Συμμόρφωση Διοικήσεως σε δικαστική απόφαση άρσεως ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης σε κοινόχρηστο χώρο, του οποίου απαγορεύεται η άρση.Η συμμόρφωση σε δικαστική απόφαση περί άρσεως ρυμοτομικής απαλλοτριώσεως σε κοινόχρηστο χώρο, χαρακτηριζόμενο ως τέτοιο σε ρυμοτομικό διάγραμμα που εγκρίθηκε με επίσπευση Οικοδομικού Συνεταιρισμού Αστών Προσφύγων, ολοκληρώνεται με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου, ενώ δεν καταλαμβάνει το νέο πολεοδομικό καθεστώς του ακινήτου, για τον καθορισμό του οποίου η Διοίκηση, δεσμευόμενη από απαγορευτική ως προς την αλλαγή του κοινοχρήστου χώρου διάταξη, υποχρεωτικά χωρεί σε επανεπιβολή της απαλλοτριώσεως, καθορίζοντας εκ νέου τον εν λόγω χώρο ως κοινόχρηστο, υπόχρεος δε προς αποζημίωση του αναγνωρισθέντος ως κυρίου του συγκεκριμένου βεβαρημένου ακινήτου τυγχάνει ο ανωτέρω Συνεταιρισμός (ομόφωνα).

Τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου παραδοσιακού οικισμού.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Είναι εφαρμοστέες οι διατάξεις του άρθρου 32 παρ.4 του ν. 4067/2012 (Νέου Οικοδομικού Κανονισμού), οι οποίες προβλέπουν τις προϋποθέσεις επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης επί ακινήτου, μη κωλυομένης της Διοίκησης να επανεξετάσει και κατ’ ουσία τη δυνατότητα εφαρμογής της επιλογής (δημιουργία χώρου πρασίνου), κατά την επιχειρούμενη τροποποίηση του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου.

Αποχαρακτηρισμός ακινήτου εμφαινομένου σε ρυμοτομικό σχέδιο ως χώρος «παιδικής χαράς».(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου πόλεως δεν επιτρέπεται όταν με αυτή μειώνεται η συνολική επιφάνεια των κοινοχρήστων χώρων. Όταν, όμως, η δέσμευση ακινήτου, χαρακτηρισμένου ως χώρου «παιδικής χαράς», διαρκεί πέραν του ευλόγου χρόνου χωρίς την προώθηση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας και την πραγματοποίηση του σκοπού της δεσμεύσεώς του, ο κύριος του ακινήτου δικαιούται να ζητήσει την άρση του επιβληθέντος βάρους στην ιδιοκτησία του, τον αποχαρακτηρισμό του ακινήτου και την, ένεκα αυτού, τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου.

Αναγκαστική απαλλοτρίωση - Mη συντέλεση - Αυτοδίκαιη άρση κατόπιν δικαστικής απόφασης - Δυνατότητα τροποποίησης ρυμοτομικού σχεδίου - Υποχρέωση ή μη για αντιστάθμισμα κοινοχρήστων χώρων - Εισφορά γης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1α) Μετά την παρέλευση 18μήνου από τη δημοσίευση δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης σε ρυμοτομική απαλλοτρίωση χωρίς συντέλεσή της, είναι επιτρεπτή η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου όχι μόνο μετά δικαστική απόφαση, αλλά και μετά χορήγηση βεβαίωσης της υπηρεσίας για αυτοδίκαιη άρση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. 1β) Διαφορετική όμως είναι η περίπτωση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων που κηρύχθηκαν υπό την ισχύ του ΝΔ 797/1971 και πριν την κατάργησή του με το Ν 1337/1983, για τις οποίες έχει παρέλθει «εύλογος» χρόνος από την κήρυξή τους χωρίς να κινηθούν οι διαδικασίες συντέλεσης της απαλλοτρίωσης. Μόνο μετά από δικαστική απόφαση που θα διαπιστώνει την παρέλευση εύλογου χρόνου από την κήρυξη της απαλλοτρίωσης χωρίς συντέλεσή της είναι δυνατή η εξέταση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου. 2α) Στην περίπτωση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου μετά τη χορήγηση βεβαίωσης αυτοδίκαιης άρσης λόγω παρόδου απράκτου του 18μήνου από τη δημοσίευση της δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης, δεν απαιτείται αντιστάθμισμα του αποδεσμευόμενου κοινόχρηστου χώρου με άλλον ίσου εμβαδού. 2β) Περαιτέρω έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 2ε του άρθρου 20 του Ν 2508/1997 για την εισφορά γης (όπως προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 11 του Ν 3212/2003).

Διαβίβαση σχεδίου Εισήγησης για την τροποποίηση του σχεδίου για την άρση απαλλοτρίωσης και επανεπιβολή

Ρυμοτομικό σχέδιο. Τροποποίηση προς αποχαρακτηρισμό ακινήτου, το οποίο έχει δεσμευθεί για την ανέγερση σχολείου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι δυνατή η τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου, προς αποχαρακτηρισμό οικοπέδου που δεσμεύθηκε για την ανέγερση σχολικού κτιρίου, εφόσον παρήλθε εύλογος χρόνος από την δέσμευση χωρίς να ακολουθήσει η συντέλεση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Η πάροδος δεκατεσσάρων ετών από τη δέσμευση συνιστά παρέλευση ευλόγου χρόνου.

Προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να ερευνά ο Νομάρχης, προκειμένου να αποφασίσει για αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών, ενόψει προτάσεως Ο.Τ.Α. για τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
1. Ο Νομάρχης κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης για αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών, ενόψει ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, μπορεί να διερευνά τη συνδρομή των ελαχίστων νομίμων προϋποθέσεων που απαιτούνται για την νόμιμη και έγκυρη λήψη απόφασης από τον οικείο Ο.Τ.Α. περί τροποποιήσεως εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου για δημιουργία πρασίνου. 2. Η πρόταση-απόφαση του Ο.Τ.Α. περί τροποποιήσεως ρυμοτομικού σχεδίου πρέπει να είναι σαφής και ορισμένη. 3. Ο Νομάρχης μπορεί να διερευνά αν εκ των υποβληθέντων σ’ αυτόν στοιχείων η πρόταση του οικείου Ο.Τ.Α. συνιστά επανεπιβολή απαλλοτρίωσης στο ίδιο ακίνητο.

"Οδηγία για την σημείωση των διοικητικών πράξεων που εκδίδονται στα πλαίσια της απαλλοτρίωσης ακινήτων εκτός σχεδίου, της απαλλοτρίωσης ακινήτων σε αστικές περιοχές και περιοχές γενικού πολεοδομικού σχεδιασμού και της επίσπευσης εφαρμογής ρυμοτομικού σχεδίου για την κατασκευή δημοσίων έργων στις εγγραφές του Εθνικού Κτηματολογίου".ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 22 

Αναγκαστική απαλλοτρίωση από το Δήμο Καλαμαριάς, για πολιτιστικούς σκοπούς, διατηρητέου ακινήτου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι δυνατή η αναγκαστική απαλλοτρίωση για πολιτιστικούς σκοπούς (Ιστορικό Αρχείο Προσφύγων) από το Δήμο Καλαμαριάς ακινήτου (διατηρητέου) που έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης (Ν 1469/1950), αφού η λειτουργία χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων ανήκει στις αρμοδιότητες του Δήμου και ως τέτοια μπορεί να αποτελέσει λόγο απαλλοτρίωσης του εν λόγω ακινήτου, ο χώρος του οποίου έχει ήδη καθοριστεί ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του ιδίου Δήμου. Εξυπακούεται, ότι κάθε τυχόν εργασία, επέμβαση ή αλλαγή χρήσης του διατηρητέου ακινήτου, που θα γίνει σε περίπτωση ολοκλήρωσης της απαλλοτρίωσης και υλοποίησης της δημιουργίας και λειτουργίας του πολιτιστικού κέντρου, θα πρέπει να μη βλάπτει το προστατευόμενο ακίνητο, και να εγκρίνεται προηγουμένως από τον Υπουργό Πολιτισμού (άρθρο 10 του Ν 3028/2002).

Η απόφαση ΣτΕ 1584/2024 αφορά αίτηση αναίρεσης ανώνυμης εταιρείας κατά της απόφασης 9349/2020 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικύρωσε την αυτοδίκαιη άρση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτου της αιτούσας, η οποία είχε κηρυχθεί για την ανέγερση διδακτηρίου, λόγω μη συντέλεσης εντός ενάμισι έτους από τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Η αιτούσα εταιρεία υποστήριξε ότι η διαπιστωτική πράξη άρσης εκδόθηκε παράνομα, καθώς μόνο ο θιγόμενος ιδιοκτήτης (και όχι η απαλλοτριούσα αρχή) μπορεί να επικαλεστεί την αυτοδίκαιη άρση, ενώ η ίδια είχε εκφράσει τη βούλησή της για διατήρηση της απαλλοτρίωσης. Το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας διαπίστωσε ότι, παρόλο που η έκδοση της διαπιστωτικής πράξης ανήκει στην αυτεπάγγελτη αρμοδιότητα της Διοίκησης, υπάρχει αντίθεση νομολογίας μεταξύ του ΣτΕ και της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (ΟλΑΠ 12/2018) ως προς την ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 3 και 4 του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων. Συνεπώς, το Τμήμα παραπέμπει την υπόθεση στην Ολομέλεια του ΣτΕ για οριστική επίλυση του κρίσιμου νομικού ζητήματος.