Η προσφεύγουσα εταιρία με την Προδικαστική Προσφυγή της ζητά την ακύρωση της τεχνικής προδιαγραφής με αριθμό 1 του Παραρτήματος ΙΙ της Διακήρυξης υπ’ αριθμ. 14/2018 του Γενικού Νοσοκομείου Κορίνθου, η οποία αφορά τη προμήθεια εξοπλισμού χειρουργείου με προϋπολογισμό €205.645,16 (χωρίς ΦΠΑ). Συγκεκριμένα, ο επίμαχος όρος ορίζει ότι το πλάτος του κλιβάνου αποστείρωσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 1000 mm, με αποτέλεσμα να αποκλείεται η συμμετοχή της προσφεύγουσας, καθώς ο κλίβανος που προσφέρει έχει πλάτος 1175 mm. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι ο όρος αυτός αποτελεί «φωτογραφικό» προσδιορισμό προϊόντων συγκεκριμένων ανταγωνιστών και ότι η τροποποίησή του δεν επηρεάζει την ποιότητα, ενώ υποβάλλει και επιφύλαξη στην προσφορά της.

Προμήθεια καυσίμων για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Η προμήθεια καυσίμων των Ενόπλων Δυνάμεων δεν υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αν συντρέχουν αιτιολογημένα οι προϋποθέσεις εξαιρέσεώς της, β) η προμήθεια καυσίμων των Ενόπλων Δυνάμεων υπάγεται στις διατάξεις του Ν 2286/1995 και γ) υπάρχει παραβίαση των κανόνων του ανταγωνισμού στην περίπτωση που στην διακήρυξη του διαγωνισμού τεθεί ως απαράβατος όρος η παράδοση ποσότητας καυσίμων σε αγωγό των Ενόπλων Δυνάμεων, όρος που εκτιμάται ότι δύναται να τον εκπληρώσει μόνον συγκεκριμένος προμηθευτής.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης πρασίνου: ζητείται η ανάκληση της 8/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω η υπεύθυνη δήλωση περί μη σύναψης υπεργολαβικής σύμβασης συνιστά δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο πρέπει να κατατεθεί επί ποινή αποκλεισμού. Κατά συνέπεια, συνεπάγεται την απόλυτη απαγόρευση της υπεργολαβίας ανεξαρτήτως του γεγονότος αν ο υποψήφιος προτίθετο να κάνει χρήση της δυνατότητας που παρέχεται από τα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, ήτοι της δυνατότητας να χρησιμοποιήσει τον υπεργολάβο προκειμένου να αποκτήσει την τεχνική, επαγγελματική και οικονομική ικανότητα να αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης. Το συμπέρασμα αυτό επιρρωνύεται άλλωστε και από το γεγονός ότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν αναφέρεται η δυνατότητα των υποψηφίων να προσφύγουν στην προβλεπόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις δάνεια εμπειρία, ώστε να αποδείξουν την καταλληλότητά τους να εκτελέσουν το συμβατικό αντικείμενο. Για τους λόγους αυτούς αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης συνιστά επιτρεπόμενη απαγόρευση της υπεργολαβίας κατά την εκτέλεση της σύμβασης, καθώς ως εκ του τρόπου διατύπωσής του, ο όρος αυτός έχει ως συνέπεια επιπλέον τον περιορισμό της δυνατότητας συμμετοχής στο διαγωνισμό επιχειρήσεων που είχαν πρόθεση να επικαλεστούν τις ικανότητες υπεργολάβου, ώστε να κριθούν κατάλληλες για να εκτελέσουν τη σύμβαση. Κατά συνέπεια, ο επίμαχος όρος αντίκειται στα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, γεγονός που καθιστά πλημμελή τη διακήρυξη του διαγωνισμού. Περαιτέρω, το προβαλλόμενο με την αίτηση ανάκλησης γεγονός της ανάπτυξης ανταγωνισμού κατά τη διαγωνιστική διαδικασία με την κατάθεση 23 προσφορών δεν μπορεί να αξιολογηθεί εν προκειμένω υπέρ της αιτούσας, καθώς αφενός έχει ασκηθεί ένσταση κατά του συγκεκριμένου όρου και αφετέρου η κατάθεση προσφορών είναι στάδιο μεταγενέστερο του διενεργηθέντος από το Κλιμάκιο ελέγχου, ο οποίος αφορούσε αποκλειστικά τη διακήρυξη και όχι τη διαδικασία του διαγωνισμού.(..)η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου/τηλεχειρισμού:  ζητείται η αναθεώρηση της 576/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Άλλωστε, η απαίτηση πρόσθετης εμπειρίας για τον δανείζοντα τεχνική ικανότητα τρίτο αναφέρεται σε φυσικό πρόσωπο (τον επονομαζόμενο «Τεχνικό Υπεύθυνο της Σύμβασης»), για τον οποίο απαιτείται (εκτός από τη σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου), βεβαίωση δεκαετούς «προϋπηρεσίας», η οποία κατά νομική ακριβολογία και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας παρέχεται (όπως και η σύμβαση εργασίας συνάδει) μόνον σε φυσικά πρόσωπα.  Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αφορά στον αυτοδυνάμως συμμετέχοντα οικονομικό φορέα, που μπορεί να είναι και νομικό πρόσωπο, κοινοπραξία, ένωση ή σύμπραξη οικονομικών φορέων κ.λπ. και ο οποίος δεν έχει «προϋπηρεσία». Συνεπώς, η απαίτηση αυτή, όπως αναφέρεται στη διάταξη του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης, στην οποία άλλωστε παραπέμπει και αυτή του άρθρου 2.2.8. περί στήριξης στην ικανότητα τρίτων,   αφορά μόνον στον  υπάλληλο ή εξωτερικό συνεργάτη που δανείζει την εμπειρία του σε οικονομικό φορέα και έχει τεθεί κατά παράβαση των αρχών του ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, διότι αφενός λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς τη συμμετοχή στο διαγωνισμό υποψηφίων που δεν διαθέτουν ίδια εμπειρία, αφετέρου, απαιτεί εμπειρία πολύ μεγαλύτερης διάρκειας σε περίπτωση που αυτή αποτελεί αντικείμενο «δανεισμού» από υπάλληλο ή εξωτερικό συνεργάτη του αναδόχου, παρόλο που, κατά τις οικείες διατάξεις, ο δανείζων εμπειρία καλείται να εκπληρώσει τα κριτήρια επιλογής τα οποία απαιτούνται για τον ίδιο τον προσφέροντα και μόνον αυτά. Κατά συνέπεια, συντρέχει εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών και δη τόσο αυτού περί αντιφατικής αιτιολογίας της προσβαλλόμενης όσο και περί  εσφαλμένης εκτίμησης της από 24.1.2021 «βεβαίωσης προϋπηρεσίας» της ως άνω αποκλεισθείσης εταιρείας. Εξάλλου, δια του υποθετικού συλλογισμού της προσβαλλόμενης ότι εάν ήθελε θεωρηθεί ότι ο επίμαχος όρος ήταν γενικός και ίσχυε ως προς όλους τους υποψήφιους θα συνιστούσε υπέρμετρο περιορισμό αφού θα επέτρεπε τη συμμετοχή μόνον όσων υποψηφίων διέθεταν αποδεδειγμένη 10ετή προϋπηρεσία στην εκτέλεση (άδηλου αριθμού) ανάλογων με τη δημοπρατούμενη συμβάσεων άνευ επίκλησης λόγων δημοσίου συμφέροντος, δεν προσετέθη νέα πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία, όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο προσφεύγων, ενώ, περαιτέρω, ως αναπόδεικτος θα πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός ότι ο όρος αυτός δεν θέτει δυσανάλογα προσκόμματα στο διαγωνισμό διότι όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην οικεία αγορά διαθέτουν στο προσωπικό τους έναν επαγγελματία με σχετική εμπειρία.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.

Κατόπιν τούτου το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι ο επίμαχος 6ος λογαριασμός είχε αυτοδικαίως εγκριθεί με την πάροδο άπρακτης της κατά το άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 1418/1984 μηνιαίας προθεσμίας, ως εκ τούτου δε αναγνώρισε το δικαίωμα της αναιρεσίβλητης να λάβει το ποσό των 7.845.184 δρχ. (ή 23.023 ευρώ), που περιείχετο μεν στον υποβληθέντα 6ο λογαριασμό, αλλά είχε περικοπεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία με την διόρθωση του εν λόγω λογαριασμό μετά την πάροδο της ανωτέρω προθεσμίας. Περαιτέρω, όμως, το διοικητικό εφετείο απέρριψε το αίτημα της αναιρεσίβλητης να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Δημοσίου να της καταβάλει ποσό πέραν του ανωτέρω ως αντάλλαγμα για εργασίες που, κατ’ αυτήν, είχαν εκτελεσθεί και είχαν περιληφθεί σε επιμετρήσεις αυτοδικαίως εγκεκριμένες, με την αιτιολογία ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση του αναδόχου που αφορά το εργολαβικό αντάλλαγμα μπορεί να προβληθεί μόνον κατά του σχετικού λογαριασμού – πιστοποιήσεως, με την κρινόμενη δε προσφυγή προσβάλλεται μόνον ο συγκεκριμένος 6ος λογαριασμός, με τον οποίο η αναιρεσίβλητη είχε ζητήσει την πληρωμή μόνον του ανωτέρω ποσού των 14.297.355 δρχ..

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών.(...) Με την υπό κρίση προσφυγή και το από 9.7.2024 υπόμνημα ο προσφεύγων ζητεί την ανάκληση της καθ’ ης η προσφυγή πράξης καταρχάς για τον λόγο ότι ο επίμαχος όρος δεν τέθηκε με σκοπό τον περιορισμό του ανταγωνισμού, αλλά τη διασφάλιση της εξ ορισμού συνυφασμένης με το δημόσιο συμφέρον ομαλής και απρόσκοπτης προμήθειας αγαθών ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των πλέον νευραλγικών δημοτικών υπηρεσιών (καθαριότητα, πολιτική προστασία, τεχνικές υπηρεσίες, δημοτική συγκοινωνία, σχολεία κ.λπ.), οι οποίες βρίσκονται σε διαρκή υπηρεσιακή ετοιμότητα επί εικοσιτετραώρου βάσεως «με αφετηρία ζητήματα που ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων». Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, καθώς ο προσφεύγων δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ποια ακριβώς ζητήματα ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων και πώς αυτά αντιμετωπίζονται, κατά την άποψή του, με τη θέσπιση του επίμαχου όρου. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. υπό σκ. 4.), το Δικαστήριο κρίνει ότι ο επίμαχος όρος εισάγει ανεπίτρεπτη διάκριση της αποκτηθείσας εμπειρίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα χωρίς να αποδεικνύεται ότι υφίσταται αποχρών λόγος δημόσιου συμφέροντος που να τη δικαιολογεί. Ειδικότερα, ο σχετικός περιορισμός δεν συνδέεται με την εξυπηρέτηση ουσιωδώς διαφορετικών, ως εκ της νομικής μορφής των φορέων-αποδεκτών, αναγκών και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται από τη φύση της ελεγχόμενης προμήθειας, καθόσον αυτή αφορά σε είδη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από ιδιωτικούς φορείς. Ειδικότερα, το Δικαστήριο κρίνει ότι, ενόψει όσων ισχυρίζεται και αποδεικνύει ο προσφεύγων, η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν απέβη εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον δεν επέφερε εν τοις πράγμασι στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού.Για τους λόγους αυτούς. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης,Ανακαλεί την 203/2024 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΣΤΕ.Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.Δημόσια έργα. Διακήρυξη.Ελεύθερος ανταγωνισμός.Η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική προσφυγή .. , ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης, ο οποίος παράνομα επιτρέπει την συμμετοχή στον διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με μέσο όρο συνολικού κύκλου εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προυπολογισθείσας δαπάνης , θέτει δε λόγο αποκλεισμού της , που δεν προβλέπεται από το παράγωγο δίκαιο της εε κατά παράβαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού . Ο λόγος όμως αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος , διότι , ο πληττόμενος όρος της διακήρυξης , ο οποίος αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προυπόθεση καταλληλότητας ως προς την δυνατότητα αυτών να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις εφαρμοστέες διατάξεις της οδηγίας 2004/18 και του πδ 60/07 και του πδ 118/07 . ... Εξάλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου , που κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της απαγόρευσης διάκρισης των συμμετεχόντων ευνοεί συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή προιόντα , είναι απορριπτέα , προεχόντως λόγω της αοριστίας τους . Η επιτροπή αναστολών απορρίπτει την ένδικη αίτηση .

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ κτιρίων Πανεπιστημίου:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 1759/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή απορρίφθηκε αίτηση του ανωτέρω Πανεπιστημίου για την ανάκληση της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο επίμαχος πρόσθετος όρος τεχνικής καταλληλότητας περιορίζει το δικαίωμα πρόσβασης στη διαγωνιστική διαδικασία και παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, χωρίς να συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος, η δε προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία κρίθηκε ότι ο ανωτέρω όρος δεν είναι νόμιμος, είναι ορθή, ενώ οι προβαλλόμενοι λόγοι αναθεώρησης, οι οποίοι αποτελούν ως επί το πλείστον επανάληψη ομοίων λόγων που προβλήθηκαν με τις ασκηθείσες αιτήσεις ανάκλησης κατά της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, έχουν ερευνηθεί και απορριφθεί με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία από το VI Τμήμα.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με αυτά τα δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη τα γενόμενα δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αναθέτουσα Αρχή, νομίμως προέβη η ίδια στην ανάθεση των επίμαχων εργασιών με σύνταξη μόνον κατ’ εκτίμηση του προϋπολογισμού του έργου, ήτοι χωρίς να έχει προσδιορίσει την ποσότητα των ωρών χρήσης των μηχανημάτων για την ανάπλαση – καθαρισμό της τάφρου απαλλοτρίωσης του Ο.Σ.Ε., καθότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και αιτιολογείται επαρκώς, ήταν εξαιρετικά δυσχερής η προμέτρηση της ποσότητας των σχετικών εργασιών εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης στον προκείμενο χώρο λόγω της κάλυψής του με πυκνή βλάστηση. 

Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα αλλοδαπή εταιρεία. Εμπρόθεσμη και νομότυπη η υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών από την προσφεύγουσα εταιρεία, εκδοθέντων από την χώρα εγκατάστασής της. 

Eφ’όσον το επίδικο  πιστοποιητικό εκδόθηκε ακριβώς όπως όριζε η διακήρυξη, δεν ετίθετο ζήτημα  συντάξεως βεβαιώσεως από ισπανική αρχή ή υπεύθυνης δηλώσεως από την  παρεμβαίνουσα περί του ότι στην συγκεκριμένη χώρα δεν εκδίδονται τα  συγκεκριμένα έγγραφα και ότι δεν συντρέχουν στο συγκεκριμένο πρόσωπο οι ανωτέρω νομικές καταστάσεις, δεδομένου ότι τα ως άνω έγγραφα εκδίδονται κατά  νόμο μόνον όταν δεν μπορεί να εκδοθεί το πιστοποιητικό.Απορρίπτει την αίτηση ως προφανώς αστήρικτη και διατάσσειτον διπλασιασμό του παραβόλου.