ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/284/2021
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Επισκευή και συντήρηση Κέντρου Επισκευής Πλοιαρίων..ζητείται η ανάκληση της 466/2020 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Υπό τα δεδομένα αυτά η σύμβαση στη σύναψη της οποίας κατατείνει ο ένδικος διαγωνισμός, συνιστά μεικτή σύμβαση παραχώρησης έργου και υπηρεσιών με προέχον αντικείμενο αυτό της σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών (πρβλ. ΣτΕ ΕΑ 242, 182/2020, 171, 780/2019, 43/2016, βλ. Ε.Σ. VI Τμ. ad hoc 929/2013, Ζ Κλιμ. 174/2020, 116, 366/2019, 465/2012, 274/2008), εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής του ν.4413/2016, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από τους προσφεύγοντες. Περαιτέρω, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. 4.2. της παρούσας) το προσφεύγον .... όφειλε, κατά την δημοσίευση της προκήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού τόσον σε εθνικό όσον και σε κοινοτικό επίπεδο να αναγράψει την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης παραχώρησης, όπως αυτή υπολογίστηκε κατ’ αντικειμενικό τρόπο από την αναθέτουσα Αρχή, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 8 του ν.4413/2016. Επομένως, εσφαλμένως αναγράφηκε αφενός μεν στην Ε.Ε.Ε.Ε. ως εκτιμώμενη αξία της σύμβασης το ποσό των (150.000,00 ευρώ Χ 45 έτη =) 6.750.000,00 ευρώ, που αποτελεί, κατά ορθώς διαπιστωθέντα στην προσβαλλόμενη Πράξη, τμήμα του συνολικού οικονομικού ανταλλάγματος καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης συμπεριλαμβανομένης και της παράτασης αυτής, αφετέρου δε στον εθνικό τύπο το ποσό του ελάχιστου ετήσιου οικονομικού ανταλλάγματος των 150.000,00 ευρώ. Πέραν, όμως, τούτου εσφαλμένως έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι στα έγγραφα της σύμβασης δεν προσδιορίζεται η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης παραχώρησης, η οποία ισούται με το συνολικό κύκλο εργασιών του παραχωρησιούχου καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Και τούτο διότι, όπως ευχερώς προκύπτει από το Παράρτημα Β της από Σεπτεμβρίου 2018 χρηματοοικονομικής μελέτης σκοπιμότητας της …, ο κύκλος εργασιών του παραχωρησιούχου (total operating income) υπολογίστηκε για 40 έτη (από 2018-2058) στο ποσό των 135.965.000,00 ευρώ. Επομένως, με την ως άνω μελέτη, που αποτέλεσε έγγραφο της σύμβασης κι ήταν διαθέσιμη στους υποψήφιους σε έντυπη μορφή υπό τους ειδικότερους διαλαμβανόμενους, στα άρθρα 5.3 και 8.2 της διακήρυξης, όρους εμπιστευτικότητας, υπήρξε εκτίμηση της αξίας της ελεγχόμενης παραχώρησης. Κατόπιν τούτου και λαμβάνοντας ιδίως υπ’ όψιν ότι αφενός μεν στη δημοσιευθείσα στο Συμπλήρωμα της Ε.Ε.Ε.Ε. προκήρυξη προσδιορίζονταν τα ουσιώδη στοιχεία και ιδίως το φυσικό αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σε αυτήν αναγραφόταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, με αποτέλεσμα, μέσω της διαδικτυακής αυτής ανάρτησης, να παρασχεθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο, πολλώ μάλλον επενδυτή, που επεδείκνυε ένα σοβαρό ενδιαφέρον, η δυνατότητα πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και η άντληση όλων των πληροφοριών της σύμβασης, ώστε να ενημερωθεί πλήρως και να αποφασίσει αν θα υποβάλει ή όχι προσφορά, αφετέρου δε δεν υποβλήθηκαν ως προς το ζήτημα αυτό διευκρινιστικά ερωτήματα ούτε ενστάσεις, ιδίως κατά του κύρους της διακήρυξης, το Δικαστήριο κρίνει ότι η ως άνω πλημμελής δημοσίευση της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης στο συμπλήρωμα της Ε.Ε.Ε.Ε. και στον εθνικό τύπο δεν επηρέασε ουσιωδώς την ανάπτυξη υγιούς και αποτελεσματικού ανταγωνισμού, ούτε οδήγησε σε παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 7593/2015, 3175/2012, VI Tμ. 1078/2020, 1766, 1040/2019, έβδομο Τμ. 2643/2020). Εξ άλλου ο κάθε υποψήφιος όφειλε, να μελετήσει όλα τα έγγραφα της σύμβασης και να επαναπροσδιορίσει την εκτίμηση της αξίας της παραχώρησης, υποβάλλοντας, μεταξύ άλλων, το επιχειρηματικό του σχέδιο (Business Plan) για την αξιοποίηση του προς παραχώρηση Κέντρου Επισκευής Πλοιαρίων. Περαιτέρω, κατά την επιτόπια επίσκεψη στους χώρους του ως άνω Κέντρου εμφανίστηκε, πέραν του εκπροσώπου της προσφεύγουσας εταιρείας, και εκπρόσωπος μίας μόνον ακόμη ανώνυμης εταιρείας, η οποία εν τέλει δεν υπέβαλε προσφορά. Για τους ίδιους ως άνω λόγους, κι οι αναδειχθείσες με την προσβαλλόμενη Πράξη αντιφάσεις μεταξύ των δημοσιεύσεων στην Ε.Ε.Ε.Ε. και στον εθνικό τύπο, συνιστούν μη ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, μη δυνάμενες να παρεμποδίσουν ουσιωδώς την ανάπτυξη ανταγωνισμού και να οδηγήσουν άνευ άλλου στο δυσανάλογο αποτέλεσμα της ακύρωσης του διαγωνισμού στο σύνολό του (βλ. Ε.Σ. VI Tμ. 1353, 1461/2017, 2510/2016). Επομένως, ο πρώτος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.(...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 466/2020 Πράξη του Ζ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης-εκμετάλλευσης, επισκευής και συντήρησης του Κέντρου Επισκευής Πλοιαρίων στην περιοχή ... μεταξύ του προσφεύγοντος ..... και της προσφεύγουσας εταιρείας υπό τον όρο να συμπεριληφθεί στο άρθρο 3 αυτού η 3113.10-61/51677/2019/5.7.2019 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Εσωτερικών. Τέλος, πρέπει να αποδοθεί στην προσφεύγουσα εταιρεία το καταβληθέν από αυτήν παράβολο (βλ. άρθρο 336 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν.4700/2020).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜ/464/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Από το σύνολο της προπαρατιθέμενης νομοθεσίας και σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 4 έως 6 και 12), το Δικαστήριο κρίνει, επί του πρώτου ζητήματος, ότι οι συμβάσεις παροχής καθολικής υπηρεσίας που συνάπτει η ΕΕΤΤ υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, καθόσον, εκτός του ότι δεν εξαιρούνται ρητώς δυνάμει του άρθρου 325 του νόμου αυτού, αφενός με αυτές εξυπηρετείται το δημόσιο αγαθό της προς όλους τους πολίτες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο και τη φωνητική επικοινωνία σε κάθε σημείο της Επικράτειας και αφετέρου ο αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση παροχής του δημοσίου αυτού αγαθού έναντι ανταλλάγματος, το οποίο συνίσταται στην αμοιβή από τους τρίτους χρήστες και, προκειμένου ο υποχρεωτικός πάροχος να μην υποστεί αθέμιτη επιβάρυνση, από την ενεργοποίηση του εποπτευόμενου από την ΕΕΤΤ μηχανισμού επιμερισμού, η οποία αναλαμβάνει αντιστοίχως την υποχρέωση διασφάλισης προς παροχή της οικείας αποζημίωσης. Επιπλέον, οι δυνάμει υπόχρεες επιχειρήσεις επιλέγουν οι ίδιες τον τεχνικό τρόπο παροχής της καθολικής υπηρεσίας, αλλά και τη συμμετοχή τους ή μη στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, κατά την οποία αναπτύσσεται ανταγωνισμός με την υποβολή συγκρίσιμων από την αναθέτουσα αρχή προσφορών ως προς το ανώτατο ποσό της αποζημίωσής τους, ενώ, σε κάθε περίπτωση, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν τη δυνατότητα να μην συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία ή να μην υπογράψουν τελικώς το συμβατικό κείμενο, οπότε, για τους λόγους αυτούς, υφίσταται εν προκειμένω ένα ελάχιστο πεδίο συναλλακτικής ελευθερίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1638/2020, σκ. 29 και 30). Ενόψει δε των παραδοχών αυτών, παρά τις λεπτομερείς νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τους οικονομικούς φορείς που δύνανται να παρέχουν καθολική υπηρεσία και τους όρους παροχής της υπηρεσίας, οι συμβάσεις αυτές δεν φέρουν απολύτως αναγκαστικό χαρακτήρα, ώστε να εκφεύγουν της εφαρμογής του άρθρου 324 του ν. 4727/2020. Επί του δευτέρου ζητήματος, ενόψει του ότι η επίμαχη σύμβαση προσιδιάζει στην ειδικότερη κατηγορία των δημοσίων συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσίας, αφού ο αντισυμβαλλόμενος της ΕΕΤΤ παρέχει υπηρεσίες α) έναντι αμοιβής, η οποία συνίσταται στο δικαίωμα εκμετάλλευσης της υπηρεσίας με την καταβολή τιμήματος που καταβάλλεται έστω εν μέρει από τους τρίτους που κάνουν χρήση αυτής και β) αναδεχόμενος παράλληλα εν όλω ή εν μέρει την ευθύνη και τον επιχειρηματικό κίνδυνο για την οργάνωση, λειτουργία και παροχή των υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1491/2022, σκ. 15, όπου και η σχετική νομολογία), και ανεξαρτήτως της ρητής εξαίρεσης των συμβάσεων αυτών από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ (άρθρο 11 της Οδηγίας, όπως η εξαίρεση αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 10 του ν. 4413/2016), το Δικαστήριο κρίνει ότι για τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης υπό την έννοια του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 είναι αναλόγως εφαρμοστέες εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1 έως 3 του ν. 4413/2016.
ΕΣ/ΟΛΟΜ/2135/2020
Κατασκευή βιολογικού καθαρισμού Δήμου...Το Δικαστήριο σημειώνει ότι, με βάση τα ανωτέρω και όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 6 και 7 της παρούσας, η επιλογή της προσφεύγουσας να μην ασκήσει αίτηση ανάκλησης κατά της ως άνω 1026/2019 πράξης του Κλιμακίου είχε ως συνέπεια οι διατυπωθείσες σε αυτήν νομικές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαπίστωσης ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στον νόμο προϋποθέσεις για την υποκατάσταση της εταιρείας «.....» από την κοινοπραξία «.....» να έχουν πλέον καταστεί οριστικές. Δοθέντος όμως ότι η προσφεύγουσα δεν υπέβαλε κάποιο νέο στοιχείο που να αφορά στη διαδοχή της υποκατάστατης εταιρείας από την υποκαταστάτρια κοινοπραξία, ώστε να μεταβληθεί η πραγματική βάση επί της οποίας διατυπώθηκε η ανωτέρω κρίση του Κλιμακίου, το Δικαστήριο δεν δύναται στο πλαίσιο εξέτασης της συμμόρφωσης της προσφεύγουσας με τις κρίσεις που διατυπώθηκαν στην ανωτέρω πράξη του Ε' Κλιμακίου, να επανέλθει επί του αυτού νομικού ζητήματος και να κρίνει διαφορετικά, ανεξαρτήτως της νομιμότητας της αρχικής κρίσης καθόσον τούτο θα συνιστούσε μη επιτρεπόμενη επανεξέταση της υπόθεσης κατά τον νόμο και τα πράγματα, η οποία μόνο κατόπιν άσκησης αίτησης ανάκλησης είναι δυνατή. Το συμπέρασμα αυτό δεν μεταβάλλεται από το γεγονός ότι η προσφεύγουσα ανακάλεσε την αρχική πράξη έγκρισης της υποκατάστασης και εξέδωσε νέα στηριζόμενη όμως στα αυτά δεδομένα ως η αρχική ούτε ότι προέβη στη σύνταξη και υποβολή νέου τροποποιημένου σχεδίου σύμβασης, καθώς εν προκειμένω πρόκειται για την ίδια διαδικασία υποκατάστασης, και το νομικό ζήτημα που έχει ήδη οριστικά κριθεί από το Κλιμάκιο αφορά στη μη ύπαρξη νόμιμης διαδοχής μεταξύ του αρχικού αναδόχου και της υποκαταστάτριας κοινοπραξίας, γεγονός που συνιστά προϋπόθεση για τη νομιμότητα της υποκατάστασης. Συνεπώς, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης υποκατάστασης μεταξύ της προσφεύγουσας και της κοινοπραξίας «.....» και συνακόλουθα ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η 1083/2020 προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος και να ανακληθεί η 236/2020 πράξη του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατόπιν δε της ανάκλησης αυτής, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/651/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα για έλεγχο αρμοδίως εγκριθείσα τροποποίηση της από 04.12.2020 συμφωνίας - πλαίσιο, αφορούν στην επικαιροποίηση του πίνακα με τα προς επισκευή απορριματοφόρα οχήματα, χωρίς να επιφέρει μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Συνεπώς, δοθέντος ότι η εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλει ουσιωδώς όρους της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο σύμφωνα το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/379/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Εν προκειμένω, από τον έλεγχο των στοιχείων του υποβληθέντος ενώπιον του Κλιμακίου φακέλου διαπιστώθηκε ότι δεν περιλαμβάνονται σε αυτόν τα ακόλουθα, απαραίτητα για την ολοκλήρωση του ελέγχου, έγγραφα και στοιχεία:i. Εγγραφές διευκρινίσεις, συνοδευόμενες από όλα τα αποδεικτικά έγγραφα, σχετικά με τον λόγο για τον οποίο αποφασίστηκε η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 γ του ν.4412/2016 και όχι στη διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού με σύντμηση προθεσμιών του άρθρου 121 του ν.4412/2016, αφού, σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή του έργου, τα ορύγματα – κατολισθήσεις στην αποκατάσταση των οποίων αποσκοπεί η διαδικασία της διαπραγμάτευσης εκδηλώθηκαν 27 μήνες νωρίτερα, στις 14 – 15 Δεκεμβρίου 2020.ii. Κάθε πρόσφορο στοιχείο (βεβαιώσεις, έγγραφες διευκρινίσεις με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία) που να αιτιολογεί τη σημαντική χρονική απόκλιση μεταξύ των φυσικών καταστροφών (κατολισθητικά φαινόμενα του Δεκεμβρίου 2020) που επικαλείται η αναθέτουσα και του χρόνου αποστολής πρόσκλησης στους οικονομικούς φορείς για την υποβολή προσφορών (25.4.2023).iii. Βεβαίωση της Τεχνικής Υπηρεσίας αναφορικά με την αναλυτική καταγραφή των ζημιών αμέσως μετά τα κατολισθητικά φαινόμενα του Δεκεμβρίου του 2020.iv. Βεβαίωση της Τεχνικής Υπηρεσίας, στην οποία να καταγράφονται αναλυτικά οι πρόσθετες ζημίες που προβάλλεται ότι έλαβαν χώρα μετά τα καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου του 2022.v. Βεβαίωση της Τεχνικής Υπηρεσίας σχετικά με τη συνάφεια των εργασιών που περιλαμβάνονται στο υπό εκτέλεση έργο με τις καταστροφές που προκλήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2020 (να βεβαιωθεί, με άλλα λόγια, ότι οι εργασίες που πρόκειται να εκτελεστούν περιορίζονται αποκλειστικά και μόνον στην αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν κατά το εν λόγω χρονικό σημείο και δεν πρόκειται για συνήθεις εργασίες συντήρησης – επισκευής - αναβάθμισης του οδικού δικτύου της περιοχής).vi. Τυχόν υπάρχουσες σε ισχύ αποφάσεις κήρυξης της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η διατύπωση της οριστικής κρίσης του, έως ότου η Περιφέρεια Αττικής προσκομίσει τα ανωτέρω ελλείποντα στοιχεία.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2442/2020
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 52/2020 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. .....Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα Δήμο, υφίσταται κατά χρόνο αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου της ως άνω δανειακής σύμβασης. Και τούτο διότι, όπως συνομολογείται με την προσβαλλομένη, η ελεγχόμενη δανειακή σύμβαση δεν έχει υπογραφεί ούτε έχει αρχίσει να εκτελείται, μη ασκούντος επιρροή του γεγονότος ότι οι επικαλούμενες συμβάσεις εκτέλεσης των δημοτικών έργων, για τη χρηματοδότηση των οποίων συνάπτεται, έχουν υπογραφεί και τα οικεία έργα έχουν ήδη αρχίσει να εκτελούνται. Η δε εκφερόμενη με την προσβαλλομένη συμπερασματική άποψη ότι ο Επίτροπος είναι κατά χρόνο αναρμόδιος να επιληφθεί του προσυμβατικού ελέγχου στηρίζεται στην εσφαλμένη παραδοχή ότι η ελεγχόμενη δανειακή σύμβαση αποτελεί αναγκαίο προαπαιτούμενο για τις υπό εκτέλεση συμβάσεις των ανωτέρω δημοτικών έργων, καθόσον η δανειακή σύμβαση μπορεί να συναφθεί και πριν από την κατάρτισή τους, η οποία (κατάρτιση) απαιτείται για τον καθορισμό αποκλειστικά και μόνο του τελικού ύψους του δανείου ενδεχομένως με πρόσθετη πράξη και σε κάθε περίπτωση, δεν αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος ελέγχου, δεδομένου ότι και αν ακόμη διαπιστωθεί ότι μη νομίμως συνάφθηκαν οι ανωτέρω συμβάσεις εκτέλεσης δημοτικών έργων για τη χρηματοδότηση των οποίων συνομολογείται το ελεγχόμενο δάνειο λόγω κατάτμησης του έργου «Βελτίωση αγροτικής οδοποιίας Δήμου ......» και αναγκασθεί ο Δ.Γ. να το επιστρέψει κατά το άρθρο 11 της 22766/9.4.2020 κυα., τούτο διενεργείται στο πλαίσιο άλλου ελέγχου και όχι κατά τον παρόντα προσυμβατικό έλεγχο (πρβ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επτ. Συνθ. 569/2017, VI Tμ. 642/2020). Περαιτέρω, εσφαλμένα γίνεται δεκτό ότι οι εν λόγω συμβάσεις έργων φέρονται ως «εκτελεστικές» της δανειακής σύμβασης, ενώ κατ’ ουσίαν πρόκειται για ανεξάρτητες και αυτοτελείς συμβάσεις, που αποβλέπουν στην πραγμάτωση ενός σκοπού, την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, για την οποία με τη δανειακή σύμβαση εξασφαλίζονται οι οικονομικοί πόροι, τα κονδύλια, και με τη σύμβαση ανάθεσης έργου, αναδεικνύεται ο ανάδοχος αυτού, σε αντίθεση με τη σύναψη της εκτελεστικής σύμβασης που υλοποιείται στο πλαίσιο της αρχικής σύμβασης, με την οποία και αποτελεί ενιαίο σύνολο, με ταύτιση του ποιοτικού αντικειμένου της, και εξυπηρέτηση άμεσου κοινού στόχου της (πρβ. Ε.Σ. Ολ. Πρακτ. 6ης Γεν. Συν/σης της 6.3.2002). Κατά συνέπεια, η προσβαλλόμενη πράξη, έσφαλε κρίνοντας ότι ο Αναπληρωτής Επίτροπος, στερείται κατά χρόνο σχετικής αρμοδιότητας ελέγχου του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης και ως εκ τούτου οφείλει να απέχει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας και για τον λόγο αυτή η προσβαλλομένη πρέπει να ανακληθεί, γενόμενης δεκτής της εξεταζόμενης προσφυγής.Ανακαλεί την 52/2020 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Π.Ε.
ΝΣΚ/129/2024
Ερωτάται εάν οι φορείς διαχείρισης λιμένων (όπως ενδεικτικά η ΟΛΠ Α.Ε.) δύνανται να συμπεριλαμβάνουν στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις αρμοδιότητάς τους, απόβλητα που προκύπτουν από δραστηριότητες επισκευής πλοίων που διενεργούνται σε ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες και απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης – απορρύπανσης.(...)α) Στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που συντάσσει η ΟΛΠ Α.Ε.. κατά τις κείμενες διατάξεις ως φορέας διαχείρισης του λιμένα Πειραιώς, περιλαμβάνονται προβλέψεις για την παραλαβή και περαιτέρω διαχείριση όχι μόνον των αποβλήτων πλοίων, συμπεριλαμβανομένων και των καταλοίπων φορτίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Κ.Υ.Α. 3122.3-15/71164/30.9.2021 των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, αλλά, κατ’ αρχήν, κάθε είδους αποβλήτων που παράγονται ή συλλέγονται, εντός των παραχωρηθέντων με την Σύμβαση Παραχώρησης στην ΟΛΠ Α.Ε. χώρων του λιμένα Πειραιώς, από δραστηριότητες επισκευής πλοίων, απορρύπανσης και ναυαγιαίρεσης (ομόφωνα). β) Τα απόβλητα αυτά, ο φορέας διαχείρισης λιμένα και στην προκειμένη περίπτωση η ΟΛΠ Α.Ε., είναι υποχρεωμένη να τα παραλάβει από τις επιχειρήσεις που ασκούν τις ανωτέρω δραστηριότητες (επισκευής πλοίων, απορρύπανσης, ναυαγιαίρεσης) ή τον κύριο του πλοίου από το οποίο έχουν παραχθεί, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής του ευθύνης, με βάση την οικεία Σύμβαση Παραχώρησης, χωρίς οι ρυθμίσεις αυτές να επάγονται δικαίωμά της για την αποκλειστική διαχείριση των εν λόγω αποβλήτων (κατά πλειοψηφία). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθμ. 106/2024 γνωμοδότησης του Δ΄ Τμήματος του ΝΣΚ.ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΔΕΚΤΗ
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/334/2020
Ανάδειξη αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών σίτισης...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:Η απάλειψη της επί ποινή αποκλεισμού απαίτησης της διακήρυξης ότι ο κιμάς πρέπει να παρασκευάζεται αποκλειστικά εντός του μαγειρείου συνιστά ουσιώδη τροποποίηση όρων της διακήρυξης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να επιτραπεί η συμμετοχή στο διαγωνισμό οικονομικών φορέων, πέραν εκείνων που ήταν σε θέση να υποβάλουν προσφορά με βάση τους αρχικούς όρους, όπως, άλλωστε τούτο καταδεικνύεται από τα αναφερόμενα στο αίτημα διευκρινίσεων της εν τέλει αναδειχθείσας ως αναδόχου εταιρείας, καθώς και από το γεγονός ότι η ίδια συμμετείχε στον διαγωνισμό κατόπιν της εν λόγω τροποποίησης της διακήρυξης. Συνεπώς, για τη νόμιμη εφαρμογή αυτής της μεταβολής σε ουσιώδη όρο της διακήρυξης ήταν αναγκαία η τήρηση των προβλεπόμενων στο νόμο διατυπώσεων δημοσιότητας (βλ. σκ. 6.Γ. και άρθρα 63, 65, 66 και 377 περ. 79 και 377 παρ. 12 του ν. 4412/2016). Κατά τούτο, η απλή ανάρτηση της απόφασης με την οποία εγκρίθηκε η μεταβολή στον ηλεκτρονικό χώρο του διαγωνισμού στην ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ, με τη μορφή διευκρίνισης, δεν αποτελεί επαρκή τρόπο δημοσιότητας, ούτε ποσοτικώς (αφού παραλείπονται οι απαιτούμενες δημοσιεύσεις σε ΚΗΜΔΗΣ, Επίσημη Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικό τύπο) ούτε ποιοτικώς (αφού δεν διευρύνει τον κύκλο των δυνητικών παρόχων, σε σχέση με όσους είχαν λάβει γνώση της αρχικής προδιαγραφής), όπως, άλλωστε, δύναται να συναχθεί, εν προκειμένω, και από τη συμμετοχή μόνον ενός υποψηφίου οικονομικού φορέα (ΕλΣ VI Tμ. 526/2020). Κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 86 παρ. 11 και 13 του ν.4412/2016, το Πρακτικό 1 της Επιτροπής Διαγωνισμού περί αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς της μοναδικής συμμετέχουσας εταιρείας δεν φέρει νόμιμη αιτιολογία. Ειδικότερα, σε αυτό παρατίθεται μόνο πίνακας βαθμολόγησης ανά προβλεπόμενο από τη διακήρυξη κριτήριο, χωρίς οποιαδήποτε λεκτική αξιολόγηση της προσφοράς, μολονότι, όπως προεκτέθηκε (σκ. 5), του νόμου μη διακρίνοντος, και στην περίπτωση υποβολής μοναδικής προσφοράς ή βαθμολόγησης επιμέρους κριτηρίου ανάθεσης με βαθμό 100, πρέπει να καθίσταται επαληθεύσιμο ότι η υποβληθείσα προσφορά καλύπτει, όσον αφορά στα επιμέρους κριτήρια, τις απαιτήσεις που τίθενται από τη διακήρυξη (ΕλΣ Ζ΄ Κλιμ. 69/2020, 838/2019 κ.α.).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω διαπιστωθεισών πλημμελειών, τις οποίες το Κλιμάκιο κρίνει ως ουσιώδεις, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου ... και της εταιρείας «...» για το αντικείμενο «Παροχή υπηρεσιών σίτισης των δικαιούχων φοιτητών στις πόλεις ... και ...».
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/134/2022
Υπηρεσίες αναβάθμισης των εσωτερικών δικτύων των ιδρυμάτων: Με βάση τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υποβληθείσες για έλεγχο αρμοδίως εγκριθείσες τροποποιήσεις της από 7.6.2021 σύμβασης, αφορούν στην παράταση του χρονοδιαγράμματος των παραδόσεων και την αντικατάσταση ενός εκ των συμβατικά προβλεπόμενων υλικών με ισοδύναμο τεχνικά υλικό, χωρίς να επιφέρουν μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Συνεπώς, δοθέντος ότι οι εν λόγω τροποποιήσεις ανάγονται σε ζητήματα εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης που ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 και δεν μεταβάλλουν ουσιωδώς όρους της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο σύμφωνα το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποιητικής σύμβασης.
ΕλΣυν.Τμ.6/2841/2012
Προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού :...ζητείται η ανάκληση της 115/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι α) η παράλειψη της δημοσίευσης των επιμέρους έξι κατηγοριών των προς προμήθεια φίλτρων και των ζητούμενων επιμέρους ποσοτήτων τους στην Ε.Ε.Ε.Ε και τον εθνικό τύπο, καθώς και της εκτιμώμενης αξίας αυτών, αλλά και της συνολικής ποσότητας τους στην Ε.Ε.Ε.Ε. συνιστούν νομικές πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουσες το σύνολο αυτής (πρβλ. VI Τμ. Ελ. Συν. 408/2012), δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, στο αναγκαίο περιεχόμενο των προκηρύξεων (δηλαδή των περιλήψεων της διακήρυξης) περιλαμβάνονται τα ως άνω στοιχεία, ενώ η πλημμέλεια αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί με την επικαλούμενη παροχή πρόσβασης, με ηλεκτρονικό μέσο, στη διακήρυξη και τα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, καθόσον τοιουτοτρόπως δεν δύνανται να υποκατασταθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις δημοσιότητας,περαιτέρω δε ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι αυτό οφείλεται σε παραδρομή δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του φακέλου(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις.
ΝΣΚ/62/2023
Εάν η προσθήκη ορισμένου χρηματικού ποσού σε όρο δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών μετά τον διενεργηθέντα κατ’ άρθρα 105 του ν.4412/2016 και 324-327 του ν. 4700/2020 προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της σύμβασης εγείρει ζητήματα νομιμότητας και κανονικότητας των δαπανών που απορρέουν από τη σύμβαση αυτή, ώστε να κωλύεται η εκκαθάριση και η εξόφλησή τους.(...)Η δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών δεν πάσχει ακυρότητα, κατ’ άρθρο 327 του ν. 4700/2020, λόγω της προσθήκης ορισμένου χρηματικού ποσού σε όρο αυτής, προς αποσαφήνισή του, μετά τον διενεργηθέντα κατ’ άρθρα 105 του ν. 4412/2016 και 324-327 του ν. 4700/2020 προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητάς της και, ως εκ τούτου, οι δαπάνες που απορρέουν από αυτή δεν είναι μη νόμιμες ή μη κανονικές, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 91 παρ.2 εδ. β΄ και γ΄ του ν. 4270/2014 και 75 παρ. 1 του ν.4446/2016, για τον ανωτέρω λόγο (ομόφωνα).