ΘΕΜΑ: «Απάντηση στο υπ’ αριθμ. 1733/16-2-2018 έγγραφό σας, σχετικά με ασφάλιση αιρετού Α' βαθμού ».

Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κλπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των εν γένει ΝΠΔΔ κλπ. περί ών το άρθρο 1 του Ν.Δ. 2396/53, όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ.4993/745/24.4.1975-ΦΕΚ 489/Β

"Σύσταση και συγκρότηση επιτροπών - διαδικασία ανάθεσης, επισκευής, συντήρησης, προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών, λιπαντικών και λοιπών εξαρτημάτων για τα οχήματα του ΥΠΕΣΔΔΑ"

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής με την οποία αποκλείστηκε από τη διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης για τη σύναψη «Συμφωνίας Πλαισίου», η οποία αφορά: α) Προμήθεια Ανταλλακτικών των Υπηρεσιακών οχημάτων και Μηχανημάτων έργου και β) Παροχή Υπηρεσιών Εργασιών Συντήρησης και Επισκευής & Υπηρεσιών διαχείρισης στόλου των Υπηρεσιακών οχημάτων και Μηχανημάτων έργου της Μ.Ε.Θ.», με εκτιμώμενη άνευ ΦΠΑ αξία 446.419,35 ευρώ. Ο προσφεύγων διαμαρτύρεται για τον αποκλεισμό του και την αποδοχή του παρεμβαίνοντος ως προσωρινού ανάδοχου, ισχυριζόμενος ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της διακήρυξης.

Ανάθεση εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Αντιθέτως, βάσιμος κρίνεται ο λόγος διαφωνίας περί μη προσκομιδής του πρωτοκόλλου παραλαβής της προμήθειας, δεδομένου ότι μεταξύ των συνημμένων στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικών δεν περιλαμβάνεται πρωτόκολλο ποσοτικής και ποιοτικής παραλαβής των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των οχημάτων, εκδοθέν από την αρμόδια προς τούτο Επιτροπή του Δήμου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 67 του π.δ/τος 28/1980, οι οποίες εφαρμόζονται, ειδικά, στις περιπτώσεις προμηθειών ανταλλακτικών μηχανημάτων και οχημάτων.Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη, εφόσον δεν συνοδεύεται από το προβλεπόμενο στο άρθρο 67 του π.δ/τος 28/1980 πρωτόκολλο παραλαβής, είναι μη κανονική. Ωστόσο το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά διότι, ενόψει του δυσερμήνευτου των διατάξεων που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, συγγνωστώς, υπέλαβαν, ότι μπορούσαν νομίμως να παραλάβουν τις εκτελεσθείσες εργασίες και τα ανταλλακτικά των οχημάτων, χωρίς την έκδοση της προαναφερόμενης βεβαίωσης παραλαβής.(συγγνωστή πλάνη)

Καταβολή αμοιβής για συντήρηση και επισκευή δημοτικών οχημάτων: ..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 164/2018 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανώνστο παρόν Τμήμα..Ήδη με την αίτησή του ο αιτών Δήμος προβάλλει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η προμήθεια των ανταλλακτικών δεν αφορούσε εργασίες και ανταλλακτικά τακτικής συντήρησης των οχημάτων, αλλά προμήθεια ανταλλακτικών για την επισκευή των ως άνω οχημάτων, που ήδη είχαν παρουσιάσει βλάβες και έχρηζαν επισκευής, ενώ η διενέργεια του γενικού σέρβις αποφασίστηκε επ’ ευκαιρία της επισκευής τους, ενόψει του ότι τα οχήματα μεταφέρονται σε συνεργείο σε άλλη πόλη και συγκεκριμένα στο ... Ότι, περαιτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα αφορά μόνον στην προμήθεια των ανταλλακτικών, που προορίζονται για την αντιμετώπιση των βλαβών και όχι τις εργασίες επισκευής, συντήρησης και σέρβις, οι οποίες ανατέθηκαν στο ... .... Τέλος και προς επίρρωσιν του ισχυρισμού του ότι τα ανταλλακτικά αφορούν έκτακτες ζημίες, που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, επικαλείται την καθυστέρηση στην προμήθεια των ανταλλακτικών του μηχανήματος έργων με αριθμ. Κυκλοφ. ΜΕ ... και τη δυσκολία στην ανεύρεση των σχετικών ανταλλακτικών. Από τις ως άνω περιγραφείσες εργασίες, όμως, προκύπτει ότι πολλά από τα ανταλλακτικά αφορούν σε ανταλλακτικά της τακτικής συντήρησης των οχημάτων, δηλαδή ανταλλακτικά που υπόκεινται σε έλεγχο κατά το εκάστοτε γενικό σέρβις των οχημάτων, με αποτέλεσμα να ελέγχονται και να αντικαθίστανται εφόσον έχουν φθαρεί, ανεξαρτήτως αν έχει εκδηλωθεί ή όχι σχετική βλάβη. Συνεπώς, βλάβη οχήματος, που οφείλεται σε ανταλλακτικά, που αντικαθίστανται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά το σέρβις των οχημάτων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως έκτακτη βλάβη (εκτός αν προκύπτει ότι οφείλεται σε άλλο γεγονός, π.χ. ελαττωματικότητα του προϊόντος), αλλά αφορά σε φθορές και βλάβες της συνήθους χρήσης αυτών, για τις οποίες η αρμόδια Επιτροπή του Δήμου οφείλει να έχει προβεί στον προγραμματισμό και προμήθεια των σχετικών ανταλλακτικών. Εντούτοις λαμβανομένων υπόψη των ως άνω ισχυρισμών του Δήμου ότι στα υπό προμήθεια ανταλλακτικά περιλαμβάνονται και ανταλλακτικά που δεν αφορούν στο τακτικό σέρβις των οχημάτων, όπως τούτο αποδεικνύεται και από τη δυσκολία ανεύρεσης των ανταλλακτικών για με αριθμ. Κυκλοφ. ΜΕ ... όχημα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στην ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων και πρέπει για το λόγο αυτό να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, ν’ ανακληθεί η 164/2018 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο και, συνακόλουθα, να θεωρηθεί το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα.

Η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης.

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της με αριθ. 1858/2022 απόφασης και της ενσωματωθείσας σε αυτήν απόφασης με αριθ. 1447/2022 της αναθέτουσας αρχής, εφεξής καλούμενες η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά της προσφεύγουσας και έγινε αποδεκτή η προσφορά της μόνης συνδιαγωνιζόμενης παρεμβαίνουσας, η οποία ανακηρύχθηκε προσωρινός και οριστικός ανάδοχος του διαγωνισμού για: α) την Προμήθεια Ανταλλακτικών των Υπηρεσιακών οχημάτων και Μηχανημάτων έργου και β) την Παροχή Υπηρεσιών Εργασιών Συντήρησης και Επισκευής & Υπηρεσιών διαχείρισης στόλου των Υπηρεσιακών οχημάτων και Μηχανημάτων έργου της Μ.Ε.Θ., με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, αποκλειστικά βάσει τιμής, εκτιμώμενης αξίας 446.419,35 χωρίς Φ.Π.Α.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ:(...)Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αλλά και όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η ως άνω ειδική Επιτροπή συνιστά το μόνο κατά νόμο αρμόδιο όργανο με αποφασιστική αρμοδιότητα για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών και ελαστικών επισώτρων με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του δήμου, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Κατά τα λοιπά, αρμόδιο όργανο για τη διενέργεια διαγωνισμών στους δήμους είναι η οικεία Οικονομική Επιτροπή (βλ. Αποφ. VI Τμ. 3372, 3066, 2284/2014, Πράξη Στ΄ Κλιμ. 103/2014 κ.ά., contra Πράξεις Κλιμ. VII Tμ. 180/2014, 244/2013). Περαιτέρω δε, η προμήθεια των ως άνω ειδών, ήτοι των ανταλλακτικών οχημάτων και των ελαστικών επισώτρων, διενεργείται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί προμηθειών των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού (πρβλ. Πράξεις VII Τμ. 96, 95/2012, 78/2011, Πράξεις Κλιμ. VII Τμ. 245/2015, 180/2014, 385/2013 κ.ά.). 

Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, αβασίμως προβάλλει ο Επίτροπος ότι αρμόδια για την κατακύρωση του αποτελέσματος του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού για την επίμαχη προμήθεια ελαστικών ήταν η ειδική Επιτροπή (προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών επισώτρων και συντήρησης - επισκευής αυτοκινήτων), σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις της Υ.Α. 3373/390/20.3.1975. Και τούτο, διότι, όπως ο ίδιος ο Δήμος επικαλείται στο υπ’ αριθμ. πρωτ. 33357/30.11.2015 έγγραφό του και όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και, ιδίως, από την 131/2013 τεχνική έκθεση της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, ο εν λόγω διαγωνισμός διενεργήθηκε στο πλαίσιο της προληπτικής συντήρησης των οχημάτων του …..., ενώ ουδόλως προέκυψε ότι η διενεργηθείσα διαδικασία αφορούσε την κάλυψη επιτακτικών αναγκών αντικατάστασης ελαστικών επισώτρων. Εξάλλου, προ της ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας δεν είχε διαπιστωθεί η ανάγκη συντήρησης ή επισκευής των οχημάτων του Δήμου, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στην ως άνω Υπουργική Απόφαση, η οποία, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, δικαιολογεί την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην περίπτωση της επισκευής οχημάτων, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. σκέψη ΙΙ.Β.). Αντιθέτως, τα προσκομιζόμενα «δελτία επιθεωρήσεως και επισκευής - αντικατάστασης ελαστικών οχημάτων» συντάχθηκαν μετά τη διενέργεια του πρόχειρου διαγωνισμού και την κατακύρωση του αποτελέσματός του (βλ. προηγούμενη σκέψη).

Προμήθεια ανταλλακτικών:..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα η επίμαχη προμήθεια δεν αφορά στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων. Επομένως, η ανωτέρω προμήθεια μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Δήμου, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή της διενέργειας διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (25.829,38 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του κατά το έτος 2019 (141.881,69 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Εξάλλου, δεν τυγχάνει εφαρμογής εν προκειμένω η 3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων … των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως …» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489), καθόσον αυτή εφαρμόζεται στην περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 164, 119/2018,  15, 211/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και όχι στην περίπτωση γενικής προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων. Δεδομένου όμως ότι ο Δήμος ... προχώρησε στη προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια ανταλλακτικών, ο οποίος κατόπιν της 28/2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής θα επαναληφθεί για τις ομάδες 1 Ανταλλακτικά Οχημάτων-Μηχανημάτων και 2 ελαστικά, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.