ΑΕΠΠ/567/2019
Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές
Η προσφεύγουσα ένωση ασκεί προδικαστική προσφυγή κατά της αναθέτουσας αρχής, ισχυριζόμενη ότι αυτή παρέλειψε να ολοκληρώσει ταυτόχρονα και ως προς όλους τους διαγωνιζόμενους το στάδιο αξιολόγησης των δικαιολογητικών που αφορούν την εξακρίβωση των δηλώσεων στα υποβληθέντα Ευρωπαϊκά Ενιαία Έγγραφα Σύμβασης (ΕΕΕΣ), ιδίως ως προς τη μη σύναψη συμφωνιών για στρέβλωση του ανταγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσίες που συνδέονται με τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, με συνολικό προϋπολογισμό 4.995.000 ευρώ (συμπ. ΦΠΑ). Η προσφυγή επικεντρώνεται στην παράλειψη της ολοκλήρωσης του σταδίου ποιοτικής επιλογής πριν την προώθηση της διαδικασίας σε επόμενα στάδια, παραβιάζοντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και διαφάνειας.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1173/2023
ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ – FOLLOW ON SUPPORT (FOS) ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΩΝ (...) Βάσει των στοιχείων που τέθηκαν υπόψη του Κλιμακίου με τον φάκελο τεχνικής προσφοράς της αναδόχου εταιρείας και ήδη προσφεύγουσας και όσων συμπληρωματικώς προσκόμισε αυτή στο πλαίσιο παροχής διευκρινίσεων, αλλά και από το περιεχόμενο της κατακυρωτικής απόφασης και του σχεδίου σύμβασης, προκύπτει ότι η ανάδοχος και ήδη προσφεύγουσα εταιρεία «…Α.Ε.Ε.» θα έχει κατά την εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης την υποστήριξη τρίτων οικονομικών φορέων (εταιρείες..), οι οποίοι, κατόπιν δεσμευτικών συμφωνιών με την ανάδοχο, θα προμηθεύουν την τελευταία με υλικά και ανταλλακτικά και θα της παρέχουν υπηρεσίες με σκοπό την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης. Η εν λόγω υποστήριξη των τρίτων οικονομικών φορέων προς την ανάδοχο εμπίπτει στην έννοια της υπεργολαβίας, σύμφωνα με όσα ορθώς έγιναν δεκτά από το Κλιμάκιο, και συνεπώς η ανάδοχος όφειλε, εφόσον είχε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει υπεργολάβους, κατά την ανωτέρω έννοια, να δηλώσει τούτο κατά το στάδιο της ποιοτικής επιλογής της ελεγχόμενης διαδικασίας και να συνυποβάλει τα σχετικά δικαιολογητικά ποιοτικής επιλογής και για τους υπεργολάβους της, προκειμένου να εξετασθεί από την αναθέτουσα αρχή η εν γένει κατάσταση, επάρκεια και αξιοπιστία καθώς και η απουσία τυχόν λόγου αποκλεισμού για τους υπεργολάβους αυτούς. Πλην όμως, η ανάδοχος παρέλειψε να δηλώσει τους παραπάνω υπεργολάβους και να συνυποβάλει δικαιολογητικά ποιοτικής επιλογής για αυτούς, κατά παράβαση των οικείων διατάξεων του ν. 3978/2011 και της διακήρυξης. Κατ’ ακολουθίαν όλων των προεκτεθέντων η προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την από 27.7.2023 (και κατατεθείσα στις 28.7.2023 και καταχωρισθείσα στο Βιβλίο Δικογράφων με αριθμό 2488/2023) προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «..ΕΤΑΙΡΕΙΑ» καθώς και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ελληνικού Δημοσίου.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 370/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1579/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/1018/2022
«Παροχή Υπηρεσιών παρασκευής – συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τις σχολικές χρονιές 2021-2022, 2022-2023 με δικαίωμα προαιρέσεως για το σχολικό έτος 2023-2024»(...)Δοθέντος ότι ο σχετικός λόγος στοιχειοθετείται ήδη με την ύπαρξη επαρκών ενδείξεων όχι αποδείξεων, επομένως δεν προϋποτίθεται η έκδοση σχετικής πράξης ή δικαστικής απόφασης, παρέπεται ότι στο οικείο πεδίο του ΕΕΕΣ ο οικονομικός φορέας οφείλει να αναφέρει κάθε πραγματικό γεγονός σχετιζόμενο με το συγκεκριμένο ζήτημα, ως τέτοιου νοουμένου και της τυχόν εν εξελίξει έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού που ο οικονομικός φορέας γνωρίζει ότι διενεργείται στο πλαίσιο διερεύνησης τυχόν αθέμιτων συμπράξεων μεταξύ επιχειρήσεων, στις οποίες εμπλέκεται και ο ίδιος. Καθόσον, άλλωστε, όπως εκτέθηκε (σκ. 16), στην έννοια των συμφωνιών με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού περιλαμβάνεται κάθε μορφή συμπαιγνίας μεταξύ οικονομικών φορέων με αντικείμενο ή αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού, επομένως αρκεί το αντικειμενικά ενδεχόμενο αντιανταγωνιστικό αποτέλεσμα της μεταξύ τους συνεννόησης, ενώ η έλλειψη αντίστοιχης πρόθεσης αυτών είναι αδιάφορη, παρέπεται ότι η διενέργεια σχετικής έρευνας από την Επιτροπή Ανταγωνισμού χρήζει αναφοράς στο οικείο ερώτημα του ΕΕΕΣ σε κάθε περίπτωση. Συνεπακόλουθο τούτων είναι ότι η παράλειψη του οικονομικού φορέα να αναφέρει τα εν λόγω πραγματικά περιστατικά στοιχειοθετεί τον λόγο αποκλεισμού περί απόκρυψης πληροφοριών σχετικών με λόγους αποκλεισμού(...)Η εν λόγω εταιρεία τελούσε σε γνώση του πραγματικού αυτού γεγονότος, καθώς επίσης -προφανώς- της σύναψης των διερευνώμενων συμφωνιών, καθώς τα όργανα της Επιτροπής Ανταγωνισμού ήδη είχαν αναζητήσει πληροφορίες και από την ίδια, εντούτοις αφενός απάντησε αρνητικά στη σχετική ερώτηση του υποβληθέντος ΕΕΕΣ, αφετέρου παρέλειψε να προβεί σε σχετική επισήμανση κατά την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης αυτής στο πλαίσιο κατακύρωσης των αρχικών τμημάτων του διαγωνισμού, ενώ προέβη το πρώτον σε σχετική δήλωση προς την αναθέτουσα Αρχή με την κοινοποίηση του δελτίου τύπου της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναφορικά με την έκδοση της 767/2022 απόφασης περί ολοκλήρωσης της απλοποιημένης διαδικασίας διευθέτησης της σχετικής διαφοράς.(...)Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΟΠΕΚΑ και της ένωσης «… – … ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ – … ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» για τα τμήματα 1, 16, 41, 53 και 75, αντί συνολικού αντιτίμου 8.331.024,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/450/2023.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/304/2019
Αποπεράτωση οδικού δικτύου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην …..2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 4.6.2011 έως 26.11.2012 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης (Τ.Ε.Υ.Δ.) δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (30.8.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας εταιρείας εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου, και ότι, με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, διαπιστώθηκε η εκ μέρους της ως άνω εταιρείας σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/319/2019
Βελτίωση οδικής ασφάλειας σε οδικό δίκτυο...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στις …. αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες που συμμετέχουν στην αναδειχθείσα ανάδοχο ένωση εταιρειών είχαν συνάψει, κατά τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα, συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (28.11.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι η μία εκ των δύο ανωτέρω αποφάσεων (674/2018) της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 14.12.2018 και δημοσιεύτηκε στις 8.2.2019, ήτοι μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού (28.11.2018). Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης εταιρειών εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι, με τις ως άνω αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, διαπιστώθηκε η εκ μέρους των εν λόγω εταιρειών σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω ένωση εταιρειών να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι οι εταιρείες - μέλη της ένωσης έλαβαν επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας τους, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/315/2019
Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής οδού...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αναδειχθείσα ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 11.5.2005 έως 26.11.2012 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (9.2.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 10.3.2017 και δημοσιεύτηκε στις 8.9.2017. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 4.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, παρίσταται μη νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην εταιρεία αυτή χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, ήτοι την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/291/2019
Ανέγερση δημαρχιακού μεγάρου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην …..2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες που συμμετέχουν στην αναδειχθείσα ανάδοχο ένωση εταιρειών είχαν συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (3.8.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω 674/2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 14.12.2018 και δημοσιεύτηκε στις 8.2.2019, ήτοι μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού (3.8.2018). Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης εταιρειών εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους των εν λόγω εταιρειών σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω ένωση εταιρειών να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.
ΔΕφΑθ/2064/2022
Παροχή υπηρεσιών παρασκευής-συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, για το σχολικό έτος 2021-2022 και το σχολικό έτος 2022-2023, με δικαίωμα προαίρεσης για 158 διδακτικές ημέρες κατά το επόμενο σχολικό έτος 2023-2024(...)Και τούτο αφενός μεν διότι, όπως έγινε παραπάνω δεκτό, ο συμμετέχων όφειλε να δηλώσει στο οικείο πεδίο του ΕΕΕΣ τα πραγματικά δεδομένα που αντιστοιχούν στις προϋποθέσεις θεμελίωσης του οικείου λόγου αποκλεισμού, παραθέτοντας, αν το επιθυμούσε, τη νομική του θέση περί της έννοιας των εφαρμοζόμενων ρυθμίσεων, αλλά όχι, προκαταλαμβάνοντας την κρίση της αναθέτουσας, να παραλείψει την έκθεση κρίσιμων σχετικών πληροφοριών. Αφετέρου διότι, εν πάση περιπτώσει, η παραπάνω κρίση της ΕΑΔΗΣΥ βασίζεται σε εσφαλμένη νομική προϋπόθεση, καθότι από τη διατύπωση που επιλέχθηκε για τη μεταφορά του αρ. 57 παρ.4 περιπτ. δ΄ της Οδηγίας 2014/24 στην εσωτερική έννομη τάξη, [συμφωνίες «με στόχο τη στρέβλωση» του ανταγωνισμού] ουδόλως συνάγεται ότι εσκοπήθη η εισαγωγή του βουλητικού, υποκειμενικού στοιχείου για τη θεμελίωση του κρίσιμου λόγου αποκλεισμού, αλλά ότι αντιθέτως επιδιώχθηκε ο με ευρύ τρόπο προσδιορισμός των οικείων συμφωνιών, ώστε ο απαγορευμένος χαρακτήρας τους να ταυτίζεται με εκείνον που απορρέει από το ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 1 του ν.3959/2011 και διαγιγνώσκεται αρμοδίως από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, για τη στοιχειοθέτηση του οποίου στην προκείμενη περίπτωση αρκεί το αντικειμενικά ενδεχόμενο αντι-ανταγωνιστικό αποτέλεσμα. Κατόπιν τούτων, εφόσον ο αποκλεισμός της παρεμβαίνουσας στηρίζεται αυτοτελώς στον κατά τα ανωτέρω συντρέχοντα στο πρόσωπό της λόγο αποκλεισμού (περί ανακριβούς δηλώσεως/απόκρυψης στοιχείων απαραίτητων για την εξακρίβωση της απουσίας λόγου αποκλεισμού), κατ΄ακύρωση της αντίστοιχης κρίσης της προσβαλλόμενης απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακύρωσης κατά των υπολοίπων κρίσεων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., με τις οποίες απορρίφθηκαν έτερες, αυτοτελείς αιτιάσεις της προδικαστικής προσφυγής κατά της κατακυρωτικής απόφασης.Δέχεται την αίτηση.Ακυρώνει την με αριθμό ..../2022 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. καθώς και την ..../....2022 απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., καθ’ό μέρος αφορά την παρεμβαίνουσα.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/450/2023.