθε πρόσφορο (για να λάβει γνώση ο οφειλέτης) τρόπο και, συνεπώς, και με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (τηλεομοιοτυπία – FAX και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) ή με συστημένη επιστολή, πρέπει όμως να αποδεικνύεται παραχρήμα και να προσδιορίζονται σ’ αυτή επαρκώς οι απαιτήσεις, στις οποίες αφορά και η ταυτότητα του πράκτορα. Αντί της αναγγελίας μπορεί επίσης να γνωστοποιηθεί (με fax ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο) η ίδια η σύμβαση πρακτορείας. Η μέλλουσα απαίτηση μπορεί νομίμως να εκχωρηθεί, εφόσον μπορεί να προσδιοριστεί κατ’ είδος και οφειλέτη. Η εγκυρότητα δε της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων δεν εξαρτάται κατά τον Ν. 1905/1990 από την κατάθεση αυτής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (ομοφ.)
ΝΣΚ/384/2013
Οφειλέτες του Δημοσίου – Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. Η Τράπεζα, στα χέρια της οποίας ως τρίτης κατασχέθηκε το συνολικό ποσό των έως τότε δεδουλευμένων μηνιαίων συντάξεων του οφειλέτη υποχρεούται να αποδώσει, εκτός από το αντιστοιχούν στα 3/4 ήδη αποδοθέν ποσό, και το εναπομένον 1/4 ποσό των 1.613 ευρώ, αιρομένης εν μέρει -δηλ. για το συγκεκριμένο ποσό- της επίμαχης κατάσχεσης, πράγμα που πρέπει να ισχύει και για όλες τις ανάλογες περιπτώσεις που συγκεντρώνουν τα ίδια χαρακτηριστικά, υπό τον αυτονόητο βέβαια όρο και προϋπόθεση ότι, για κάθε μία απ’ αυτές προκύπτει με βεβαιότητα και ασφάλεια ότι τα ποσά αυτά, παρότι εφάπαξ καταβαλλόμενα λόγω καθυστέρησης, ανάγονται σε οφειλόμενες μηνιαίες συντάξεις εκάστη των οποίων δεν υπερβαίνει το πιο πάνω όριο ακατάσχετου. (ομοφ.)
ΝΣΚ/323/2015
Κοινοποίηση έκθεσης κατάσχεσης επί ακινήτου οφειλέτη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, προ της μεταγραφής εκποιητικής δικαιοπραξίας του ακινήτου – Εγκυρότητα κατάσχεσης.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Εφόσον η έκθεση κατάσχεσης επί ακινήτου οφειλέτη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ επιδόθηκε σ’ αυτόν πριν τη μεταγραφή συμβολαιογραφικής πράξης δωρεάς εν ζωή του ακινήτου (η οποία είχε καταρτισθεί πριν την κοινοποίηση της έκθεσης κατάσχεσης) η κατάσχεση είναι έγκυρη και η επακολουθήσασα μεταγραφή δεν επιφέρει έννομες συνέπειες έναντι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.