Η αιτούσα εταιρία ζητεί την ακύρωση τριών Διακηρύξεων Δημόσιου Ανοικτού ηλεκτρονικού Διαγωνισμού που εκδόθηκαν από το Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. με αντικείμενο την επιλογή αναδόχου για την παροχή τεχνικών υπηρεσιών (περιλαμβανομένης της επίβλεψης λειτουργίας, συντήρησης και επισκευής κτιριακών εγκαταστάσεων) για διάφορες φοιτητικές εστίες και υπηρεσίες. Η προσφεύγουσα εγκαλεί δύο κύριες παρανομίες: (α) την απαίτηση εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (ΜΕΕΠ), η οποία δεν απαιτείται για τεχνικές υπηρεσίες σύμφωνα με τον νόμο, και (β) τον ασαφή τρόπο αξιολόγησης της 'Μεθοδολογίας Υλοποίησης' που εμποδίζει τη σύγκριση των προσφορών. Το αντικείμενο των συμβάσεων αφορά κυρίως την παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων (τεχνικών υπηρεσιών) και όχι την εκτέλεση έργων.

Η προσφυγή αίτησε την ακύρωση της απόφασης με αριθμό πρωτοκόλλου … (ΑΔΑ: …) του Υπουργείου, η οποία ενέκρινε το πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού και ανακήρυξε ως προσωρινό μειοδότη την εταιρεία «…» για το έργο «Εργασίες επισκευής και αναβάθμισης του Παλαιού Μουσείου …, των Δυτικών Αποθηκών και του εργαστηρίου Συντήρησης». Το αντικείμενο της σύμβασης περιλάμβανε οικοδομικές εργασίες επισκευής του κτιρίου, ενίσχυση φέρων στοιχείων, θερμομόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση κλιματισμού και αναβάθμιση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, με συνολικό προϋπολογισμό 1.806.951,61 € (χωρίς ΦΠΑ). Η προσφυγή απορρίπτει την αποδοχή των προσφορών των εταιρειών «…» και «…» λόγω ελλιπούς αιτιολόγησης της ασυνήθιστα χαμηλής τιμής τους και παραβιάσεων της διαδικασίας.

Προμήθεια οχημάτων, μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου...ζητείται η ανάκληση της 326/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι: Α. Κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 86 παρ. 11 και 13 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 2.3.1 της οικείας διακήρυξης, το πρακτικό Ι της Επιτροπής Διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, αφού σε αυτό παρατίθενται μόνο πίνακες βαθμολόγησης για κάθε Τμήμα της προμήθειας για το οποίο υποβλήθηκαν προσφορές, ανά προβλεπόμενο από τη διακήρυξη κριτήριο, χωρίς οποιαδήποτε λεκτική διατύπωση της κρίσης της Επιτροπής Διαγωνισμού και αξιολόγηση των προσφορών ανά κριτήριο και χωρίς να αναφέρονται τα στοιχεία, τα οποία ελήφθησαν υπόψη κατά τη βαθμολόγηση ή να γίνεται συγκριτική εκτίμηση αυτών στην περίπτωση του Τμήματος 2, για το οποίο υποβλήθηκαν δύο προσφορές. Για το δε προαναφερθέν Τμήμα 2, στο Πρακτικό Ι κρίθηκε ότι οι δύο υποβληθείσες προσφορές σε ορισμένα, διαφορετικά για καθεμία, κριτήρια αξιολόγησης υπερκαλύπτουν τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, με αποτέλεσμα τη διαφοροποίηση των βαθμολογιών των τεχνικών προσφορών μεταξύ τους, χωρίς να προκύπτει από ποια στοιχεία εκτιμήθηκε ότι οι τεχνικές προσφορές υπερκαλύπτουν τις τεχνικές προδιαγραφές, καθώς και σε τί ακριβώς υπερτερεί η προσφορά που έλαβε την υψηλότερη βαθμολογία έναντι της άλλης, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης. Εξάλλου, η αναγκαιότητα λεκτικής αιτιολόγησης δεν αίρεται ούτε όσον αφορά τη βαθμολογία των λοιπών κριτηρίων, η οποία είναι ίση του 100, το οποίο σημαίνει ότι καλύπτονται ακριβώς οι απαιτήσεις της διακήρυξης. Και τούτο διότι η διάταξη του άρθρου 86 παρ. 11 του ν. 4412/2016 προβλέπει ρητώς τη λεκτική διατύπωση της κρίσης της αρμόδιας Επιτροπής, ως απαραίτητο στοιχείο -πέραν της βαθμολογίας- για τη νομιμότητα της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, καθώς μέσω της παράθεσης των στοιχείων, που εκτιμήθηκαν από την Επιτροπή, για τη βαθμολόγηση κάθε κριτηρίου ανάθεσης, τεκμηριώνεται η σχετική κρίση της και καθίσταται εφικτός ο έλεγχος αυτής από το Δικαστήριο..(..)Δεν ανακαλεί την 326/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Kατασκευή έργων ύδρευσης:..επιδιώκεται η ανάκληση της 78/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη (ΙΙ) σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι, ενόψει του προσκομισθέντος από το αιτούν Υπουργείο πίνακα ειδικής αιτιολόγησης, που αποτέλεσε αναπόσπαστο τμήμα του Πρακτικού ΙΙ, το εν λόγω Πρακτικό βαθμολόγησης είναι επαρκώς αιτιολογημένο, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις. Τούτο, διότι σε αυτό καταχωρίζεται όχι μόνο η βαθμολόγηση των διαγωνιζομένων συνοδευόμενη από αξιολογικούς χαρακτηρισμούς, κατ’ εφαρμογή ενός εκάστου των οριζόμενων από τη διακήρυξη δύο κριτηρίων και των αντίστοιχων, για κάθε κριτήριο, συντελεστών βαρύτητας, αλλά περιέχεται και επαρκής αιτιολογία για την αξιολόγηση των ποιοτικών στοιχείων έκαστης προσφοράς. Από το γεγονός αυτό προκύπτει ότι η πραγματοποιηθείσα από την Επιτροπή Διαγωνισμού αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών στηρίχθηκε σε συγκριτική βαθμολόγηση του περιεχομένου τους, κατά τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη κριτήρια, και σε κατάταξή τους με βάση την εξαχθείσα συνολική βαθμολογία εκάστης.Περαιτέρω, από την ως άνω λεκτική διατύπωση της αιτιολογίας της βαθμολόγησης, η οποία διαφοροποιείται επαρκώς λεκτικά ανά κριτήριο και προσφορά, προκύπτουν τα ειδικά στοιχεία, βάσει των οποίων αξιολογήθηκαν οι τεχνικές προσφορές και, εν τέλει, οι λόγοι, για τους οποίους κάθε προσφορά έλαβε την οικεία βαθμολογία. Εξάλλου, με τις κρινόμενες αιτήσεις βασίμως προβάλλεται ότι η επιλογή της Επιτροπής Διαγωνισμού να αντιστοιχίσει τη βαθμολογία για κάθε κριτήριο με ποιοτικούς χαρακτηρισμούς δεν μεταβάλλει τα κριτήρια αυτά, ούτε τη στάθμιση της βαρύτητάς τους, αλλά απλώς λειτουργεί διευκρινιστικά ως προς την τεθείσα βαθμολογία, δεν πρόκειται δηλαδή για τροποποίηση, η οποία, αν ήταν γνωστή, θα μπορούσε να είχε επηρεάσει την προετοιμασία των προσφορών ή για τροποποίηση που θα μπορούσε να επιφέρει δυσμενή διάκριση σε βάρος ενός των προσφερόντων.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ανακληθεί..Ανακαλεί την 78/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων....ζητείται η ανάκληση της 120/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (υπό στοιχ. ΙΙ – ΙΙΙ) της παρούσας, το Τμήμα κρίνει καταρχάς ότι απαραδέκτως προβάλλονται, με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης λόγοι, με τους οποίους αμφισβητείται η ορθότητα του διενεργηθέντος από το Κλιμάκιο νομικού χαρακτηρισμού των ελεγχόμενων συμβάσεων, ως συμφωνιών – πλαίσιο, δοθέντος ότι με την κρίση αυτή, η οποία σε κάθε περίπτωση είναι ορθή (βλ. Ε.Σ.  VI Τμ. 841/2018, 243/2014, 3462/2012), δεν προσάπτεται πρόσθετη αιτίαση που αφορά στη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, ώστε να δικαιολογείται η προβολή σχετικών λόγων. Σε ό,τι αφορά δε τον μοναδικό διακωλυτικό της υπογραφής των ως άνω συμβάσεων, λόγο που εντόπισε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι αυτός είναι βάσιμος. Και τούτο διότι, κατά τα ορθώς κριθέντα σύμφωνα με την άποψη της πλειοψηφίας, το πρακτικό της Επιτροπής του διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, καθώς σε αυτό παρατίθεται μόνο πίνακας βαθμολόγησης, ανά προβλεπόμενο από τη διακήρυξη κριτήριο, χωρίς οποιαδήποτε λεκτική αξιολόγηση των προσφορών και χωρίς να αναφέρονται τα στοιχεία αυτών, τα οποία ελήφθησαν υπόψη κατά τη βαθμολόγηση, ή να γίνεται συγκριτική εκτίμηση αυτών. Την απαίτηση, εξάλλου, του νόμου και της διακήρυξης για λεκτική διατύπωση της σχετικής κρίσης ανά κριτήριο δεν αναπληρώνει, όπως αβασίμως προβάλλεται, η πρόβλεψη στο Παράρτημα IV της διακήρυξης (βλ. ανωτέρω υπό σκ. ΙΙΙ στοιχ. Β), των ελάχιστων αξιούμενων τεχνικών προδιαγραφών για την κρίση περί εκπλήρωσης εκάστου τεθέντος κριτηρίου, καθώς οι εν λόγω ειδικότερες απαιτήσεις έχουν τεθεί προς υποβοήθηση του έργου της αξιολόγησης και βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, αφού λαμβάνονται υπόψη και συνεξετάζεται η πλήρωσή τους ή μη, κατά τη διενέργεια αυτής, δεν απαλλάσσουν, όμως, την επιτροπή του διαγωνισμού από την υποχρέωση ειδικής λεκτικής αιτιολόγησης της βαθμολόγησης κάθε κριτηρίου κάθε υποβληθείσας προσφοράς, με έστω συνοπτική αναφορά των συγκεκριμένων στοιχείων και των κατ΄ ιδίαν χαρακτηριστικών των τεχνικών προσφορών, που συνιστούν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματά τους, τα οποία ανταποκρίνονται στα ως άνω τεθέντα κριτήρια και ελήφθησαν υπόψη κατά τη βαθμολόγηση. Ορθώς επίσης κρίθηκε, κατά τη γνώμη που κράτησε στο Τμήμα, με την προσβαλλόμενη, ειδικώς σε ό,τι αφορά τις Ομάδες 1 έως 5 και 7 έως 9, όπου οι υποβληθείσες τεχνικές προσφορές έλαβαν βαθμολογία άνω των 100 βαθμών, ότι, συνεπεία της έλλειψης λεκτικής διατύπωσης δεν προκύπτει, επιπροσθέτως, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, από ποια στοιχεία αυτών εκτιμήθηκε ότι υπερκαλύπτονται οι τεχνικές προδιαγραφές, ενώ, επιπλέον, σε ό,τι αφορά τις ομάδες 1, 2, 5, 7, 8 και 9, όπου οι βαθμολογίες των τεχνικών προσφορών ανά ομάδα διαφοροποιούνται μεταξύ τους, δεν προκύπτει σε τι ακριβώς υπερτερεί η προσφορά που έλαβε την υψηλότερη βαθμολογία έναντι της άλλης, κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων..(..)Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 120/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Aνάδειξη αναδόχου με αντικείμενο «Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου Έργων" (...) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο συντάκτης του ανωτέρω όρου της διακήρυξης έχει υπόψη του κοινοπραξίες και συμπράξεις με τη μορφή που εμφανίζονται αποκλειστικά και μόνο στο ημεδαπό δίκαιο για τη συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς. Συγκεκριμένα, τόσο η σύμπραξη όσο και η κοινοπραξία αποτελούν προσωρινές ενώσεις φυσικών ή νομικών προσώπων, οι οποίες, αν και θεωρούνται φορείς δικαιούμενοι να συμμετάσχουν αυτοτελώς σε δημόσιο διαγωνισμό, εντούτοις δεν διαθέτουν νομική προσωπικότητα και εντεύθεν αυτονομία στη λήψη αποφάσεων για τον τρόπο κατάρτισης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η μυστικότητα αυτών. Υπό το πρίσμα αυτό ο σχετικός όρος της διακήρυξης, που απαγορεύει την συμμετοχή στο διαγωνισμό του ίδιου προσώπου με δύο ιδιότητες, ήτοι ως μεμονωμένου υποψηφίου και ταυτόχρονα ως μέλους σύμπραξης ή κοινοπραξίας, αποσκοπεί στην αποφυγή οποιουδήποτε ενδεχόμενου συμπαιγνίας μεταξύ των υποψηφίων στον επίμαχο διαγωνισμό και κατά συνέπεια στη διασφάλιση των αρχών της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων και της διαφάνειας στην κατάρτιση των οικονομικών προσφορών. Ο περιορισμός δε που εισάγει ο όρος αυτός ως προς την υποβολή των προσφορών εμπίπτει στην αναγνωρισθείσα και από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ευχέρεια εκτίμησης των εθνικών αρχών ως προς τους όρους αποκλεισμού των υποψηφίων και πληροί τις προυποθέσεις που τίθενται από αυτό για τη θέσπιση τέτοιων περιορισμών, αφού, ενόψει της νομικής φύσης της κοινοπραξίας κατά το ημεδαπό δίκαιο δεν υφίσταται διαφοροποίηση του προσώπου όταν αυτό μετέχει στην ίδια διαγωνιστική διαδικασία αυτοτελώς και ταυτόχρονα ως μέλος κοινοπραξίας (βλ. VI Tμ. 2752/2011, ΣτΕ Επ429/2008) και με βάση εν γένει τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα που επικρατούν στη χώρα, αποτελεί πρόσφορο και αναγκαίο και ως τούτου αναλογικό μέτρο για την επίτευξη του σκοπού της διασφάλισης των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Περαιτέρω, ουδόλως συνάγεται εκ του ως άνω όρου απαγόρευση υποβολής προσφοράς από αλλοδαπή κοινοπραξία και ταυτόχρονα αυτοτελώς από μέλος αυτής, εφόσον αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει αλληλεξάρτηση των προσφορών τους. Τέλος, στην κρινόμενη περίπτωση, το Τμήμα κρίνει ότι σε κάθε περίπτωση, καίτοι ο όρος αυτός δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έπληξε τη δυνατότητα ανάπτυξης ανταγωνισμού σε κοινοτικό επίπεδο, καθώς προσήλθαν υποψήφιοι προερχόμενοι από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., περαιτέρω δε καμία αλλοδαπή εταιρεία ή κοινοπραξία δεν αποκλείστηκε κατ’ εφαρμογή του όρου αυτού, ούτε εξάλλου άσκησε σχετική ένσταση κατά της οικείας διακήρυξης (βλ. και VI Τμ. Ελ. Συν. 2779/2011).(...)Επιπροσθέτως, το Τμήμα κρίνει ότι η χρήση από την Επιτροπή Διαγωνισμού επιθετικών προσδιορισμών προς το σκοπό ποιοτικής αξιολόγησης των αναφορών των επί μέρους στοιχείων των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων βάσει των κριτηρίων και υποκριτηρίων του άρθρου 22 της προκήρυξης και ειδικότερα των χαρακτηρισμών «μέτρια», «στοιχειώδης», «καλή», «ανεπαρκής», «πολύ καλή» (ενν. αναφορά), καθώς και της εκφράσεως «δεν υπεβλήθη», δεν παραβίασε τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζόμενων και της υποχρέωσης διαφάνειας της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον οι ως άνω αξιολογικοί προσδιορισμοί αποτέλεσαν την μέθοδο (εργαλείο) αιτιολόγησης από την Επιτροπή της αριθμητικής βαθμολογίας κάθε κριτηρίου και υποκριτηρίου κάθε τεχνικής προσφοράς. Εξάλλου, η κρίση της Επιτροπής κατά την αξιολόγηση των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης με την εφαρμογή των πιο πάνω ποιοτικών προσδιορισμών δεν πάσχει, κατά την κρίση του Τμήματος, κατά την αιτιολογία αυτής, αφού έλαβε χώρα συγκριτική εκτίμηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων και βαθμολόγηση αυτών με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία ανταποκρινόμενα στα προμνησθέντα νόμιμα κριτήρια και υποκριτήρια, σύμφωνα και προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙV Α.

Καταπολέμηση κουνουπιών...Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:α) Μη νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, τόσο η από 27.3.2013 γνωμοδότηση της επιτροπής του διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζόμενων όσο και η 220/29.3.2013 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, που την ενέκρινε, αρκούνται απλώς σε παράθεση βαθμολογίας για τα κριτήρια βαθμολόγησης που τέθηκαν με τη διακήρυξη, χωρίς να περιλαμβάνουν την παραμικρή λεκτική αιτιολόγηση της κρίσης τους με συνεκτίμηση των κριτηρίων και των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων και συγκριτική τους εκτίμηση με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία.. Η εν λόγω δε νομική πλημμέλεια είναι εν προκειμένω ουσιώδης, δεδομένου ότι η βαθμολογία που έλαβαν οι διαγωνιζόμενοι στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών τους επηρέασε κατά 75%, σύμφωνα με τη σχετική πρόβλεψη της διακήρυξης (άρθρο 19 του Μέρους Α΄ αυτής), την τελική τους βαθμολογία και επομένως το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και την ανάδειξη του αναδόχου. Μειοψήφισε η Πρόεδρος του Κλιμακίου κατά τη γνώμη της οποίας η έλλειψη λεκτικής αιτιολόγησης κατά την αξιολόγηση των προσφορών δεν συνιστά στην προκειμένη περίπτωση ουσιώδη νομική πλημμέλεια. Ειδικότερα στην ομάδα κριτηρίων Α, μόνο η αξιολόγηση του κριτηρίου Α1 παρίσταται αναιτιολόγητη, καθόσον οι προσφορές και των δύο υποψηφίων έλαβαν, κατά τα προβλεπόμενα από τη διακήρυξη, το χαρακτηρισμό «ικανοποιητική» και βαθμολογήθηκαν εντός της ίδιας κλίμακας χωρίς ειδικότερη αιτιολόγηση και συγκριτική εκτίμηση. Στο κριτήριο Α2 η μεν πρώτη υποψήφια έλαβε το χαρακτηρισμό «ικανοποιητική», που κατά τη διακήρυξη σημαίνει ότι καλύπτει πλήρως τις προδιαγραφές του κριτηρίου, ενώ η επιλεγείσα ως ανάδοχος έλαβε το χαρακτηρισμό «εξαίρετη», κρίθηκε δηλαδή ότι υπερκαλύπτει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, και ως εκ τούτου στο σημείο αυτό δεν απαιτείται και ειδικότερη αιτιολόγηση της αξιολόγησής τους, ενώ στο κριτήριο Α3 η επιλεγείσα βαθμολογήθηκε με χαμηλότερο βαθμό από τη ως δεύτερη καταταγείσα υποψήφια. Συναφώς στην ομάδα κριτηρίων Β, που βαθμολογείται με μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας, μόνο στο κριτήριο Β1 η αξιολόγηση παρίσταται αναιτιολόγητη για τους ίδιους λόγους όπως και στην περίπτωση του κριτηρίου Α1, ενώ σε όλα τα λοιπά κριτήρια και οι δύο υποψήφιες βαθμολογήθηκαν με τον ίδιο βαθμό. Ενόψει αυτών, συνυπολογιζομένων των συντελεστών βαρύτητας των κριτηρίων και λαμβανομένου υπόψη ότι η οικονομική προσφορά της αναδόχου ήταν χαμηλότερη, η βαθμολογία των κριτηρίων Α1 και Β1 δεν επέδρασε τόσο στην τελική βαθμολογία ώστε να μεταβάλει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, και για το λόγο αυτό η έλλειψη ειδικής λεκτικής αποτύπωσης της αξιολόγησης των δύο αυτών κριτηρίων δε συνιστά στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη νομική πλημμέλεια.β) Σε κάθε περίπτωση, προϋπόθεση για την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι i) να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ανάληψης των σχετικών δημοσιονομικών υποχρεώσεων, σύμφωνα με τα άρθρα 21 παρ. 2, 6 και 13 του ν. 2362/1995, και 2 παρ. 2, 3 και 4 παρ. 3 του π.δ. 113/2010 (βλ. Ε.Σ. VI Tμ. 23/2012, Ζ΄ Κλιμ. 69, 54/2013, 319/2011), ii) να απαλειφθεί το άρθρο 2 του Μέρους Α΄ της διακήρυξης, ως όρος του Παραρτήματος Ι του σχεδίου, κατά το μέρος που αναφέρεται στη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων και συμβάσεων ανάθεσης νέων παρόμοιων με τις ανατιθέμενες υπηρεσιών με τον ανάδοχο της ελεγχόμενης σύμβασης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 παρ. 4 του π.δ. 60/2007, καθότι με τον επίμαχο όρο προβλέπεται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, η δυνητική ενεργοποίηση ενός ειδικά προσδιορισμένου κατ’ είδος (αφορά σε υπηρεσίες προνυμφοκτονίας, επίγειας ακμαιοκτονίας υπέρμικρου όγκου/ULV, υπολειμματικής ακμαιοκτονίας, αεροψεκασμών για προνυμφοκτονία και περιορισμένη ακμαιοκτονία, αεροψεκασμών υπέρμικρου όγκου), ποσότητα και προϋπολογισμό (αφορά σε υπηρεσίες αξίας μέχρι 300.000,00 ευρώ, η οποία υπολογίζεται επί τη βάσει των οικείων τιμών μονάδας της διακήρυξης και της σύμβασης) δικαιώματος της αναθέτουσας αρχής, κι επομένως γνήσιου δικαιώματος προαίρεσης αυτής σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1 του π.δ. 60/2007, για την ενεργοποίηση του οποίου δεν απαιτείται η προσφυγή στις ανωτέρω διαδικασίες διαπραγμάτευσης με την ανάδοχο της ελεγχόμενης σύμβασης, και iii) να απαλειφθεί ο όρος του άρθρου 13.1 του σχεδίου, ως μη νόμιμος, καθότι αφενός είναι αόριστος ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη του, αφού ούτε στη διακήρυξη ούτε στο σχέδιο σύμβασης προβλέπεται προϋπολογισμός της ενδεχόμενης παράτασης ή τροποποίησής της, αφετέρου δε δεν περιλήφθηκε ούτε στη διακήρυξη ούτε στις δημοσιευθείσες περιλήψεις της, γεγονός που αν είχε συμβεί ενδεχομένως να είχε ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή και άλλων ενδιαφερομένων στο διαγωνισμό και την ανάπτυξη μεγαλύτερου ανταγωνισμού (Ε.Σ. VI Tμ. 1004/2013, Ζ΄ Κλιμ. 42/2013, 243, 235/2012, 102, 89/2011).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ.ΤΜ.6/2642/2013

Παροχή υπηρεσιών στο τηλεφωνικό κέντρο του Νοσοκομείου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών στο τηλεφωνικό κέντρο του Νοσοκομείου «......», καθώς οι υπηρεσίες αυτές εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού του Κλάδου Τηλεφωνητών, που υπάγονται στη Διοικητική - Οικονομική Υπηρεσία του Νοσοκομείου. Όπως δε προκύπτει από την προαναφερόμενη βεβαίωση του Τμήματος Προσωπικού του Νοσοκομείου, στο Τηλεφωνικό Κέντρο αυτού υπηρετούν από το καλοκαίρι του έτους 2014 τρεις (3) μόνιμοι υπάλληλοι του Νοσοκομείου (δύο υπάλληλοι οργανικών θέσεων και μία υπάλληλος με ανάθεση καθηκόντων), δηλαδή αριθμός υπαλλήλων ίδιος με τον προβλεπόμενο στον προσφάτως συνταχθέντα Οργανισμό του Νοσοκομείου. Όπως δε αναφέρθηκε ανωτέρω ο ως άνω Οργανισμός του Νοσοκομείου συντάχθηκε μετά την αυτοδίκαιη κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων πολιτικού προσωπικού με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 παρ. 1 α του ν. 4024/2011, οι οποίες αποσκοπούν στον περιορισμό του υπέρμετρα διογκωμένου δημόσιου τομέα, ο οποίος με δεδομένη την οξεία δημοσιονομική κρίση, επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες, κατά τρόπο που δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθεί. Συνεπώς, η επιλογή του Νοσοκομείου να προσφύγει στις υπηρεσίες τρίτου ιδιώτη, προκειμένου να ενισχυθεί η λειτουργία του Τηλεφωνικού του Κέντρου με την απασχόληση μεγαλύτερου από τον προβλεπόμενο αριθμού υπαλλήλων παραβιάζει τις διατάξεις του Οργανισμού του και συνεπώς είναι μη νόμιμη, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών του Νοσοκομείου, ως αλυσιτελών. Αλυσιτελώς επίσης επικαλείται το Νοσοκομείο την 11201/24.12.2014 εγκύκλιο του Αναπληρωτή Υπουργού Υγείας, σύμφωνα με την οποία με το άρθρο 10 του ν. 3580/2007 έχουν προσδιοριστεί ρητά οι υπηρεσίες που υπάγονται στις διατάξεις του νόμου αυτού, ενώ για τις λοιπές μη αναφερόμενες υπηρεσίες δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη από την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου κοινή υπουργική απόφαση για την υπαγωγή τους στις διατάξεις αυτές και συνεπώς «δεν υφίσταται οιασδήποτε φύσης απαγόρευση προς τους Φορείς του Δημοσίου και τα ΝΠΔΔ σύναψης δημοσίων συμβάσεων ανάθεσης υπηρεσιών για το λόγο ότι υφίσταται μετακύλιση του κόστους και συνακολούθως οικονομική επιβάρυνση των πολιτών». Τούτο διότι η εγκύκλιος αυτή επισημαίνει αυτό ακριβώς, που εκτέθηκε, ότι δηλαδή οι μη αναφερόμενες στο άρθρο 10 υπηρεσίες δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3580/2007, που απαιτούν την ένταξη στο καταρτιζόμενο από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας Πρόγραμμα Προμηθειών και Υπηρεσιών. Άλλωστε, στην ίδια εγκύκλιο ρητά αναφέρεται ότι τα Νοσοκομεία μπορούν να προβούν σε ανάθεση των επίμαχων μη αναφερόμενων στο άρθρο 10 του ν. 3580/2007 υπηρεσιών, εφαρμόζοντας το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, τηρώντας παράλληλα την αρχή της οικονομικότητας της σχετικής δαπάνης (πρβλ. Πράξη Κλιμ. ΙV Tμ. 73/2015). Είναι δε αυτονόητη και η τήρηση της αρχής της νομιμότητας, που απαγορεύει την καθ΄ υπέρβαση των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων απασχόληση προσωπικού και μάλιστα με ανάθεση σε τρίτους ιδιώτες. Κατόπιν αυτών, ο σχετικός λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου παρίσταται βάσιμος. Ομοίως βάσιμος είναι και ο έτερος λόγος διαφωνίας, καθόσον η επιτροπή του διαγωνισμού αναρμοδίως συγκροτήθηκε από το Διοικητή του Νοσοκομείου και όχι από το Διοικητικό του Συμβούλιο, το οποίο κατά το άρθρο 7 του ν. 3329/2005 (Α΄ 81) είναι το αρμόδιο για τη διοίκηση του φορέα όργανο (βλ. και την 7/2014 πράξη Κλιμ. IV Τμ.) ενώ περαιτέρω, μη νομίμως έγινε η συγκρότηση της επιτροπής μόνο για το συγκεκριμένο διαγωνισμό κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007. Οι ισχυρισμοί δε του Νοσοκομείου που περιέχονται στο έγγραφο επανυποβολής, ότι η συγκρότηση της Επιτροπής έγινε με βάση την τακτική του Νοσοκομείου να συγκροτεί τις επιτροπές των διαγωνισμών ανάλογα με «το γνωστικό αντικείμενο» για να είναι δυνατή η εξασφάλιση της καταλληλότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, αφού αυτές οι Επιτροπές γνωμοδοτούν πέραν των θεμάτων αξιολόγησης προσφορών «και για κάθε θέμα που προκύπτει κατά την εκτέλεση των συμβάσεων», ανεξαρτήτως της βασιμότητας τους, προβάλλονται σε κάθε περίπτωση αλυσιτελώς, καθώς η διαδικασία ανάδειξης των μελών τοιούτων Επιτροπών ρυθμίζεται εκ του νόμου κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, ο οποίος προκρίθηκε από το νομοθέτη ως βέλτιστος για την εξασφάλιση της τήρησης των αρχών της αμεροληψίας και αντικειμενικότητας και δεν επιδέχεται διαφορετικής ερμηνείας. Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 26 του ν. 4024/2011 δεν προηγήθηκε κλήρωση για τον ορισμό των μελών της ως άνω Επιτροπής, ενώ κατά παράβαση και του άρθρου 2 παρ. 4 περ. 9 του ν. 3861/2010 η εν λόγω πράξη συγκρότησης δεν αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», μη ασκούντος καμμία επιρροή του γεγονότος ότι αναρτήθηκε η πράξη κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού - στην οποία μνημονεύεται η ως άνω πράξη συγκρότησης-, καθώς η ανάρτηση αυτή δεν δύναται να αναπληρώσει την ως άνω αναδειχθείσα παράλειψη.

Παροχή υπηρεσιών στο Τμήμα Ιατρικών Αερίων(...) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 144/2015 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV ΤμήμαΜε τα δεδομένα, συνεπώς, αυτά και ελλείψει ειδικότερων ισχυρισμών του Νοσοκομείου επί του ζητήματος αυτού, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι δεν αποδείχθηκε έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να μην είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των αναγκών του από τους ήδη υπηρετούντες τεχνικούς των ανωτέρω ειδικοτήτων. Ειδικότερα, δεν προβάλλονται από το Γ.Ν.Α. «......» συγκεκριμένοι ισχυρισμοί, αποδεικνυόμενοι από συγκεκριμένα στοιχεία, σχετικώς με τους λόγους για τους οποίους οι τρεις τεχνικοί που διαθέτει με τις ειδικότητες του μηχανοτεχνίτη και του υδραυλικού δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών του, όσον αφορά την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, δεδομένου, μάλιστα, ότι σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, οι υπηρεσίες αυτές δύνανται να παρασχεθούν και ήδη παρέχονται και από τον εκάστοτε θερμαστή βάρδιας. Επίσης, αλυσιτελώς το αιτούν επικαλείται το 531/15.1.2014 έγγραφο του Διοικητή του Νοσοκομείου προς το Γραφείο Διοίκησης της 1ης Υ.Πε.Αττικής με αίτημα τη στελέχωση του Νοσοκομείου, μεταξύ άλλων, με 13 Τεχνικούς κλάδου ΔΕ. Και τούτο διότι από το έγγραφο αυτό δεν προκύπτει ότι έχει ζητηθεί και η κάλυψη των κρίσιμων για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών ειδικοτήτων για τις ανάγκες του Γ.Ν.Α. «......». Περαιτέρω, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του, και σε περίπτωση που υπήρχε πράγματι έλλειψη προσωπικού στο Γ.Ν.Α. «......», η ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών σε τρίτο δεν θα καθίστατο νόμιμη εκ του λόγου αυτού και μόνον, καθόσον δεν διερευνήθηκε η δυνατότητα καλύψεως των αναγκών του από το προσωπικό του «......» ή με άλλους τρόπους (υπερωρίες, μετατάξεις κλπ.). Αβασίμως δε, το αιτούν Νοσοκομείο προβάλλει και ενώπιον του Τμήματος ότι δεν δύναται να αναζητήσει τεχνικούς από το Νοσοκομείο «......», καθόσον, σύμφωνα με την 9849/25.1.2012 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, τα δύο νοσοκομεία διατηρούν τη λογιστική τους αυτοτέλεια και εξακολουθούν να λειτουργούν ως αποκεντρωμένες μονάδες. Τούτο δε διότι, ανεξαρτήτως των διαλαμβανομένων στην ανωτέρω εγκύκλιο, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, από 1.1.2013, τα νοσοκομεία «…..» και «......», αποτελούν, πλέον, αυτοτελές και ενιαίο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο “......-......”», οι δε οργανισμοί τους έχουν ενοποιηθεί, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις οργανικές θέσεις προσωπικού. Ακολούθως, όσον αφορά στην κρίση του Κλιμακίου σχετικώς με τη νομιμότητα της συγκρότησης της Επιτροπής του διενεργηθέντος Διαγωνισμού, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης και αφού έλαβε υπ’ όψιν όλους τους προβαλλόμενους με την ένδικη αίτηση ισχυρισμούς, καθώς και τα έγγραφα των οποίων γίνεται επίκληση, διαπιστώνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από τις κρίσεις που διατύπωσε το Κλιμάκιο με την προσβαλλομένη πράξη του, στις ορθές σκέψεις και λεπτομερείς αιτιολογίες της οποίας εμμένει και αναφέρεται εκ νέου, προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Αλυσιτελώς, άλλωστε, το αιτούν Νοσοκομείο επαναλαμβάνει τους ισχυρισμούς που είχαν προβληθεί και με το 7676/26.5.2015 έγγραφο επανυποβολής του Διοικητή του, σύμφωνα με τους οποίους, κατά την πρακτική που ακολουθεί, οι Επιτροπές Διαγωνισμού συγκροτούνται με βάση «το γνωστικό αντικείμενο», ώστε να διασφαλίζεται η καταλληλότητα των υπό ανάθεση υπηρεσιών, αφού οι Επιτροπές αυτές γνωμοδοτούν, πέραν των θεμάτων αξιολόγησης προσφορών «και για κάθε θέμα που προκύπτει κατά την εκτέλεση των συμβάσεων». Τούτο δε διότι, η διαδικασία ανάδειξης των μελών τοιούτων Επιτροπών ρυθμίζεται εκ του νόμου κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, ο οποίος προκρίθηκε από το νομοθέτη ως βέλτιστος για την εξασφάλιση της τήρησης των αρχών της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας και δεν επιδέχεται διαφορετικής ερμηνείας. Περαιτέρω, απορριπτέος ως αβάσιμος τυγχάνει και ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι τα μέλη της Επιτροπής του συγκεκριμένου διαγωνισμού ορίσθηκαν με βάση τη θέση και την ιδιότητά τους (ex officio), με συνέπεια, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4024/2011, να μην απαιτείται η ανάδειξή τους μέσω διαδικασίας κληρώσεως, καθόσον από καμία διάταξη δεν προβλέπεται ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών συγκροτείται από μέλη που κατέχουν συγκεκριμένη θέση ή ιδιότητα. Επίσης, ουδεμία επιρροή ασκεί το γεγονός ότι αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» η απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, στην οποία μνημονεύεται και η πράξη συγκρότησης της Επιτροπής Διαγωνισμού, καθώς η ανάρτηση αυτή δεν δύναται να αναπληρώσει την παράλειψη ανάρτησης της ίδιας της πράξης συγκρότησης της Επιτροπής (βλ. Ελ.Συν. IV Tμ. Πρ. 76, 7, 1/2015, Κ.Π.Ε.Δ. στο ΙV Tμ. Πρ. 167, 140, 73/2015, 7/2014). Τέλος, αβασίμως προβάλλεται από το αιτούν Νοσοκομείο, κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου της αιτήσεώς του, ότι εν προκειμένω τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015 (ΦΕΚ Α΄ 76/9.7.2015), σύμφωνα με τις οποίες θεωρούνται νόμιμες οι δαπάνες για την εξόφληση υποχρεώσεων των Νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ. που απορρέουν από προμήθειες υλικών-αγαθών και παροχή υπηρεσιών που διενεργήθηκαν μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού, χωρίς την υπογραφή σύμβασης, δεν αναφέρονται στο Παρατηρητήριο Τιμών που τηρεί η Ε.Π.Υ. (άρθρο 24 του ν. 3846/2010), δεν υφίστανται προηγούμενες συμβάσεις και με την προϋπόθεση ότι είναι εντός των εγκεκριμένων πιστώσεων των προϋπολογισμών τους, των αντίστοιχων ετών αναφοράς. Τούτο δε διότι, για την νομιμοποίηση δαπάνης που απορρέει από παροχή υπηρεσιών, κατ’ εφαρμογήν της εν λόγω ρύθμισης, απαιτείται, μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, οι υπηρεσίες αυτές να μην έχουν παρασχεθεί σε εκτέλεση σχετικώς συναφθείσας σύμβασης. Η προϋπόθεση, όμως, αυτή δεν συντρέχει εν προκειμένω, αφού μεταξύ του αιτούντος Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας έχει υπογραφεί η 43/7.11.2014 σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας παρασχέθηκαν από την τελευταία οι επίμαχες υπηρεσίες αντί του συμφωνηθέντος τιμήματος των 22.627,08 ευρώ ετησίως.Απορρίπτει την αίτηση.