ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου κατασκευής έργου(....)Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό ότι η αιτιολόγηση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για το υπό ανάθεση έργο είναι ταυτόσημη με εκείνη του έργου «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΟΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ … ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ 6ης – 7ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2020», επισημαίνεται ότι η εν λόγω διαπίστωση όχι μόνον δεν συνιστά πλημμέλεια της προσβαλλόμενης πρόσκλησης αλλά εν προκειμένω αποτελεί λογική αναγκαιότητα δοθέντος ότι η εκτέλεση των επίμαχων έργων ανέκυψε λόγω των ίδιων πραγματικών συνθηκών, ήτοι των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις 6-7 Νοεμβρίου 2020 στο Δήμο …, τα δε δυο έργα παρουσιάζουν τεχνική συνάφεια και ενότητα και άρα οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την ανάθεσή τους πρέπει να είναι ταυτόσημες. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα αρχή εξέδωσε την προσβαλλόμενη πρόσκληση αφενός μεν ορθώς και νομίμως καθώς συντρέχουν όλες οι προυποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 γ΄, αφετέρου με πλήρη και επαρκή αιτιολογία, δοθέντος ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης δύναται να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου.Απορρίπτει την προσφυγή

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συνεπώς εφόσον η Αναθέτουσα Αρχή στοιχειοθέτησε την προσβαλλόμενη απόφαση στην μη λήψη επανορθωτικών μέτρων όφειλε επί ποινή απαραδέκτου κατά δεσμία αρμοδιότητα να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της επιτροπής της παρ. 9 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016. Αριθμός απόφασης: 1524/2021 28 Εξάλλου στη σχετική γνωμοδότηση από την ΜΟΠΑΔΙΣ για λόγους ασφάλειας δικαίου συστηνόταν ισχυρώς στην αναθέτουσα αρχή να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της εν λόγω επιτροπής, ως όφειλε πρωτίστως για λόγους ασφάλειας δικαίου. Επομένως, στον βαθμό που δεν το έπραξε κατέστησε ακυρωτέα την προσβαλλόμενη. Η σχετική διάταξη άλλωστε του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 ουδόλως συνέχει την σχετική δέσμια αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχή ούτε κατ’ ελάχιστον, με το αν υπάρχει κρίση περί του προδήλως αβάσιμου των επανορθωτικών μέτρων αλλά στην περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή επικαλείται μη λήψη επαρκών μέτρων εν γένει, οφείλει επί ποινή απαραδέκτου να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας επιτροπής. Συνεπώς, κατά τα ειδικώς κριθέντα η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να αναπεμφθεί η οικεία υπόθεση στην αναθέτουσα αρχή προκειμένου να προβεί στην οφειλόμενη ενέργεια αποστολής του οικείου σχεδίου στην Επιτροπή Ειδικού Σκοπού. Δεδομένης της αποδοχής της σχετικής βάσης ακύρωσης της προσβαλλόμενης, παρέπεται ότι η δε εξέταση των λοιπών αιτιολογικών βάσεων της προσφυγής καθίσταται αλυσιτελής (ΕΑ ΣΤΕ 308/2020). 

Παροχή υπηρεσιών επιβλέψεως λειτουργίας και συντηρήσεως των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων: ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 68/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Περαιτέρω, με τις υπό κρίση αιτήσεις ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης λόγω συνδρομής συγγνωστής πλάνης στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, με την αιτιολογία ότι η επίμαχη διαδικασία διεξήχθη χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων. Τέλος, με το, συνημμένο στην κρινόμενη αίτηση του Νοσοκομείου, 47687/13.11.2017 έγγραφο της Υποδιεύθυνσης Οικονομικού αυτού, επισημαίνεται το ενδεχόμενο υπαγωγής της κρινόμενης περίπτωσης στη νομιμοποιητική διάταξη της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄115/7.8.2017). Ενόψει δε της παραπομπής ήδη από το Τμήμα στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 20ηςΣυν./14.11.2017 (Θέμα Α΄), του ζητήματος της αντίθεσης της ανωτέρω διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο προς το Σύνταγμα και την Οδηγία 2014/24/ΕΕ, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 4489/2017 (Α΄ 140), το Τμήμα, με τα προαναφερθέντα Πρακτικά ανέβαλε την έκδοση οριστικής πράξης, προκειμένου να προηγηθεί η κρίση της Ολομέλειας επί του ως άνω ζητήματος. Ήδη, με τα Πρακτικά της 2ηςΓεν.Συν./7.3.2018 (Θέμα Α΄) της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής στην κρινόμενη περίπτωση. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, ότι, κατά παραδοχή του ως άνω λόγου της αίτησης του Νοσοκομείου -δοθέντος ότι ο οικείος λόγος περί συγγνωστής πλάνης απαραδέκτως προβάλλεται από τον Γεώργιο Κατσαμπίρη- τα αρμόδια όργανα αυτού συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι νομίμως μπορούσαν να προβούν στη διεξαγωγή της ανωτέρω επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας προς κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου, διατυπώνοντας, κατά τον ανωτέρω τρόπο, το σχετικό όρο της οικείας διακήρυξης, δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός για τις επίμαχες υπηρεσίες δεν επαρκούσε για χρονική διάρκεια ενός ολόκληρου έτους, σε συνδυασμό με την προβαλλόμενη ανεπάρκεια προσωπικού. Επομένως, η κρινόμενη αίτηση  του «Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ...... ......» πρέπει να γίνει δεκτή λόγω συγγνωστής πλάνης και να ανακληθεί η 68/2017 πράξη του Κλιμακίου.   

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ.(...)	Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία, τα οποία προκύπτουν από την επισκόπηση της αναιρεσιβάλλομένης απόφασης, ήτοι ότι: α. εκδόθηκε απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Ηπείρου, με την οποία πιστοποιήθηκε η έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας από 17.4.2008, β. ο αριθμός των θέσεων εργασίας και η παράταση για ολοκλήρωση της επένδυσης, τροποποιήθηκαν με αποφάσεις του αρμοδίου οργάνου, ήτοι του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, γ. όπως γίνεται δεκτό από το Τμήμα, υπήρξε πλημμελής αιτιολογία της απόφασης ένταξης του επενδυτικού προγράμματος, καταλήγει στο ότι ο τελικός δικαιούχος, ήτοι η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ηπείρου, συντέλεσε εξαρχής στην παρατυπία, η οποία οδήγησε σε ολική δημοσιονομική διόρθωση και για τον λόγο αυτόν, υπό τις περιστάσεις της κρινόμενης υπόθεσης και εν όψει της διαπιστωθείσας παρατυπίας, με δεδομένο ότι από την αναιρεσιβαλλομένη προκύπτει ότι το έργο υλοποιήθηκε, ότι απασχολήθηκαν τρία άτομα και υπήρξαν κάποια έσοδα (παρ. 10.1 και 10.2 της παρούσας), το Δικαστήριο κρίνει ότι η ολοκληρωτική κατάργηση της ενωσιακής συνδρομής δεν συνιστά το ενδεδειγμένο και το μόνο κατάλληλο μέτρο, που μπορεί να εξασφαλίσει το αποτρεπτικό αποτέλεσμα που είναι αναγκαίο για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική προστασία των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων. Συνακόλουθα κρίνει ότι το επίδικο μέτρο υπερακοντίζει προδήλως τον επιδιωκόμενο σκοπό, αναδεικνυόμενο ως μη αναγκαίο ως εκ της προδήλου δυσαναλογίας του. Ως εκ τούτου το Δικαστήριο κρίνει ότι η ανάκτηση του συνολικού ποσού της επιχορήγησης είναι μη νόμιμη ως αντικείμενη στην αρχή της αναλογικότητας. 	παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας, η οποία συντελέσθηκε με την επιβολή ολικής δημοσιονομικής διόρθωσης σε βάρος της αναιρεσείουσας, πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η πληττόμενη απόφαση και να διαταχθεί η επιστροφή του καταβληθέντος παραβόλου στην αναιρεσείουσα.Μετά την αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης, η υπόθεση, η οποία δεν χρήζει διερεύνησης κατά το πραγματικό της μέρος, πρέπει να διακρατηθεί και να δικαστεί στην ουσία από την Ολομέλεια, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 176 παρ. 2 του ν. 4700/2020.Δοθέντος ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στην παρ. 28 της παρούσας, κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας επεβλήθη στην εκκαλούσα με την εκκαλούμενη απόφαση δημοσιονομική διόρθωση για το σύνολο της επιχορήγησης, πρέπει η έφεση να γίνει εν μέρει δεκτή, για τους προεκτεθέντες στην παρ. 28 λόγους, να μεταρρυθμιστεί η απόφαση αυτή και να περιοριστεί το ύψος της δημοσιονομικής διόρθωσης σε εκατόν πενήντα τέσσερις χιλιάδες εξακόσια ογδόντα δύο ευρώ και εξακόσια εξήντα επτά λεπτά  (154.682,667), ήτοι στα δύο τρίτα της αρχικής δημοσιονομικής διόρθωσης. Περαιτέρω πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στην εκκαλούσα μέρους του κατατεθέντος παραβόλου, ανερχομένου σε χίλια πεντακόσια (1.500,00) ευρώ (άρθρο 310 παρ. 1 εδ. α΄ του ν. 4700/2020). Περαιτέρω, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, απαλλάσσει το Ελληνικό Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 314 παρ. 3 εδ. β΄ του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την αίτηση αναίρεσης.Αναιρεί την 2299/2017 απόφαση του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου αναίρεσης στην αναιρεσείουσα.Διακρατεί και δικάζει την υπόθεση.Δέχεται εν μέρει την από 24.6.2010 (με ΑΒΔ 223/2010) έφεση.Μεταρρυθμίζει την 1076/0052/22.4.2010 απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης του Υφυπουργού Οικονομικών.Περιορίζει το ύψος της δημοσιονομικής διόρθωσης σε εκατόν πενήντα τέσσερις χιλιάδες εξακόσια ογδόντα δύο ευρώ και εξακόσια εξήντα επτά λεπτά  (154.682,667).

Ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών...ζητείται η ανάκληση της 379/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με βάση τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙ, εφόσον το αντικείμενο της επίμαχης 4ης τροποποίησης συνίστατο στην αναβολή ολοκλήρωσης του Οροσήμου Α3 για 2 επιπλέον μήνες, ήτοι μέχρι την 31η Μαΐου 2019, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι ήταν κατά χρόνο αναρμόδιο να προβεί στον σχετικό έλεγχο, αφού το οικείο σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκε ενώπιόν του την τελευταία ημέρα της δίμηνης παράτασης (31.5.2019), με συνέπεια να μην καταλείπεται σε αυτό πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας ότι η αναβολή ολοκλήρωσης Οροσήμου δεν αποτελεί κατά κυριολεξία μία τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, αλλά μία ήσσονος σημασίας αλλαγή άνευ οικονομικού αντικειμένου, σε εκτέλεση όρων της αρχικής σύμβασης, που σε καμία περίπτωση δεν είναι ουσιώδης, δεν ευσταθεί, καθώς πέραν του ότι έρχεται σε αντίθεση με το νομικό χαρακτηρισμό που η ίδια προσέδωσε στην επίμαχη σύμβαση, την οποία ονομάζει «4Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ:1248», σε κάθε περίπτωση η εν λόγω αναβολή ως προς το Ορόσημο Α3 αφορά σε τροποποίηση ουσιώδους όρου της αρχικής σύμβασης, ήτοι τη διάρκεια αυτής, καθώς βάσει της 4ης τροποποίησης μετατίθενται χρονικά τόσο η ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης του έργου, που ήδη, λαμβανομένων υπόψη και των προηγούμενων τροποποιήσεων, έχει ανέλθει σε 53 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της (από 24 που ήταν αρχικά), όσο και η συνολική διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης, που ανέρχεται πλέον στα 19 έτη και 5 μήνες (από 17 έτη που ήταν αρχικά). Συναφώς σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης του έργου (κατασκευή), που εν προκειμένω μετατίθεται χρονικά, συνιστά προϋπόθεση για την έναρξη της Β΄ Φάσης του έργου (λειτουργία). Επομένως, πέραν του ότι ο εν λόγω ισχυρισμός περί του μη ουσιώδους της επίμαχης τροποποίησης πλήττει μόνο την αιτιολογία και όχι το διατακτικό της προσβαλλόμενης Πράξης, αφού τυχόν αποδοχή του θα οδηγούσε, ομοίως, στην κρίση περί του απαραδέκτου εισαγωγής του για έλεγχο από το Κλιμάκιο, σε κάθε περίπτωση είναι και αβάσιμος με βάση τα προεκτεθέντα. Τέλος, αλυσιτελώς η αιτούσα επικαλείται τις διατάξεις των άρθρων 147 παρ. 10 και 206 παρ. 1 εδ. β΄ και παρ. 3 του ν. 4412/2016, δοθέντος ότι αυτές ρυθμίζουν το όλως διάφορο - της αρμοδιότητας προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου - ζήτημα της υποβολής αιτημάτων παράτασης της προθεσμίας εκτέλεσης έργου ή προμήθειας από τον ανάδοχο προς την οικεία αναθέτουσα αρχή. Επομένως, ο πρώτος λόγος ανάκλησης είναι απορριπτέος στο σύνολό του ως αβάσιμος. Με το δεύτερο λόγο ανάκλησης η αιτούσα προβάλλει ότι η καθυστέρηση υποβολής του σχεδίου της 4ης τροποποίησης για έλεγχο στο Κλιμάκιο, η οποία δεν υπερέβη το εύλογο μέτρο από την έκδοση της σχετικής απόφασης της εταιρείας (6211/10.5.2019), δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, αλλά από γραφειοκρατικό σφάλμα κατά τη διακίνηση των εγγράφων και, επομένως, συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης.Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας των εφαρμοστέων διατάξεων και της σταθερής και πάγιας νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ζήτημα της υποχρέωσης υποβολής για έλεγχο και των τροποποιητικών συμβάσεων, εφόσον επιφέρουν ουσιώδεις αλλαγές στην αρχική σύμβαση. Εν προκειμένω, μάλιστα, η αιτούσα γνώριζε αναμφίβολα την εν λόγω υποχρέωσή της, καθώς είχε αποστείλει εμπρόθεσμα για έλεγχο όλες τις προηγούμενες τροποποιήσεις της ίδιας σύμβασης (1η, 2η και 3η), εκ των οποίων οι δύο τελευταίες αφορούσαν ακριβώς το ίδιο αντικείμενο με την επίμαχη 4η τροποποίηση, ήτοι την αναβολή ολοκλήρωσης του Οροσήμου Α3 και την, συνεπεία αυτής, τροποποίηση της συνολικής διάρκειας της Σύμβασης Σύμπραξης.Δεν ανακαλεί την 379/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.