ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ:Μη νομίμως έχει συμπεριληφθεί στον πίνακα τιμών του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών και της εταιρείας «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ» το είδος με α/α 18 (σφολιατάκια συσκ. 800 έως 1000γρ.),  αφού αφενός, όπως προκύπτει από την οικεία οικονομική προσφορά, η εταιρεία αυτή δεν συμμετείχε στο διαγωνισμό ως προς το είδος αυτό, αφετέρου ... το είδος αυτό κατακυρώθηκε στην εταιρεία «… ΕΠΕ». Επιπροσθέτως από την αντιπαραβολή των οικονομικών προσφορών των ως άνω εταιρειών προκύπτει ότι για το είδος με α/α 19 (μέλι κουτί 1000γρ., ποσότητα 1.800 κιλά) η «… ΕΠΕ» προσέφερε 9,10 ευρώ/κιλό-σύνολο 16.380 ευρώ, ενώ η εταιρεία «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ» 10,40 ευρώ/κιλό-σύνολο 18.720 ευρώ. Επίσης για το είδος με α/α 20 (μέλι ατομική μερίδα 20γρ.-ποσότητα 3.000) η «… ΕΠΕ» προσέφερε 0,11 λεπτά ενώ-σύνολο 330 ευρώ, ενώ η εταιρεία «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ» 0,14 ευρώ-σύνολο 420 ευρώ. Δοθέντος δε ότι στα Πρακτικά της Επιτροπής του Διαγωνισμού δεν αναφέρεται λόγος που καθιστά μη αποδεκτή την προσφορά της εταιρείας «… ΕΠΕ» ως προς τα είδη αυτά, η ... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής είναι κατά το αντίστοιχο μέρος πλημμελής, αφού αυτά δεν κατακυρώθηκαν στην εταιρεία «… ΕΠΕ», που προσέφερε την χαμηλότερη τιμή, αλλά στην εταιρεία «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ».(...)Άλλωστε, μη νομίμως ζητήθηκαν από την εταιρεία «… ΕΠΕ» διευκρινήσεις και, ακολούθως, έγιναν δεκτά τα εκ των υστέρων υποβληθέντα δικαιολογητικά, καθόσον η αποδοχή εκ μέρους της αναθέτουσας των συμπληρωματικών δικαιολογητικών συνιστά μη επιτρεπτή άρση του απαραδέκτου υποβληθείσας προσφοράς. Εξάλλου, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 11 και 13 της διακήρυξης, ερμηνευομένης και ενόψει της αυστηρά τυπικής διαδικασίας των δημοσίων διαγωνισμών, είναι μεν δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση ή διευκρίνιση νομίμως, κατ’ αρχήν, υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων ή μη νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών.(...)Και τούτο διότι, προεχόντως για λόγους ασφάλειας και προστασίας της υγείας, πρέπει η αναθέτουσα αρχή να έχει διασφαλίσει ότι τα προς προμήθεια τρόφιμα, τα οποία μάλιστα στη συγκεκριμένη περίπτωση προορίζονται να καταναλωθούν από παιδικούς σταθμούς, προέρχονται από συγκεκριμένο εργοστάσιο/παραγωγό. Υπό το πρίσμα αυτό δεν αρκεί η αφηρημένη δέσμευση της προμηθεύτριας εταιρείας ότι θα παραδώσει προϊόντα του προκηρυχθέντος είδους.Κωλύεται εν μέρει η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών και των εταιρειών 1) «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ» και 2) «… Ε.Π.Ε.».Δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών και των εταιρειών 1) «ΑΦΟΙ … Α.Ε.», 2) «… Α.Β.Ε.Ε.», 3) «… Α.Ε.», 4) «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.», 5) … Ο.Ε.» και 6) «… Α.Ε.».

Προμήθεια ειδών παντοπωλείου(…)Η προμήθεια κάθε είδους αγαθών από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως α΄ βαθμού και τα ΝΠΔΔ αυτών διενεργείται κατά κανόνα κατόπιν δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων αυτών με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς. Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσόν των 60.000,00 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., ή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (διαπραγμάτευση), όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ' επέκταση, η δυνατότητα αναθέσεώς της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Δεν είναι νόμιμος, επομένως, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση ή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού συμμετεχόντων, των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τηρήσεως της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας της διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου διαγωνισμού προμήθειας για τα ενιαία είδη αυτής (βλ. πράξ. ΙV Τμ.. 93/1999, 12/2001, 26, 47 και 212/2003, 17 και 75/2004, VΙΙ Τμ. 18, 22, 82/2006, 279/2006, 111/2007, 262/2008, 12, 25 και 246/2009, 173, 243, 389, 391/2010).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον, σύμφωνα και με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, τα ως άνω προμηθευθέντα είδη αρτοποιείου και παντοπωλείου αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «τρόφιμα» και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες του παιδικού σταθμού ....... Η δε συνολική δαπάνη για την προμήθειά τους, συνυπολογιζομένων και των λοιπών ανατεθεισών προμηθειών των ομοειδών κατηγοριών τροφίμων ειδών κρεοπωλείου και οπωρολαχανικών, ανερχόμενη στο ποσό των 28.578,81 ευρώ (με Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το τιθέμενο με την ως άνω υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση. (…)

Προμήθεια τροφίμων και ειδών καθαριότητας:Με δεδομένα αυτά, εφόσον η ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου για το έτος 2015 για τρόφιμα ανήλθε στο ποσό των 646.181,94 ευρώ (ποσό που ξεπερνά το κοινοτικό όριο) και για είδη καθαριότητας στο ποσό των 159.048,44 ευρώ (ποσό άνω των 20.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η τήρηση διαγωνιστικής διαδικασίας), το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο ανέθεσε απευθείας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία την προμήθεια των επίμαχων -όμοιων ή ομοειδών κατά την αντίληψη των συναλλαγών- ειδών τροφίμων (είδη παντοπωλείου και κατεψυγμένα) και καθαριότητας, ενώ δεν προκύπτει ότι συνέτρεξε περίπτωση επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις.Εξάλλου, τα προβαλλόμενα με το 13397/5.10.2016 έγγραφο του Νοσοκομείου περί αδυναμίας από το 2012, οπότε και έληξε η συναφθείσα σύμβαση (75/2011 με διάρκεια ισχύος από 18.7.2011 έως 17.7.2012 με δικαίωμα δίμηνης παράτασης) με τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, προκήρυξης τακτικού διαγωνισμού για τους αναφερόμενους στο έγγραφο αυτό λόγους, ήτοι λόγω της αδυναμίας ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών στα πλαίσια των ΠΠΥΥ 2012 και 2013 αλλά και λόγω της καθυστέρησης διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού του ΠΠΥΥ 2014 από τον φορέα υλοποίησης, δεν εμπίπτουν στην έννοια των έκτακτων γεγονότων οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις.(..)οι επίμαχες δαπάνες δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν ούτε βάσει της διάταξης του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, δεδομένου ότι στο ρυθμιστικό πεδίο αυτής εμπίπτουν αποκλειστικά οι προμήθειες ιατροτεχνολογικών προϊόντων (βλ. σχετικά ΔΥ8δ/Γ.Π.οικ.130648/ 2.10.2009 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών- Ανάπτυξης- Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ΦΕΚ Β΄ 2198, όπου ορίζεται η έννοια του «ιατροτεχνολογικού προϊόντος»), φαρμάκων και συναφών προς τις προμήθειες αυτές υπηρεσιών αλλά ούτε και βάσει της διάταξης του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, διότι στο ρυθμιστικό πεδίο αυτής εμπίπτουν μόνο παρασχεθείσες υπηρεσίες από ήδη εγκατεστημένους αναδόχους. Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα (ΧΕ ... και .../2016) δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια ειδών ιχθυοπωλείου-κατεψυγμένων ψαριών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, εφόσον μέχρι το επίμαχο χρονικό διάστημα της ως άνω ανάθεσης (Αύγουστος 2017) το συνολικό ύψος των δαπανών, στις οποίες προέβη το Νοσοκομείο στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του 2015 για ομοειδή κατά την αντίληψη των συναλλαγών αγαθά, ήτοι για είδη διατροφής, ανήλθε στο ποσό των 79.690,45 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όπως τούτο συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, -που πάντως δεν αντιστοιχούν στις συνολικές ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε τρόφιμα- υπερέβη το όριο των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως κατέφυγε στη διενέργεια του παραπάνω πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον έπρεπε να διενεργηθεί ένας ενιαίος ανοικτός διαγωνισμός για τη συνολική ετήσια κάλυψη των πάγιων αναγκών του σε ομοειδή αγαθά, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους. Ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το είδος «κατεψυγμένα ψάρια» δεν είναι ομοειδές με άλλα είδη τροφίμων, καθόσον εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες του Κοινού Λεξιλογίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις (CPV) είναι απορριπτέος, διότι η εξέταση του ζητήματος του ενιαίου χαρακτήρα μίας προμήθειας, προκειμένου να κριθεί η ύπαρξη παράνομης κατάτμησής της προς αποφυγή εφαρμογής διατάξεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, γίνεται με προσφυγή στα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενώ η κατάταξη των προς προμήθεια ειδών σε διαφορετικούς κωδικούς του Κωδικολογίου CPV  αποτελεί μεν συνεκτιμώμενο, αλλά όχι αποφασιστικό στοιχείο (βλ. Ελ.Συν. ΙV Τμ. Πράξ. 136, 6/2012, Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Tμ. 78, 61/2017, 176/2016, 365/2015). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι ο τρόπος δημοπράτησης της συγκεκριμένης προμήθειας καθορίστηκε από το ίδιο το ηλεκτρονικό σύστημα ΕΣΗΔΗΣ, τον οποίο (τρόπο δημοπράτησης) ακολούθησε το Νοσοκομείο, είναι αβάσιμος, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης το ίδιο το Νοσοκομείο προέβη στην ξεχωριστή ηλεκτρονική υποβολή πολλαπλών αιτημάτων για διάφορα είδη διατροφής (κρέατα, γαλακτοκομικά, πουλερικά-αυγά, προϊόντα άρτου, έλαια, νωπά ή κατεψυγμένα λαχανικά, είδη παντοπωλείου) με επιμέρους προϋπολογισμούς, αντί της υποβολής ενός ενιαίου αιτήματος που θα περιελάμβανε το σύνολο των ομοειδών αγαθών διατροφής που απαιτούνται για την ενιαία κάλυψη των αναγκών του για το έτος 2017 με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους και μία συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, βάσει της οποίας θα καθορίζονταν και η ακολουθητέα διαδικασία δημοπράτησης. Άλλωστε, η ως άνω παραδοχή δεν αναιρείται ούτε από το προσκομιζόμενο, εκ μέρους του Νοσοκομείου, Α.Π. 4963/2016 έγγραφο της Προέδρου της Ε.Π.Υ., με το οποίο, μεταξύ άλλων, γίνεται υπόδειξη προς όλους τους φορείς του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3580/2007, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το Γ.Ν. ....., ότι μέχρι την έκδοση των προβλεπόμενων στο άρθρο 41 του ν. 4412/2016 υπουργικών αποφάσεων και τον καθορισμό ΚΑΑ οφείλουν να διενεργούν τις προμήθειές τους από τα ισχύοντα ΠΠΥΦΥ και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ν. 4412/2016. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω προμήθεια πράγματι εντάχθηκε στο ΠΠΥΦΥ του 2015 και εγκρίθηκε ως μεμονωμένος διαγωνισμός και όχι ως μέρος της γενικότερης κατηγορίας «ειδών διατροφής» σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών κρίνει ότι πεπλανημένα, πλην όμως συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, τα όργανα του Νοσοκομείου υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προσφύγουν στη συγκεκριμένη διαδικασία.