Κατόπιν τούτου το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι ο επίμαχος 6ος λογαριασμός είχε αυτοδικαίως εγκριθεί με την πάροδο άπρακτης της κατά το άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 1418/1984 μηνιαίας προθεσμίας, ως εκ τούτου δε αναγνώρισε το δικαίωμα της αναιρεσίβλητης να λάβει το ποσό των 7.845.184 δρχ. (ή 23.023 ευρώ), που περιείχετο μεν στον υποβληθέντα 6ο λογαριασμό, αλλά είχε περικοπεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία με την διόρθωση του εν λόγω λογαριασμό μετά την πάροδο της ανωτέρω προθεσμίας. Περαιτέρω, όμως, το διοικητικό εφετείο απέρριψε το αίτημα της αναιρεσίβλητης να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Δημοσίου να της καταβάλει ποσό πέραν του ανωτέρω ως αντάλλαγμα για εργασίες που, κατ’ αυτήν, είχαν εκτελεσθεί και είχαν περιληφθεί σε επιμετρήσεις αυτοδικαίως εγκεκριμένες, με την αιτιολογία ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση του αναδόχου που αφορά το εργολαβικό αντάλλαγμα μπορεί να προβληθεί μόνον κατά του σχετικού λογαριασμού – πιστοποιήσεως, με την κρινόμενη δε προσφυγή προσβάλλεται μόνον ο συγκεκριμένος 6ος λογαριασμός, με τον οποίο η αναιρεσίβλητη είχε ζητήσει την πληρωμή μόνον του ανωτέρω ποσού των 14.297.355 δρχ..

Εργασίες συντήρησης κατασκηνώσεων: Με τις .. αποφάσεις του Δημάρχου ... εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση στον εργολάβο .. των εργασιών συντήρησης κτιρίου στην «..» της Δ.Ε. ... και των εργασιών συντήρησης κατασκηνώσεων στο ..., αντίστοιχα, έναντι του ποσού των 24.600 ευρώ (με Φ.Π.Α.) για κάθε ανάθεση και ακολούθως καταρτίσθηκαν οι από 21.10.2015 συμβάσειςΜε τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι οι μεν εργασίες συντήρησης κτιρίου στην «..» εκτελέσθηκαν στη δημοτική ενότητα ..., ενώ οι εργασίες συντήρησης κατασκηνώσεων εκτελέσθηκαν στο ..., το οποίο ανήκει στη δημοτική ενότητα … του Δήμου ..., ο λόγος διαφωνίας περί μη νόμιμης κατάτμησης ομοειδών εργασιών είναι αβάσιμος, καθόσον οι επίμαχες εργασίες αφορούν διαφορετικές δημοτικές ενότητες. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και κατά συνέπεια, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Η απόφαση (Αριθμός 177/2025) της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αφορά την ενδικοφανή προσφυγή εταιρείας κατά της σιωπηρής απόρριψης δήλωσης επιφύλαξης από τη Δ.Ο.Υ. Σερρών. Η επιφύλαξη αφορούσε τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος 2022, σχετικά με τις δαπάνες επιστημονικής έρευνας (άρθρο 22Α του Ν. 4172/2013). Η εταιρεία υποστήριξε ότι οι αρχικά δηλωθείσες δαπάνες έπρεπε να θεωρούνται αυτοδίκαια εγκεκριμένες, καθώς η σχετική βεβαίωση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) εκδόθηκε μετά την πάροδο της προβλεπόμενης εξάμηνης προθεσμίας. Η ΔΕΔ ακυρώνει την προσβαλλόμενη σιωπηρή άρνηση της Δ.Ο.Υ. για λόγους τυπικής πλημμέλειας, κρίνοντας ότι η φορολογική αρχή παρέλειψε ουσιωδώς να αντικρούσει ρητά τον ισχυρισμό της επιφύλαξης.

Έλεγχος νομιμότητας συμπληρωματικής σύμβασης έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις μείζονες σκέψεις της παρούσας, ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας προϋποθέτει έργο «υπό εκτέλεση», δηλαδή έργο του οποίου οι εργασίες πρόκειται να εκτελεσθούν και δεν καταλαμβάνει εκείνες που ήδη έχουν εκτελεσθεί, καθόσον στην περίπτωση αυτή θα έτεινε στην εκ των υστέρων νομιμοποίηση ενός έργου που έχει ήδη συντελεσθεί.  Κατά συνέπεια για τις ως άνω εργασίες ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι στερείται αρμοδιότητας να τις ελέγξει καθόσον και στην υποβληθείσα αίτηση ανακλήσεως συνομολογείται ότι οι εργασίες υπό στοιχείο β) έχουν ήδη ολοκληρωθεί ενώ οι εργασίες υπό στοιχείο γ) έχουν αρχίσει να εκτελούνται και έχουν ολοκληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτών.  Ως εκ τούτου και αφού ο έλεγχος δεν μπορεί να αποβεί κατασταλτικός, απορριπτέοι τυγχάνουν ο πρώτος, δεύτερος, τρίτος και πέμπτος λόγος της αιτήσεως ανακλήσεως, με τους οποίους προβάλλεται ότι οι εργασίες αυτές προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση και για το λόγο αυτό εκτελέσθηκαν πλην όμως, η ποσότητα των ως άνω εργασιών διαφοροποιήθηκε (κατέστη μεγαλύτερη) γιατί πραγματοποιήθηκαν υπό δυσμενέστερες συνθήκες, ότι επρόκειτο για εργασίες, οι οποίες νομίμως εκτελέσθηκαν από την ανάδοχο διότι ήταν επείγουσες, για τις οποίες επιτρέπεται η μετέπειτα έγκρισή τους και η σύνταξη της συμπληρωματικής συμβάσεως, ότι πρόκειται για εργασίες συμβατικές, για τις οποίες απαιτήθηκε η πρόβλεψη συμπληρωματικών τιμών λόγω υπέρογκης αυξήσεως του κόστους τους, καθώς και ότι η έναρξη των ως άνω εργασιών, πριν την υποβολή της συμπληρωματικής συμβάσεως στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, ήταν απολύτως απαραίτητη για λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος καθόσον αφενός θα θέτονταν σε κίνδυνο οι ήδη εκτλεσμένες εργασίες της αρχικής συμβάσεως και αφετέρου επιβάλλονταν προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία το φράγμα ...(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το Κλιμάκιο στερείται της χρονικής αρμοδιότητας να προβεί στον έλεγχο ήδη εκτελεσμένων, εργασιών και όφειλε να απόσχει αυτού, ως ορθώς έκρινε για τις υπό στοιχεία β) και γ) εργασίες, πλην όμως, οφείλει να ελέγξει τις κατηγορίες εργασιών που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση για τις οποίες δεν υφίσταται το κώλυμα της ενάρξεως εκτελέσεώς τους  [εργασίες υπό στοιχεία α), δ) και ε)].  Ως προς αυτές η οριστική κρίση του Τμήματος πρέπει να αναβληθεί προκειμένου να αποσταλεί ο φάκελος στο Ε΄ Κλιμάκιο για να εκφέρει την άποψή του σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων καταρτίσεως συμπληρωματικών συμβάσεων και στη συνέχεια να αποσταλεί στο Τμήμα, προκειμένου να μην στερηθούν οι ενδιαφερόμενοι του πρώτου βαθμού κρίσεως της υποθέσεως.

Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι ο ανάδοχος δεν δύναται, κατ’ αρχήν, να προβεί σε τροποποιήσεις ως προς την μορφή του έργου, την ποιότητα, το είδος ή την ποσότητα των εργασιών, όπως αυτά ορίζονται στη σύμβαση, χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή του κυρίου του έργου και προηγούμενη σύνταξη και έγκριση συγκριτικού πίνακα και, εφ’ όσον απαιτείται, πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδος νέων εργασιών, καθώς και ότι ο ανάδοχος δεν δικαιούται αποζημιώσεως για μεταβολές στο έργο, οι οποίες έγιναν χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή, έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. Επομένως, η σύνταξη και έγκριση του συγκριτικού πίνακα και του πρωτοκόλλου κανονισμού τιμής μονάδος νέων εργασιών πρέπει, κανονικώς, να προηγούνται της εκτελέσεως των νέων εργασιών. Από τις ίδιες διατάξεις, όμως, δεν αποκλείεται νέες εργασίες που εκτελέσθηκαν χωρίς έγγραφη διαταγή και χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του επείγοντος να κριθούν από τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου ως αναγκαίες, οπότε οι εργασίες αυτές νομιμοποιούνται δια της εκ των υστέρων συντάξεως και εγκρίσεως συγκριτικού πίνακα και πρωτοκόλλου καθορισμού τιμής μονάδος νέων εργασιών (βλ. Σ.τ.Ε. 4162/1997 επταμ., 3306/1997 επταμ.).

Η απόφαση αφορά την απόρριψη ενδικοφανούς προσφυγής ομόρρυθμης εταιρίας κατά πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος και Φ.Π.Α. του φορολογικού έτους 2018. Ο έλεγχος καταλόγισε φόρο εισοδήματος λόγω παράλειψης καταχώρισης μερισμάτων και, κυρίως, λόγω λήψης εικονικών φορολογικών στοιχείων (αξίας €91.574,00) για ανύπαρκτες συναλλαγές. Η προσφεύγουσα υποστήριξε την πραγματικότητα των συναλλαγών (αγοράς αδρανών υλικών), επικαλούμενη φυσικές επιμετρήσεις υλικών σε έργο και παλαιότερες ευνοϊκές αποφάσεις ΔΕΔ. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών απέρριψε τους ισχυρισμούς, κρίνοντας ότι ο εκδότης στερούνταν υποδομής, ενώ η προσφεύγουσα παρουσίασε πλαστά καταθετήρια πληρωμής. Επιπλέον, λόγω της εξόφλησης σε μετρητά, οι δαπάνες κρίθηκαν μη εκπεστέες βάσει του ΚΦΕ. Καταλογίστηκε συνολικό ποσό 78.820,95€.

Εργασίες εκτέλεσης Δημ.έργου που δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του έργου, αλλά αποτελούσαν επέκταση του τεχνικού αντικειμένου αυτού και συνεπώς μπορούσαν να εκτελεσθούν μόνο ως ανεξάρτητο έργο. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναίρεση της Α131/2017 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, με την οποία απορρίφθηκε η από 8.9.2010 προσφυγή - αγωγή της αναιρεσειούσης, αναδόχου του έργου «Παράκαμψη ...», επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του έργου αυτού.(....)ο ανάδοχος δεν μπορεί, καταρχήν, να προβεί σε τροποποιήσεις ως προς τη μορφή του έργου, την ποιότητα και το είδος ή την ποσότητα των εργασιών, όπως αυτά ορίζονται στη σύμβαση, χωρίς προηγούμενη σύναψη νέας σύμβασης, κατόπιν διαπραγματεύσεων και προηγούμενη σύνταξη και έγκριση Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (Α.Π.Ε.), καθώς και ότι ο ανάδοχος δεν δικαιούται αποζημίωσης για μεταβολές στο έργο, οι οποίες έγιναν χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή, έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. Από τις ίδιες, όμως, διατάξεις δεν αποκλείεται εργασίες, οι οποίες παρεκκλίνουν από τη σύμβαση και εκτελέσθηκαν χωρίς να τηρηθεί η προαναφερθείσα διαδικασία, να κριθούν στη συνέχεια από τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου ή, σε περίπτωση διαφωνίας και άσκησης εκ μέρους του αναδόχου προσφυγής, από το αρμόδιο διοικητικό εφετείο, ως αναγκαίες, δηλαδή ως εργασίες οι οποίες επιβάλλονται για την ασφάλεια, την αρτιότητα ή τη λειτουργικότητα του έργου, οπότε οι εργασίες αυτές νομιμοποιούνται εκ των υστέρων με τη σύνταξη Α.Π.Ε. και τη σύναψη νέας, συμπληρωματικής σύμβασης(....)Τέλος, απαραδέκτως προβάλλεται ότι το δικάσαν Διοικητικό Εφετείο δεν έλαβε υπόψη ουσιώδεις ισχυρισμούς που προέβαλε η αναιρεσείουσα ενώπιόν του, ότι εκτίμησε εσφαλμένα τα προσκομισθέντα από αυτήν έγγραφα και ότι αιτιολόγησε πλημμελώς την κρίση του. Και τούτο, διότι με τους λόγους αυτούς πλήσσονται ζητήματα αιτιολογίας και υπαγωγής των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως στον κανόνα δικαίου και όχι κρίσεις της προσβαλλομένης αποφάσεως επί νομικών ζητημάτων, ήτοι ζητημάτων ερμηνείας νόμων, δυναμένων να αχθούν κατ’ αναίρεση, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 12 του ν. 3900/2010.Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αίτηση ανάκλησης της 425/2013 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το αντικείμενο του ελεγχόμενου έργου το οποίο θα προσδιορισθεί πλήρως κατά την εκτέλεσή του από την αναθέτουσα αρχή αφορά σε εργασίες συντηρήσεως σε τμήματα του οδικού δικτύου του Ν. .... τα οποία δεν έχουν αποκατασταθεί με προηγούμενες εργολαβίες και κατά τούτο δεν ταυτίζεται με τις δημοπρασίες παρόμοιων έργων συντηρήσεως στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο της Περιφερειακής Ενότητας .....  Σε κάθε δε περίπτωση η αναθέτουσα αρχή, τηρώντας στο αρχειακό της υλικό τις επιμετρήσεις (σχέδια, αποτυπώσεις και επιμετρητικά στοιχεία) των δύο προηγούμενων εργολαβιών είναι σε θέση να γνωρίζει, να υποδείξει και εν τέλει να εμποδίσει τις επικαλύψεις που τυχόν ήθελε προκύψουν κατά την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου, ενώ ανάλογος έλεγχος μπορεί να διενεργηθεί τόσο από τον επιβλέποντα μηχανικό όσο και από την τριμελή Επιτροπή τεχνικών του άρθρου 36 παρ.2 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων κατά την παραλαβή των αφανών εργασιών.   Τούτο δε καθόσον  η κατηγορία των ασφαλτικών δύναται να είναι κοινή σε κάθε δημοπρατούμενο έργο αποκαταστάσεως οδικού δικτύου, το σημείο όμως που διαφοροποιεί το αντικείμενο κάθε μίας εξ αυτών έγκειται στον ακριβή προσδιορισμό του τμήματος που χρήζει επεμβάσεως, η δε απόδειξη ότι κάθε εργολαβία έχει διαφορετικό αντικείμενο λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση των οικείων εργασιών και πάντως μετά την ολοκλήρωση αυτών κατά την τελική επιμέτρηση. Ανακαλεί την 425/2013 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Συμπληρωματική σύμβαση. Δεν αποδεικνύεται ότι οι εργασίες οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις. Έργο αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων σε δήμο. Μη χαρτογράφηση σηπτικών βόθρων. Η ύπαρξή τους ήταν γνωστή στην αναθέτουσα αρχή. Με την 3141/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.