Ανανέωση άδειας εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων κατηγορίας Ε ως άδειες εμπορίας αφορολογήτων ναυτιλιακών (Β1) και αεροπορικών (Β2) καυσίμων σύμφωνα με το Ν 3054/2002 – Ποινικό μητρώο μέλους Δ.Σ. Α.Ε.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η αναφερόμενη στο ερώτημα περίπτωση αφορά αίτημα χορήγησης δύο χωριστών αδειών εμπορίας αφορολογήτων α) ναυτιλιακών καυσίμων (Β1) και αεροπορικών καυσίμων (Β2) του άρθρου 6 του Ν 3054/2002, τη χορήγηση των οποίων μπορεί νόμιμα ν’ αρνηθεί η Αδειοδοτούσα Αρχή, εφόσον η αιτούσα εταιρεία δεν αντικαταστήσει το μέλος του Δ.Σ. της, στο ποινικό μητρώο του οποίου έχουν κατά το χρόνο υποβολής της αιτήσεως καταχωρηθεί αμετάκλητες καταδίκες για διάπραξη αδικημάτων από τα αναφερόμενα στο άρθρο 30 παρ.3 του Κανονισμού Αδειών.

Αερομεταφορείς Ε.Ε. – Παροχή υπηρεσιών δημόσιας υπηρεσίας – Όροι διαγωνιστικής διαδικασίας. α) Ο όρος συγκεκριμένου σχεδίου Συγγραφής Υποχρεώσεων περί «τριετούς εμπειρίας στην εκτέλεση τακτικών αεροπορικών γραμμών» για τη συμμετοχή σε διαγωνιστική διαδικασία προς παροχή δημόσιας υπηρεσίας από κοινοτικούς αερομεταφορείς σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με αερολιμένες μικρής κίνησης κρίνεται αόριστος και μη συμβατός προς τον Κανονισμό 1008/2008, β) ως πρόσθετοι όροι συμμετοχής της Πρόσκλησης Υποβολής Προσφορών για να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος σκοπός της Υ.Π.Α., για διαρκή και απρόσκοπτη παροχή υπηρεσιών στις τακτικές αεροπορικές γραμμές ΑΘΗΝΑ - ΚΟΖΑΝΗ - ΚΑΣΤΟΡΙΑ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΛΗΜΝΟΣ - ΙΚΑΡΙΑ, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν: (1) η μη έκπτωση των ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό από την εκμετάλλευση ενδοκοινοτικών τακτικών γραμμών την τελευταία πενταετία πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης της Πρόσκλησης, (2) η υποβολή στοιχείων, τα οποία θα αποδεικνύουν τη δυνατότητα των υποψηφίων να ανταποκριθούν, από πλευράς τόσο επαγγελματικής επάρκειας και οργάνωσης με την κατοχή εγκύρου AOC που καλύπτει τις υπό εκμετάλλευση δραστηριότητες τακτικών γραμμών, όσο και αξιόπιστης χρηματοοικονομικής κατάστασης για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. (ομοφ.)

Συμβάσεις εκμετάλλευσης αεροπορικών γραμμών:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) μη νόμιμα επιλέχθηκε στην εξεταζόμενη υπόθεση η διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την ανάθεση του δικαιώματος αποκλειστικής εκμετάλλευσης των ανωτέρω εικοσιέξι (26) τακτικών αεροπορικών γραμμών, στις οποίες έχει επιβληθεί υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Κανονισμού (ΕΚ) 1008/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 2008. Και τούτο, διότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία αυτή, όπως προβλέπονται από τις προπαρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ.60/2007, το περιεχόμενο των οποίων επικαλείται η αναθέτουσα αρχή με την ως άνω απόφασή της.(..)Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπό κρίση υπόθεσης η υλοποίηση οποιασδήποτε ενέργειας για την εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας για τις επίμαχες αεροπορικές γραμμές, με αποτέλεσμα να πιθανολογείται βασίμως, ενόψει της απαίτησης, του κοινοτικού νομοθέτη για παρέλευση 6μήνου από τη δημοσίευση πρόσκλησης υποβολής προσφορών (βλ. άρθρο 17 παρ. 4 του ως άνω Κανονισμού 1008/2008), ότι η διαγωνιστική διαδικασία που ενδεχομένως θα προκηρυχθεί, δεν θα έχει ολοκληρωθεί πριν τη λήξη των ελεγχόμενων συμβάσεων (30.9.2016), και β) όσον αφορά στην αιτιολόγηση του εύλογου χαρακτήρα του οικονομικού αντισταθμίσματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 3.3.2016 πρακτικό αξιολόγησης οικονομικών προσφορών της Επιτροπής Διενέργειας Διαπραγματεύσεων στερείται παντελώς αιτιολογίας. Ειδικότερα, από τη διατύπωση του επίμαχου πρακτικού προκύπτει ότι η Επιτροπή περιορίστηκε αποκλειστικά στην αριθμητική σύγκριση μεταξύ των προσφορών για τη γραμμή ..και στο γεγονός ότι για τις λοιπές γραμμές συμμετείχε μία εταιρεία ανά γραμμή για να προκρίνει την ανάδοχο και δεν ήλεγξε παντάπασιν το εύλογο ή μη του αιτουμένου οικονομικού αντισταθμίσματος με βάση το σκοπό του σχετικού περιορισμού, όπως αυτός απορρέει από τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 8 του Κανονισμού 1008/2008. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη των υποβληθέντων  ..σχεδίων σύμβασης (Ανακλήθηκε με την 1227/2016 του Τμ.VI Ελ.Συνεδρίου) 

Συμβάσεις εκμετάλλευσης αερογραμμών:..επιδιώκεται η ανάκληση της 330/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες (III και IV) νομικές σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι δεν αιτιολογείται η κρίση του Κλιμακίου ότι το αιτηθέν αντιστάθμισμα για τις επίμαχες αεροπορικές γραμμές, για τις οποίες κωλύεται η υπογραφή των οικείων συμβάσεων, δεν είναι εύλογο, καθόσον αυτό χρησιμοποίησε ως κριτήριο του ευλόγου ή μη του αντισταθμίσματος τα συγκριτικά στοιχεία από αντίστοιχο προηγούμενο διαγωνισμό, τα οποία, όμως, δεν αποτελούν πρόσφορο κριτήριο για την εφαρμογή του άρθρου 17 παρ. 8 του Κανονισμού 1008/2008, αλλά περί του συμφέροντος ή μη της μοναδικής υποβληθείσας προσφοράς σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. η΄ του π.δ. 118/2007. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο εσφαλμένα έκρινε ότι δεν αιτιολογείται από την αναθέτουσα αρχή το συμφέρον ή μη των μοναδικών οικονομικών προσφορών, ώστε η αναθέτουσα αρχή να μη ματαιώσει τον επίμαχο διαγωνισμό, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 21 παρ. η΄ του π.δ. 118/2007 και 8 της πρόσκλησης υποβολής προσφοράς, καθόσον τόσο από το οικείο πρακτικό αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών, όσο και από τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτει ότι για τις αεροπορικές γραμμές που υποβλήθηκε μια μόνο προσφορά, η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη της τα οικονομικά στοιχεία του αντίστοιχου διαγωνισμού της περιόδου 2010 -2012.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι συνεξεταζόμενες αιτήσεις ανάκλησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» και της Υπηρεσίας .. (...) στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθώς και οι ασκηθείσες υπέρ αυτών παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 330/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΥΜΕΔΙ) και των αεροπορικών εταιρειών «....», «....», με αντικείμενο την εκμετάλλευση δεκατριών (13) αεροπορικών γραμμών, στις οποίες έχουν επιβληθεί υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας βάσει των άρθρων 16, 17 και 18 του Κανονισμού (ΕΚ) 1008/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24.9.2008, καθώς και να υπογραφούν οι συμβάσεις αυτές. Τέλος, πρέπει, λόγω της παραδοχής των αιτήσεων, να επιστραφεί στην πρώτη αιτούσα το παράβολο που κατέθεσε για την άσκησή της (άρθρ. 54 παρ.4 π.δ. 774/1980, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρ. 57 παρ. 3 ν.3659/2008).(Ανακαλεί την 330/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου)

Συμβάσεις εκμετάλλευσης αερογραμμών:.ζητείται η ανάκληση της 89/2016 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..βασίμως προβάλλεται ότι η έγκαιρη εκκίνηση διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση της εξυπηρέτησης των επίμαχων αερογραμμών από 1.4.2016 και εφεξής δεν κατέστη δυνατή λόγω ανυπαίτιας αδυναμίας της αναθέτουσας αρχής για εξασφάλιση χρηματοδότησης. Ειδικότερα, η χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ... για την, μεταξύ άλλων, καταβολή του οικονομικού αντισταθμίσματος για τις γραμμές στις οποίες έχουν επιβληθεί υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας, εξασφαλίζεται από τα έσοδα του Τέλους Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αεροδρομίων (ΤΕΑΑ) του άρθρου 40 του ν. 2065/1992, τα οποία ωστόσο, μετά την παραχώρηση 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας σε ιδιώτη επενδυτή, παρίστανται σημαντικά απομειωμένα, με συνέπεια την ανάγκη συνολικού ανασχεδιασμού της επιβολής υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας σε όλες τις τακτικές αερογραμμές στο εσωτερικό της χώρας και των όρων εκμετάλλευσης αυτών, προκειμένου να επιτευχθεί αντίστοιχη μείωση της απαιτούμενης δαπάνης. Η υφιστάμενη δε αβεβαιότητα ως προς το ζήτημα του χρόνου παραλαβής των ανωτέρω αεροδρομίων από τον παραχωρησιούχο, κατόπιν της υπογραφής την 14.12.2015 της σχετικής σύμβασης, εξαιτίας της οποίας δεν ήταν εφικτή η ασφαλής πρόβλεψη της χρονικής διάρκειας και της έκτασης του παραχωρούμενου δικαιώματος, βάσει των οποίων υπολογίζεται, όπως αναφέρθηκε, και η δυνατότητα οικονομικής επιβάρυνσης του προϋπολογισμού της ... για την καταβολή του οικονομικού αντισταθμίσματος, επέτεινε την ανωτέρω αδυναμία από μέρους της για έγκαιρη εκκίνηση διαγωνιστικής διαδικασίας για το μετά την 31.3.2016 διάστημα, οπότε και έληγαν οι προγενέστερες συμβάσεις. Ήδη, μετά την ολοκλήρωση της παραχώρησης των 14 αεροδρομίων και την ορισθείσα την 1.11.2016 παραλαβή αυτών και ενόψει των νέων διαμορφωθέντων οικονομικών δεδομένων, η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της εκμετάλλευσης των επίμαχων αερογραμμών για το μετά τη λήξη των υπό έλεγχο συμβάσεων διάστημα έχει δρομολογηθεί Επομένως πληρούνται εν προκειμένω οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις περί προσφυγής σε διαπραγμάτευση, καθόσον αφενός συντρέχουν κατεπείγοντες λόγοι μη διακοπής των επίμαχων αεροπορικών συνδέσεων, ενόψει μάλιστα της θερινής περιόδου, η δε επικαλούμενη σοβαρή απομείωση των εσόδων της ..., και άρα του οικονομικού αντισταθμίσματος που αυτή δύναται να διαθέσει για την εκμετάλλευση των αερογραμμών, και η, εκ του λόγου αυτού, επιβαλλόμενη ανάγκη συνολικού ανασχεδιασμού της επίμαχης επιβολής υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας και των όρων εκμετάλλευσης των γραμμών συνιστούν τις απαιτούμενες από το νομοθέτη αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίες κατέστησαν απαγορευτική για την αναθέτουσα αρχή την τήρηση των ειδικώς προβλεπόμενων στο άρθρο 17 παρ. 4 του Κανονισμού 1008/2008 προθεσμιών δημοσίευσης, ιδίως δε της τουλάχιστον εξάμηνης προ της έναρξης της νέας παραχώρησης, και άρα ιδιαιτέρως μακράς, προβλεπόμενης τοιαύτης, επιτρεπομένης ως εκ τούτου της προσφυγής στην επίμαχη διαπραγμάτευση, στο μέτρο που αυτό είναι απολύτως απαραίτητο, ήτοι για το ως άνω από 1.4.2016 έως 30.9.2016 επίμαχο διάστημα. (..)   Ανακαλεί την 89/2016 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

Το άρθρο 21 του Κανονισμού Προμηθειών του Δημοσίου (π.δ. 118/2007-Α΄ 150), που φέρει τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμών», ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι: «Το αρμόδιο για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού όργανο, με αιτιολογημένη γνωμοδότησή του, μπορεί να προτείνει: α. … δ. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και επανάληψή του με τροποποίηση ή μη των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών. ε. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, όταν συντρέχει λόγος επείγοντος που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της Υπηρεσίας. στ. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού σύμφωνα με τις διατάξεις των υπό στοιχεία Ι και ΙΙ των περ. α και β της παρ. 2 του άρθρου 20 του παρόντος. ζ. Οριστική ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού στις εξής περιπτώσεις: i) Όταν ο φορέας δε χρειάζεται πλέον το υλικό είτε λόγω αλλαγών στην τεχνολογία είτε λόγω διακοπής ή περιορισμού της δραστηριότητας, για την οποία επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί το υλικό. ii) Όταν συντρέχουν άλλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν την ματαίωση. η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά. Στον επαναληπτικό διαγωνισμό και εφόσον συντρέχουν εκ νέου οι παραπάνω περιστάσεις, ο διαγωνισμός ολοκληρώνεται με διαπραγμάτευση της τιμής». Από τη γραμματική διατύπωση και τη διάρθρωση των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι με την παρ. (η) εισάγεται μία ειδική περίπτωση υποχρεωτικής ματαίωσης διαγωνισμού. Ειδικότερα, η διοίκηση οφείλει να προβεί στη ματαίωση του διαγωνισμού όταν συντρέχουν σωρευτικά τρεις προϋποθέσεις: α) ο διαγωνισμός διεξήχθη με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή, β) υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά ή τελικά έγινε αποδεκτή μία μόνο προσφορά και γ) δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς. Προφανής δε δικαιολογητικός λόγος για τη θέσπιση της τρίτης προϋπόθεσης είναι η αναγκαιότητα εξέτασης από την αναθέτουσα αρχή του ασύμφορου/ικανοποιητικού ή μη του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Και τούτο διότι από την κείμενη νομοθεσία δεν αποκλείεται μεν η κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, για τον οποίο τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας για την επιλογή αναδόχου προμηθευτή, στον μοναδικό υποψήφιο, ούτε όμως προκύπτει υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να αναθέσει το έργο στον μοναδικό προσφέροντα που κρίθηκε ικανός να μετάσχει στον διαγωνισμό, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με βάση τα υπάρχοντα συγκριτικά στοιχεία είναι ασύμφορο - μη ικανοποιητικό (βλ. Πρακτικό 24ης/23.11.1998 Συν. Ολ. Ελ. Συν. Θέμα Β΄ , Πράξη 39/2009 Στ΄ Κλιμακίου, πρβλ. απόφαση της 16ης Σεπτεμβρίου 1999, C-27/98, Fracasso και Leitschutz, απόφαση της 15ης Οκτωβρίου 2009, C-138/2008, Hochtief AG, ΣτΕ 375/2009, ΕΑ ΣτΕ 33/2009). Περαιτέρω, από τη γραμματική διατύπωση της παρ. (η) του άρθρου 21 του Κ.Π.Δ., και σε αντιδιαστολή με τη διατύπωση των λοιπών παραγράφων του άρθρου αυτού που αναφέρονται στις περιπτώσεις δυνητικής ματαίωσης, όπου ρητά απαιτείται αιτιολογημένη γνωμοδότηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου όταν αυτό προτείνει την ματαίωση του διαγωνισμού, προκύπτει ότι ο νομοθέτης περιορίστηκε στην αναγραφή και μόνο των προϋποθέσεων της υποχρεωτικής ματαίωσης, προτάσσοντας μάλιστα την πραγματική ανυπαρξία συγκριτικών στοιχείων, και δε συμπεριέλαβε σχετική ρύθμιση ως προς το περιεχόμενο της εισήγησης του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου στην περίπτωση που αυτό κρίνει ότι η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί παρά τον ένα και μοναδικό προσφέροντα. Από τα ανωτέρω συνάγεται συνεπώς ότι δεν απαιτείται εκ του νόμου να παρατίθενται στη σχετική εισήγηση εκείνα τα συγκριτικά στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη από το γνωμοδοτούν όργανο που προτείνει τη συνέχιση της διαδικασίας, αλλά αρκεί αυτά να ενυπάρχουν στα λοιπά στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας. Το έχον συμβουλευτική γνώμη μέλος του Τμήματος Χρυσούλα Μιχαλάκη, Πάρεδρος, διατύπωσε την άποψη ότι, προεχόντως για λόγους διαφάνειας, αλλά, και για λόγους που άπτονται της χρηστής οικονομικής διαχείρισης, πρέπει στην εισήγηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου να αναφέρονται, έστω και συνοπτικά, τα συγκριτικά εκείνα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη για την αξιολόγηση του αποτελέσματος του διαγωνισμού ως ικανοποιητικού, παρά την ύπαρξη ενός και μοναδικού υποψηφίου.