Ερωτάται: 1) Αν ο υπάλληλος Γ. Κ. που άσκησε εν τοις πράγμασι καθήκοντα αναπληρωτή Προϊσταμένου οργανικής μονάδος χωρίς την απαιτούμενη πράξη τοποθέτησης δικαιούται να λάβει το σχετικό επίδομα θέσης ευθύνης και 2) αν η εν λόγω άσκηση καθηκόντων θα ληφθεί υπόψη για την μελλοντική υπηρεσιακή του εξέλιξη.(...)1) Ο υπάλληλος Γ. Κ. δικαιούται να λάβει το σχετικό επίδομα θέσης ευθύνης, αφού άσκησε εν τοις πράγμασι καθήκοντα αναπληρωτή προϊσταμένου και 2) η εν λόγω άσκηση καθηκόντων θα ληφθεί υπόψη για την μελλοντική υπηρεσιακή εξέλιξη του υπαλλήλου.

ΑΝΤΙΜΙΣΘΙΑ:Με τα δεδομένα αυτά μη νομίμως εντέλλεται η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης προϊσταμένου Τμήματος ποσού 262,75 ευρώ, καθόσον αυτό δεν εμπίπτει στην έννοια «πλήρεις αποδοχές» της οργανικής θέσης του άρθρου 92 του ν. 3852/2010, όπως αυτό ισχύει μετά το άρθρο 3 της από 31.12.2012 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Και τούτο διότι ο φερόμενος ως δικαιούχος του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος κατά το χρονικό διάστημα από 1.9.2014 έως 30.9.2014 αφενός δεν άσκησε καθήκοντα προϊσταμένου Τμήματος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης, αφετέρου δεν τελούσε λόγω της λαμβανομένης ειδικής άδειας  δυόμισι ετών σε καθεστώς προσωρινής απουσίας. Ούτε εξάλλου, η μεταβίβαση σε αυτόν καθ’ ύλην αρμοδιοτήτων του Τμήματος Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας συνιστά τοποθέτησή του σε θέση προϊσταμένου Τμήματος δυνάμενη να δικαιολογήσει την καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης, αφού τα πρόσωπα των προϊσταμένων, οργανικών μονάδων οποιουδήποτε επιπέδου επιλέγονται με διάφορη της ακολουθητέας εν προκειμένω διαδικασίας (βλ. άρθρα 84 και 85 του Υ.Κ.), ενώ περαιτέρω ασκούν τα προβλεπόμενα στο άρθρο 16 του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου ...... καθήκοντα,  τα οποία είναι ευρύτερα από  τα μεταβιβασθέντα στον φερόμενο ως δικαιούχο. Ακολούθως, αβασίμως ο Δήμος ...... προβάλλει ότι στις πλήρεις αποδοχές της οργανικής θέσης του ορισθέντα Αντιδημάρχου περιλαμβάνεται και το επίδομα θέσης ευθύνης επιπέδου προϊσταμένου Τμήματος. Ούτε περαιτέρω δύναται να καταβληθεί  επίδομα θέσης ευθύνης προϊσταμένου Διεύθυνσης, ως ισχυρίζεται ο Δήμος, για όλους τους προαναφερόμενους λόγους αλλά και διότι τούτο καταβάλλεται  μόνο σε αυτόν που προΐσταται της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας και όχι σε πρόσωπο που ελέγχει και εποπτεύει την ενάσκηση αρμοδιοτήτων Τμήματος της προαναφερόμενης Διεύθυνσης. Μη εφαρμοστέες είναι εν προκειμένω, οι διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 4275/2014 ως εσφαλμένως ισχυρίζεται ο Δήμος ......, καθόσον αυτές το μεν καταλαμβάνουν υπαλλήλους που εκλέγονται αντιδήμαρχοι κατόπιν παραίτησης από τη θέση που κατέχουν το δε εφαρμόζονται μόνο για την επιλογή τους μετά τον επαναδιορισμό τους σε θέσεις προϊσταμένων οργανικών μονάδων. Ομοίως, ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν εμπίπτει ούτε στο ρυθμιστικό περιεχόμενο των διατάξεων του άρθρου 32 του ν. 4257/2014, όπως αυτό ισχύει μετά το άρθρο 46 του ν. 4315/2014 καθόσον πριν από τον ορισμό του ως Αντιδήμαρχος, ήταν υπάλληλος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης που μετά την εκλογή του έλαβε από την υπηρεσία του ειδική άδεια, δηλαδή ανήκε σε μη υπαγόμενη στις προαναφερόμενες διατάξεις κατηγορία υπαλλήλων. Σε κάθε περίπτωση, ο ανωτέρω δεν δικαιούται το επίδομα θέσης ευθύνης, καθόσον όπως προεκτέθηκε στις πλήρεις και πάσης φύσεως αποδοχές δεν περιλαμβάνεται το εν λόγω επίδομα.

Καταβολή επιδοματος θέσης ευθύνης.(..) Με τα δεδομένα αυτά, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, η καταβολή του επίμαχου επιδόματος θέσης ευθύνης στην φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος είναι μη νόμιμη.(..).... το επίδομα θέσης ευθύνης καταβάλλεται νομίμως σε εκείνον που ασκεί εν τοις πράγμασι καθήκοντα προϊσταμένου εφόσον, όμως, έχοντας τα νόμιμα προς τούτο προσόντα, διορίζεται προηγουμένως για το σκοπό αυτό με πράξη του αρμόδιου οργάνου, ανεξαρτήτως της αιτίας στην οποία οφείλεται η απουσία Προϊσταμένου, δηλαδή ακόμα και στην περίπτωση, όπως εν προκειμένω, που η απουσία αυτή οφείλεται σε συνταξιοδότηση του υπηρετούντος Προϊσταμένου, οι δε ανωτέρω ισχυρισμοί δεν δύνανται να καταστήσουν νόμιμη την άσκηση από δημόσιο υπάλληλο καθηκόντων αναπλήρωσης Προϊσταμένου οργανικής μονάδας χωρίς προηγούμενη απόφαση του αρμόδιου οργάνου που να τον διορίζει ως αναπληρωτή...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Συνέπειες αργίας προϊσταμένου διεύθυνσης, μετά την έκλειψη του λόγου επιβολής της.(...)Ο υπάλληλος που τελούσε αυτοδικαίως σε αργία, λόγω επιβολής της ποινής της οριστικής παύσης, κατά τη διάρκεια της οποίας έληξε χωρίς παράταση η θητεία του, ως προϊσταμένου διεύθυνσης και επανέρχεται αυτοδικαίως στην υπηρεσία, επειδή εξέλιπε ο λόγος επιβολής της αργίας, δεν καταλαμβάνει θέση προϊσταμένου διεύθυνσης. Περαιτέρω, το ίδιο αυτό διάστημα της αργίας, δεν θεωρείται, είτε εν όλω είτε εν μέρει, ότι διανύθηκε σε θέση προϊσταμένου διεύθυνσης και τέλος, κατά το διάστημα της αργίας, δεν οφείλεται στον υπάλληλο επίδομα θέσης ευθύνης (ομοφ).

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΘΕΣΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως καταβάλλεται στη συγκεκριμένη υπάλληλο μηνιαίο επίδομα θέσης ευθύνης ποσού 290,00 ευρώ, καθόσον η εν λόγω υπάλληλος δεν ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου ενός μόνο παιδικού σταθμού, που, σύμφωνα με τον οικείο Ο.Ε.Υ., λειτουργεί σε επίπεδο γραφείου, αλλά καθήκοντα Προϊσταμένου Τμήματος Προσχολικής Αγωγής, ήτοι έχει ευρύτερα καθήκοντα, δεδομένου ότι στο Τμήμα αυτό ανήκουν περισσότερα γραφεία και συγκεκριμένα το γραφείο γραμματειακής υποστήριξης, το γραφείο ιατρικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης, τα γραφεία Α΄ Παιδικού Σταθμού ....., Β΄ Παιδικού Σταθμού …και Παιδικού Σταθμού …., καθώς και το γραφείο Προγραμμάτων για το Παιδί, την Οικογένεια και τη Νεολαία.

Αναπλήρωση Προϊσταμένου.Υπό τα δεδομένα αυτά και συμφώνως προς τα γενόμενα δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος του ελεγχόμενου τίτλου, στον οποίο ανατέθηκαν, με την προαναφερόμενη απόφαση του Περιφερειάρχη Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καθήκοντα αναπληρωτή Προϊσταμένου Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της Π.Ε. ..., για το χρονικό διάστημα από 11.9.2017 μέχρι 31.10.2017, δεν δικαιούται το σχετικό επίδομα θέσης ευθύνης. Τούτο δε διότι, εφόσον, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 87 παρ.1 εδ. β του  Υπαλληλικού Κώδικα, σε περίπτωση κένωσης θέσης προϊσταμένου οργανικής μονάδας, μέχρι την επιλογή και την τοποθέτηση νέου, τον αναπληρώνει στα καθήκοντά του ή ορίζεται ως αναπληρωτής του ο ανώτερος κατά βαθμό προϊστάμενος των υποκείμενων οργανικών μονάδων, ο φερόμενος ως δικαιούχος, που δεν είχε καν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου υποκείμενης στη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της Π.Ε. ... της Περιφέρειας ..., οργανικής μονάδας, αλλά καθήκοντα αναπληρωτή Προϊσταμένου του Τμήματος Χορήγησης Αδειών Οδήγησης (Τμήμα υποκείμενο στη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών), τα οποία μάλιστα του ανατέθηκαν αυθημερόν (αμφότερα στις 7.9.2017 και τα ανέλαβε στις 11.9.2017), μη νομίμως επελέγη από τον Περιφερειάρχη για τη θέση του αναπληρωτή Προϊσταμένου Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της Π.Ε. .... Αντίθετα, ο ασκών καθήκοντα αναπληρωτή Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της Π.Ε. ..., μετά την αποχώρηση του …, …, υπάλληλος κλάδου ΤΕ Μηχανικών Α΄ βαθμού, ήταν Προϊστάμενος του Τεχνικού Τμήματος της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών από 18.1.2011 και συνεπώς, νομίμως επελέγη για την αναπλήρωση στα καθήκοντα της κενωθείσας θέσης (άρθρο 87 παρ.1 εδ. α) και ασκούσε τα καθήκοντα αυτά. Περαιτέρω, δοθέντος ότι η ευχέρεια της διοίκησης να ορίσει αναπληρωτή προϊστάμενο διεύθυνσης οργανικής της μονάδας (εν προκειμένω της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών της Π.Ε. ...) ασκείται, κατά την αδίαστικτη διατύπωση του νόμου, με την επιλογή μεταξύ των προϊσταμένων των υποκείμενων οργανικών μονάδων (δηλ. των Τμημάτων που την απαρτίζουν) τηρουμένου του προβαδίσματος των βαθμών και δεν εξικνείται σε αναπληρωτές προϊσταμένους των υποκείμενων αυτών μονάδων, δεν προκύπτει από τα συνοδευτικά του χρηματικού εντάλματος έγγραφα, αποχρών λόγος που να δικαιολογεί τον ορισμό στη θέση αυτή του φερόμενου ως δικαιούχου, που αυθημερόν τοποθετήθηκε αναπληρωτής προϊστάμενος του Τμήματος Χορήγησης Αδειών Οδήγησης της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών, όταν μάλιστα, ήδη τα καθήκοντα αυτά είχαν νομίμως (άρθρο 87 παρ.1 εδ. α) ανατεθεί στον …, Προϊστάμενο του Τεχνικού Τμήματος της εν λόγω  Διεύθυνσης, κλάδου ΤΕ Μηχανικών Α΄ βαθμού. Εξάλλου, μόνο στην περίπτωση που υπήρχαν περισσότεροι ισόβαθμοι προϊστάμενοι Τμημάτων που απαρτίζουν τη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών, θα λαμβάνονταν υπόψιν από το αποφασίζον την αναπλήρωση της θέσης του Προϊσταμένου της εν λόγω Διεύθυνσης, όργανο τα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα του κάθε προϊσταμένου-υπαλλήλου, η ποιότητα της υπηρεσιακής του δράσης και γενικότερα οι διοικητικές και συντονιστικές ικανότητες που έχει επιδείξει στον εν γένει υπαλληλικό του βίο και η τυχόν γνώση του αντικειμένου της θέσης. 

Καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης Αναπληρωτών Προϊσταμένων των ως άνω Τμημάτων της Περιφέρειας ... στους φερόμενους ως δικαιούχους των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων είναι μη νόμιμη. Τούτο δε διότι το επίδομα θέσης ευθύνης Αναπληρωτή Προϊσταμένου Τμήματος καταβάλλεται νομίμως σε εκείνον που ασκεί εν τοις πράγμασι καθήκοντα προϊσταμένου, εφόσον όμως, έχοντας τα νόμιμα προς τούτο προσόντα, διορίζεται προηγουμένως για το σκοπό αυτό με πράξη του αρμόδιου οργάνου και ανεξαρτήτως της αιτίας στην οποία οφείλεται η απουσία Προϊσταμένου. Οι δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι ισχυρισμοί της Περιφέρειας δεν δύνανται να καταστήσουν νόμιμη την εν τοις πράγμασι άσκηση από τους προαναφερθέντες υπαλλήλους καθηκόντων αναπλήρωσης Προϊσταμένων των αντίστοιχων Τμημάτων χωρίς προηγούμενη απόφαση του αρμόδιου οργάνου που να τους διορίζει ως αναπληρωτές.

Η καταβολή του επιδόματος θέσης ευθύνης σε προϊσταμένους οργανικών μονάδων των δημόσιων υπηρεσιών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των Ο.Τ.Α., τελεί σε συνάρτηση με τη νόμιμη επιλογή και τοποθέτησή τους στις θέσεις αυτές. Ειδικότερα, οι προϊστάμενοι διευθύνσεων και τμημάτων επιλέγονται από το οικείο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Σ.Ε.Π.) ή το οικείο Υπηρεσιακό Συμβούλιο και στη συνέχεια τοποθετούνται στις θέσεις αυτές για πέντε (5) έτη, με απόφαση του οικείου οργάνου. Αν οι θέσεις αυτές κενωθούν πριν από τη λήξη της θητείας ή συσταθούν νέες, οι νέοι προϊστάμενοι επιλέγονται από το οικείο Σ.Ε.Π. ή το Υπηρεσιακό Συμβούλιο, κατά ρητή επιταγή του νομοθέτη, μέσα σε ένα μήνα από τότε που οι θέσεις κενώθηκαν ή συστάθηκαν. Κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επιλογή και τοποθέτηση νέου προϊσταμένου, καθήκοντα αναπληρωτή ασκεί εκείνος που πληροί τις οριζόμενες στο άρθρο 87 του Κώδικα προϋποθέσεις, ο οποίος και δικαιούται από την έναρξη της αναπλήρωσης το προβλεπόμενο για τη θέση επίδομα ευθύνης. Επομένως, σε περίπτωση σύστασης ή κένωσης θέσης προϊσταμένου, το επίδομα θέσης ευθύνης καταβάλλεται στο νόμιμο αναπληρωτή για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός, εντός του οποίου επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση να επιλεγεί ο νέος προϊστάμενος. Μετά την παρέλευση του χρονικού αυτού διαστήματος, ακόμα και αν η θέση προϊσταμένου παραμένει κενή, λόγω μη κίνησης ή μη ολοκλήρωσης της σχετικής διαδικασίας πλήρωσής της, η άσκηση των σχετικών καθηκόντων εκ μέρους του αναπληρωτή είναι μη νόμιμη, με συνέπεια αυτός να μην δικαιούται και το αντίστοιχο επίδομα θέσης ευθύνης (πρβλ. Πράξεις Ι Τμ. Ελ. Συν. 206/2011, 43/2010, 170/2009, 35, 22/2008).

Επίδομα θέσης ευθύνης σε υπαλλήλους που άσκησαν αυτοδίκαια καθήκοντα αναπληρωτών προϊσταμένων, κατά τις διατάξεις του άρθρου 87 του Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 3528/2007).(...)Η αναπλήρωση προϊσταμένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 87 Υ.Κ., δύναται να λάβει χώρα αυτοδίκαια (χωρίς την προηγούμενη έκδοση πράξης ορισμού του αναπληρωτή προϊσταμένου από το αρμόδιο όργανο), χωρίς το γεγονός αυτό να ασκεί επιρροή στην καταβολή του επιδόματος θέσης ευθύνης, υπό την προϋπόθεση ότι συναρτάται με τη νομιμότητα της αναπλήρωσης και την ουσιαστική άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου. Οι χορηγηθείσες βεβαιώσεις της υπηρεσίας, βάσει στοιχείων του υπηρεσιακού φακέλου των υπαλλήλων από τις οποίες αποδεικνύονται οι ως άνω προϋποθέσεις, αρκούν για την καταβολή του επιδόματος θέσης ευθύνης στους αναπληρωτές προϊσταμένους (ομόφωνα).

Καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης(...) Με δεδομένα αυτά ο ορισμός του φερόμενου ως δικαιούχου, ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού, ως αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή της ΔΕΥΑΠ με την 373/6.12.2017 απόφαση του Δ.Σ. είναι νόμιμος, διότι αυτός είναι πτυχιούχος Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ), καθόσον σε αυτά περιλαμβάνονται και τα Τ.Ε.Ι. (άρ. 1 του ν. 4485/2017, Α΄ 114/4.8.2017) και είναι ο ανώτερος κατά βαθμό υπάλληλος, που υπηρετεί στη ΔΕΥΑΠ, ανήκει δε στον κλάδο Διοικητικού Λογιστικού, ο οποίος, αν και δεν απαιτείται ρητά από τον Οργανισμό της ΔΕΥΑΠ, είναι συναφής προς την εκτέλεση των ανατιθεμένων σε αυτόν καθηκόντων. Περαιτέρω, η παράλειψη να οριστεί με την ως άνω απόφαση του Δ.Σ. το χρονικό διάστημα, για το οποίο ο δικαιούχος θα ασκεί τα καθήκοντά του, δεν συνιστά πλημμέλεια αυτής, καθόσον τέτοια υποχρέωση δεν περιλαμβάνεται στις σχετικές διατάξεις. Τέλος, αν και η ΔΕΥΑΠ οφείλει να μεριμνήσει για την πλήρωση της κενής αυτής οργανικής θέσης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, η παράλειψή της αυτή δεν επηρεάζει το κύρος των σχετικών ενεργειών αναπλήρωσης της κενής θέσης ούτε συνιστά πλημμέλεια της ως άνω απόφασης αναπλήρωσης και συνεπώς ο ούτω ορισθείς αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, δικαιούται το προβλεπόμενο επίδομα θέσης ευθύνης για όσο χρονικό διάστημα ασκεί τα καθήκοντα αυτά.