Πολεμική Αεροπορία – Τροποποίηση συμβάσεως προμηθείας κατά το άρθρο 66 παρ.2 του ΠΔ 284/1989.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Υπό τα διδόμενα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία η προτεινόμενη μορφή τροποποιήσεως Νο 6 της 1/1993 συμβάσεως μεταξύ ΥΠΕΘΑ και αμερικανικής κατασκευάστριας εταιρείας είναι νόμιμη, η ουσιαστική πάντως εκτίμηση της επερχόμενης τροποποιήσεως, η οποία αναφέρεται σε πραγματικά ζητήματα δύναται να εκτιμηθεί αποκλειστικώς από την Υπηρεσία και δεν δύναται να αναχθεί σε αντικείμενο γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του Ν.Σ.Κ.

Πολεμική Αεροπορία. Τροποποίηση Συμβάσεως Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (Α.Ω.) μετά τη λήξη ισχύος της.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Ανεξαρτήτως αν η υπ’ αριθ.23/98 Σύμβαση Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων διέπεται από το Ελβετικό δίκαιο, μετά τη λήξη ισχύος της δεν είναι δυνατή η τροποποίησή της.

Πολεμική Αεροπορία – Τροποποίηση σύμβασης προμήθειας οπλικών συστημάτων – Εξέταση ή μη της νομιμότητάς της, κατ’ άρθρο 66 ΠΔ 285/1989, με έκδοση γνωμοδότησης από το Ν.Σ.Κ.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Υπό τα διδόμενα πραγματικά περιστατικά η προτεινόμενη τροποποίηση Νο 3 της σύμβασης 042Γ/02 μεταξύ του ΥΠΕΘΑ και της εταιρείας «Ο….» που αφορά την Γενική Επιθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό δώδεκα (12) μονάδων πυρός του οπλικού συστήματος «ΒΕΛΟΣ» της Πολεμικής Αεροπορίας, δεν εμπίπτει σε καμία από τις περιοριστικώς αναφερόμενες στην παρ. 2 του άρθρου 66 του ΠΔ 285/1989 περιπτώσεις, για τις οποίες προβλέπεται η έκδοση γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. (ομοφ.)

Πολεμική Αεροπορία. Τροποποίηση σύμβασης προμήθειας μεταξύ ΥΠΕΘΑ και εταιρείας «E….M..S. AB».(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Υπό τα διδόμενα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία η προτεινόμενη τροποποίηση της 022Α/99 σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΘΑ και εταιρείας «E….M..S. AB» α) ερείδεται στο άρθρο 66 παρ.2 του ΠΔ 284/1989 και στο άρθρο 40 της υπόψη συμβάσεως και αιτιολογείται επαρκώς, αφού ληφθεί υπόψη η δημόσια ανάγκη την οποία πρόκειται να καλύψει η προμήθεια, η δημιουργία των πραγματικών καταστάσεων που έχουν δημιουργηθεί κατά την εκτέλεση της σύμβασης, β) η εκτίμηση από ουσιαστική άποψη του περιεχομένου των όρων της τροποποιητικής σύμβασης και ειδικότερα, αν αυτοί είναι συμφέροντες για το Δημόσιο ανήκει στην αποκλειστική κρίση και ευθύνη του αρμοδίου για την τροποποίηση οργάνου και γ) με δεδομένη την έκταση της τροποποίησης, συνιστάται να προσκομιστούν εγγυητικές επιστολές προκαταβολής ή και καλής εκτέλεσης με την νέα επωνυμία της αντισυμβαλλομένης εταιρείας.

Κατασκευαστικές εργασίες για μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων(....)Το Δικαστήριο κρίνει ως προς το ζήτημα της τεκμηρίωσης των τιμών αναπροσαρμογής και της σύνδεσής τους με την επίκληση απροβλέπτων περιστάσεων ότι η προσβαλλομένη ορθώς επισήμανε ότι τα στοιχεία που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή στην εισηγητική έκθεση για την έγκριση του 4ου ΑΠΕ δεν είναι πρόσφορα να δικαιολογήσουν την προτεινόμενη αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών. Ωστόσο, το Δικαστήριο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η χρήση ως πρόσφορων συγκριτικών στοιχείων των στοιχείων της ΕΔΤΔΕ συνιστά πλημμέλεια, η οποία όμως, παρίσταται μη ουσιώδης, αφού είχε ως αποτέλεσμα -εν τέλει- τη λήψη υπόψη τιμών που παρίστανται χαμηλότερες από τις ισχύουσες στην αγορά κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα.Αβάσιμος τυγχάνει ο δεύτερος λόγος ανάκλησης που αφορά στην αναδρομική εφαρμογή των αναπροσαρμοσμένων τιμών από προγενέστερο της υπογραφής της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης χρονικό σημείο (από την 1η .2.2023 σύμφωνα με τον σχετικό όρο του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης).Ως προς τον τρίτο λόγο ανάκλησης που προπαρατέθηκε, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη ότι, ενόψει της ευρύτητας των δεδομένων που λαμβάνονται υπόψη για την κατάρτισή του, η διακύμανση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι πρόσφορος τρόπος υπολογισμού του ύψους της μηνιαίας αναπροσαρμογής των συμβατικών τιμών. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της τροποποιητικής -συμπληρωματικής σύμβασης για τη «Μελέτη, κατασκευή έργων για την α' φάση αποκατάστασης της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής» μεταξύ του προσφεύγοντος και της .... , υπό τους κάτωθι όρους: (1) Να απαλειφθεί από το κείμενο αυτής οποιαδήποτε αναφορά σε αναδρομική, προ της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης, εφαρμογής της αναπροσαρμογής των τιμών της αρχικής σύμβασης. (2) Να περιληφθεί στο συμβατικό κείμενο μηνιαία ρήτρα αναπροσαρμογής για την εφαρμογή κατά τον προσδιορισμό των τιμών ανά υπηρεσία με εφαρμογή στις ομάδες υπηρεσιών Γ1 και Γ4 της αρχικής σύμβασης και τις ομάδες Α1 και Α2 της συμπληρωματικής σύμβασης, λαμβάνοντας υπόψη τη διακύμανση των επιμέρους, ανά κατηγορία αγαθών (καυσίμων και λιπαντικών), Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, ο οποίος θα ισχύει κατά τον προηγούμενο της παροχής των υπηρεσιών, μήνα, κατά τον λόγο εκάστου είδους στο αντικείμενο της σύμβασης, καθώς και τις με βάση αναγκαστικό δίκαιο μεταβολές του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου του προσωπικού που θα απασχοληθεί στη σύμβαση. (3) Να χρησιμοποιηθεί ως βάση υπολογισμού των τιμών ο υποβληθείς ενώπιον του παρόντος Τμήματος με το από 19.1.2024 υπόμνημα (ως σχετικό υπ' αριθμ. 6) 4ος ΑΠΕ, που περιέχει μειωμένες τιμές στις αναφερόμενες στο σκεπτικό (σκ. 16 in fine) κατηγορίες τιμών και συνολικό ποσό 4.055.608,61 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), ο οποίος πρέπει πριν από την υπογραφή της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος και της αναδόχου ένωσης οικονομικών φορέων, να εγκριθεί από την Εκτελεστική Επιτροπή του προσφεύγοντος.Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη 699/2023 του Ε' Κλιμακίου.

Παράταση της προθεσμίας χορηγηθείσα μετά τη λήξη της αρχικής δεν αποτελεί όντως παράταση αυτής (εφ’ όσον λαμβάνει χώρα μετά την εκπνοή της και πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας της), αλλά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία, όμως, δεν προβλέπεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις. Κατά συνέπεια, δαπάνες που αφορούν σε εργασίες δημόσιου-δημοτικού έργου, οι οποίες έχουν εκτελεσθεί κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων, δηλαδή μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου ή των νόμιμα χορηγηθεισών παρατάσεων αυτής, δεν είναι νόμιμες. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε σε αποδοχή της δυνατότητας καταστρατήγησης των σχετικών περί προθεσμιών διατάξεων, η τήρηση των οποίων, υπαγορεύεται από λόγους δημόσιας τάξης, εφόσον συνδέονται άμεσα με το δημόσιο συμφέρον ολοκλήρωσης και παράδοσης ενός δημόσιου έργου. Εξάλλου, με την εγκριτική της παράτασης απόφαση προσδιορίζεται πάντοτε και ο υπαίτιος της καθυστέρησης των εργασιών – κύριος του έργου ή ανάδοχος, διότι, εφόσον υπαίτιος για την υπέρβαση είναι ο ανάδοχος, αφενός η εγκρινόμενη παράταση της προθεσμίας είναι ειδική «χωρίς αναθεώρηση», που σημαίνει ότι η αναθεώρηση των συμβατικών τιμών παγιώνεται στο ύψος της αναθεωρητικής περιόδου, η οποία συμπίπτει με τη λήξη της αρχικής συμβατικής προθεσμίας, αφετέρου επιβάλλονται οι σχετικές ποινικές ρήτρες, ανεξάρτητα από την έγκριση της παράτασης αυτής. Επιπλέον δε, ο προϊστάμενος της διευθύνουσας υπηρεσίας, προ της εγκρίσεως της παράτασης και σε αντιπαράσταση με τον ανάδοχο, καταρτίζει πίνακα διαχωρισμού των εργασιών, σε εκείνες που μπορούσαν και έπρεπε να εκτελεσθούν σε προηγούμενη αναθεωρητική περίοδο και στις λοιπές εργασίες. Αντιθέτως, υπάρχει υποχρέωση της διευθύνουσας υπηρεσίας να εγκρίνει την προτεινόμενη αναμόρφωση του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος του έργου και την παράταση του χρόνου εκτέλεσής του «με αναθεώρηση», χωρίς να απαιτείται επιπλέον η σύνταξη του ανωτέρω πίνακα διαχωρισμού των αναγκαίων εργασιών, όταν σημειώνεται καθυστέρηση εκτέλεσης αυτών, μη οφειλόμενη σε υπαιτιότητα του αναδόχου ή η καθυστέρηση προήλθε από την εκτέλεση νέων εργασιών (πρβλ. Απόφ. Τμ. Μείζονος-Επταμελούς Σύνθεσης 3208, 3053/2011, VI Τμ. 2753/2011, Πρ. VII Τμ. 46, 2/2012, 280, 244/2010, 103, 92/2009, IV Τμ. 60/2011). Περαιτέρω, σε περίπτωση που στην εγκριτική απόφαση της προϊσταμένης αρχής για την παράταση της συμβάσεως δεν αναφέρεται αν γίνεται με αναθεώρηση ή χωρίς αναθεώρηση, θα πρέπει στην απόφαση αυτή να αναφέρεται ότι ο ανάδοχος δεν είναι υπαίτιος για την επιμήκυνση του χρόνου ολοκληρώσεως του έργου ή τουλάχιστον αυτό να προκύπτει από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, οπότε τεκμαίρεται ότι η προϊσταμένη αρχή σιωπηρά αποδέχθηκε ότι δεν υπάρχει υπαιτιότητα του αναδόχου (βλ. Πρ. IV Τμ. 111/2002, πρβλ. Πρ. VII Τμ. 46/2012).