Σύναψη συμφωνίας-πλαίσιο, με εκτελεστικές συμβάσεις χωρίς επαναδιαγωνισμό, για την προμήθεια είκοσι (20) δραστικών ουσιών με CPV 33690000-3 από το ΠΠΥΦΥ 2014, με προσυμφωνημένο ποσοστό επιμερισμού στη συμφωνία-πλαίσιο της συνολικής ποσότητας των εν λόγω δραστικών ουσιών για δύο (2) έτη, με δικαίωμα προαίρεσης για ένα (1) ακόμη έτος (...)Εν όψει αυτών και, εφόσον κατά τα προεκτεθέντα, το συνολικό ύψος του κύκλου εργασιών του διαγωνιζόμενου στον τομέα δραστηριοτήτων που αποτελεί το αντικείμενο της (υπό σύναψη) σύμβασης πρέπει επί ποινή απαραδέκτου, να δηλώνεται από τον ίδιο, το δε περιεχόμενο της εν λόγω δηλώσεως πρέπει, περαιτέρω, να ερείδεται στις οικείες οικονομικές καταστάσεις, αβασίμως προβάλλεται από την αιτούσα ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να λάβει υπόψη τον (συνολικό) κύκλο εργασιών της κάθε οικονομικής χρήσης όπως αυτός “ακριβώς” απεικονιζόταν στις οικονομικές της καταστάσεις ετών 2012, 2013 και 2014 [ο οποίος ανερχόταν σε 12.291.421,69 ευρώ για το έτος 2012 (εκ παραδρομής η αιτούσα αναφέρεται στο δικόγραφο σε “11.097.789,66”), 11.097.789,66 ευρώ για το έτος 2013 και 14.164.286.286,18 για το έτος 2014 και κατά μέσο όρο 12.517.832,51 ευρώ], οι οποίες (οικονομικές καταστάσεις) ήταν, όπως διατείνεται, ληπτέες υπόψη “χωρίς περιορισμούς” άλλως, ότι ο μέσος όρος του (μερικού) κύκλου εργασιών για την κρίσιμη τριετία, όπως αυτός εξαγόταν από την ως άνω δήλωσή της (10.438.618,96 ευρώ) υπερέβαινε κατά πολύ το 30% της ετήσιας προϋπολογισθείσας δαπάνης (21.219.311,24 Χ 30% = 6.365.793,37 ευρώ).Δια ταύτα Απορρίπτει την αίτηση.

Παροχή υπηρεσιών παρασκευής –συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων (Σχολικά Γεύματα), σε μαθητές Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης(...)Επομένως, εκτός του ότι δεν προκύπτει λόγος αποκλεισμού ούτε ούτως ή άλλως, η μη άμεση ενημέρωση της αναθέτουσας για γεγονός εκ του οποίου δεν προκύπτει τέτοιος λόγος αποκλεισμού, δεν συνιστά λόγο απόρριψης, εν προκειμένω, πάντως, αμελλητί η παρεμβαίνουσα γνωστοποίησε άμεσα με την έκδοση της Απόφασης ΕΑ, το γεγονός αυτής, την εκ μέρους του έγκριση υπαγωγής σε διευθέτηση, εν συνεχεία δε το περεχόμενο της, ως και την εξόφληση του προστίμου και ενώ, προ της εκδόσεώς της, δεν υφίστατο καν βέβαιο και σαφώς εις γνώση του, πλήρες πραγματικό προς δήλωση, αφού μόνη της η πρόθεση υπαγωγής σε διευθέτηση δεν σημαίνει αποδοχή της ούτε αποκλείει το ενδεχόμενο εν τέλει διαφορετικού περιεχομένου της Απόφασης ΕΑ.(...)Αφετέρου, ούτως ή άλλως, το εθνικό δίκαιο, ως και η νυν διακήρυξη, όπως αναλυτικά προαναφέρθηκε, θεσπίζουν διαφορετική προϋπόθεση για τη διάγνωση έλλειψης αξιοπιστίας του οικονομικού φορέα, η οποία συνίσταται όχι σε συμφωνίες με απλώς εξ αντικειμένου κίνδυνο για τον ανταγωνισμό, αλλά ειδικώς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, όμως δεν προκύπτει εν προκειμένω πλήρωση των προϋποθέσεων για την υπαγωγή της επίδικης περίπτωσης σε τέτοια περίπτωση ελεγχόμενης αξιοπιστίας.Απορρίπτει την Προδικαστική Προσφυγή.

ΑΚΥΡΩΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΔΕφΑθ/2064/2022.

Κατασκευή κυκλικών κόμβων.(...) Κατά την κρίση του Δικαστηρίου και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 8 της παρούσας, ο όρος της επίμαχης διακήρυξης, με τον οποίο επιλέχθηκαν τα έτη 2017, 2018 και 2019 ως έτη αναγωγής για την απόδειξη του απαιτούμενου ύψους κύκλου εργασιών και εξαιρέθηκε το έτος 2020, το οποίο ήταν εγγύτερο του χρόνου που δημοσιεύθηκε η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και, επομένως, το πλέον πρόσφορο έτος για την διακρίβωση της καταλληλότητας των προσφερόντων, είναι μη νόμιμος. Και τούτο, διότι η αναθέτουσα Αρχή ήταν υποχρεωμένη, βάσει της ερμηνείας των ως άνω παρατιθέμενων νομοθετικών διατάξεων, να μην αποστεί χρονικά από το αμέσως προηγούμενο έτος της δημοσίευσης της επίμαχης διακήρυξης. Εξάλλου, η επιλογή από την αναθέτουσα Αρχή των ετών 2017, 2018 και 2019, για τον λόγο ότι για την τριετία αυτή υπήρχαν διαθέσιμα και ασφαλή αποδεικτικά οικονομικά στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών των διαγωνιζομένων, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους (2020), όπως ορθά έκρινε και το Τμήμα με την προσβαλλομένη, διότι σύμφωνα με τις διατάξεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 και της διακήρυξης, η απαίτηση για την ύπαρξη ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο έκρινε κατάλληλο η προσφεύγουσα. Απορριπτόμενων ως αβασίμων των αντιθέτως προβαλλόμενων σχετικών ισχυρισμών της προσφεύγουσας.Ωστόσο,το Δικαστήριο κρίνει ότι το μη νομίμως προβλεπόμενο έτος 2017, καθώς και η παράλειψη του έτους 2020 δεν εμπόδισε την συμμετοχή υποψηφίων αναδόχων, αλλ’ ούτε επηρέασε το αποτέλεσμα της διεξαχθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας,Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή αναθεώρησης.Αναθεωρεί την 1184/2020 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Μεταβολή του χρονικού διαστήματος που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του κύκλου εργασιών για την εφαρμογή της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 35 του ν. 4753/2020 (Α΄ 227).

Προμήθεια δακοκτόνων υλικών :Επιδιώκεται η ανάκληση της 442/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες νομικές σκέψεις, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι όροι της διακήρυξης με τους οποίους επελέγησαν τα έτη 2018, 2019 και 2020 ως έτη αναγωγής για την απόδειξη του απαιτούμενου ύψους κύκλου εργασιών και, συνακόλουθα, της συνδρομής του επίμαχου κριτηρίου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων και εξαιρέθηκε το έτος 2021, το οποίο ήταν εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού, είναι μη νόμιμοι. Εξάλλου, η επιλογή από την αναθέτουσα αρχή των ετών 2018-2020, για τον λόγο ότι υπήρχαν διαθέσιμα και ασφαλή αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών των διαγωνιζομένων, σε αντίθεση με το έτος 2021 για το οποίο δεν είχαν οριστικοποιηθεί τα οικονομικά δεδομένα των υποψηφίων, επειδή δεν είχε λήξει ακόμη η νόμιμη προθεσμία για τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεών τους για το έτος αυτό, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο καθόσον, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του Μέρους Ι του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, αλλά και της διακήρυξης (άρθρο 2.2.9.2.Β.3) του διαγωνισμού, η απαίτηση για την ύπαρξη ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών μπορούσε να αποδειχθεί με χρήση οποιουδήποτε άλλου κατάλληλου εγγράφου, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των προσφευγόντων (ΕλΣυν Ολ. 1716/2022, σκ. 29, 180/2022 σκ. 20, 1832/2021 σκ. 26). Το Δικαστήριο, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) οι ως άνω όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων, αφού, κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας, β) δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι κάποιος οικονομικός φορέας προσέβαλε με προδικαστική προσφυγή τους συγκεκριμένους όρους ή αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στον διαγωνισμό για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2021 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας, γ) κανείς διαγωνιζόμενος δεν αποκλείσθηκε για τον λόγο ότι δεν πληρούσε τις επίμαχες απαιτήσεις της διακήρυξης, δ) ο κύκλος των δραστηριοποιούμενων στην αγορά των προς προμήθεια φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι εξαιρετικά περιορισμένος λόγω και του ιδιαιτέρως εξειδικευμένου αντικειμένου της, καθώς και των αυστηρών απαιτήσεων για την απόκτηση της σχετικής διοικητικής άδειας διάθεσής τους, κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια της διαδικασίας δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ως ουσιώδης, δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται ότι δι’ αυτής επήλθε πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει ο εν λόγω αναδειχθείς από το Κλιμάκιο διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων.Ανακαλεί την 442/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια από το Ειδικό Κέντρο Εφοδιασμού Μονάδων Στρατού (ΕΚΕΜΣ) ειδών κυλικείου :ζητείται η ανάκληση της 287/2022 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου (...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης, με τον οποίο επιλέχθηκαν τα έτη 2018, 2019 και 2020 ως έτη αναγωγής για την απόδειξη του απαιτούμενου ύψους κύκλου εργασιών και συνακόλουθα της συνδρομής του κριτηρίου της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων είναι μη νόμιμος και η θέσπισή του συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της προκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο. Και τούτο, διότι, τοιουτοτρόπως περιορίσθηκε, χωρίς βάσιμο λόγο, ο ανταγωνισμός των δυνητικά ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων μόνον σε εκείνους που πληρούσαν το εν λόγω κριτήριο κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, κατ’ αποκλεισμό εκείνων που ενδεχομένως πληρούσαν αυτό κατά το έτος 2021, το οποίο ως εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού ήταν και το πλέον πρόσφορο για τη διακρίβωση της χρηματοοικονομικής καταλληλότητας των υποψηφίων. Εξάλλου, το γεγονός ότι για τα επιλεγέντα από την αναθέτουσα αρχή έτη υπήρχαν ασφαλή αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών των διαγωνιζομένων, σε αντίθεση με το έτος 2021 για το οποίο δεν είχαν οριστικοποιηθεί τα οικονομικά δεδομένα των υποψηφίων, επειδή δεν είχε λήξει η νόμιμη προθεσμία για την έγκριση και δημοσίευση των ισολογισμών τους, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο για την επιλογή των ετών 2018, 2019 και 2020, καθόσον, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του Μέρους Ι του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, η απαίτηση για την ύπαρξη ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών μπορούσε να αποδειχθεί και με σχετική δήλωση του οικονομικού φορέα. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται από την παρεμβαίνουσα ότι το έτος 2021 είναι εντελώς απρόσφορο για την απόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων εξαιτίας της οψίμως επικαλούμενης οικονομικής κρίσης εκ της πανδημίας, αφού, όπως προεκτέθηκε, το έτος αυτό είναι, αντικειμενικώς, το πλέον πρόσφορο για την διακρίβωση της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας του οικονομικού φορέα, ως το εγγύτερο έτος στον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και εκτέλεσης της σύμβασης. Επομένως οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της προσφεύγουσας και της παρεμβαίνουσας πρέπει να απορριφθούν.Αποφαίνεται ότι δεν πρέπει να ανακληθεί η 287/2022 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Επειδή, ως προς τον δεύτερο λόγο που αφορά στον οικονομικό φορέα «... …», σύμφωνα με το άρ. 2.2.5 «Οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια» της Διακήρυξης «Το ελάχιστο επίπεδο επάρκειας που πρέπει να καλύπτει ο προσφέρων στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση προκειμένου αυτός να κριθεί κατάλληλος, συνίσταται σε μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών για το χρονικό διάστημα των τριών (3) τελευταίων διαχειριστικών χρήσεων (συναρτήσει της ημερομηνίας σύστασης του οικονομικού φορέα ή έναρξης των δραστηριοτήτων του) από την διενέργεια του παρόντα διαγωνισμού, ύψους τουλάχιστον ίσου με το 25% της εκτιμώμενης αξίας προ Φ.Π.Α. της παρούσας σύμβασης.», συναφώς, στο άρ. 2.4.3.1 «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» ορίζεται ότι «Τα στοιχεία και δικαιολογητικά για την συμμετοχή των προσφερόντων στη διαγωνιστική διαδικασία περιλαμβάνουν με ποινή αποκλεισμού τα ακόλουθα υπό α και β στοιχεία: α) το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), όπως προβλέπεται στις παρ. 1 και 3 του άρθρου 79 του ν. 4412/2016 και τη συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση με την οποία ο οικονομικός φορέας δύναται να διευκρινίζει τις πληροφορίες που παρέχει με το ΕΕΕΣ σύμφωνα με την παρ. 9 του ίδιου άρθρου…». Δοθέντος ότι, όπως κρίθηκε σε προηγούμενη σκέψη της παρούσας, προκειμένου για την απόδειξη πλήρωσης των τιθέμενων με την Διακήρυξη κριτηρίων αρκεί, κατά το στάδιο υποβολής της προσφοράς, η σχετική δήλωση στο ΕΕΕΣ προαποδεικτικά, ήτοι της θετικής συμπλήρωσης του Μέρους ΙV που αφορά στο σύνολο των κριτηρίων επιλογής, εντούτοις ο ως άνω οικονομικός φορέας προσκόμισε και τα έντυπα Ε3 που αφορούν στα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2020 (βλ. αρχεία με τίτλο «E3 2018.pdf», «Ε3 2019.pdf» και «E3 2020.pdf»).

Προμήθεια, μεταφορά και εγκατάσταση εκθεσιακών κατασκευών...Επειδή, άλλως και όλως επικουρικώς, εαν ήθελε ληφθεί υπόψη το κωδικοποιημένο καταστατικό της παρεμβαίνουσας, το οποίο μνημονεύεται στο προσκομισθέν πιστοποιητικό, βάσει του οποίου ο σκοπός της εταιρείας εστιάζει στην κατασκευή φωτεινών επιγραφών, σιδηροκατασκευών, ψηφιακών εκτυπώσεων και συναφών ειδών καθώς και στην παροχή σχετικών με τα ανωτέρω υπηρεσιών, κατά τα αναλυτικότερα προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα, θα πρέπει να επισημανθεί το εξής.Λαμβάνοντας υπόψη κατά τα ορθώς προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα ότι αντικείμενο της εν θέματι σύμβασης είναι και οι επενδύσεις τοίχων, οι ξύλινες ειδικές κατασκευές, καθώς και η προμήθεια και εγκατάταση ειδών φωτισμού, προκύπτει ότι κατά τα βασίμως υποστηριχθέντα από την προσφεύγουσα δεν καλύπτεται η απαιτούμενη συναφής δραστηριότητα σε επίπεδο καταλληλότητας από την πλευρά της παρεμβαίνουσας, καθώς δεν συνιστούν, με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και τη συνήθη συναλλακτική πρακτική, συναφή είδη ή δραστηριότητες τα ελλείποντα ως άνω αναφερθέντα με τα ρητώς προβλεφθέντα στο καταστατικό της παρεμβαίνουσας.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: H προσφεύγουσα Α.Α. καθόρισε, ως ελάχιστο επίπεδο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, συγκεκριμένο κύκλο εργασιών για τα διαχειριστικά έτη 2019, 2018 και 2017. Δεδομένου, όμως, ότι η προκήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας δημοσιεύθηκε το έτος 2021, ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του τεθέντος κριτηρίου επιλογής, έπρεπε να ορισθούν, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, τα τρία διαχειριστικά έτη που προηγούνται του έτους της προκήρυξης, ήτοι οι οικονομικές χρήσεις των ετών 2020, 2019 και 2018.Περαιτέρω, όμως, από τις περιστάσεις του συγκεκριμένου πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, το Δικαστήριο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Οι επίμαχοι όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, αφού κατά την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας. Ωστόσο, δεν υπήρξε οικονομικός φορέας που να προσέβαλε ρητά τους συγκεκριμένους όρους ή να αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας  αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2020 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 56/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, 

«Γνωστοποίηση Μ.Ο. ετήσιου κύκλου εργασιών Φορολογικού Έτους 2022 ανά ΚΑΔ για την εφαρμογή της περ. Υ της παρ. 2 του άρθρου 28Α του ΚΦΕ για το Φορολογικό Έτος 2023»