Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τον οικείο νόμο (3316/2005) ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση μελέτης ή παροχής υπηρεσιών της παρ. 2 (εδάφ. α΄ και β΄, αντίστοιχα) του άρθρου 1 του ως άνω νόμου. Και ναι μεν ισχυρίζεται ο διατάκτης της δαπάνης ότι με την επίμαχη σύμβαση δεν ανατέθηκε η εκπόνηση μελέτης, αλλά η «παροχή τοπογραφικών υπηρεσιών», οι οποίες μπορούσαν, κατά τους ισχυρισμούς του, ν΄ ανατεθούν απ΄ ευθείας με απόφαση του Δημάρχου κατ΄ επίκληση της διατάξεως της παρ. 9 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ., πλην όμως, όπως προκύπτει από το παρατιθέμενο στη σύμβαση και στην πιστοποίηση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών αντικείμενο των ανατεθεισών και εκτελεσθεισών, αντίστοιχα, εργασιών, αυτές αφορούν εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, και θα μπορούσαν ν΄ ανατεθούν απευθείας -αν συνέτρεχαν και οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ.- μόνο με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής. Πέραν δε τούτου ακόμη και αν συνιστούσαν τοπογραφικές απλώς υπηρεσίες και όχι μελέτη, όπως διατείνεται ο διατάκτης της δαπάνης, πάλιν δε θα ήταν νόμιμη η απευθείας ανάθεση αυτών κατ΄ επίκληση της παρ. 9 του άρθρου 209, καθόσον με τη διάταξη αυτή επιτρέπεται η απ΄ ευθείας ανάθεση της παροχής υπηρεσιών, οι οποίες δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3316/2005. Οι τοπογραφικές όμως αυτές εργασίες ανατέθηκαν στον φερόμενο ως δικαιούχο, «για την υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου», όπως υποστηρίζει ο Δήμος στο 11370/10.5.2010 απαντητικό έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας. Συνεπώς, και αν ακόμη δεν αποτελούσαν μελέτη κατά την έννοια του εδάφ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, πάντως θα ενέπιπταν στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών της διατάξεως της παρ. 2 εδάφ. β΄ του άρθρου 1 του ν.3316/2005, στην οποία μάλιστα παραπέμπει το ως άνω έγγραφο. Τέλος, ναι μεν επιτρέπεται από το άρθρο 209 παρ. 3 του Δημοτικού Κώδικα η κατ΄ εξαίρεση των διαγωνιστικών διαδικασιών απ΄ ευθείας ανάθεση μελέτης, πλην όμως εν προκειμένω δεν συντρέχουν ούτε οι προϋποθέσεις που θέτει το εν λόγω άρθρο, καθόσον αφενός μεν δεν ελήφθη σχετική απόφαση για την ανάθεση από την αρμόδια κατά την παράγραφο αυτή Δημαρχιακή Επιτροπή και αφετέρου ο προϋπολογισμός της ανατεθείσας τοπογραφικής μελέτης υπερβαίνει το 30% του ορίου της αμοιβής του πτυχίου Α΄ τάξεως για τις μελέτες αυτές, όπως τούτο ορίζεται στην προεκτεθείσα υπουργική απόφαση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την ανάθεση της μελέτης, η εντελλόμενη για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΟΤΑ.Απευθείας ανάθεση μελετών.Η ανάθεση μελετών για λογαριασμό των Δήμων διέπεται κατ΄αρχήν από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με τις οποίες ρυθμίστηκε το πλαίσιο ανάθεσης των μελετών όλων εν γένει των αναθετουσών αρχών. Στο γενικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο εισήχθη, με τη μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 269 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, μία εξαίρεση αναφορικά με την ανάθεση από τους Δήμους και Κοινότητες μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται σε Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού (Δήμους ή Κοινότητες) με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής ή του Κοινοτικού Συμβουλίου, η απ΄ευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης σε ιδιώτη μελετητή, ο οποίος επιλέγεται χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπουν τη διαδικασία επιλογής μελετητή (εν προκειμένω του ν. 3316/2005), εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή της μελέτης αυτής δεν υπερβαίνει ένα χρηματικό όριο ήτοι ποσοστό 30% του εκάστοτε ισχύοντος ορίου μέχρι του οποίου μπορεί να λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών μελετητής με πτυχίο Α΄ τάξης.

Δυνατότητα ανάθεσης καθηκόντων Τεχνικού Συμβούλου για έργα, με διαπραγμάτευση χωρίς προκήρυξη.Είναι δυνατή η ανάθεση πρόσθετων καθηκόντων Τεχνικού Συμβούλου, σε εταιρεία και κοινοπραξία που έχουν  προσφέρει ήδη υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου, λόγω ποσού κατ’ εφαρμογή της παρ.3 εδ.β’ άρθρου 9 του ΠΔ 346/1998, και της παρ.2 εδ.β’ άρθρου 10 του Ν 3316/2005 κατά την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς να προηγηθεί προκήρυξη, εφόσον αντίστοιχα συντρέχουν «λόγοι τεχνικοί».

Η επικαλούμενη δε από το Δήμο χρονική καθυστέρηση ή πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση σε περίπτωση αναθέσεως των επίμαχων συμπληρωματικών μελετών μετά από διενέργεια διαγωνισμού δεν μπορούν να νοηθούν ως μείζονα προβλήματα κατά την έννοια του άρθρου 29 παρ. 1 εδ. β΄ περ. γ΄ του ν. 3316/2005, διότι αφενός δεν αποτελούν νόμιμους λόγους για την απ’ ευθείας (με διαδικασία διαπραγμάτευσης) ανάθεση στον ανάδοχο της αρχικής μελέτης πρόσθετων μελετών και αφετέρου στην προκειμένη περίπτωση μεταξύ της κύρωσης της πράξης εφαρμογής από το Νομάρχη (22.9.2005) και της έγκρισης του 4ου συγκριτικού πίνακα εργασιών από την Προϊσταμένη Αρχή (17.5.2006) μεσολάβησε σημαντικό χρονικό διάστημα, το οποίο θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί για τη διενέργεια μιας πιθανής διαγωνιστικής διαδικασίας.Μη ανάκληση της 64/2007 του 7ου τμ.

Ανάθεση από ν.π.δ.δ. σε εταιρία εφαρμογής νέου λογιστικού σχεδίου. Απευθείας ενώ το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης υπερέβαινε το ποσό των 200.000 Ε.Ν.Μ. (61.414.542 δρχ.). Απαιτείται η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού (αρ. 9 κεφ. Β π.δ. 346/98). Έννοια «αποκλειστικότητας».

σε περίπτωση κατά την οποία η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης τίθεται υπό τον ερμηνευικό μανδύα της παράτασης/ανανέωσης της κύριας σύμβασης, τούτη, εφ’ όσον δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού, δεδομένου ότι τα προβλεπόμενα στην τελευταία χρονικά όρια ισχύος της οικείας σύμβασης έχουν ήδη εξαντληθεί, βρίσκεται εκτός των ακραίων νομίμων συμβατικών ορίων, ισοδυναμεί δε κατ’ ουσίαν με απ’ ευθείας ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, χωρίς να συντρέχουν οι απαιτούμενες προς τούτο προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται η νόμιμη διαδικασία ανάθεσης μέσω διαγωνισμού και να πλήττεται ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

Κρατικές προμήθειες. Προϋποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Αποκλειστική ή ενδεικτική η τριετής προθεσμία, που προβλέπει η διάταξη του άρθρου 25 παρ. 4 του ΠΔ 60/2007.

Νόμιμη η εκ των υστέρων της κατακύρωσης του διαγωνισμού επιπλέον προμήθεια με απ' ευθείας ανάθεση (άδεια χρήσης λογισμικού), εφόσον η συνολική αξία των προμηθειών δεν υπερβαίνει το ετήσιο όριο των 45.000 ευρώ. Άκυρη όμως η ανάθεση γιατί δεν προηγήθηκε έγκριση της προμήθειας από το Διοικητή κατ' άρθρο 5 παρ. 7 ιε' του Ν. 2899/2001, ούτε καταρτίστηκε έγγραφη σύμβαση.

Περίληψη 1 Οι προϋποθέσεις του άρθρου 2, παράγραφος 8, της οδηγίας 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, δεν έχουν εφαρμογή σε αρχές των οποίων η συγκρότηση και η λειτουργία διέπονται από κανόνες όπως εκείνοι που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά του Unabhδngiger Verwaltungssenat fόr Kδrnten (ανεξάρτητο διοικητικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων των διοικητικών αρχών του ομοσπόνδου κράτους της Καρινθίας), το οποίο, δεδομένου ότι διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να θεωρηθεί δικαστήριο υπό την έννοια του άρθρου 177 της Συνθήκης, αποτελεί αρμόδια για την εκδίκαση των προσφυγών δικαστική αρχή. 2 Ούτε το άρθρο 2, παράγραφος 8, ούτε οι άλλες διατάξεις της οδηγίας 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, μπορούν να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι, ελλείψει μεταφοράς στο εσωτερικό δίκαιο της οδηγίας 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών, εντός της ταχθείσας προς τούτο προθεσμίας, οι αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για την εκδίκαση των προσφυγών στον τομέα των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων και έχουν εγκαθιδρυθεί δυνάμει του άρθρου 2, παράγραφος 8, της οδηγίας 89/665, είναι επίσης αρμόδιες να εκδικάζουν προσφυγές αφορώσες διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, οι απαιτήσεις ερμηνείας του εθνικού δικαίου σύμφωνα προς την οδηγία 92/50 και αποτελεσματικής προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών επιβάλλουν στο εθνικό δικαστήριο την υποχρέωση να ελέγχει αν οι κρίσιμες διατάξεις του εθνικού δικαίου επιτρέπουν να αναγνωριστεί στους πολίτες δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής στον τομέα της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών. Υπό περιστάσεις όπως αυτές της υποθέσεως της κυρίας δίκης, το εθνικό δικαστήριο οφείλει, ειδικότερα, να ελέγχει αν το εν λόγω δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής μπορεί να ασκηθεί ενώπιον ακριβώς των αρχών εκείνων που προβλέπονται στον τομέα της συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων. 3 Παροχές υπηρεσιών που αφορούν διάφορες υπηρεσίες μηχανικού, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται εργασίες σχεδιασμού, παροχής συμβουλών και μελέτης για διάφορες ιατρικές εγκαταστάσεις και οι οποίες αφορούν εργασίες σχετικές με την κατάρτιση και την εκτέλεση σχεδίων για την ανέγερση παιδιατρικής κλινικής σε νοσοκομείο και των αντίστοιχων ιατρικών εγκαταστάσεων εμπίπτουν στο παράρτημα Ι Α, κατηγορία 12, της οδηγίας 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών. 4 Οι ιδιώτες μπορούν να επικαλούνται απευθείας τις διατάξεις των τίτλων Ι και ΙΙ της οδηγίας 92/50 ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων. Όσον αφορά τις διατάξεις των τίτλων ΙΙΙ έως VI, ένας ιδιώτης μπορεί επίσης να τις επικαλείται ενώπιον εθνικού δικαστηρίου, στο μέτρο που από την ατομική εξέταση του γράμματός τους απορρέει ότι είναι απαλλαγμένες αιρέσεων και επαρκώς σαφείς και ακριβείς. Πράγματι, οι λεπτομερείς διατάξεις των τίτλων ΙΙΙ έως VI της οδηγίας, οι οποίες αφορούν την επιλογή των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων και τους εφαρμοστέους στους διαγωνισμούς κανόνες, τους κοινούς κανόνες στον τεχνικό τομέα και τον τομέα της δημοσιότητας, καθώς και εκείνους σχετικά με τα κριτήρια συμμετοχής, επιλογής και αναθέσεως, είναι, με την επιφύλαξη εξαιρέσεων και μικρών παραλλαγών που απορρέουν από το γράμμα τους, απαλλαγμένες αιρέσεων και επαρκώς σαφείς και ακριβείς, ώστε οι παρέχοντες τις υπηρεσίες να μπορούν να τις επικαλούνται ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων.

Σύμβαση παροχής υπηρεσιών κατά την ανάθεση της οποίας παραβιάστηκαν βασικές διατάξεις του π.δ. 346/98 και του π.δ. 28/80, με συνέπεια να καταστεί μη νόμιμη ολόκληρη η διαδικασία του διαγωνισμού και η πράξη κατακύρωσης των αποτελεσμάτων αυτού, λόγω της μη διασφάλισης συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού και πλήρους διαφάνειας