Μεταφορά μαθητών:Με τα δεδομένα αυτά, όσον αφορά την πρώτη πλημμέλεια που διαπίστωσε το Κλιμάκιο, το Τμήμα κρίνει ότι οι τιθέμενοι από τις διατάξεις της ως άνω Κ.Υ.Α στόχοι και προϋποθέσεις, όπως εκτέθηκαν στη σκέψη 5, για την κατάστρωση των δρομολογίων και την επιλογή του τύπου του μεταφορικού μέσου, τηρήθηκαν στο μέτρο του δυνατού, λαμβανομένου ιδίως υπόψη ότι: α) στα δρομολόγια του Πίνακα Α με α/α 49 και του Πίνακα Β με α/α 4, 8, 9, 39 ο αριθμός των μεταφερόμενων μαθητών ήταν οριακός, καθόσον η χρήση του μεγάλου λεωφορείου στις υπεραστικές γραμμές προβλέπεται για τη μεταφορά άνω των 20 μαθητών και εν προκειμένω οι μεταφερόμενοι μαθητές ήταν από 18 έως 20, σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η διαθεσιμότητα των μικρών λεωφορείων στην περιφέρεια του Ν. ... είναι μηδενική και β) όπως προκύπτει από τον προσκομιζόμενο πίνακα, το κόστος των δρομολογίων του Πίνακα Α με α/α 19 και 34 θα ήταν, ενόψει των περιορισμένων θέσεων των διαθέσιμων ταξί (έως 4 θέσεις), μεγαλύτερο εάν είχε επιλεγεί το ΕΔΧ ταξί, καθόσον θα απαιτούνταν η εκτέλεση περισσότερων δρομολογίων.(..)Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη καταλογιζόμενη πλημμέλεια, ήτοι το γεγονός ότι τα δρομολόγια τα οποία αφορούν αποκλειστικά σε μεταφορικό έργο ΣΜΕΑ, ΕΠΑΛ και Μουσικών Σχολείων δεν προκηρύχθηκαν ανά δρομολόγιο μονής ή διπλής διαδρομής, επισημαίνεται ότι, όπως έγινε δεκτό και με την προσβαλλόμενη πράξη, το μεταφορικό κόστος των σχολείων ειδικών σκοπών, τα οποία είναι μοναδικά σε κάθε Νομό, είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο των λοιπών σχολικών μονάδων, που καλύπτουν μικρότερες γεωγραφικές περιοχές. Για το λόγο αυτό, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, καθώς και της ανάγκης να μην κηρυχθούν άγονα τα εν λόγω δρομολόγια, βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι κρίθηκε σκόπιμο με τη διακήρυξη να ενταχθούν τα εν λόγω δρομολόγια σε γενικότερη ομάδα δρομολογίων με το σκεπτικό ότι ο αναδειχθείς ανάδοχος, αναλαμβάνοντας το σύνολο των δρομολογίων, θα εκτελέσει όχι μόνο τα κερδοφόρα, αλλά και τα ζημιογόνα δρομολόγια των πινάκων αυτών, που αν τα αναλάμβανε άλλος ανάδοχος, θα απαιτούσε υψηλότερη τιμή, ζημιώνοντας τελικά την αναθέτουσα αρχή...Κατ’ ακολουθίαν αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν , πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση αναθεώρησης,να αναθεωρηθεί η 1535/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να ανακληθεί στη συνέχεια, κατά παραδοχή της σχετικής αίτησης ανάκλησης του ήδη αιτούντος , η 286/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου,

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των οικείων σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011(....)δεν είναι νόμιμη η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατόπιν διαπραγματεύσεων και η κατακύρωση των δρομολογίων των Παραρτημάτων Α΄ και Β΄, διότι αποκλείσθηκε από τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης ενώ παρατηρείται σημαντική υπέρβαση του ύψους της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης (128,5% για το Παράρτημα Α΄ και 32,5% για το Παράρτημα Β΄), χωρίς μάλιστα αυτή να αιτιολογείται επαρκώς, με αποτέλεσμα να κωλύεται η υπογραφή των σχετικών σχεδίων συμβάσεων. Αντιθέτως, είναι νόμιμη η κατακύρωση των δρομολογίων των Παραρτημάτων Γ΄ και Δ΄ και, επομένως, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων.Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011 όσον αφορά τα δρομολόγια που αναφέρονται στα Παραρτήματα Α΄ και Β΄.Δεν κωλύεται υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων για τα δρομολόγια που αναφέρονται στα Παραρτήματα Γ΄ και Δ΄, κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2845/2010.

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ - ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, ως προς τα δρομολόγια υπ΄αριθμ. 363 και 400, στους προαναφερόμενους μειοδότες ... ... και ..., αντιστοίχως. Και τούτο διότι, όπως προεκτέθηκε, στις διατάξεις της οικείας διακήρυξης προβλέπεται ρητώς η δυνατότητα των υποψηφίων να διαθέτουν τα απαιτούμενα για την εκτέλεση του έργου της μεταφοράς οχήματα, βάσει σύμβασης μίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα προσκομισθεί ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, το οικείο ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης αυτού. Η προϋπόθεση δε αυτή, πληρούται εν προκειμένω, καθώς ως προς τα επίμαχα 363 και 400 δρομολόγια προσκομίσθηκαν από τους ως άνω μειοδότες τα από 3.10.2018 και 4.10.2018 ιδιωτικά συμφωνητικά, αντιστοίχως, από τα οποία πράγματι προκύπτει η παραχώρηση σε αυτούς της χρήσης των οχημάτων που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των δρομολογίων. Το γεγονός, εξάλλου, ότι για τα ως άνω δρομολόγια δηλώθηκαν επιπλέον, ως οδηγοί, εκτός των ιδίων των μειοδοτών και οι ιδιοκτήτες των οχημάτων που παραχώρησαν τη χρήση τους στους πρώτους, για την εκτέλεση των ελεγχόμενων συμβάσεων, δεν έρχεται σε αντίθεση με τους όρους της διακήρυξης, η οποία επίσης ρητώς επιτρέπει την εκτέλεση του έργου της μεταφοράς μέσω απασχόλησης τρίτων προσώπων – οδηγών, που διαθέτουν την ειδική άδεια οδηγού οι οποίοι δεν αποκλείεται να ταυτίζονται με το πρόσωπο του ιδιοκτήτη του εκμισθούμενου ή παραχωρούμενου οχήματος, ούτε σε κάθε περίπτωση συνεπάγεται την από τους ως άνω δύο αναδόχους μεταβίβαση ή εκχώρηση στους ιδιοκτήτες των οχημάτων της απορρέουσας εκ των συμβάσεων αυτών έννομης σχέσης.

Παροχή απόψεων αναφορικα με: α) το αρμόδιο να αποφασίζει για τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού όργανο και β) τη δυνατότητα ελέγχου και θεώρησης του πίνακα καταβολής της αμοιβής δικηγόρου.

Σχετικά με τον έλεγχο των απολογισμών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.ΤΑ.) στις περιπτώσεις που το δημοτικό συμβούλιο δεν εγκρίνει τον απολογισμό ορισμένου οικονομικού έτους είτε με ρητή απόφασή του, ομόφωνη ή κατά πλειοψηφία κατά της έγκρισης, είτε σιωπηρά, παραλείποντας να ασκήσει την αρμοδιότητά του.

Επιχορήγηση ναυτικής εταιρείας του Ν. 959/1979. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις,  η προεκτεθείσα αμφιβολία πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αρθεί υπέρ της άποψης ότι για την καταβολή της επιχορήγησης αυτής δεν απαιτείται η προηγούμενη υποβολή απολογιστικών στοιχείων από την ως άνω ναυτική εταιρεία στον φορέα εποπτείας της και  στο Ελεγκτικό Συνέδριο,  αλλά αρκεί  η  ενσωμάτωση των οικονομικών στοιχείων τους  στις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών, σύμφωνα με τις  διατάξεις του άρθρου 267 του ν. 3852/2010 και εκείνες των  74712/29.12.2010 (Β΄ 2043) αποφάσεως του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Εξάλλου, αφού η επιχορήγηση των εν λόγω δρομολογίων για τα έτη 2012 και 2013  είχε ήδη εγκριθεί τις με  23/28.1.2012 και  94/2.7.2013 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ..., νομίμως η καταβολή των αντίστοιχων  δαπανών και η διάθεση των σχετικών πιστώσεων εγκρίθηκαν από την οικονομική επιτροπή μετά την πραγματοποίηση των δρομολογίων, ενώ, τέλος, η καταβολή της νομίμως βαρύνει πιστώσεις που προέρχονται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους μετά την έκτακτη επιχορήγηση του Δήμου ... με την 17931/5.5.2014 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, καθόσον η καταβολή της καλύπτει λειτουργική ανάγκη του Δήμου αφού από αυτήν εξαρτάται η  διεξαγωγή των εν λόγω θαλασσίων δρομολογίων που είναι σημαντική αφού συνιστά αρτηρία ζωής για την νήσο ... αλλά και  η σύνδεση αυτής με την ... με στόχο (το εν λόγω πλοίο λειτουργεί και ως ασθενοφόρο)  την πρόσβαση των κατοίκων της πρωτίστως στις υπηρεσίες υγείας, καθώς και στις διοικητικές υπηρεσίες της τελευταίας.

Προγραμματική σύμβαση για το έργο "Αποκατάσταση, ανάδειξη, ανάπτυξη και λειτουργική επανένταξη της Δημοτικής Αγοράς.."..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 10 του άρθρου 8 του ν.4071/2012, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών στη σύμβαση το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), το οποίο πρέπει να εγκρίνει τη σύναψη και το κείμενο του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης που θα υποβληθεί για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Και τούτο, διότι το ως άνω Υπουργείο συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια και η ανάδειξη μνημείων, περίπτωση που συντρέχει εν προκειμένω.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, με σκοπό την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού του πρώτου για το οικονομικό έτος 2017.(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στο υποβληθέν στο Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Τ.Π.Δ. περιλαμβάνονται ουσιώδεις όροι που διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο με την 103/7.7.2017 απόφασή του. Συγκεκριμένα, στο σχέδιο σύμβασης το ύψος του δανείου ανέρχεται σε 1.017.945,05 ευρώ, το επιτόκιο ορίζεται σε σταθερό ποσοστό 5,10% για όλη τη διάρκεια του δανείου (10 έτη), ενώ η ετήσια τοκοχρεολυτική δόση ανέρχεται στο ποσό των 132.469,50 ευρώ. Αντιθέτως, οι αντίστοιχοι όροι που ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο με την 103/7.7.2017 απόφασή του, ναι μεν αφορούν, ομοίως, σε δάνειο δεκαετούς διάρκειας, ύψους, όμως, 1.107.000 ευρώ, με μικτό επιτόκιο χορήγησης αυτού, που διακρίνεται σε σταθερό επιτόκιο 5,02% για τα τρία πρώτα έτη και σταθερό επιτόκιο 6,02 για τα υπόλοιπα επτά έτη, ενώ η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση αντιστοιχεί σε 143.500,84 ευρώ για τα τρία πρώτα έτη και σε 148.742,59 ευρώ για τα επόμενα επτά έτη. Επιπλέον, ιδίως ως προς το επιτόκιο, δεν προκύπτουν οι λόγοι που εξηγούν τη διαφοροποίηση αυτή, ούτε προσκομίζεται νέα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία θα εγκρίνονται οι νέοι όροι, όπως αυτοί αποτυπώνονται στο σχέδιο δανειακής σύμβασης.VIΙ. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Εξοδα κίνησης.Κατά το οργανωτικό σχήμα κατανομής των αρμοδιοτήτων του ανωτέρω Κώδικα, το Δημοτικό Συμβούλιο έχει τη γενική αρμοδιότητα να αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν το δήμο και αποφασίζει δια των μελών του, ήτοι των δημοτικών συμβούλων, και μόνο, κατ' εξαίρεση, όταν συζητείται «θέμα που αφορά σε Τοπικό Διαμέρισμα», στην οικεία συνεδρίαση συμμετέχει με δικαίωμα ψήφου και ο πρόεδρος του αντίστοιχου Τοπικού Συμβουλίου. Ενόψει τούτου, ως θέμα που αφορά στο Τοπικό Διαμέρισμα και δικαιολογεί τη συμμετοχή του οικείου προέδρου Τοπικού Συμβουλίου στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου όπου αυτό θα συζητηθεί, νοείται εκείνο, που με βάση το αντικείμενο και τη σπουδαιότητά του, η διαχείρισή τους έχει επίπτωση, κατ' αρχήν, άμεσα στα χωρικά πλαίσια του Τοπικού Διαμερίσματος ενώ δεν μπορούν να θεωρηθεί ως τέτοιο θέμα εκείνο που η σημασία του εκτείνεται σε ολόκληρο το δήμο και αναφέρεται στην προαγωγή του γενικότερου δημοτικού συμφέροντος. Κάθε άλλη ερμηνευτική εκδοχή θα διαρρήγνυε το ως άνω οργανωτικό σχήμα κατανομής των αρμοδιοτήτων των δημοτικών οργάνων, καθόσον θα οδηγούσε στη μόνιμη, κι όχι κατ' εξαίρεση, συμμετοχή των προέδρων των Τοπικών Συμβουλίων στις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων, αφού κάθε υπόθεση που αφορά το δήμο αφορά, επιπροσθέτως, και τα Τοπικά του Διαμερίσματα. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 237/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι κωλύεται η υπογραφή των μεταξύ της πρώτης και των άλλων δύο αιτουσών σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011(....)Ειδικώς όμως για την περίπτωση  των δρομολογίων του Παραρτήματος Β, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τόσο ο αρχικός όσο και ο επαναληπτικός σχετικός διαγωνισμός ματαιώθηκαν εξαιτίας υποβολής ασύμφορων προσφορών, με αποτέλεσμα η αναθέτουσα αρχή να αναγκαστεί να επισπεύσει, ενόψει και της έναρξης του σχολικού έτους, τις διαδικασίες ανάθεσής τους, αλλά και το γεγονός ότι η υπέρβαση της αντίστοιχης προϋπολογισθείσας μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης δεν είναι υπερβολική (32,5 %), κρίνει περαιτέρω ότι η ανάθεσή τους σε τιμή υψηλότερη της οικείας προϋπολογισθείσας, δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.Δέχεται εν μέρει την αίτηση.Ανακαλεί τη 237/2010 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που μ’ αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης … και της εταιρείας Υπεραστικό ΚΤΕΛ … Α.Ε., με αντικείμενο τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών του Νομού … κατά το σχολικό έτος 2010-2011 που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Β της οικείας διακήρυξης, και αποφαίνεται υπέρ της υπογραφής της.Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά.Δεν ανακαλεί τη 237/2010 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που μ’ αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης … και της εταιρείας Αστικό ΚΤΕΛ … Α.Ε., με αντικείμενο τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών του Νομού … κατά το σχολικό έτος 2010-2011 που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Α της οικείας διακήρυξης.