Ευθύνη στρατιωτικού δημοσίου υπολόγου – Άσκηση, ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου αιτήσεως καταλογισμού εις βάρος αστικώς υπευθύνου στρατιωτικού – Προϋποθέσεις εξώδικης αναγνώρισης απαιτήσεως κατά του Δημοσίου.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή 
Οι στρατιωτικοί δημόσιοι υπόλογοι ευθύνονται για κάθε πταίσμα μέχρι του βαθμού της ελαφράς συγκεκριμένης αμέλειας. Η πρόσκληση προς αναπλήρωση διαπιστωθέντος ελλείμματος έχει και την έννοια της προηγουμένης ακροάσεως του υπολόγου, προκειμένου να του δοθεί η δυνατότητα άμυνας πριν από την έκδοση καταλογιστικής αποφάσεως. Μετά την εκούσια, εκ μέρους του υπόλογου διαχειριστή συναλλάγματος δραπέτευσης-διαφυγής, αναπλήρωση διαπιστωθέντος ελλείμματος δεν ανακύπτει υποχρέωση του Δημοσίου να προσφύγει στη διαδικασία του άρθρου 46 παρ.5 του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να ζητήσει την άσκηση αιτήσεως καταλογισμού κατά τέως υπαξιωματικού, ο οποίος καταδικάσθηκε για κλοπή του εν λόγω συναλλάγματος. Ενόψει της αναπληρώσεως του ελλείμματος για νόμιμη αιτία, και μη συντρεχούσης περιπτώσεως διπλής ικανοποιήσεως της ίδιας αξιώσεως του Δημοσίου, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εξώδικης αναγνωρίσεως απαιτήσεως του ως άνω υπολόγου κατά του Δημοσίου, σύμφωνα με το άρθρο 2 περιπτ.ζ’ του Ν 3086/2002. (ομοφ.)

Με την κρινόμενη έφεση, όπως αυτή αναπτύσσεται με το από 12.12.2022 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα και για την οποία καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το 550289356953 0606 0073 ηλεκτρονικό παράβολο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης), ζητείται η ακύρωση: α) της .... πράξης του Οικονομικού Επιθεωρητή της Οικονομικής Επιθεώρησης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με την οποία καταλογίστηκε ποσό 3.800 ευρώ, πλέον προσαυξήσεων ποσού 3.166 ευρώ, υπέρ του τελούντος σε εκκαθάριση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «.... Α.Ε. Ο.Τ.Α.» και σε βάρος του δικαιοπαρόχου των ήδη εκκαλούντων, …, που διετέλεσε Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ως άνω ν.π.ι.δ. κατά το χρονικό διάστημα από 1.7.2005 έως και 31.12.2006, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τους κληρονόμους του διατελέσαντος κατά το ίδιο χρονικό διάστημα Διευθύνοντα Συμβούλου της ως άνω επιχείρησης Ο.Τ.Α., για την αποκατάσταση ελλείμματος που ανέκυψε στη διαχείριση της τελευταίας κατά το ως άνω χρονικό διάστημα και β) της ΕΜΠ 216/11.4.2013 πρόσκλησης του ίδιου Οικονομικού Επιθεωρητή για καταβολή του συνολικού ποσού των 6.966 ευρώ προς αποκατάσταση του διαπιστωθέντος ελλείμματος.

Αν υπάρχει δυνατότητα τροποποίησης/αναθεώρησης της καταλογιστικής απόφασης της Διεύθυνσης Οικονομικού της 34Μ/Κ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΧΟΥ ΔΙΑΛΕΤΗ» με αριθμό Φ. 860/2/55943/Σ.2856/6-11-2015, μετά την από 11 Απριλίου 2019 αίτηση του καταλογισθέντος.(...)Η Διοίκηση δεν δύναται να αναθεωρήσει ή να τροποποιήσει την καταλογιστική πράξη του χρηματικού ελλείμματος της Διεύθυνσης Οικονομικού της 34Μ/Κ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΧΟΥ ΔΙΑΛΕΤΗ» με αριθμό Φ. 860/2/55943/Σ.2856/6-11-2015 (κατά πλειοψηφία).

Αν υπάρχει δυνατότητα τροποποίησης/αναθεώρησης της καταλογιστικής απόφασης της Διεύθυνσης Οικονομικού της 34Μ/Κ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΧΟΥ ΔΙΑΛΕΤΗ» με αριθμό Φ. 860/2/55943/Σ.2856/6-11-2015, μετά την από 11 Απριλίου 2019 αίτηση του καταλογισθέντος.(..)
Η Διοίκηση δεν δύναται να αναθεωρήσει ή να τροποποιήσει την καταλογιστική πράξη του χρηματικού ελλείμματος της Διεύθυνσης Οικονομικού της 34Μ/Κ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΧΟΥ ΔΙΑΛΕΤΗ» με αριθμό Φ. 860/2/55943/Σ.2856/6-11-2015 (κατά πλειοψηφία).

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την κρινόμενη έφεση ... ζητείται, παραδεκτώς, η ακύρωση άλλως η μεταρρύθμιση της 47/2011 πράξης καταλογισμού του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη πράξη καταλογίστηκε, υπέρ του Δήμου ...  και σε βάρος των εκκαλούντων, εις ολόκληρον κατά το μέρος της ευθύνης εκάστου, ως υπολόγων της χρηματικής διαχείρισης του Δήμου κατά το οικονομικό έτος 2000, με το ποσό του διαπιστωθέντος κατά την εν λόγω διαχείριση ελλείμματος. Συγκεκριμένα, καταλογίστηκαν α) ο Δήμαρχος ... (1ος από τους εκκαλούντες), μέχρι το ποσό των 866.950,47 ευρώ, β) οι δημοτικοί σύμβουλοι βα) ..., γ) ο Ελεγκτής Εσόδων-Εξόδων Ο.Τ.Α. ..., μέχρι το ποσό των 866.950,47 ευρώ, και δ) η Προϊσταμένη Οικονομικού του Δήμου .... (15η από τους εκκαλούντες), μέχρι το ποσό των 866.950,47 ευρώ.(....)Συνεκτιμώντας, ότι η θεωρούμενη ως έλλειμμα κατάσταση διαχείρισης και οι, δυνάμει αυτής, αποδιδόμενες στους εκκαλούντες δημοσιονομικές παραβάσεις δεν αφορούν σε προσπορισμό ίδιου οικονομικού οφέλους. Συνεκτιμώντας, ότι ο αποδιδόμενος με την προσβαλλόμενη πράξη βαθμός υπαιτιότητας των εκκαλούντων εξικνείται μέχρι και του βαθμού της ελαφράς μόνο αμέλειας(....)Δέχεται εν μέρει την έφεση. Μεταρρυθμίζει την 47/2011 πράξη του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και περιορίζει το, εις ολόκληρο, καταλογισθέν ποσό α) σε βάρος του Δημάρχου ..., μέχρι 182.865,07 ευρώ, β) σε βάρος των δημοτικών συμβούλων βα) ...., γ) σε βάρος του Ελεγκτή Εσόδων-Εξόδων ..., μέχρι 109.719,04 ευρώ, και δ) σε βάρος της Προϊσταμένης Οικονομικού του Δήμου ..., μέχρι 108.719,77 ευρώ.

ΑΝΑΙΡΕΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/2000/2020

Η Μείζονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε αίτηση αναίρεσης κατάφασης καταλογισμού εις βάρος υπαλλήλου (προέδρου επιτροπής παραλαβής) για έλλειμμα 13.495,00 ευρώ στη διαχείριση του νομαρχιακού διαμερίσματος Καβάλας, λόγω πληρωμής για ανύπαρκτες υπηρεσίες. Η αίτηση για άρση του καταλογισμού βάσει του ν. 4735/2020 απορρίφθηκε. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους περί παραβίασης του δικαιώματος ακρόασης και του τεκμηρίου αθωότητας. Ωστόσο, δέχθηκε εν μέρει την αίτηση κρίνοντας ότι η συμπεριφορά της υπαλλήλου συνιστούσε ελαφρά αμέλεια, αντί βαρείας, απαλλάσσοντας την από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (12.685,30 ευρώ). Εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, το Δικαστήριο μείωσε το ποσό του καταλογισμού στο 10% του διαπιστωθέντος ελλείμματος, ήτοι σε 1.349,50 ευρώ.

Επομένως, με βάση όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, στο υποβληθέν ερώτημα του Προέδρου του Α΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου προσήκει η απάντηση ότι από την έναρξη ισχύος του ν. 4820/2021 (23.7.2021) και εφεξής, αρμόδιο όργανο να προβεί στην ανάκληση των πράξεων κήρυξης των λογαριασμών δημοσίων υπολόγων ως ορθώς εχόντων, που είχαν εκδοθεί είτε από Κλιμάκιο είτε από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σύμφωνα με τις προϊσχύσασες διατάξεις των άρθρων 27 του π.δ/τος 774/1980 και 46 του ΚΝΕΣ, είναι το όργανο που προβλέπεται στο άρθρο 149 του ν. 4820/2021, δηλαδή είτε ο καθ’ ύλην αρμόδιος Επίτροπος (για ελλείμματα μέχρι 100.000,00 ευρώ) είτε το Κλιμάκιο (για ελλείμματα άνω των 100.000,00 ευρώ). Το όργανο αυτό υποχρεούται, κατά πρώτον, να αποδείξει τη συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 153 παρ. 1 του ν. 4820/2021, οι οποίες δικαιολογούν την ανάκληση (πλάνη περί τα πραγματικά γεγονότα, λογιστικό λάθος κ.λπ.). Ακολούθως, είτε με την ίδια αυτή πράξη είτε με άλλη ιδιαίτερη πράξη, το ίδιο όργανο προβαίνει, εφόσον συντρέχουν οι οικείες προϋποθέσεις, στον καταλογισμό του διαπιστωθέντος ελλείμματος σε βάρος των εκάστοτε δημοσιονομικώς υπευθύνων προσώπων. 

Πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 93 παρ. 1 του ν. 4129/2013, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 39 του ν. 4509/2017. Η διάταξη του άρθρου 93 παρ. 1 του ν. 4129/2013, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 39 του ν. 4509/2017, με την οποία ορίζεται ότι η αξίωση του δικαιούχου να απαιτήσει την αναπλήρωση του διαχειριστικού ελλείμματος με την έκδοση καταλογιστικής πράξης σε βάρος του υπόχρεου, παραγράφεται μετά την πάροδο δέκα ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου δημιουργήθηκε το έλλειμμα, εφαρμόζεται αποκλειστικά στους δημοσιονομικούς ελέγχους που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο και όχι στις καταλογιστικές πράξεις που εκδίδει η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων (Γ.Δ.Δ.Ε.) (κατά πλειοψηφία).

Καταλογισμοί. Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η αναστολή εκτέλεσης: α) της υπ΄αριθμ. 1032/10.8.2017 πράξεως του Προέδρου του Δ.Σ.-Διοικητή του ..."..." με θέμα "Οφειλόμενα προς βεβαίωση ιατρού …", συνολικού ποσού 36.245,46 ευρώ, σε συνδυασμό με την από 28.8.2017 τριπλότυπη κατάσταση του Υποδιευθυντή Οικονομικού και β) της ληφθείσας, κατά την από 28.9.2017 συνεδρίαση (θέμα 21) απόφασης της Εφορείας του ... Νοσοκομείου με την οποία καταλογίστηκε σε βάρος του αιτούντος, ποσό ύψους 9.993,09 ευρώ, σε συνδυασμό με το υπ΄αριθμ. πρωτ. 11528/1.11.2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικού του ως άνω νοσοκομείου...οι μισθοί και κάθε άλλη σταθερού χαρακτήρα αποδοχή, πλην άλλων και των ειδικευόμενων ιατρών Ε.Σ.Υ., που απασχολούνται στα  νοσηλευτικά ιδρύματα του ν/τος 2592/1953, όπως είναι το ..... πληρώνονται από τα δημόσια ταμεία, σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, με μισθοδοτικές καταστάσεις που συντάσσονται και εκκαθαρίζονται από τους προϊσταμένους των οικείων υπηρεσιών και δεν υπόκεινται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα ισχύοντα για τους δημοσίους υπαλλήλους. Τούτο ειδικότερα σημαίνει ότι οι αχρεώστητες αποδοχές, τακτικές ή πρόσθετες, συνιστούν έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού και όχι του προϋπολογισμού του νοσηλευτικού ιδρύματος, όπου υπηρετεί ο ειδικευόμενος ιατρός στον οποίο καταβλήθηκαν τα ποσά αυτά...Κατά συνέπεια, η εκδίκαση των ενδίκων βοηθημάτων επί διαφορών που αφορούν σε καταλογισμούς για την αναζήτηση από τα αρμόδια, κάθε φορά, όργανα τυχόν αχρεωστήτως καταβληθεισών αποδοχών και πρόσθετων αμοιβών (εφημεριών) ειδικευόμενων ιατρών προς τακτοποίηση του ως άνω ελλείμματος υπάγεται στην αρμοδιότητα του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Παραπέμπει την ένδικη αίτηση, καθώς και την από 27.11.2017 συναφή έφεση του ... , για εκδίκαση στο Ι Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Κοινοτικό Δίκαιο. Καταβολή τελικής δόσης επιχορήγησης στον φορέα του έργου ή στον εκδοχέα της απαίτησης και χρονικό σημείο ολοκλήρωσης του έργου και εκπλήρωσης του κοινοτικού σκοπού.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Κατ αρχήν και ανεξαρτήτως του χρονικού σημείου που ολοκληρώνεται το έργο και εκπληρώνεται ο κοινοτικός σκοπός, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η συμμετοχή του φορέα σύμφωνα με την ΥΑ 343567/4944/5.9.97 προβλέπονταν ότι θα γίνει αποκλειστικά με ίδια κεφάλαια, η δε διάθεση της υποχρεωτικής συμμετοχής με ίδια κεφάλαια αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εκταμίευση των ενισχύσεων (βλ. και άρθρο 16 παρ.5 ΚΥΑ 415312/6255/29.9.94). Συνεπώς η αρμοδία υπηρεσία πριν προβεί στην καταβολή της τελικής δόσης, θα πρέπει να ερευνήσει εάν όντως η συμμετοχή του φορέα στο επενδυτικό σχέδιο έγινε αποκλειστικά με ίδια κεφάλαια τα οποία μάλιστα έπρεπε να αναλωθούν κατά προτεραιότητα. Στην περίπτωση που δεν αποδειχθεί ότι ο φορέας κάλυψε την συμμετοχή του με ίδια κεφάλαια, τότε υπάρχει παράβαση των όρων χορήγησης της οικονομικής ενίσχυσης και κατά συνέπεια, η τελική τρίτη δόση δεν πρέπει να καταβληθεί στον φορέα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 της ΚΥΑ 415312/6255/29.9.94, η δε εκδοθείσα απόφαση του Υπ. Γεωργίας για καταβολή της τρίτης δόσης θα πρέπει να ανακληθεί. Περαιτέρω η σύμβαση ενεχυριάσεως των απαιτήσεων εκ δρχ 63.723.000 που υπεγράφη στις 24.3.99 από το φορέα και την Αλφα Τράπεζα δεν παράγει αποτελέσματα έναντι του Δημοσίου, διότι ενεχυριάσθη απαίτηση ανύπαρκτη. Αρα και η κατάσχεση στα χέρια της ΔΙΔΑΓΕΠ ως τρίτης κατά τα άρθρα 982 επ. ΚΠολΔ και του 95 του Ν 2362/95 είναι άνευ αντικειμένου αφού η ΔΙΔΑΓΕΠ (Δημόσιο) ουδέν οφείλει στον φορέα. Τέλος η αρμόδια υπηρεσία δύναται -έχει δηλαδή διακριτική ευχέρεια κατά το άρθρο 14 της ΚΥΑ - να προβεί και σε ανάκληση της απόφασης για οριστική έγκριση των επενδυτικών σχεδίων της ως άνω εταιρίας, εφόσον δεν τηρήθηκαν οι όροι χορήγησης της συνδρομής και να κινήσει τη διαδικασία ανάκτησης των ήδη δοθεισών ενισχύσεων εθνικών και κοινοτικών κατά τα οριζόμενα στην ως άνω ΚΥΑ. Η τελευταία δόση που καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση ότι το έργο εκτελέστηκε, διατίθεται ελεύθερα από τον δικαιούχο και άρα εκχωρείται, κλπ μόνο όμως προς τις δανειοδότριες Τράπεζες έναντι δανείου που έλαβε ο δικαιούχος και φορέας του έργου αποκλειστικά και μόνο για την χρηματοδότηση της επίσπευσης ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου. Κατά συνέπεια στην περίπτωση αυτή η τελική δόση της επιχορήγησης, καταβάλλεται για ήδη εκτελεσθέν έργο και άρα δεν εμπίπτει στην απαγόρευση εκχώρησης ως μη αφορώσα σε μελλοντική ενέργεια του δικαιούχου για πραγματοποίηση συγκεκριμένης επένδυσης ή στην επίτευξη συγκεκριμένου έργου ή αποτελέσματος. Η ολοκλήρωση του έργου συνεπιφέρει και την υλοποίηση του κοινοτικού σκοπού, εφόσον κυρίως και πρωτίστως μετά την ολοκλήρωση του έργου και την επίτευξη του σκοπού δεν υπάρχει άλλη επιδότηση ή ενίσχυση προς καταβολή, δεδομένου ότι η τελευταία δόση, καταβάλλεται αφού πιστοποιηθεί ότι εκτελέστηκε το επιδοτούμενο έργο. Αρα εάν όμως αποδειχθεί ότι ο φορέας εκπλήρωσε ολοσχερώς την υποχρέωσή του για κάλυψη της συμμετοχής του στο ως άνω επενδυτικό σχέδιο με ίδια κεφάλαια, τότε, ο φορέας, θεωρείται ότι είχε τη δυνατότητα εκχώρησης της απαίτησης αφορώσης στην τρίτη και τελική δόση της επιχορήγησης, ενόψει του ότι είχε ολοκληρωθεί το έργο και είχε επιτευχθεί ο κοινοτικός σκοπός, οπότε η τελική δόση της ενίσχυσης νομίμως εκχωρήθηκε στην Αλφα Τράπεζα, εφόσον η εκχώρηση αυτή αποδεδειγμένα έλαβε χώρα προκειμένου με το ποσό του εκταμιευθέντος δανείου, να εκτελεστεί συντομώτερα το επιδοτούμενο έργο, οπότε στην περίπτωση αυτή, το οικείο ποσόν της τελικής δόσης θα πρέπει να καταβληθεί στην Αλφα Τράπεζα υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι η αναγγελία της εκχώρησης και η κατάσχεση της απαίτησης στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου πληρούν και τους τυπικούς όρους του άρθρου 95 του Ν 2362/95.