Oι γενικές αρχές περί ανάκλησης των διοικητικών πράξεων έχουν εφαρμογή μόνο εφόσον δεν αντίκεινται στον αυστηρά διακεκριμένο χαρακτήρα των προαναφερόμενων σταδίων που θεσμοθετείται από τις ως άνω διατάξεις, δηλαδή, προκειμένου περί των ζητημάτων τεχνικής αξιολόγησης, μόνο εφόσον δεν προχώρησε η διαδικασία στην αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών. Εάν δε σε συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα δεν διασφαλίσουν, όπως είναι εκ του νόμου υποχρεωμένα, την ολοκληρωμένη και οριστική εξέταση όλων των ζητημάτων της τεχνικής αξιολόγησης και ανακαλυφθούν μετά την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών πλημμέλειες της τεχνικής αξιολόγησης που πλήττουν τη νομιμότητα της κατακυρωτικής απόφασης υπέρ του προσώπου που με τη μέχρι τότε διαδικασία θα επιλεγόταν ανάδοχος, η μόνη νόμιμη δυνατότητα είναι αυτή της ματαίωσης του διαγωνισμού, καθόσον η διοίκηση στερείται στο στάδιο αυτό, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, της διακριτικής ευχέρειας διαφοροποίησης του αποτελέσματός του μετά από επαναφορά στο προηγούμενο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης. Άλλως ένας τέτοιος διαγωνισμός θα εξομοιωνόταν στην ουσία με διαγωνισμό που ακύρως διενεργήθηκε εξαρχής με ανοιχτές οικονομικές προσφορές (βλ. πράξη IV Τμ. Ε.Σ. 17/2007, πρβλ. Πράξεις 78/2001, 91/2003, 17/2007 IV Τμ. Ε.Σ. και 109/2004 VI Τμ. Ε.Σ.). Σε περίπτωση δε ακύρωσης της πράξης με την οποία οριστικοποιούνται οι τεχνικά αποδεκτές προσφορές ή η βαθμολογία, με την οποία αυτές αξιολογήθηκαν, είτε ύστερα από απόφαση αρμοδίου Δικαστηρίου είτε στο πλαίσιο άσκησης διοικητικής εποπτείας, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται καταρχήν από την παραγόμενη δεσμευτικότητα της δικαστικής αποφάσεως και, σε κάθε μία από τις προαναφερόμενες περιπτώσεις, υποχρεούται σε συμμόρφωση, πλην όμως, εάν ήδη έχουν ανοιχθεί οι οικονομικές προσφορές, η υποχρέωση αυτή συμμόρφωσης περιορίζεται στη ματαίωση του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του, αποκλειομένης της επαναφοράς της διαδικασίας στο σημείο όπου εμφιλοχώρησε νομική πλημμέλεια και της εκ του σημείου τούτου επανάληψής του. (βλ. Πρ. VI Τμ. 65/2004, 33/2005, πρβλ. ΣτΕ Ε.Α.192/2007, 613/2004, 226/2004, ΣτΕ 2478/1997).

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών για νοσοκομείο, καθόσον: α) δεν προσκομίζεται απόφαση της Έπιτροπής Προμηθειών Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.7 του ν.3580/2007, για τη διενέργεια του διαγωνισμού από το Νοσοκομείο και επιπλέον υπό την ισχύ του άνω νό¬μου, δεν προβλέπεται η διεξαγωγή διαγωνισμού για λογαριασμό άλλων φορέων (νοσοκομείων) εκτός του αναθέτοντος φορέα με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που εγκρίθηκαν από τον ίδιο αναθέτοντα φορέα και με επιτροπή συγκροτηθείσα από τον φορέα αυτόν και όχι από την Επι¬τροπή Προμηθειών Υγείας, β) δεν τηρήθηκε ο κανόνας των αυτοτελών, διακριτών φάσεων του διαγωνισμού και η αρχή της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, διότι το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών πραγματοποιήθηκε ενώ εκκρεμούσε η εκδίκαση ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά του σταδίου τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών και επιπλέον η αναθέτουσα αρχή, μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, επανήλθε στην αξιολόγηση των τε-χνικών προσφορών, ως προς ορισμένα είδη, για την τεχνική αξιολόγηση των οποίων δεν είχαν υποβληθεί ενστάσεις ή προσφυγές και γ) δεν αιτιολογήθηκε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 εδ.η του π.δ.118/2007, η κατακύρωση υπό προμήθεια ειδών σε εταιρείες που ήταν οι μοναδικά προσφέρουσες ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς, που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά και τα οποία να δικαιολογούν την κατακύρωση στις προσφερόμενες για τα είδη αυτά τιμές.

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών από νοσοκομείο, καθόσον: Α) Ο ελεγχόμενος διαγωνισμός διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του ν.3580/2007, διότι: i) η υπό έλεγχο προμήθεια δεν εντάχθηκε σε καταρτισμένο Πρόγραμμα Προμηθειών από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας με τη σύμπραξη του Υπουργείου Οικονομικών, ii) δεν προηγήθηκε από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έγκριση της απόφασης της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας, με την οποία ανατέθηκε η διεξαγωγή του διαγωνισμού στο νοσοκομείο, κατ' άρθρο 6 παρ.7 του ν.3580/2007, iii) τόσο η έγκριση των όρων της διακήρυξης και των τεχνικών προδιαγραφών των υπό προμήθεια ειδών όσο και η συγκρότηση της επιτροπής διενέρ¬γειας του διαγωνισμού έγινε με αποφάσεις του Διοικητή του νοσοκομείου ενώ έπρεπε από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας και iv) υποβλήθηκαν σχέδια συμβάσεων με αντισυμβαλλόμενο το νοσοκομείο ενώ η αρμοδιότητα για τη σύναψη των συμβάσεων αυτών ανήκει πλέον στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας. Β) Η Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού μη νομίμως προέβη μετά την αποσφράγιση των κατατεθεισών προσφορών, στην τεχνική αξιολόγηση αυτών και αργότερα στην οικονομική αξιολόγηση αυτών, χωρίς προηγουμένως να προβεί στον έλεγχο των τυπικών δικαιολογητικών συμμετοχής των υποψηφίων προμηθευτών, με συνέπεια να καθίσταται μη νόμιμο το αποτέλεσμα του διαγωνισμού λόγω παράβασης ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Γ) Η Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού έκρινε τεχνικά μη αποδεκτές προσφορές εταιρει¬ών με τη γενική και αόριστη αιτιολογία ότι είναι ακατάλληλες χωρίς να αναφέρει στο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης τις συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης από τις οποίες απέκλιναν οι ανωτέρω προσφορές, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 20 του π.δ.118/2007. Δ) Μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή κατακύρωσε είδη της διακήρυξης σε μειοδότριες εταιρείες καθόσον οι τιμές που προσφέρθηκαν για τα είδη αυτά υπερέβαιναν σε ποσοστό 10% τις επιμέρους προϋπολογισθείσες δαπάνες που καθόριζε γι' αυτά η διακήρυξη, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.3 εδ. β' του ν.2955/2001 και ο διαγωνισμός έπρεπε να ματαιωθεί. Ε) Ο διαγωνισμός για είδη της διακήρυξης, για τα οποία υποβλήθηκε εξαρχής ή έγινε τελικώς αποδεκτή μία μόνο προσφορά, έπρεπε να ματαιωθεί, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 εδ. η του π.δ.118/2007, καθόσον τόσο από το πρακτικό οικονομικής αξιολόγησης όσο και από την εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας του νοσοκομείου προς το Δ.Σ. δεν προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη της για την κατακύρωση των ειδών αυτών συγκριτικά στοιχεία τιμών από προηγούμενους δημόσιους διαγωνισμούς ή από τιμολόγια αγοράς των ειδών αυτών από το ελεύθερο εμπόριο.

Προμήθειες νοσοκομείων.Η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών έγινε με  σφραγισμένες τις οικονομικές προσφορές, τηρουμένης της αρχής της διαφάνειας. Το γεγονός ότι δεν μεσολάβησε έκδοση εκτελεστής πράξης της αναθέτουσας αρχής  περί έγκρισης του αποτελέσματος της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, δεν  δημιουργεί πλημμέλεια της διαδικασίας, αφού ο διαγωνισμός είναι πρόχειρος. Η  αιτούσα δεν υπέστη βλάβη, διότι κατά της κατακυρωτικής πράξης, με την οποία  αποκλείστηκε η προσφορά της, άσκησε ενδικοφανή και ένδικα βοηθήματα. Με μη  νόμιμη και αντιφατική αιτιολογία αποκλείσθηκε η τεχνική προσφορά της αιτούσης  για τα επίμαχα είδη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης. 

Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά για την προμήθεια απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου πρέσσας από Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων, δεδομένου ότι η υποβολή εναλλακτικών προσφορών, η οποία δεν προβλεπόταν ρητώς στη διακήρυξη, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αφού όλες οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες υπέβαλλαν εναλλακτικές προσφορές, οι οποίες αξιολογήθηκαν αυτοτελώς σε σχέση με τις υποβληθείσες βασικές προσφορές, από τεχνική και οικο-νομική άποψη αλλά ως συμφερότερη κρίθηκε η βασική προσφορά της αναδόχου και επομένως δεν πλήττεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσφερόντων.

Μη νόμιμη η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά για την προμήθεια ειδών από νοσοκομείο, διότι α) στην οικεία διακήρυξη και τα τεύχη που τη συνοδεύουν δεν αναφέρεται η επιμέρους προϋπολογισθείσα αξία για 13 είδη, λόγω δε της έλλειψης αυτής καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος τήρησης των επιβαλλόμενων με τη διάταξη του άρθρου 5 του ν.2955/2001 περιορισμών, αφού δεν προκύπτει εάν η οικονομική προσφορά των διαγωνιζομένων υπερβαίνει την αξία κάθε ζητούμενου είδους κατά ποσοστό 10%, οπότε η κατακύρωση της προμήθειας επιτρέπεται μόνο εφόσον η προσφορά αυτή περιορισθεί αναλόγως, β) η αιτιολογία των αποφάσεων του Δ.Σ. του νοσοκομείου, με τις οποίες απορρίφθηκαν προσφυγές από συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες δεν είναι νόμιμη διότι δεν απορρίφθηκαν αιτιολογημένα, λόγω του τεχνικού τους χαρακτήρα, οι σχετικοί ουσιώδεις ισχυρισμοί των συμμετεχόντων εταιρειών και συνεπώς ο αποκλεισμός τους από τη διαγωνιστική διαδικασία δεν είναι νόμιμος, γ) οι τεχνικές προσφορές τριών (3) συμμετεχουσών στο διαγωνισμό εταιρειών που τελικά αναδείχθηκαν ανάδοχοι έπρεπε να απορριφθούν ως απαράδεκτες διότι τα προσφερόμενα από αυτές μηχανήματα δεν πραγματοποιούν το σύνολο των ζητούμενων με τη διακήρυξη εξετάσεων και δ) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη σε φερόμενους ως αναδόχους προμηθευτές διότι δεν αποδεικνύεται ότι η επιτροπή διαγωνισμού προέβη στη βαθμολόγηση από τεχνικής άποψης των υποβληθεισών προσφορών και στην εφαρμογή του προβλεπόμενου τύπου ανάδειξης της συμφερότερης προσφοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του π.δ. 394/1996 με τα επιμέρους κριτήρια αξιολόγησης που έχουν προβλεφθεί στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμούπαρόλο που το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι για τα συγκεκριμένα είδη υποβλήθηκαν τουλάχιστον δύο αποδεκτές τεχνικές προσφορές.

Ο καθορισμός των κριτηρίων για την αξιολόγηση των προσφορών και την ανάθεση σύμβασης προμήθειας ή παροχής υπηρεσιών, εντάσσεται στο ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της οικείας διακήρυξης για τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού. Τυχόν αξιολόγηση των προσφορών των συμμετεχόντων στη διαδικασία με κριτήρια στοιχεία που δεν καθορίζονται στη διακήρυξη, αλλά τίθενται από την Επιτροπή διαγωνισμού μεταγενέστερα και ειδικότερα κατά την αξιολόγηση των προσφορών, συνιστά παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης.

Μη νόμιμος ο διαγωνισμός για την ανάθεση παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας διότι για την επιλογή του αναδόχου α) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή η συγκεκριμένη διαδικασία (με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων) που προέβλεπε η διακήρυξη και β) έγινε αυθαιρέτως από την αναθέτουσα αρχή αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού.

Δυνατότητα ή μη ματαίωσης ανοικτού διαγωνισμού προμήθειας, μετά τη λήξη της ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων.Σε περίπτωση, που πριν την λήξη της ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων, δεν κλήθηκαν αυτοί από την αναθέτουσα αρχή να παρατείνουν εγγράφως την ισχύ των προσφορών τους, και ως εκ τούτου δεν υφίστανται πλέον προσφορές σε ισχύ, τα αποτελέσματα του διαγωνισμού ματαιώνονται υποχρεωτικά, δεν υφίσταται δε κατ’ εξαίρεση, δυνατότητα συνέχισης του διαγωνισμού, με αιτιολογημένη περί εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος απόφαση συνέχισης του διαγωνισμού, δεδομένου ότι  η δυνατότητα αυτή, παρέχεται μόνο στην περίπτωση που, πριν την εκπνοή, του ανώτατου κατά παράταση χρόνου ισχύος των προσφορών, κληθούν οι διαγωνιζόμενοι, μετά από αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής, να δηλώσουν ότι παρατείνουν την ισχύ των προσφορών τους. 

Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί διότι ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Κλιμάκιο ή Τμήμα) βάσει του ν.3060/2002, όπως τροποοιήθηκε και ισχύει, είναι αυτοτελής και ανεξάρτητος από τον έλεγχο που ασκείται στα πλαίσια αίτησης προσωρινής (αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατ΄εφαρμογή του ν.2522/1997) ή οριστικής δικαστικής προστασίας (αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ). Ανεξαρτήτως τούτου και επί της ουσίας της υπόθεσης ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης καθόσον η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού βάσει κριτηρίου διαφορετικού από αυτό που ορίζεται στη διακήρυξη αποτελεί παραβίαση ουσιώδους όρου της και καθιστά το στάδιο αυτό του διαγωνισμού μη νόμιμο. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι τα κριτήρια που εφάρμοσε η αναθέτουσα αρχή (απόσταση από τη θάλασσα και το κέντρο της πόλης, ύπαρξη ανελκυστήρων, χαμηλότερη οικονομική προσφορά) αποσκοπούν στην επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, η κατακύρωση στην «….» είναι μη νόμιμη δεδομένου ότι η διακήρυξη προέβλεπε συγκεκριμένη διαδικασία για την επιλογή του αναδόχου, με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων, η οποία (διαδικασία) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω, ορισμένα από τα κριτήρια που εφαρμόσθηκαν για την επιλογή αναδόχου (απόσταση από τη θάλασσα και την πόλη, ύπαρξη ανελκυστήρα), είχαν ήδη ληφθεί υπόψιν κατά το στάδιο της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζόμενων. Η αυθαίρετη αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού ισοδυναμεί με νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών, η οποία δεν είναι επιτρεπτή μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών εφόσον έτσι δεν διασφαλίζονται συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού. Κατόπιν αυτών, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.